• ΣΤΕΓΑΣΗ

Σπίτια εποικισμού - από τη ιστοσελίδα: http://palaifyto.blogspot.gr/

         Το νέο ρυμοτομικό σχέδιο προέβλεπε φαρδείς οριζόντιους και κάθετους δρόμους και τρείς πλατείες. Το σχέδιο παραδόθηκε στην Επιτροπή Εποικισμού, η οποία με τη συνεργασία του μηχανικού παραχώρησε οικόπεδα του ενός στρέμματος στους αρχηγούς όλων των οικογενειών. Σταδιακά άρχισε η κατασκευή νέων κατοικιών από μια μεγάλη κατασκευαστική εταιρεία γαλλικών συμφερόντων. Το 1925 χτίστηκαν τα σπίτια του εποικισμού. Το κάθε οικοδομικό τετράγωνο είχε 4 σπίτια, σε οικόπεδο ενός στρέμματος το καθένα. Τα σπίτια παρά το μικρό τους μέγεθος και την ανυπαρξία ανέσεων, για τα σημερινά δεδομένα, ήταν ποιοτικές και αντισεισμικές κατασκευές με αξιόπιστα υλικά στα οποία προσέθεταν ξύλο τσίτα για να δέσει γερά το οικοδόμημα. Αυτά τα σπίτια χτίστηκαν σε διάστημα περίπου δύο ετών και το κριτήριο με το οποίο διανεμήθηκαν στους δικαιούχους και τις οικογένειές τους ήταν ο αριθμός των προστατευόμενων μελών τους. Στις πολυμελείς οικογένειες αποδόθηκαν μεγαλύτερα σε εμβαδόν σπίτια, ενώ στις ολιγομελείς μικρότερα.

Διάφοροι τύποι παλιών σπιτιών

          Τα σπίτια αυτά είχαν συνήθως δύο δωμάτια από την μπροστινή πλευρά και μια αποθήκη και ένα στάβλο από την πίσω πλευρά. Τα σπίτια του εποικισμού ήταν όλα ομοιόμορφα ενός σχεδίου αλλά ορισμένοι κτίζανε και λίγο διαφορετικά και αργότερα προσθέσανε δίπλα από το σπίτι υπόστεγο και στάβλο, ένα αποχωρητήριο φραγμένο με καλάμια η τσουβάλια και άλλα ήταν κτισμένα με πλιθιά, μερικά είχαν βόθρο ορισμένα ήταν ανοιχτά με ένα λάκκο. Αρκετά σπίτια είχαν και δικό του φούρνο έξω στην αυλή που τα ανάβανε με ρόκες από καλαμπόκια βαμβακόριζες, καλαμποκόριζες και όσοι είχαν λίγη οικονομική άνεση αγόραζαν πουρνάρια. Μερικά μόνο σπίτια είχαν δικό τους νερό στην αυλή τους που το αντλούσαν από πηγάδια και όσοι δεν είχαν πήγαιναν και παίρνανε νερό από τις βρύσες που ήταν σε ορισμένα μόνο μέρη του χωριού για να εξυπηρετούν όλους .

Χτίσιμο σπιτιού	Ιστοσελίδα: http://palaifyto.blogspot.gr/

        Τα σπίτια αυτά βέβαια δεν δόθηκαν δωρεάν, αλλά την αξία τους θα την πλήρωναν οι πρόσφυγες με δόσεις. Οι δόσεις που τους ετοίμασε η Πολιτεία ήταν ιδιαίτερα συμφέρουσες. Αρχικά τους δόθηκε τίτλος απλής κυριότητας και στη συνέχεια μετά την αποπληρωμή τίτλος πλήρους κυριότητας. Όταν το 1930 διαλύθηκε η ΕΑΠ τα χρέη ανέλαβε να εισπράξει η Αγροτική Τράπεζα.

         Πολλοί όμως, κυρίως οι πιο νέοι, κι αυτοί που ήξεραν την τέχνη,  ανέλαβαν να φτιάξουν τα σπίτια τους με αυτεπιστασία. Τα έφτιαξαν δηλαδή οι ίδιοι οι πρόσφυγες με οικοδομικά υλικά που τους χορηγήθηκαν από την Επιτροπή. Στην κατασκευή του σπιτιού βοηθούσαν όλοι μαζί. Γι αυτό το λόγο τις προηγούμενες δεκαετίες συναντούσαμε στο Παλαίφυτο δύο είδη κατοικιών: τις κατοικίες του εποικισμού, απλές, ισόγειες φτιαγμένες από πλινθιά, και άλλες μεγάλες διώροφες κατοικίες φτιαγμένες από τούβλα.

Σπίτι εποικισμού	Ο φούρνος και η τουαλέτα βρίσκονται στην αυλή

         Χαρακτηριστικό δείγμα το σπίτι που έχτισε ο πατέρας της μητέρας μου Σταμάτης Καραμπινάκης. Ήταν διώροφο με εσωτερική ξύλινη σκάλα και γκλαβανή. Ο κάτω όροφος χρησιμοποιούνταν σαν αποθήκη και ο πάνω όροφος σαν κατοικία. Είχε φτιάξει μάλιστα και εσωτερική τουαλέτα, με λεκάνη στο χρώμα του πηλού, πράγμα πρωτοφανές για τα δεδομένα της εποχής. Χαρακτηριστική ήταν η θαυμάσια ξύλινη πόρτα του με το ρόπτρο. Κι επειδή ο παππούς τα κατάφερνε με την ξυλουργική, βρήκε κάτι ξερές καρυδιές στο νεκροταφείο του Αϊ Γιώργη (ενός διπλανού χωριού) και με τα ξύλα τους έφτιαξε διάφορα μικροέπιπλα. Το σπίτι διασώζεται μέχρι σήμερα, έχουν γίνει όμως διάφορες παρεμβάσεις.
        Τα χρήματα για την κατασκευή του σπιτιού τα βρήκε από την καλλιέργεια μεγάλων εκτάσεων της αποξηρανθείσας λίμνης. Κατά τη διάρκεια της αποξήρανσης και πριν δοθούν η κλήροι στη λίμνη, δόθηκε η δυνατότητα σε όσους ήθελαν να καλλιεργήσουν όσα στρέμματα μπορούσαν. Ανάμεσα σ΄αυτούς ήταν ο παππούς μου Σταμάτης και ο αδερφός του Ζαφείρης Καραμπινάκης. Μάλιστα εκείνη την εποχή λογάριαζε να αγοράσει και το πρώτο τρακτέρ στο χωριό. Δυστυχώς όμως δεν πρόλαβε να υλοποιήσει τα σχέδιά του καθώς πέθανε από λευχαιμία το Δεκέμβρη του 1940.

Το διώροφο σπίτι του παππού Σταμάτη Καραμπινάκη το 1975	Σήμερα κατοικεί ο θείος μου Νίκος Καραμπινάκης