Αριθμός Επισκεπτών

Η ώρα είναι...

Links

Αρχαίος Ελληνικός Πολιτισμός


Ο όρος πολιτισμόςanc03

Ο όρος πολιτισμός (πόλις > πολίτης > πολιτισμός) εμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα τον 18ο αι. από τον Αδαμάντιο Κοραή, ως αντιστοίχιση του γαλλικού civilisation, έκτοτε όμως χρησιμοποιείται καλύπτοντας και την έννοια του culture/kultur λόγω της έλλειψης μονολεκτικής ακριβούς απόδοσης στα ελληνικά της ξενόγλωσσης έννοιας.

Πηγή : http://el.wikipedia.org


Η έννοια του πολιτισμού

Η αστικοποίηση του ανθρώπου συνέτεινε στην ανάπτυξη του πολιτισμού του, του συνόλου δηλαδή των τεχνικών και πνευματικών του επιτευγμάτων ανά την υφήλιο. Το έδαφος που καλλιεργήθηκε ο ανθρώπινος πολιτισμός ήταν η συγκέντρωση ανθρώπων σε πόλεις και η προσαρμογή τους στον εξελιγμένο αυτό τρόπο ζωής εκεί : Λόγω της διαβίωσης με συνανθρώπους και της αναγκαστικής εγγύτητας (γειτονίας), ισχυροποιούνται και εδραιώνονται καταρχήν οι καλοί τρόποι ώστε να προκύπτει ένα πρώτο δυναμικό ευστάθειας. Η ασφάλεια που παρέχεται σε συνδυασμό με τη δυνατότητα να μην εργάζονται σκληρά όλοι για τα προς το ζην δίνουν τη δυνατότητα της ανάπτυξης των τεχνών, του συστήματος παιδείας, της φιλοσοφίας και των επιστημών. Η πολιτισμική ανάπτυξη του ανθρώπινου γένους, διαιρούμενη γεωγραφικά, είναι η πολιτιστική δράση (υλικά και πνευματικά έργα, δραστηριότητες και έθιμα) και η πνευματική καλλιέργεια ή «culture» (αξίες, παραδόσεις, παιδείαanc02, μόρφωση, αισθητική, εκλέπτυνση συμπεριφοράς) που συνισταμένα διαμορφώνουν τον τρόπο ζωής των ανθρώπων κατά τόπους. Ένας πολιτισμός δεν έχει απαραίτητα τοπικό χαρακτήρα. Μπορεί να διαχέεται γεωγραφικά και με άλλα κοινωνικά κριτήρια που του δίνουν ταυτότητα, όπως η φυλή, η εθνικότητα, η θρησκεία, η γλώσσα, η μόδα ή κάποιος άλλος παράγοντας κοινωνικής συνοχής. Ένας πολιτισμός μπορεί να χαθεί, αν αλλοιωθούν σε μεγάλο ποσοστό στοιχεία της πολιτισμικής του ταυτότητας. Παρόλο που οι πολιτισμοί χάνονται ή εξελίσσονται σε νέα πολιτισμικά μορφώματα, κάποιοι αφήνουν πίσω τους πνευματικά επιτεύγματα ως παγκόσμια κληρονομιά όπως για παράδειγμα η Δημοκρατία ή το Ρωμαϊκό δίκαιο. Σήμερα η παγκοσμιοποίηση, κάτω από την ομπρέλα ενός πανανθρώπινου πολιτισμού, υπόσχεται και ως ένα σημείο δημιουργεί συνθήκες για την ανάπτυξη κοινών στοιχείων με ενωτικό ρόλο σε παγκόσμια κλίμακα όπως οι ηθικές αξίες, η κοινωνική νοημοσύνη και η οικολογική συνείδηση. Η προσπάθεια για ενιαία πνευματική καλλιέργεια της παγκόσμιας κοινότητας μέσα σε δυναμικό συνοχής κοινού συστήματος αξιών έχει την έννοια της «συλλογικής νοημοσύνης» προς χάριν, πέραν του «ευ ζην», της ίδιας της επιβεβαίωσης του ανθρώπινου πολιτισμού στα δύσκολα σημεία της εξέλιξής του.

