Μπουρίνι κατά την κοινή ναυτική γλώσσα και όχι μόνο, χαρακτηρίζεται γενικά η απότομη μεταβολή του καιρού, σχετικά μικρής διάρκειας, με αύξηση της έντασης του ανέμου, που συνοδεύεται όμως με καταιγίζουσα βροχόπτωση αστραπές βροντές και κεραυνούς Το "μπουρίνι" είναι ταυτόσημος όρος με τον επίσημο λαίλαπα ή λαίλαψ και με τον όρο "εκνεφίας" σύμφωνα με τον Αριστοτέλη Το μπουρίνι είναι το συνηθέστερο μετεωρολογικό φαινόμενο σημείο προγνωστικό ιδιαίτερα στους ναυτικούς της μετάπτωσης του νοτίου ανέμου σε σφοδρό βόρειο Σε πολλά νησιά ονομάζεται προβέντζα Πολλές φορές το μπουρίνι μπορεί να ξεσπάσει χωρίς να υπάρχουν νέφη ή υετός Σε δημώδεις εκφράσεις μεταφορικά ο όρος μπουρίνι σημαίνει θυμός νεύρα π χ Έχει τα μπουρίνια του ή έχει μπορουνιάσει Πηγή Βικιπαίδεια Στη Σαμοθράκη το μπουρίνι είναι ταυτόσημο με κίνδυνο και θα αναλύσουμε το γιατί: Κανονικά όπως αναφέρθηκε το μπουρίνι θεωρείται η μετάπτωση του Νοτίου ανεμου σε Βόρειας διεύθυνσης ισχυρό έως πολυ ισχυρό Επειδή όμως ο πιο κοντινός ψαρότοπος είναι η Σκάλα και οι ψαρόβαρκες εκεί πηγαίνουν να ψαρέψουν για να πιάσουν λιμάνι πρεπει να περάσουν τον κάβο του Αγίου Ανδρέα Εκεί όμως δημιουργείται μάμαλο αντιμάμαλο και αυτό σε συνδιασμό με τα ισχυρά ρέυματα της περιοχής δημιουργούν μεγάλο κυματισμό Αν λάβουμε υπόψη πως κατά την πορεία του σκάφους ο κυματισμός κτυπάει τη μάσκα του και ο τιμονιέρης είναι στη πρύμνη και δεν εχει καλη ορατότητα βγάζουμε το αβίαστο συμπέρασμα πως το σκάφος είναι σε κίνδυνο Επομένως χρειάζεται πολύ προσοχή για την αποφυγή ναυαγίου και πρέπει να ξερουμε πως στις περιπτώσεις αυτές η θαλασσα δε συγχωρεί το παραμικρό λάθος Πάνω σε αυτό εχω μεγάλη πείρα αλλά θα τα γράψω σε ειδικό κεφάλαιο. Τι πρέπει λοιπόν να ξέρουμε και τι να κάνουμε στα μπουρίνια? Πρώτα-πρώτα στα μπουρινια καλό και φρονιμο ειναι να έχουμε τραβηξει τη βάρκα έξω και να πίνουμε χυμό βλέποντας τον καιρό. Αλλά ας υποθέσουμε πως δεν ειναι έτσι και είμαστε στη θάλασσα. Να γνωρίζουμε πως όταν η θάλασσα είναι "λάδι" αλλά μαυρη όπως και ο ουρανός είναι μαύρος έρχεται μπουρίνι Αν οι γόπες πετάγονται και κάνουν αλώνι επίσης έρχεται μπουρίνι. Αν τα χελιδονόψαρα