Β τάξη, 13η ενότητα, Η σωστή στάση στο θέμα της τροφής

Διδακτικές ώρες: 4

Διδακτικοί στόχοι

1. Να έλθουν οι μαθητές/τριες σε επαφή με ένα απλό κείμενο ιδεών της ύστερης αρχαιότητας.

2. Αφορμώμενοι από το περιεχόμενο του κειμένου, να συνειδητοποιήσουν τη διαχρονικότητα θεμάτων της αρχαίας σκέψης, ιδιαιτέρως θεμάτων υγείας και διατροφής.

3. Να εξοικειωθούν με την κλίση της υποτακτικής των βαρύτονων ρημάτων στη μ.φ. και να αναγνωρίζουν τους τύπους της σε κείμενο.

Το κείμενο της ενότητας (σελ. 98 σχ. βιβλίου)

- Με τη χρήση των γλωσσικών σχολίων της σελ. 99, μπορούν οι μαθητές/τριες να προσπελάσουν νοηματικά το κείμενο.

- Οι εικόνες των σελίδων 98 και 100 μπορούν να χρησιμεύσουν ως αφόρμηση (οπτικός γραμματισμός).

- Μπορούν να συζητήσουν οι μαθητές/τριες την επικαιρότητα των ζητημάτων διατροφής που θέτει το κείμενο. Τα ερμηνευτικά σχόλια και οι ερωτήσεις της σελ. 100 μπορούν να αξιοποιηθούν για την ουσιαστικότερη κατανόηση του κειμένου.

- Το κείμενο προσφέρεται για διαθεματική προσέγγιση, λ.χ. με το μάθημα της Οικιακής Οικονομίας, Προγράμματα Αγωγής Υγείας κ.ο.κ.

Ασκήσεις Σελ. 100: 1-4

1. Ετυμολογικά.

Τα παρασύνθετα δε θα διδαχθούν.

2. Γραμματική.

Υποτακτική ενεστώτα, αορίστου και παρακειμένου βαρύτονων ρημάτων μ.φ.

Με αφόρμηση την αναγνώριση τύπων μέσα από το κείμενο αναφοράς (προσφερώμεθα, τρέφηται κ.ά.), οι μαθητές/τριες καλούνται να εξοικειωθούν με τον σχηματισμό της ρημάτων στη μ.φ. υποτακτικής

Ασκήσεις

Σελ. 104-105: 2, 3, 4, 5 (ως προς τύπους της υποτακτικής)

Λίγα λόγια για το κείμενο

Οι καταχρήσεις, και ειδικότερα η λαιμαργία, ήταν ανέκαθεν από τα μεγάλα ζητήματα που απασχολούσαν τον άνθρωπο.

Ποια στάση θα πρέπει να τηρεί ένας συνετός άνθρωπος στο θέμα αυτό;

Πώς πρέπει να αντιλαμβάνεται την τροφή; Ως βιοτική ανάγκη ή ως πηγή ευχαρίστησης;

Οι απαντήσεις στο κείμενο.

Πέτερ Μπρέχελ ο Πρεσβύτερος, Η Γη της αφθονίας (1567).
Μια εύγλωττη χιουμοριστική περιγραφή των αποτελεσμάτων ενός γεύματος χωρίς εγκράτεια
( Παλαιά Πινακοθήκη Μονάχου).

Εισαγωγικό σημείωμα

Ο Ιωάννης Στοβαίος (5ος αι. μ.Χ.) συγκέντρωσε στο Ἀνθολόγιον που συνέθεσε επίλεκτα χωρία από πολυάριθμους ποιητές και πεζογράφους βασιζόμενος και σε προϋπάρχουσες ανάλογες συλλογές. Μεταξύ των ανθολογουμένων είναι και ο Μουσώνιος Ρούφος (1ος αι. μ.Χ.), ένας στωικός φιλόσοφος που ίδρυσε ονομαστή σχολή στη Ρώμη. Υποστήριζε ότι οι άνθρωποι είναι ασθενείς και ότι μόνο η φιλοσοφία μπορεί να τους θεραπεύσει. Στο απόσπασμα που θα μελετήσετε μιλάει για τους κινδύνους που κρύβει το φαγητό και τη στάση που πρέπει να τηρεί ένας συνετός άνθρωπος στο θέμα αυτό.