Πηγή : http://el.wikipedia.org


ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Αναμφισβήτητα, περίοπτη θέση μεταξύ των πολιτισμών με τη σπουδαιότερη προσφορά στην ανθρωπότητα κατέχει ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός. Η επιστήμη, η φιλοσοφία, η εκλεπτυσμένη τέχνη και αρχιτεκτονική, η ρητορική, τα έπη, το θέατρο, η δημοκρατία anc05καλλιεργήθηκαν παραγωγικότατα και δημιουργικότατα σ' αυτό τον τόπο, φτάνοντας αρκετές φορές σε δυσθεώρητα ύψη. Επιφανείς και θρυλικές μορφές από τους παραπάνω τομείς έχουν μπει με την αξία τους στο παγκόσμιο πολιτιστικό "hall of fame" και τα ονόματά τους είναι πασίγνωστα και εκτός Ελλάδος. Εύλογα θα αναρωτηθεί κανείς πώς συντελέστηκε αυτό το θαύμα; Πώς είναι δυνατόν να έχει τόσο υψηλές πολιτισμικές επιδόσεις ο αρχαίος ελληνικός κόσμος;

1) Σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού κατέχει το σχετικά καλό και ήπιο μεσογειακό κλίμα της Ελλάδας, χωρίς συχνές και μακροχρόνιες κλιματικές ακρότητες. Είναι αυτονόητο ότι ένας λαός που διαβιεί για πολύ μεγάλο διάστημα (ή και ολόκληρο έτος) σε ακραίες περιβαλλοντολογικές συνθήκες έχει ως κύριο μέλημα την επιβίωση στην περιοχή και μετά όλα τ' άλλα, αν βεβαίως υπάρξει ποτέ χρόνος για όλα τα άλλα.

Στην Ελλάδα εξαιτίας του ιδανικού κλίματος, οι άνθρωποι δεν χρειάστηκε να δίνουν καθημερινά μάχη επιβίωσης με το ακραίο πρόσωπο της φύσης, επομένως είχαν όλο το χρόνο να καλλιεργήσουν τα χωράφια τους, να φροντίσουν τα κοπάδια τους, να παρατηρήσουν, να σκεφτούν, να αξιολογήσουν, να φιλοσοφήσουν, να ταξιδέψουν και να έρθουν σε επαφή με γειτονικές κουλτούρες, να καταγράψουν εντυπώσεις, να διασκεδάσουν και να αναπτύξουν νέες μορφές ψυχαγωγίας, να διεξάγουν εμπόριο και γενικά να δημιουργήσουν.

2) Η γεωγραφική θέση και τα πλήθη φύλων και πολιτισμών διαδραματίζουν αναμφίβολα σπουδαίο ρόλο στην ανάπτυξη ενός μεταγενέστερου πολιτισμού. Στην Ελλάδα κατά την 2η χιλιετία π.Χ. κι έπειτα, πολλά ελληνικά φύλα (Αχαιοί, Δωριείς, Ίωνες, Αιολείς κτλ) έρχονται σε επαφή και στη συνέχεια αναμειγνύονται με διάφορα προελληνικά φύλα (Πελασγοί, Λέλεγες, Κάρες, anc01Μινωίτες κ.α.) που ήδη διακρίνονταν από υψηλό επίπεδο πολιτισμού. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να προκύψει ένα ιδιαίτερο πλούσιο πολιτισμικό "κράμα". Όσο πιο πολλά φύλα συνθέτουν ένα πολιτισμό, τόσο πιο πλούσιο θα είναι το "κράμα" που θα προκύψει. Όταν δε αυτό συμβαίνει σε μια περιοχή που αποτελεί γεωγραφικό σταυροδρόμι στο οποίο εισέρχονται και εξέρχονται εύκολα στοιχεία πολιτισμού, ιδέες, εμπειρίες, αγαθά κτλ, τότε οι πιθανότητες να προκύψει μεγάλη πολιτισμική άνθηση στην εν λόγω περιοχή είναι ιδιαίτερα αυξημένες. Η Ελλάδα αποτελεί τέτοιο ακριβώς πολιτισμικό γεωγραφικό σταυροδρόμι, επομένως πληρούσε άλλη μια βασική προϋπόθεση για την άνθηση και εξέλιξη πλούσιου, σημαντικού και επιδραστικού πολιτισμού. Το εμπόριο που άνθιζε στη νότια Βαλκανική και στην ανατολική Μεσόγειο από την προϊστορική εποχή κιόλας, είναι ένας ευνοϊκός παράγοντας για την ανταλλαγή πολιτισμικών στοιχείων και σίγουρα ενίσχυσε κι αυτό την πολιτισμική άνθηση στον ελλαδικό χώρο. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε και τα ταξίδια πολλών επιφανών Ελλήνων (Ηρόδοτος, Πλάτωνας, Σόλων, Σωκράτης, Θαλής, Θουκυδίδης κ.α.) στο εξωτερικό (Αίγυπτο, Ανατολία, Βαβυλώνα κτλ) από τα οποία αποκόμισαν νέες εμπειρίες, ήρθαν σε επαφή με διαφορετικούς λαούς και πολιτισμούς, γνώρισαν ξένα ήθη, έθιμα, παραδόσεις και στοχασμούς και με τη σειρά τους επεξεργάζονταν αυτά τα εξωτερικά ρεύματα διατυπώνοντας μέσα από τη δική τους δημιουργικότητα τις ιδέες, θεωρίες και φιλοσοφικές τους ανησυχίες.

