Παίξτε το παιχνίδι μας

enter

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

    

 

 

 

Η συμμετοχή μας στον 4ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό Πρωτοπόρων Δασκάλων

 

Πρόγραμμα τοπικής ιστορίας 2005-2006

 

 

Το εκπαιδευτικό αυτό πρόγραμμα Τοπικής Ιστορίας είχε από την αρχή στόχο να παρουσιαστεί στη σχολική γιορτή για την επέτειο της 25ης Μαρτίου 1821, μια και  η εκδήλωση αυτή ανατέθηκε στην τάξη μας (Δ΄ τάξη Δ.Σ. Χανίων).

 Χωρίστηκε σε τρεις φάσεις. Στην πρώτη φάση τα παιδιά, ξεκινώντας από γνωστικές συγκρούσεις που αφορούν καταστάσεις της πόλης τους (π.χ. η εκκλησία του Αγ. Νικολάου έχει αριστερά της καμπαναριό και δεξιά της μιναρέ), έκαναν υποθέσεις για τις αιτίες και άντλησαν πληροφορίες μέσα από προεπιλεγμένο  έντυπο αλλά και ηλεκτρονικό τύπο.

Στη δεύτερη φάση τα παιδιά ασχολήθηκαν με τη βιντεοσκόπηση (βιντεοσκόπησαν μνημεία της πόλης, δραματοποιημένα αποσπάσματα από ιστορικά ριζίτικα τραγούδια, δημοσκόπηση,… ). Συμμετείχαν στο μοντάζ, στη δημιουργία διαφανειών (στο Power Point ) και προετοίμασαν την παρουσίαση της σχολικής εκδήλωσης.

Στην τρίτη φάση το πρόγραμμα ολοκληρώθηκε με την παρουσίασή του, η οποία στηρίχθηκε τόσο στη ζωντανή επί σκηνής αφήγηση, όσο και στα σύγχρονα τεχνολογικά εργαλεία, τον Η/Υ και το βιντεοπροβολέα.

 

·         Εισαγωγή

 

Η προσέλκυση του ενδιαφέροντος και η ενεργός συμμετοχή των παιδιών, τόσο ως παρουσιαστών όσο και ως θεατών είναι ένα από τα ζητούμενα στις σχολικές-επετειακές εκδηλώσεις. Έτσι θεωρήσαμε πως η χρήση και των νέων τεχνολογικών εργαλείων θα βοηθήσει προς την κατεύθυνση αυτή.

Και επειδή οι σχολικές αυτές εκδηλώσεις, συνήθως, έχουν χαρακτήρα επετειακό και γενικό, επιλέξαμε, χωρίς να αγνοήσουμε τη γενική, να ασχοληθούμε περισσότερο με την Τοπική Ιστορία. Τα παιδιά γνώρισαν την εποχή της Τουρκοκρατίας και της επανάστασης μέσα από τα σημάδια που άφησε στη δική τους πόλη, τα Χανιά.

 

·         Ιστορικό και επεξήγηση εφαρμογής

 

Το πρόγραμμα χωρίστηκε σε τρεις φάσεις:

 

Α΄ φάση

Τα παιδιά ήρθαν αντιμέτωπα στην τάξη με γνωστικές συγκρούσεις (φωτογραφία της εκκλησίας του Αγ. Νικολάου με το καμπαναριό αριστερά και το μιναρέ δεξιά, καθώς και με ονόματα όπως Ιμπραήμ Μανουσάκης….)

 

 

 

 

Αφού χωρίστηκαν σε ομάδες, έκαναν υποθέσεις για τις αιτίες. Στη συνέχεια  συγκέντρωσαν στοιχεία σχετικά με την Τουρκοκρατία στα Χανιά μέσα από προεπιλεγμένα βιβλία, περιοδικά, ημερολόγια, διαδίκτυο … 

Στην κάθε ομάδα δόθηκε φυλλάδιο με τα προς μελέτη θέματα, ενδεικτική βιβλιογραφία καθώς και ο  πολεοδομικός χάρτης της πόλης, για να εντοπίσουν ονόματα οδών και πλατειών σχετικών με την εποχή που μελετούσαν.

Στο διαδίκτυο αναζήτησαν πληροφορίες με δυο τρόπους: είτε δίνοντας σε μηχανή αναζήτησης λέξεις-κλειδιά π.χ. Τουρκοκρητικοί,  είτε από προεπιλεγμένες ιστοσελίδες π.χ.

http://www.chania.gr/sights.jsp?lang=el&sitetype=6

 

Β΄ φάση

 

Όταν ολοκληρώθηκε η συλλογή των στοιχείων αποφασίστηκε ποιες πληροφορίες και με ποιο τρόπο θα παρουσιαστούν κατά την εκδήλωση.