Το κείμενο

Πολλῶν ἡδονῶν οὐσῶν, αἵ τὸν ἄνθρωπον ἐνδιδόναι αὐταῖς βιάζονται παρὰ τὸ συμφέρον, δυσμαχωτάτη εἶναι δοκεῖ ἡ περὶ τροφήν ἡδονή. Ταῖς μὲν γὰρ ἄλλαις ἡδοναῖς σπανιώτερον ὁμιλοῦμεν, ταύτης δὲ ἀνὰ πᾶσαν ἡμέραν πάντως πειρᾶσθαι ἀνάγκη, ὥστε πλείους οἱ ἐνταῦθα κίνδυνοι. Καὶ γὰρ ὁ πλέον ἤ δεῖ ἐσθίων ἁμαρτάνει, καὶ ὁ κατασπεύδων ἐν τῷ ἐσθίειν, καὶ ὁ τὰ ἡδίω τῶν ὑγιεινοτέρων βρώματα προτιμῶν. Ἔστι δὲ ἁμαρτία περὶ τροφή καὶ ὅταν παρὰ καιρὸν προσφερώμεθα αὐτήν. Ἔτι δὴ καὶ ἄλλων ἁμαρτιῶν οὐσῶν περὶ τροφήν, δεῖ ἁπασῶν καθαρεύειν. Καθαρεύοι δ’ ἄν τις ἐθίζων αὑτὸν αἱρεῖσθαι σῖτον οὐχ ἵνα ἥδηται ἀλλ’ ἵνα τρέφηται, οὐδ’ ἵνα λεαίνηται τὴν κατάποσιν ἀλλ’ ἵνα ῥωννύηται τὸ σῶμα. Καὶ γὰρ γέγονεν ἡ μὲν κατάποσις δίοδος εἶναι τροφῆς, οὐχ ἡδονῆς ὄργανον, ἡ δὲ γαστὴρ τοῦ αὐτοῦ χάριν οὗπερ ἕνεκα καὶ φυτῷ ῥίζα γέγονεν. Διὸ καὶ προσήκει ἐσθίειν ἡμῖν ἵνα ζῶμεν, οὐχ ἵνα ἡδώμεθα.

Ερμηνευτικά σχόλια

Ο Γάιος Μουσώνιος Ρούφος (περ. 30-100 μ.Χ.) ήταν συγγραφέας και στωικός φιλόσοφος από την πόλη Βαλσίνιοι της Ιταλίας. Δίδαξε στη Ρώμη επί Νέρωνος, Βεσπασιανού και Τίτου και εξορίστηκε δύο φορές. Μεταξύ των μαθητών του ήταν ο Δίων ο Χρυσόστομος και ο Επίκτητος. Δε σώθηκαν έργα του, παρά μόνο σημειώσεις από τη διδασκαλία του μέσω του μαθητή του Λουκίου, τις οποίες διέσωσε ο Στοβαίος στο έργο του Ἀνθολόγιον. Οι συμβουλές του αναφέρονται σε όχι συνηθισμένα θέματα, όπως ο τρόπος ένδυσης και συμπεριφοράς, ο γάμος, η ανατροφή των κοριτσιών και η θέση των γυναικών στη φιλοσοφία.

Ερωτήσεις

1. Πώς χαρακτηρίζει ο συγγραφέας τις απολαύσεις που σχετίζονται με το φαγητό και με ποια επιχειρήματα στηρίζει την άποψή του;

2. Ποια σφάλματα που σχετίζονται με τη διατροφή επισημαίνονται στο κείμενο;

3. Ποια είναι, σύμφωνα με τον Μουσώνιο Ρούφο, η ενδεδειγμένη συμπεριφορά στα θέματα της διατροφής;

4. Πιστεύετε ότι όσα παρατηρεί ο Μουσώνιος Ρούφος είναι επίκαιρα στην εποχή μας; Να τεκμηριώσετε την άποψή σας.

Δημιουργική – διαθεματική δραστηριότητα Να συζητήσετε την τελευταία φράση του κειμένου και να τη χρησιμοποιήσετε ως σύνθημα για τη δημιουργία μιας ενημερωτικής εκστρατείας που να στοχεύει στην ευαισθητοποίηση των νέων σε θέματα σωστής διατροφής. Να αξιοποιήσετε τις σχετικές γνώσεις σας απότο μάθημα της οικιακής οικονομίας.

