ΤΡΟΦΟΣ «…Φοβερό των αρχόντων το μάνιασμα
κι όπως έχουνε μάθει περσότερο
να προστάζουν παρά να υπακούνε,
πολύ δύσκολα αλλάζουν τον τρόπο τους.
Η καλύτερη απ όλες συνήθεια
το να ζεις με τους άλλους σαν ίσος`
κι όσο για μένα, μακάρι
να γεράσω χωρίς μεγαλεία.»
Χαρακτηριστικό απόσπασμα από την τραγωδία του Ευριπίδη «Μήδεια» από την Τροφό (δούλα της Μήδειας)
Ο Ευριπίδης (485 π.Χ. – 406 π.Χ.), υπήρξε τραγικός ποιητής και ένας από τους τρεις μεγάλους διδάσκαλους του αττικού δράματος στο αρχαίο ελληνικό θέατρο. Καταγόμενος από τη Φλύα, δήμο της Κεκρωπίας (σημ. Χαλάνδρι), λέγεται ότι γεννήθηκε στη Σαλαμίνα την ημέρα της ναυμαχίας, όταν ο Αισχύλος αγωνιζόταν ως πρόμαχος άνδρας, ο δε Σοφοκλής ως έφηβος που έσερνε το χορό των επί το τρόπαιο επινικίων. Το γένος του ποιητή δεν ήταν επιφανές, όπως των άλλων τραγικών. Γονείς του φέρονται ο Μνήσαρχος και η Κλειτώ, την οποία ο Αριστοφάνης σκώπτει ως λαχανοπώλη (Αχαρν. 480, Ιππ. 19). Ο Ευριπίδης έζησε τα νιάτα του σε εποχή ακμάζουσα, το χρυσό αιώνα του Περικλέους, αλλά γέρασε στα χρόνια του Πελοποννησιακού πολέμου, όπου έχασε έναν από τους γιους του.
Παρακολούθησε τη διδασκαλία του Αναξαγόρα, του Πρόδικου και του Πρωταγόρα και συνδέθηκε φιλικά με τον Σωκράτη.
Πήρε μέρος για πρώτη φορά σε δραματικό αγώνα το 455 π.χ. και από τότε δίδασκε τακτικά μέχρι το θάνατο του.
Κατά τα τελευταία του χρόνια εγκαταστάθηκε στη Μακεδονία, προσκαλεσμένος του βασιλιά Αρχέλαου και εκεί πέθανε.
Στο έργο του αντικατοπτρίζεται το κλίμα της εποχής, με την έντονη επίδραση της σοφιστικής, την αμφισβήτηση και την αναζήτηση των θείων και των ανθρώπινων.
Ο Ευριπίδης που θεωρείται νεωτεριστής για την εποχή του, απεικόνισε στα έργα του την τραγικότητα των εσωτερικών συγκρούσεων και απέδωσε μοναδικά την ποικιλία των ψυχικών παθών και τις διακυμάνσεις της συνείδησης. Αναλύει την ανθρώπινη φύση, τα ένστικτά της, τα πάθη της, τα κίνητρα της με ρεαλισμό.
Οι νεωτερισμοί του, στα έργα και τις ιδέες του, τον έκαναν στόχο επιθέσεων διαφόρων κύκλων της εποχής (χαρακτηριστικές είναι οι επιθέσεις του Αριστοφάνη μέσα από τις κωμωδίες του). Για αυτούς τους νεωτερισμούς του, που ήταν δυσκολοχώνευτοι στους γηραιότερους Αθηναίους, δεν βραβεύτηκε παρά μόνο 4 φορές (το τρίτο βραβείο ήταν για το έργο του «Μήδεια») από τις 22 που πήρε μέρος σε δραματικούς αγώνες.
Από το πλούσιο έργο του σώζονται μόνο 19 πλήρη και πολλά αποσπασματικά.
ΜΗΔΕΙΑ
Η Μήδεια διδάχθηκε το 431 π.χ. Είναι η τραγωδία που ακοκαλύπτει όλη τη δραματουργική δεινότητα του Ευριπίδη και τον καθιερώνει ως άριστο γνώστη της ανθρώπινης ψυχής και των παθών που τη συγκλονίζουν.
Ο ποιητής διασκευάζει τον μύθο της Μήδειας, παίρνοντας αφορμή από τη λατρεία των «παιδιών της Μήδειας» που υπήρχε στην Κόρινθο.
Η προδομένη γυναίκα που σκοτώνει τα παιδιά της για να εκδικηθεί τον άντρα της, δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο για την ελληνική μυθολογία. Ήταν ευρύτατα γνωστός σε όλους ο μύθος του Τηρέα, της Πρόκνης και της Φιλομήλας και είχε συχνά αναφερθεί από τους τραγικούς ποιητές.
Ολόκληρο το έργο στο αρχαίο κείμενο και τη μετάφραση.
Επίσης διαβάστε εδώ μια αξιόλογη θεώρηση στη Μήδεια του Ευριπίδη, για τις σημασίες του θέματος του λόγου.
