Ιστοσελίδα της Λυσσαρέας Αρκαδίας

Home Αρχαία Ηραία Πολιτιστικές Ειδήσεις Δημοτικό Τραγούδι Εκπαιδευτικά Θέματα

 
ΑΡΙΑ ΗΡΑΙΑ












Η Αλεξία Κουτσολαμπροπούλου
θυμάται
συνταγές ΛΥΣΣΑΡΙΩΤΙΚΗΣ ΚΟΥΖΙΝΑΣ που έμαθε απ τη γιαγιά της
 



«ΛΥΣΣΑΡΕΩΤΙΚΕΣ ΧΥΛΟΠΙΤΕΣ»
ΜΙΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΠΟΥ ΑΚΟΜΑ ΚΡΑΤΕΙ ΚΑΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΑΤΗΡΗΘΕΙ


ΤΡΟΠΟΣ  ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ

Μέ τόν ἐρχομό τοῦ Καλοκαιριοῦ, οἱ Λυσσαρεώτισσες νοικοκυρές, πλάθουν χυλοπίτες τίς ὁποῖες ἀποθηκεύουν γιά  παραδοσιακά Γορτυνιακά έδέσματα.

Συνήθως χρησιμοποιοῦν γιδίσιο γάλα. Ὅμως πολλές νοικοκυρές χρησιμοποιοῦν καί πρόβειο. Ἀπαραίτητα εἶναι τά φρέσκα αὐγά ἀπ' το κοτέτσι που διατηρούν. Τότε πού οἱ Λυσσαρεῶτες καλλιεργοῦσαν σιτάρι ἔβαζαν ἀπ' τό ἀλεῦρι δικῆς τους παραγωγῆς. (συνήθως τό ἄλεθαν στίς μυλόπετρες στήν αὐλή τοῦ Λυσσαρεώτικου σπιτιοῦ, ἤ στόν μύλο τοῦ χωριοῦ). Σήμερα τό ἀγοράζουν.
Προσέχουν ὥστε τό γάλα νά εἶναι ἴσο στήν ποσότητα μέ τά αὐγά. Ἡ "δόση" αύτή δέν ἄλλαξε μέχρι σήμερα. Γι' αὐτό ἄλλωστε, ἡ ποιότητα τῆς Λυσσαρεώτικης χυλοπίτας παραμένει ὑψηλή.

Κάθε νοικοκυρά, ὅταν συγκεντρώσει τά ὑλικά, καλεῖ τίς γειτόνισσες, πού πρόθυμα ἔρχοντ αι νά βοηθήσουν στό πλάσιμο. Ἀφοῦ κοσκινίσουν τό ἀλεῦρι στήν κρισάρα, τό ρίχνουν στό σκαφίδι.  Προσθέτουν σιγά - σιγά τό γάλα μαζί μέ τά αὐγά ζυμώνοντας συγχρόνως τό μίγμα. Ὅταν τελειώσει τό ζύμωμα, κόβουν μικρά κομμάτια ζύμης καί τά πλάθουν σέ σχῆμα σφαίρας. Τά τοποθετοῦν στόν σοφρά (μικρό τραπεζάκι) καί "ἁνοίγουν φύλλο" μέ τόν πλάστη. Ἀφήνουν λίγο νά στεγνώσει και τό κόβουν σέ ἴσες λωρίδες (μακρυές χυλοπίτες). Ἕνα μέρος τῆς ζύμης τό κόβουν μέ μαχαίρι σε μικρά τετράγωνα κομματάκια(κοντές χυλοπίτες). Τίς ἁπλώνουν σέ εὐάερο χώρο. Ἀφήνουν ἀρκετές ἡμέρες ώστε νά ξεραθούν - νά φύγει καί ἡ παραμικρή υγρασία.

Οι Λυσσαρεώτικες χυλοπίτες είναι
έτοιμες. Τις αποθηκεύουν σε πάνινα σακούλια.



ΓΕΥΜΑΤΑ  ΜΕ  ΧΥΛΟΠΙΤΕΣ


ΧΥΛΟΠΙΤΕΣ ΤΣΙΓΑΡΙΣΤΕΣ

ΥΛΙΚΑ

500 γραμμάρια μακριές χυλοπίτες
  λίγο αλάτι
  Μυτζήθρα από γιδίσιο γάλα
  Ελαιόλαδο Λυσσαρεώτικο για το τσιγάρισμα
   Λο


ΤΡΟΠΟΣ  ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ

Σε μεγάλη κατσαρόλα βάζουμε νερό να βράσει.
Όταν το νερό πάρει την πρώτη βράση ρίχνουμε τις μακριές χυλοπίτες ολόκληρες. Δεν τις τεμμαχίζουμε.
Προσθέτουμε το αλάτι και τις αφήνουμε να βράσουν.
Τις σουρώνουμε και τις σερβίρουμε στα πιάτα. 
Ρίχνουμε μπόλικη τριμμένη μυτζήθρα.
Στο τηγάνι ρίχνουμε ελαιόλαδο και το αφήνουμε να κάψει.
Με ένα κουτάλι παίρνουμε λίγο - λίγο το "καμένο" λάδι και περιχύνουμε με αυτό τις χυλοπίτες.

