ΣΚΗΝΕΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΖΩΗΣ

Εικονίδιο ηΔραστηριότητας Στίχοι 540-571
Μετά τα έργα του πολέμου, ο ποιητής επιστρέφει στην περιγραφή έργων της ειρήνης.

 

Έβαλε αλλού τριόργωτο και μαλακό χωράφι 540

εκτεταμένον, κάρπιμο και μέσα ζευγολάτες

πολλοί με τα ζευγάρια τους το εσχίζαν άνω κάτω.

Και όταν γυρίζαν κι έφθαναν στου χωραφιού την άκρην,

άνθρωπος τους επρόσφερνε ποτήρι όλο γεμάτο

γλυκό κρασί, κι εγύριζαν στες αυλακιές εκείνοι 545

πρόθυμοι του μεγάλου αγρού να φθάσουν εις την άκρην.

Μαυρίζει όπισθεν η γη και δείχνει αλετρισμένη

μ’ όλον οπού ’ναι ολόχρυση, της τέχνης μέγα θάμα.

Φραγμένο κτήμα θέτει αλλού που ’χε υψηλά τα στάχια,

και μέσα εργάτες θέριζαν με κοφτερά δρεπάνια. 550

Και άλλες χεριές επανωτές στες αυλακιές επέφταν,

και άλλες με καλαμόσχοινα τες δέναν επιστάτες

τρεις διορισμένοι, ενώ παιδιά κατόπι τους σηκώναν

χερόβολα στες αγκαλιές και αδιάκοπα τα εδέναν·

και ο κύριος στην αυλακιά με σκήπτρον εις το χέρι 555

σιωπηλός εστέκονταν κι εχαίρετο η ψυχή του.

Παρέκει κάτω από ’να δρυ σφακτό μεγάλο βόδι

για το τραπέζι ετοίμαζαν· κι ωστόσον οι γυναίκες

πλήθος αλεύρια μούσκευαν φαγί για τους εργάτες.

Αμπέλι μέγα έβαλεν αλλού καρπόν γεμάτο, 560

καλό, χρυσό κι εμαύριζαν ολούθε τα σταφύλια·

τα κλήματ’ ήσαν σ’ αργυρά σταλίκια στυλωμένα.

Και λάκκον από χάλυβα και κασσιτέρου φράκτην

έσυρε γύρω· και άνοιξε στην άκρην μονοπάτι,

για να περνούν, όταν τρυγάν το αμπέλι, οι καρποφόροι. 565

Και αγόρια, κόρες λυγερές, αμέριμνα στην γνώμην

εφέρναν τον γλυκύν καρπόν μέσα εις τα καλάθια.

Γλυκιάν κιθάραν έπαιζε στην μέσην τους αγόρι

και με την λυγερή λαλιά τον λίνον τραγουδούσε

μελωδικά, και όλοι μαζί τριγύρω του εσκιρτούσαν 570

και τες φωνές τους έσμιγαν με το γλυκό τραγούδι.



Ερώτηση Σωστή-Λάθος
Διάβασε το κείμενο και κάνε κλικ στη λέξη "λίνον" για να δειςτη σημασία αυτού του τραγουδιού και στη συνέχεια απάντησε στην άσκηση που ακολουθεί.


Ο λίνος ήταν θρηνητικό τραγούδι, κάτι σαν το σημερινό μοιρολόι

Σωστό Λάθος
Εικονίδιο ηΔραστηριότητας Γράψε

Ήδη ο ποιητής σε προηγούμενη ενότητα μας είχε περιγράψει κάποια από τα έθιμα του γάμου στην εποχή του, με αφορμή ανάλογες σκηνές στην ασπίδα. Στο παραπάνω απόσπασμα περιέχονται πολύτιμες πληροφορίες για τα έθιμα που συνόδευαν τις γεωργικές εργασίες.

Διαβάσε προσεκτικά, κατάγραψε τα έθιμα αυτά και σκέψου ανάλογα έθιμα που επιζούν μέχρι σήμερα. Στην ενότητα "Συνολική θεώρηση/Σκηνές του ανθρώπινου βίου" θα βρεις και μια σχετική δραστηριότητα παραγωγής λόγου.


Εικονίδιο ηΔραστηριότητας Ερώτησης Ερώτηση πολλαπλών επιλογών
Οι σκηνές που περιγράφει ο ποιητής είναι:
  
σκηνές ειρηνικής ζωής
σκηνές πολεμικής ζωής

Εικονίδιο ηΔραστηριότητας Μαθαίνω για την περιγραφή

Στα παραπάνω αποσπάσματα ο ποιητής συνεχίζει την περιγραφή σκηνών της ασπίδας. Η γεωργία, όπως και ο γάμος και η απονομή δικαιοσύνης, αποτελούν βασικές διαδικασίες της πολιτισμένης κοινωνίας και αναφέρονται στην κοινωνική ζωή του ανθρώπου. Πρόκειται για τις μεσαίες σκηνές της κυκλικής ασπίδας.

Σε όσες σκηνές έχουμε δει μέχρι τώρα, βασικό στοιχείο της τεχνικής του ποιητή είναι η χρήση των επιθέτων.

Τα επίθετα αποτελούν το κύριο χαρακτηριστικό κάθε περιγραφής.

Η λειτουργία του επιθέτου:

* το επίθετο περιγράφει το ουσιαστικό που προσδιορίζει, αποδίδοντάς του χαρακτηριστικά και ιδιότητες:

Ψηλά

Χρυσή

βουνά

ασπίδα




Εικονίδιο ηΔραστηριότητας Δραστηριότητα συμπλήρωσης κενών

Συμπλήρωσε τα κενά με τα επίθετα του κειμένου

κιθάραν

κόρες

και χωράφι

αμπέλι

καρπόν

  

Αν στην Ιλιάδα, οι σκηνές της καθημερινής ζωής των ταπεινών ανθρώπων όπως αναπαρίστανται στην ασπίδα του Αχιλλέα, είναι η εξαίρεση, το έπος του Ησίοδου "Έργα και Ημέραι" μας δίνει μια καλύτερη εικόνα του τρόπου ζωής και της κοινωνίας τον 8ο και 7ο αιώνα π.Χ, και ειδικότερα του αγροτικού κόσμου. Μπορείς να περιηγηθείς στον κόμβο του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού με θέμα το έργο του Ησίοδου και να συγκεντρώσεις στοιχεία για την αγροτική κοινωνία της εποχής. Ιστορικός κόμβος "Ησίοδος"