• Για τον Στοβαίο

• Λεξικά νέας ελληνικής: για απλή αναζήτηση / για σύνθετη αναζήτηση

• Bασικό λεξικό της αρχαίας

• Λεξικό της αρχαίας Liddell & Scott

• Λεξικό αρχαίας, σχολικό εγχειρίδιο

• Κατάλογος ανωμάλων ρημάτων

Το αρχαίο κείμενο, λεξιλογικές επισημάνσεις και απόδοση νοήματος (Μετάφραση)

Ερωτήσεις κατανόησης τύπου: σύρε κι άσε

Ερωτήσεις κατανόησης τύπου: σωστού - λάθους © Νίκος Μυλωνάς

Κατέβασε το αρχείο, για να γράψεις τη μετάφρασή σου

Κατέβασε τη μετάφραση σε αρχείο

Άσκηση για τη μετάφραση τύπου: σύρε κι άσε

Δες τη μετάφραση κάθε σειράς πατώντας στο μ ή
εμφάνισε - απόκρυψε όλη τη μετάφραση πατώντας εδώ

μ Πολλῶν ἡδονῶν οὐσῶν,

μ αἵ τὸν ἄνθρωπον ἐνδιδόναι αὐταῖς βιάζονται παρὰ τὸ συμφέρον,

μ δυσμαχωτάτη εἶναι δοκεῖ ἡ περὶ τροφήν ἡδονή.

μ Ταῖς μὲν γὰρ ἄλλαις ἡδοναῖς σπανιώτερον ὁμιλοῦμεν,

μ ταύτης δὲ ἀνὰ πᾶσαν ἡμέραν πάντως πειρᾶσθαι ἀνάγκη,

μ ὥστε πλείους οἱ ἐνταῦθα κίνδυνοι.

μ Καὶ γὰρ ὁ πλέον ἤ δεῖ ἐσθίων ἁμαρτάνει,

μ καὶ ὁ κατασπεύδων ἐν τῷ ἐσθίειν,

μ καὶ ὁ τὰ ἡδίω τῶν ὑγιεινοτέρων βρώματα προτιμῶν 1.

μ Ἔστι δὲ ἁμαρτία περὶ τροφή

μ καὶ ὅταν παρὰ καιρὸν προσφερώμεθα αὐτήν.

μ Ἔτι δὴ καὶ ἄλλων ἁμαρτιῶν οὐσῶν περὶ τροφήν,

μ δεῖ ἁπασῶν καθαρεύειν.

μ Καθαρεύοι δ’ ἄν τις ἐθίζων αὑτὸν αἱρεῖσθαι σῖτον 2

μ οὐχ ἵνα ἥδηται ἀλλ’ ἵνα τρέφηται,

μ οὐδ’ ἵνα λεαίνηται τὴν κατάποσιν 3

μ ἀλλ’ ἵνα ῥωννύηται τὸ σῶμα.

μ Καὶ γὰρ γέγονεν ἡ μὲν κατάποσις δίοδος εἶναι τροφῆς,

μ οὐχ ἡδονῆς ὄργανον,

μ ἡ δὲ γαστὴρ τοῦ αὐτοῦ χάριν

μ οὗπερ ἕνεκα καὶ φυτῷ ῥίζα γέγονεν.

μ Διὸ καὶ προσήκει ἐσθίειν ἡμῖν ἵνα ζῶμεν,

μ οὐχ ἵνα ἡδώμεθα.

Κατέβασε το αρχείο, για να γράψεις τη μετάφρασή σου

O πίνακας που ακολουθεί είναι . Μπορείτε να γράψετε τις απαντήσεις σας και να τις εκτυπώσετε ή να τις σώσετε σε αρχείο pdf.

Σύρε τον πίνακα, για να δεις και τις υπόλοιπες στήλες.