πετάνε αρκετή ώρα και χαμηλά ή αν οι μύγες τσιμπάνε ή αν βλέπουμε ένα συννεφάκι να "βοσκει" στο Σφεντάμ (περίπου στη μέση του βουνού) τότε πρόσω ολοταχώς για λιμάνι ισως και προλάβουμε το κακο. Αν έχουμε ταχύπλοο με 80άρα μηχανή και πάνω έχουμε ικανό χρόνο. Επειδη όμως οι ψαρόβαρκες έχουν συνηθως ντήζελ μηχανές μάλλον δεν προλαβαινουν. Ένα ακόμα στοιχείο που συνήθως μας καθυστερεί ειναι πως όταν είναι να έρθει μπουρινι τα ψάρια τσιμπανε σαν "στραβά" και αυτό μας ξεγελάει. Αν λοιπόν ξεγελαστούμε τελικά ας θυμηθουμε πως το μπουρίνι δεν κραταει πάνω απο 30-40 λεπτά και μετα σταδιακα ηρεμεί. Δεν είναι λοιπόν απαραιτητο να παμε στο λιμάνι σωνει και καλά. Μπορούμε να βρούμε το πλησιέστερο "φουντάγιο" να ρίξουμε άγκυρα ( κατά προτίμηση τσάπα) με μεγάλη καδένα, να φουντάρουμε και να περιμένουμε να περάσει το κακό. Η βάρκα δε βουλιάζει τοσο εύκολα . Όταν τελειώσει το κακό πάμε με την ησυχία μας στο λιμάνι ή συνεχίζουμε να ψαρεύουμε αν μας βάζει ο καιρός. Προσωπική μου εκτίμηση ειναι πως πιο καλά να πάμε λιμανι και αφηνουμε το ψάρεμα για άλλη μέρα.Αν αποφασίσουμε να πάμε λιμάνι. Θα πρέπει να θυμηθούμε : Ποτέ δεν περνάμε τον καβο με μηχανη φουλ Θα αναποδογυρίσει το σκάφος στο άψε σβησε. Χρειάζεται ρελαντι η μηχανή και ορθόπρωρα περίπου ως τη μέση της διαδρομής και αφού περάσουμε το ύψος της Καμαριώτισσας στρεφουμε πολυ γρηγορα το δοιάκι ώστε ο κυματισμός να έρχεται βαθύπρυμνα και να ταξιδεύει το σκάφος ανετα. Φυσικά αν μιλάμε για μεγάλα καΐκια με μηχανές πάνω απο 350 ίππους δεν χρειάζεται και τόσο πολύ να προσέχουμε αφού το σκάφος ειναι ικανό να κόψει τον καιρό. Γενικά όμως καλό ειναι να σεβόμαστε τη θάλασσα.
Χαρακτηριστική εκόνα απο μπουρίνι στη Σαμοθράκη Ο ουρανός σκίζεται και η θάλασσα έχει γίνει μαυρη
Κλασσική εικόνα απο μπουρίνι στον κάβο. Στα Δεξιά μας είναι η Σκάλα και Αριστερά μας το λιμάνι. Όλο το δύσκολο κομμάτι είναι πως θα καταφέρει κανείς να περάσει αλώβητος απο δεξιά προς αριστερά όταν είναι νύχτα και το κύμα κτυπάει τη μάσκα του σκάφους. Προσεύχεται να μην σβήσει η μηχανή γιατί αν το σκάφος μείνει ακυβέρνητο θα βουλιάξει σίγουρα εκτός αν έχει αόρατο χέρι βοήθειας.