Προσοχή !  Το ελαιόλαδο αντέχει σε υψηλές θερμοκρασίες - όμως άλλα λάδια δεν αντέχουν.
Ακόμη όμως και το ελαιόλαδο που θα περισσέψει δεν πρέπει να το ξαναχρησιμοποιήσουμε.


ΜΑΚΑΡΟΝΙΑ ΠΛΑΣΤΑ
ΠΟΛΛΕΣ ΛΥΣΣΑΡΕΩΤΙΣΣΕΣ ΝΟΙΚΟΚΥΡΕΣ ΚΡΑΤΟΥΝ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ


ΥΛΙΚΑ

1 κιλό αλεύρι "για όλες τις χρήσεις"
5  αυγά 
λίγο αλάτι
  Λίγο ελαιόλαδο Λυσσαρεώτικο
   Νερό όσο χρειαστεί για το ζύμωμα
Λεκάνη ή μικρή σκάφη για ζύμωμα
"πλαστήρι" (στρογγυλό ξύλο) για το πλάσιμο των μακαρονιών
αλευρωμένο σκεύος (λεκάνη) όπου θα πέφτουν τα έτοιμα μακαρόνια


ΤΡΟΠΟΣ  ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ

Ετοιμάζουμε χλιαρό νερό. Οι ειδικοί προτείνουν "35 βαθμούς Κελσίου". Οι Λυσσαρεώτισσες νοικοκυρές γνωρίζουν να ελέγχουν τη θερμοκρασία "όσο δέχεται το χέρι".
Στη λεκάνη ή στη μικρή σκάφη που ζυμώνουμε το ψωμί ρίχνουμε το αλεύρι. Σχηματίζουμε στη μέση μία λακουβίτσα.  Ρίχνουμε το χλιαρό νερό, το λάδι, τα αυγά και ανάλογο αλάτι. Ζυμώνουμε το μίγμα όπως ζυμώνουμε το ψωμί (μέχρι  να γίνει η ζύμη μαλακή και να μην κολλά στα χέρια). 
Αφήνουμε τη ζύμη να "ξεκουραστεί" μία με δύο ώρες.

Κόβουμε μικρά κομμάτια από τη ζύμη. Τα τοποθετούμε στο "πλαστήρι"  και πλάθουμε τα μακαρόνια.
Οι Λυσσαρεώτισσες νοικοκυρές βάζουν πάνω στα γόνατά τους το πλαστήρι. Με το ένα χέρι κρατούν το κομμάτι της ζύμης και με το άλλο πλάθουν. Ρίχνουν κάθε τόσο, λίγο αλεύρι στο πλαστήρι να μην κολλά η ζύμη και δεν πλάθονται σωστά τα μακαρόνια .

Τα έτοιμα μακαρόνια πέφτουν στην αλευρωμένη λεκάνη που έχει τοποθετηθεί κάτω ακριβώς από το "πλαστήρι".

Στο τέλος οι Λυσσαρεώτισσες απλώνουν τα έτοιμα "μακαρόνια" σε βαμβακερό ύφασμα και τα αφήνουν τουλάχιστον 6 - 8 ώρες να στεγνώσουν.
.


"ΠΛΑΣΤΑ" ΜΑΚΑΡΟΝΙΑ ΧΩΡΙΣ ΑΥΓΑ

Η ίδια συνταγή χωρίς τα αυγά


ΓΕΥΜΑΤΑ  ΜΕ  ΜΑΚΑΡΟΝΙΑ ΠΛΑΣΤΑ


ΤΣΙΓΑΡΙΣΤΑ ΠΛΑΣΤΑ ΜΑΚΑΡΟΝΙΑ

ΥΛΙΚΑ

500 γραμμάρια πλαστά μακαρόνια
  λίγο αλάτι
  Μυτζήθρα από γιδίσιο γάλα
  Ελαιόλαδο Λυσσαρεώτικο για το τσιγάρισμα
 


ΤΡΟΠΟΣ  ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ

Όπως ακριβώς οι Τσιγαριστές Χυλοπίτες