1 Πολλῶν ἡδονῶν οὐσῶν,
2 αἵ τὸν ἄνθρωπον βιάζονται ἐνδιδόναι αὐταῖς παρὰ τὸ συμφέρον,
3 δοκεῖ εἶναι δυσμαχωτάτη ἡ περὶ τροφὴν ἡδονή.
4 Ταῖς μὲν γὰρ ἄλλαις ἡδοναῖς ὁμιλοῦμεν σπανιώτερον,
5 ταύτης δὲ πάντως πειρᾶσθαι ἀνάγκη ἀνὰ πᾶσαν ἡμέραν,
6 ὥστε πλείους οἱ ἐνταῦθα κίνδυνοι.
7 Καὶ γὰρ ὁ πλέον ἢ δεῖ ἐσθίων ἁμαρτάνει,
8 καὶ ὁ κατασπεύδων ἐν τῷ ἐσθίειν,
9 καὶ ὁ τὰ ἡδίω τῶν ὑγιεινοτέρων βρώματα προτιμῶν.
10 Ἔστι δὲ ἁμαρτία περὶ τροφὴν
11 καὶ ὅταν παρὰ καιρὸν προσφερώμεθα αὐτήν.
12 Ἔτι δὴ καὶ ἄλλων ἁμαρτιῶν οὐσῶν περὶ τροφήν,
13 δεῖ ἁπασῶν καθαρεύειν.
14 Καθαρεύοι δ'ἂν τις
15 ἐθίζων αὐτὸν αἱρεῖσθαι σῖτον
16 οὐχ ἵνα ἥδηται ἀλλ’ ἵνα τρέφηται,
17 οὒδ’ ἵνα λεαίνηται τὴν κατάποσιν
18 ἀλλ’ ἵνα ῥωννύηται τὸ σῶμα.
19 Καὶ γὰρ γέγονεν ἡ μὲν κατάποσις δίοδος εἶναι τροφῆς,
20 οὐχ ἡδονῆς ὄργανον,
21 ἡ δὲ γαστὴρ τοῦ αὐτοῦ χάριν
22 οὗπερ ἕνεκα καὶ φυτῷ ῥίζα γέγονεν.
23 Διὸ καὶ προσήκει ἐσθίειν ἡμῖν ἵνα ζῶμεν,
24 οὐχ ἵνα ἡδώμεθα.

Στο κείμενο που ακολουθεί γίνεται μια πειραματική προσπάθεια παρουσίασης του κειμένου κατά «νοηματικά κῶλα».

Για τις καλοδεχούμενες παρατηρήσεις σας πατήστε εδώ.

Για κινητό ή τάμπλετ δείτε το κείμενο εδώ

Πολλῶν ἡδονῶν οὐσῶν, δυσμαχωτάτη εἶναι δοκεῖ ἡ περὶ τροφήν ἡδονή.
αἵ τὸν ἄνθρωπον ἐνδιδόναι αὐταῖς βιάζονται παρὰ τὸ συμφέρον,
Ταῖς μὲν γὰρ ἄλλαις ἡδοναῖς σπανιώτερον ὁμιλοῦμεν,
ταύτης δὲ ἀνὰ πᾶσαν ἡμέραν πάντως πειρᾶσθαι ἀνάγκη (ἐστί),
ὥστε πλείους οἱ ἐνταῦθα κίνδυνοί (εἰσι).
Καὶ γὰρ ὁ πλέον ἤ δεῖ ἐσθίων ἁμαρτάνει, καὶ ὁ κατασπεύδων ἐν τῷ ἐσθίειν, καὶ ὁ τὰ ἡδίω τῶν ὑγιεινοτέρων βρώματα προτιμῶν.
Ἔστι δὲ ἁμαρτία περὶ τροφή
καὶ ὅταν παρὰ καιρὸν προσφερώμεθα αὐτήν.
Ἔτι δὴ καὶ ἄλλων ἁμαρτιῶν οὐσῶν περὶ τροφήν, δεῖ ἁπασῶν καθαρεύειν.
Καθαρεύοι δ’ ἄν τις ἐθίζων αὑτὸν αἱρεῖσθαι σῖτον
οὐχ ἵνα ἥδηται
ἀλλ’ ἵνα τρέφηται,
οὐδ’ ἵνα λεαίνηται τὴν κατάποσιν
ἀλλ’ ἵνα ῥωννύηται τὸ σῶμα.
Καὶ γὰρ γέγονεν ἡ μὲν κατάποσις δίοδος εἶναι τροφῆς, οὐχ ἡδονῆς ὄργανον,
ἡ δὲ γαστὴρ τοῦ αὐτοῦ χάριν γέγονεν.
οὗπερ ἕνεκα καὶ φυτῷ ῥίζα (γέγονεν)
Διὸ καὶ προσήκει ἐσθίειν ἡμῖν
ἵνα ζῶμεν,
οὐχ ἵνα ἡδώμεθα.