anc063) Οι πολυάριθμες πόλεις-κράτη της αρχαίας Ελλάδας που δεν υπάγονταν υπό την αυστηρή εξουσία ενός πανίσχυρου βασιλιά ή μονάρχη, σε συνδυασμό με το ιδιαίτερα επιδραστικό δημοκρατικό πολίτευμα της αρχαίας Αθήνας αποτελεί σίγουρα ιδανική προϋπόθεση για να αναδειχθούν προσωπικότητες που με τις ιδέες και ανακαλύψεις τους συντελούν στην πνευματική, επιστημονική και πολιτισμική πρόοδο (στην Αθήνα άλλωστε έζησαν, σπούδασαν και δημιούργησαν τα έργα τους πολλές εξέχουσες προσωπικότητες της αρχαίας Ελλάδας). Αυτό ήταν σαφώς πιο δύσκολο να γίνει σε πολιτισμούς όπου την εξουσία ασκούσε αυταρχικά ένας βασιλιάς ή αυτοκράτορας που καρπωνόταν όλες τις ανακαλύψεις και ιδέες των υπηκόων του. Επίσης στην αρχαία Ελλάδα γινόταν ευκολότερα (για τους λόγους που αναφέρθηκαν) η διάδοση και διακίνηση μιας ιδέας ή φιλοσοφικού ρεύματος σε σχέση με άλλες χώρες όπου η φιλοσοφία ήταν δέσμια του ιερατείου, όπως γινόταν λόγου χάριν στην Αίγυπτο.

Πολλές φορές διάφορες τυχαίες ιστορικές συγκυρίες επηρεάζουν την ιστορική πορεία και εξέλιξη ενός πολιτισμού αρνητικά ή θετικά, ανάλογα την εκάστοτε συγκυρία. Με πιο απλά λόγια γεγονότα ιστορικά (π.χ. κατάκτηση από ξένο δυνάστη, εμφύλιοι πόλεμοι, ανίκανοι ηγέτες κτλ) και γεωφυσικά (καταστροφικοί σεισμοί, εκρήξεις ηφαιστείων κτλ) που καθορίζουν την περαιτέρω anc04δημιουργικότητα και ακμή ενός πολιτισμού. Για παράδειγμα μια ιστορική συγκυρία όπως μια υποθετική ήττα της Ελλάδας από τους Πέρσες με επακόλουθο την χρόνια υποταγή των Ελλήνων στον ασιατικό δυνάστη πιθανόν θα αποτελούσε τροχοπέδη της πνευματικής άνθησης που στηρίζεται στην ελευθερία του ατόμου και της έκφρασης αλλά πιθανώς και εμπόδιο στο έργο καλλιτεχνών, γλυπτών, αρχιτεκτόνων, θεατρικών συγγραφέων κτλ αφού οι υποταγμένοι αντί να ασχολούνται παθιασμένα με το έργο τους, θα πλήρωναν επιβαρυντικούς φόρους και θα βίωναν στέρηση προσωπικών ελευθεριών, γεγονός που σίγουρα παρεμποδίζει τη δημιουργικότητα και την πολιτισμική πρόοδο του υποταγμένου λαού. Ομοίως μια γεωφυσικού τύπου τυχαία συγκυρία μπορεί να αποτελέσει παράγοντα παρακμής ενός πολιτισμού "πριν την ώρα του" όπως έγινε με την περίπτωση της έκρηξης του ηφαιστείου της Σαντορίνης γύρω στο 1600 π.Χ. που συντέλεσε στην παρακμή του πάλαι ποτέ ισχυρού και κυρίαρχου στη θάλασσα Μινωικού πολιτισμού. Για πολλούς αιώνες ο αρχαίος ελληνικός κόσμος δεν έπεσε θύμα τέτοιων τυχαίων αρνητικών συγκυριών και σίγουρα μέχρι την Ρωμαϊκή κατάκτηση οι ιστορικές και κάθε τύπου συγκυρίες ήταν αρκετά ευνοϊκές έτσι ώστε οι Έλληνες να μεγαλουργούν αδιάκοπα και να παρουσιάζουν νέα πολιτισμικά επιτεύγματα σε πολλούς τομείς.

http://aklafton.blogspot.gr/2007/10/blog-post_30.html

Έρευνα : Καραγκούνη Μαρία, Κούρτη Δήμητρα, Β2

 

stk-fgr6 Copyright: Βάσω Βούλγαρη, καθηγήτρια Πληροφορικής ΠΕ20-01 9ου Γυμνασίου Βόλου, Οκτώβρης 2012 stk-fgr6


Σύνδεση διαχειριστή       Εκτεταμένη διαχείριση