Ονοματολογία ανέμων με βάση την ένταση και τη διεύθυνσή τους
Είναι φανερό πως οι ονοματολογία των ανεμων στην διάλεκτο των ναυτικών είναι σχεδόν άγνωστη στους στεριανους αλλά και σε πολλούς θαλασσινούς Στη Σαμοθράκη όπως και σε ολα τα νησιά και τα παραλιακά μέρη υπάρχει ειδική ονοματολογία που είναι σαν κώδικας επικοινωνιας των ναυτικών. Θα προσπαθήσουμε να δώσουμε σε γενικές γραμμές την ονοματολογία τους την διεύθυνση κίνησης και την ταχύτητά τους σε διάφορα συστήματα μέτρησης Επειδή κάποια σύμβολα ακόμα θελουν επεξήγηση m/s είναι η ταχύτητα ανέμου μέτρα /δευτερόλεπτο στο S.I το mil/h είναι πάλι η ταχύτητα αλλά σε μίλια /ώρα επειδή οι ναυτικοι χρησιμοποιούν το μιλι. Βέβαια πιο γνωστή μονάδα είναι ο κόμβος(knots)
Ονοματολογία ανέμων με βάση την ένταση και τη διεύθυνσή τους
Ελληνικά Σύμβολα
Διεθνή Σύμβολα
Επίσημη Ονομασία
Κοινή Ονομασία
Β
N
Βορράς
Τραμουντάνα
ΒΒΑ
NNE
Μεσοβορράς
Γραιγοτραμουντάνα
ΒΑ
NE
Μέσης
Γραίγος
ΑΒΑ
ENE
Μεσαπηλιώτης
Γραιγολεβάντες
Α
E
Απηλιώτης
Λεβάντες
ΑΝΑ
ESE
Ευραπηλιώτης
Σιροκολεβάντες
ΝΑ
SE
Εύρος
Σιρόκος
ΝΝΑ
SSE
Ευρονότος
Οστριασιρόκος
Ν
S
Νότος
Όστρια
ΝΝΔ
SSW
Λιβανότος
Οστριογάρμπης
ΝΔ
SW
Λιψ (Λίβας)
Γαρμπής
ΔΝΔ
WSW
Λιβανοζέφυρος
Πουνεντογάρμπης
Δ
W
Ζέφυρος
Πουνέντες
ΔΒΔ
WNW
Σκιρωνοζέφυρος
Πουνεντομαΐστρος
ΒΔ
NW
Σκίρωνας
Μαΐστρος
ΒΒΔ
NNW
Σκιρωνοβορράς
Μαϊστροτραμουντάνα
Παραθέτουμε παρακάτω πολλά στοιχεία της διεθνούς Μετεωρολογικής ορολογίας
Στην πρώτη στήλη είναι η αρίθμηση σε κλιμακα Beaufort (Μοφόρ)
στην δεύτερη στήλη η επίσημη επιστημονική τους ονομασία
Στην τρίτη στήλη ο χαρακτηρισμός σε διεθνή ορολογία
Στη τέταρη στήλη ταχύτητα του ανέμου σε μετρα /δευτερόλεπτο
Στη Σαμοθράκη όπως και σε άλλα νησιά του Αιγαίου , επειδή οι συνθήκες στη θάλασσα είναι πολύ δύσκολες και επικίνδυνες οι ψαράδες όφειλαν να ξέρουν πως γίνεται η πρόγνωση του καιρού . Ως και τη δεκαετία του 70 δεν υπήρχαν όργανα ούτε καν τηλεφωνα. Έπρεπε λοιπόν να μπορεί κάποιος να προβλέπει τι καιρό θα κάνει για να ξέρει αν σαλπαρει ή αν έπρεπε να αφήσει το καΐκι του στη στεριά.Σε αυτό ζητούσε πάντα τη βοήθεια της φύσης. Φυτών και ζώων και ακόμα σύννεφα στον ουρανο και στο βουνό Πρέπει δε να τονιστεί πως η θάλασσα της Σαμοθράκης είναι πολύ όμορφη αλλά και πολύ επικινδυνη και δεν συγχωρεί λάθη, Αρκεί να την αγαπάς και να τη σεβεσαι Το δυσκολότερο σημείο θεωρώ πως ήτανε και είναι ο καβος Αγίου Ανδρέα ειδικα αν είχε Βορειοδυτικό καιρό και έκανε μάμαλο ο κάβος. Ακόμα και μεγαλα καΐκια ¨γονάτιζαν" στο πέρασμά του.Θα αναλύσουμε σιγά σιγα όλα τα σημάδια που είχανε οι παλιοι ψαράδες που τολμώ να πω πως ήτανε πολύ πιο αξιόπιστα απο τα σημερινά ηλεκτρονικά μεσα που διαθέτει υποχρεωτικά πια το κάθε σκάφος