Έτσι θεωρήθηκε σκόπιμο κάποια στοιχεία να παρουσιαστούν με αφήγηση επί σκηνής, ενώ κάποια άλλα να βιντεοσκοπηθούν και να παρουσιαστούν με τη βοήθεια του βιντεοπροβολέα.

Στη συνέχεια έγινε ο πρώτος ιστορικός περίπατος στην πόλη. Τα παιδιά, με τη βοήθεια του πολεοδομικού χάρτη, εντόπισαν τις οδούς, πλατείες και τα μνημεία της πόλης που είναι συνδεδεμένα με την Τουρκοκρατία και επέλεξαν τα σημεία όπου θα γίνονταν οι βιντεοσκοπήσεις.

Στην τάξη, έγιναν πρόβες σχετικά με το πώς θα στηθεί η κάθε σκηνή, τα λόγια που θα ειπωθούν, τα ρούχα και τα υλικά που θα χρειαστούν και ακολούθησε δεύτερη επίσκεψη στους χώρους όπου και έγιναν οι βιντεοσκοπήσεις.

Βιντεοσκοπήσαμε, επίσης, ένα μικρό γκάλοπ, ανάμεσα στους υπόλοιπους μαθητές αλλά και τους δασκάλους και τους περίοικους, σχετικά με το αν γνωρίζουν τι ήταν παλαιότερα ο «Κουμπές» ( ένα μουσουλμανικό μνημείο της γειτονιάς του σχολείου μας, από το οποίο πήρε και το όνομά της η συνοικία αυτή, και το οποίο λειτουργεί σήμερα σαν ψησταριά).

 

 

 

Στη συνέχεια τα παιδιά παρακολούθησαν αμοντάριστα τα πλάνα των βιντεοσκοπήσεων και συμμετείχαν στο μοντάζ. Επέλεξαν τις σκηνές που θα προβληθούν, τη μουσική επένδυση, έγραψαν σχόλια-υπότιτλους πάνω στο βίντεο της δημοσκόπησης… Δημιουργήθηκαν πέντε μικρά βίντεο, συνολικής διάρκειας περίπου 20΄, (δημοσκόπηση, περιήγηση στην πόλη, δραματοποιημένα τραγούδια για το Δασκαλογιάννη και τη μάχη στο Θέρισο) καθώς και ένα βίντεο με τα παραλειπόμενα των γυρισμάτων.

Συμμετείχαν, επίσης, στη δημιουργία των διαφανειών του Power Point ( 35 διαφάνειες)  (σκανάρισμα εικόνων, επιλογή μουσικής, φόντο διαφανειών, τοποθέτηση υπερσυνδέσμων…)

 

 

Γ΄ φάση

 

Παρουσιάστηκε η εκδήλωση η οποία πλαισιώθηκε από:

Ζωντανή αφήγηση, τραγούδια και δρώμενα επί σκηνής, παρουσίαση διαφανειών με εικόνες και μουσική μέσω βιντεοπροβολέα με το πρόγραμμα Power Point και μικρά βίντεο που άνοιγαν μέσω υπερσυνδέσμων πάνω στις διαφάνειες. Στο τέλος προβλήθηκε και το βίντεο με τις «άτυχες» στιγμές των γυρισμάτων (όταν ξεχνούσαμε τα λόγια μας…).

Και επειδή ένα από τα ζητούμενα ήταν και η ενεργός συμμετοχή των μαθητών-θεατών, ξεκινώντας, τους δόθηκε,  φωτοτυπία με τον πολεοδομικό χάρτη Χανίων και τους εξηγήσαμε ότι σε κάποια σημεία θα ζητούσαμε και τη δική τους συμμετοχή. Θα έπρεπε να έρθουν στο χάρτη του υπολογιστή, να υποδείξουν την οδό ή την πλατεία για το όνομα της οποίας έγινε αναφορά και να ενεργοποιήσουν το σχετικό υπερσύνδεσμο (Δείτε το video) ώστε να προβληθεί το ανάλογο βίντεο. Επίσης, τους επισημάναμε ότι σε κάποιο σημείο ενός βίντεο θα ειπωθεί μια ανακρίβεια την οποία θα έπρεπε να εντοπίσουν.

 

 

 

 

Οι μαθητές-θεατές, επίσης, «απόλαυσαν» τους εαυτούς τους στο βίντεο της δημοσκόπησης με τις απαντήσεις που είχαν δώσει και συμμετείχαν τραγουδώντας ένα τραγούδι, τα λόγια του οποίου παρουσιάζονταν μέσα από τις διαφάνειες τους Power Point.

 

·         Μεθοδολογία

Το πρόγραμμα στηρίχθηκε κυρίως στη βιωματική προσέγγιση. Τα παιδιά εργάστηκαν ατομικά αλλά και ομαδοσυνεργατικά. Χρησιμοποιήθηκε η κατευθυνόμενη διερεύνηση αλλά και η αφήγηση.