Η Λαδόξερα ή Ζουράφα όπως είναι γνωστή είναι μία βραχονησίδα ανατολικά της Σαμοθράκης και σε απόσταση 6 ν.μ από τον Άγκιστρο. Το γεωγραφικό της πλάτος είναι 40ο 28' 23" Ανατολικά και το γεωγραφικό της μήκος είναι 28ο 50' 18" Έχει έκταση 0.009 τ.χ και μήκος ακτής 465 μέτρα Διοικητικώς υπάγεται στον ¨ΕβροΠαραμένει άσημη ενώ θα έπρεπε να είναι διάσημη , αν όχι για άλλους λόγους , τουλάχιστον γιατί οριοθετεί την ελληνική επικράτεια στο Βορειοανατολικό Αιγαίο. Είναι η Βορειοανατολικότερη των Θρακικών Σποράδων.Η Ζουράφα (Λαδόξερα) με επιφάνεια 9 στρέμματα και μήκος ακτής 465 μέτρα σύμφωνα με παλαιότερες μετρήσεις της Υδρογραφικής Υπηρεσία του Π.Ν. , ενώ σύμφωνα με νεώτερους υπολογισμούς της είναι μικρότερη του ενός στρέμματος και έχει ακτογραμμή 32 μέτρα , είναι χαμηλή και για αυτό εξαιρετικά επικίνδυνη , ιδίως με δυσμενείς συνθήκες ορατότητας για όσους πλέουν ανατολικώς της Σαμοθράκης , από το Βορειοανατολικό άκρο της οποίας (Άκρα Άγκιστρο ή Σκεπαστό) απέχει 6 ν.μ. περίπου. Έπ' αυτής λειτουργεί φανός μεμονωμένου κινδύνου με αναλάμπον λευκό φως. Η μεταλλική πυραμίς του φανού είναι χρωματισμένη μαύρη με ερυθρή λωρίδα. Βάθη μικρότερα από 10 μέτρα βρίσκονται μέχρις αποστάσεως 100 μέτρων περίπου γύρω της. Απέχει 22 ν.μ περίπου από το φάρο της Αλεξανδρουπόλεως , είναι υπόλειμμα ηφαιστειογενούς νήσου και έχει παρατηρηθεί αξιόλογο θαλάσσιο ρεύμα ανατολικής διευθύνσεως κοντά της. Η ευρύτερη περιοχής της είναι πλούσιος ψαρότοπος , όπου συχνάζουν ακόμη όλων των ειδών τα ψάρια. Με την Ζουράφα ασχολήθηκε διεξοδικώς σε περισπούδαστο άρθρο του στη "Θρακική Επετηρίδα" ο διακεκριμένος λόγιος της Σαμοθράκης Νικόλαος Φαρδύς (1853-1901). ("Τα Ζγοράφα ως κέντρο των σεισμών της Σαμοθράκης και λείψανο τεσσάρων νήσων του Θρακικού Πελάγους προ αμνημονεύτων χρόνων καποντισθεισών")Ο συγγραφεύς αυτός γράφοντας για το νησί το 1897 το αποκαλεί "Ζγοράφα" (τα) και σημειώνει , ότι σε καιρό γαλήνης διακρίνεται και από κάποια υγρή, ελαιώδη ουσία που επιπλέει επί των πέριξ υδάτων , που αποπνέει οξεία οσμή πετρελαίου . Ο ίδιος μεταξύ άλλων αναφέρει ότι : α) Για πρώτη φορά διαπίστωσε προσωπικώς την ύπαρξη εκεί πετρελαίου το 1874 , του οποίου η πηγή ευρίσκετο επί της Ζουράφας β) Η Ζουράφα ήταν ονομαστή για την ποσότητα και την ποιότητα των σπόγγων της γ) Στην περιοχή της υπήρχαν πολλά ίχνη κτηρίων των οποίων διακρίνονται οι θύρες , τα παράθυρα οι κίονες , τα κιονόκρανα κ.λ.π. (προφανώς η εναλακτική ονομασία Λαδόξερα οφείλεται στην ύπαρξη της παραπάνω ελαιώδους ουσίας).Ο κορυφαίος των θαλασσογράφων μας Σ.Ε. Λυκούδης έγραφε προ εβδομήντα περίπου ετών ,ότι η διαβρωτική επεξεργασία της θάλασσας κατήντησε την Ζουράφα να έχει διάσταση μέγιστη 35 μέτρα , της οποίας οι δύο ακραίες κεφαλές είναι ξηρές σε περίοδο γαλήνης και αναπαυτήρια γλάρων .