 

·         Αποτελέσματα/παραδείγματα εφαρμογών

 

Ανάμεσα στους άλλους στόχους του προγράμματος αυτού ήταν τα παιδιά να βιώσουν και  να απολαύσουν τη διαδικασία. Ο στόχος αυτός επιτεύχθηκε και σ’ αυτό συντέλεσε και η χρήση της τεχνολογίας.

Ειδικότερα όσον αφορά τη χρήση των νέων τεχνολογιών, τα παιδιά:

Ήρθαν σε επαφή με τις δυνατότητες της σύγχρονης τεχνολογίας (αναζήτηση στο διαδίκτυο, σκανάρισμα και επεξεργασία εικόνας αλλά και τη διαδικασία δημιουργίας ταινίας.. )

Η προβολή της εικόνας του εαυτού τους στη γιγαντοοθόνη τους εντυπωσίασε αλλά και τους οδήγησε στην αυτοκριτική.

Ιδιαίτερη εντύπωση και προβληματισμό τους δημιούργησε, επίσης, η δύναμη της τεχνολογίας αυτής μέσω της οποίας μπορείς να δημιουργήσεις μια πραγματικότητα όπως εσύ θέλεις (μέσα από το μοντάζ, τη προσθήκη μουσικής…)

 

 

·         Συζήτηση

 

Το πρόγραμμα αυτό ήταν μια πρώτη πειραματική προσπάθεια από μέρους μας. Πιστεύουμε πως αν ξεκινούσε από την αρχή της σχολικής χρονιάς, με καθιερωμένη ώρα (διότι οι ώρες που διατέθηκαν ήταν «κλεμμένες» από τα μαθήματα), τα παιδιά θα μπορούσαν να εμβαθύνουν στις νέες τεχνολογίες, να τις χρησιμοποιήσουν περισσότερο.

Κατά τη διάρκεια του προγράμματος αυτού παρουσιάστηκαν διάφορα προβλήματα τα οποία οφείλονται κυρίως στην έλλειψη και πίεση του χρόνου αλλά και προβλήματα τεχνικής φύσεως π.χ. ο ήχος στα εξωτερικά γυρίσματα.

Επειδή ακριβώς ο χρόνος ήταν πάρα πολύ πιεστικός, τα παιδιά ουσιαστικά πήραν μια μικρή ιδέα γύρω από τις δυνατότητες των νέων τεχνολογιών. Την κύρια ευθύνη για τις βιντεοσκοπήσεις και το μοντάζ είχαν οι δάσκαλοι.

Τα παιδιά χαρακτήρισαν «συναρπαστική» την ενασχόλησή τους με την τοπική Ιστορία της πόλης τους αλλά και με τη χρήση της νέας τεχνολογίας.

Βέβαια η χρησιμοποίηση νέων τεχνολογιών δε σημαίνει ότι θα προαχθεί αυτομάτως και η ανάπτυξη της  κριτικής ή δημιουργικής ικανότητας των μαθητών. Οι νέες τεχνολογίες είναι ένα πολυδύναμο εργαλείο η αποτελεσματικότητα και η «προσφορά» του οποίου εξαρτώνται από τις προθέσεις του χρήστη.

 

 

 

·         Βιβλιογραφία

 

Βαϊνά Μ., Θεωρητικό πλαίσιο διδακτικής της τοπικής Ιστορίας για τον εικοστό πρώτο αιώνα, Αθήνα, εκδ. Gutenberg, 1997

Βώρος  Φ., Η διδασκαλία της Ιστορίας με αξιοποίηση της εικόνας, Αθήνα, εκδ. Παπαδήμα, 1993

Ζάγκου Σμαράγδα, Η αναλυτική και η δημιουργική σκέψη,  στο Επιστήμες της Αγωγής, τ. 1/2001, εκδ. Παιδαγωγικό Τμήμα Δ.Ε. Πανεπιστημίου Κρήτης

Καμαρινού Δ., Βιωματική μάθηση στο σχολείο, εκδ. συγγραφέως, 2000

Κόλλια Α., Οι υπολογιστές στη διδασκαλία και τη μάθηση, Αθήνα, εκδ. «ΕΛΛΗΝ», 1993

Λεοντσίνης Γ., Διδακτική της Ιστορίας, Αθήνα, εκδ. συγγραφέως, 1996

Μασσιάλας Β., Το σχολείο εργαστήριο ζωής, Αθήνα, εκδ. Γρηγόρη, 1984

Ματσαγγούρας Η., Στρατηγικές  διδασκαλίας, Αθήνα, εκδ. Gutenberg, 1998

Ράπτης Α.-Ράπτη Α., Μάθηση και διαδασκαλία στην εποχή της πληροφορίας, Τόμος Α΄, Αθήνα, εκδ. Α Ράπτης, 2001

Φλουρής Γ., Η αρχιτεκτονική της διδασκαλίας και της μάθησης, Αθήνα, εκδ. Γρηγόρη, 1992