Η Ζουράφα είναι , όπως προαναφέρεται το Βορειανατολικότερο , αναδυόμενο στην ανοιχτή θάλασσα , νησαίο Ελληνικό έδαφος υπόλειμμα μεγάλου εδάφους. Αναφέρεται από τον Marko Boscini (1613 -1678) , χωρίς όνομα και τον Alexander Conze Γερμανό αρχαιολόγο που επισκέφτηκε την Σαμοθράκη κατά τον β΄ ήμισυ του παρελθόντος αιώνος "Τα Ζγόραφα" .Χάρη στην επί αυτής κυριαρχία , η Ελλάς επεκτείνει σημαντικά τις ζώνες θαλάσσιας κυριαρχία της (χωρικά ύδατα κ.ά.) στον κρίσιμο χώρο του Β.Α. Αιγαίου , προς τα Ανατολικά. Στο στενό μεταξύ της Ζουράφας και της Άκρας Γκρέμια ( σήμερα Boztepe Burnu, της Ανατολικής Θράκης) έχει εύρος 14 ν.μ. περίπου . Στο παρελθόν αρκετά πλοία , προσπαθώντας να αποφύγουν την προσέγγιση προς την Ζουράφα είχαν προσαράξει στα βραχώδη νησαίο εδάφη που περιβάλουν την άκρα Γκρέμια . Πόσοι Έλληνες γνωρίζουν την ύπαρξη της Ζουράφας ,που κείται Ανατολικά της Σαμοθράκης , Βόρεια της Ίμβρου και Νότια της Αλεξανδρουπόλεως και την οποία περιφρονητικώς παραλείπουν οι περισσότεροι από τους κυκλοφορούντες για το ευρύ κοινό (σχολικοί ,τουριστικοί κ.ά.) χάρτες μας , μολονότι σηματοδοτεί τα όρια της Ελληνικής Επικράτειας .Σε όσα Αναφέρει Ο Σ.Ε. Λυκούδης για την διαβρωτική επεξεργασία της θάλασσας και η ταπεινότητα μας για την επείγουσα ανάγκη προστασίας της Ζουράφας από την αέναη δράση των στοιχείων της φύσης , πρέπει να προστεθεί η παρατήρηση που έχει καταχωρηθεί στην παλαιότερη έκδοση του Πλοηγού του έτους 1955 , σύμφωνα με την οποία σε μικρές αποστάσεις από τη Ζουράφα υπάρχουν στα μεν Δυτικά της "Βράχος" μικρού υπέρ την επιφάνεια της θάλασσας ύψους , στα σε Νοτιοανατολικά της "Βράχος" περί την επιφάνεια της θάλασσας. Ήδη , μετά από 40 χρόνια , τα βραχώδη αυτά νησαία εδάφη έχουν δυστυχώς εξαλειφθεί. Προφανώς περιέπεσαν στην κατηγορία του σκόπελοι ή και της υφάλου …. Απέμεινε η κάπως υψηλότερη Ζουράφα. Νησιοφύλακες και νησίαρχοι της (μέχρι πότε); τα θαλασσοπούλια……
Από τη μελέτη του Γεωργίου Γιαγκάκη "Η ΖΟΥΡΑΦΑ ΜΑΣ:Βορειοανατολικη νησαία προεξοχή της χώρας" 1996.
Η γύρω περιοχή είναι σπουδαίος ψαρότοπος . Πιο παλιά που τα καΐκια ήταν αργοκινητα όποιος κατάφερνε να πάει στην λαδόξερα έβγαζε καλό μεροκάματο. Και λέω όποιος κατάφερνε αφού δεν υπήρχαν όργανα πλοήγησης και επειδή η περιοχή πιάνει πολύ ομίχλη οι ψαράδες χάνανε το νησί και ήταν πολύ πιθανό να βρεθούν στα Τούρκικα μέρη αφού δεν ήξεραν πού έπεφτε η Σαμοθράκη Τα ψάρια που υπάρχουν εκεί είναι: Σκαθάρια σαργοί ροφοί μαγιάτικα συναγρίδες φαγκρόπουλα λιθρίνια σάρπες αλλά και πετροψαρα όπως πέρκες χάνοι κ.α Το όνομα Λαδόξερα προήλθε απο την "λαδιά" που δημιουργείται και μάλλον οφείλεται σε αναβλύζον πετρέλαιο