ασκήσεις Λεξιλογικός Πίνακας

σῖτος [= τα δημητριακά, (από τον 4ο αι. μ.Χ.) το στάρι, η τροφή]
[στο κείμενο συναντήσατε τον τύπο: σῖτον]

Για να βρεις τη σημασία των λέξεων του Λεξιλογικού Πίνακα πήγαινε στο λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (Τριανταφυλλίδη) στην Πύλη για την ελληνική γλώσσα ή χρησιμοποίησε τους παρακάτω δεσμούς:

Σύρτε στον πίνακα για να δείτε όλες τις στήλες

		Αρχαία Ελληνική / Νέα Ελληνική	Νέα Ελληνική
		τὸ σιτάριον (-ι) [= (α.ε.) μικρή ποσότητα δημητριακών, τεμάχιο άρτου, λίγη τροφή, (ν.ε.) σιτάρι] σιτευτός = καλοθρεμμένος σιτεύω = (α.ε.) παρέχω σιτάρι και γενικώς τροφή, (ν.ε.) γίνομαι τρυφερότερος, ωριμάζω σιτηρός (πληθ. τα σιτηρά) σιτίζω ἡ σίτισις (-η) < σιτίζω ὁ σιτισμός	σταράτος σταρένιος σ(ι)ταρήθρα σίτεμα σιτιστής
		τὸ σιτηρέσιον (-ιο) = μισθός στρατιώτη για αγορά τροφής σιτοβολών (-ώνας) = (α.ε.) αποθήκη δημητριακών, (ν.ε.) περιοχή που παράγει πολύ σιτάρι ἡ σιτοδεία ἄσιτος ἐπισιτίζω ὁ ἐπισιτισμός παράσιτος (ν.ε. το παράσιτο) παρασιτῶ τὸ συσσίτιον (-ο)	σιτάλευρο σιταποθήκη σιταρόσπορος σ(ι)ταρότοπος σιτέμπορος σιτοκαλλιέργεια σιτοπαραγωγός αραβόσιτος οικόσιτος παράσιτο παρασιτισμός παρασιτοκτόνος υποσιτίζω υποσιτίζομαι υπερσιτισμός υποσιτισμός

Ασκήσεις

Σχολικού βιβλίου

Να επιλέξετε από τη δεύτερη και την τρίτη στήλη του Λεξιλογικού Πίνακα λέξεις που μπορούν να χρησιμοποιηθούν με μεταφορική σημασία και να γράψετε με καθεμία από αυτές μια πρόταση στη ν.ε. Συμβουλευτείτε τα λεξικά σας.
Να συμπληρώσετε τα κενά με κατάλληλες λέξεις της ν.ε. από τον Λεξιλογικό Πίνακα

Πρόσθετες ασκήσεις

Κατέβασε τις πρόσθετες ασκήσεις σε αρχείο

Θεωρία Τα παρασύνθετα δεν θα διδαχθούν.

θεωρία Η γραμματική και το συντακτικό της ενότητας:

Υποτακτική βαρύτονων ρημάτων μέσης φωνής
Δες τον σχηματισμό της υποτακτικής μέσης φωνής

θεωρία σχολικού βιβλίου

Οι τύποι προσφερώμεθα, ἥδηται, τρέφηται, λεαίνηται και ἡδώμεθα του κειμένου της Ενότητας είναι τύποι υποτακτικής μέσης φωνής.

Χαρακτηριστικά θεματικά φωνήεντα της υποτακτικής του ενεστώτα και του αορίστου της μέσης φωνής είναι το ω και το η, όπως και στην ενεργητική φωνή.

Δες το βίντεο για τον σχηματισμό της προστακτικής

Σύρτε στον πίνακα για να δείτε όλες τις στήλες

Υποτακτική ενεστώτα

παύ-ωμαι
παύ-ῃ
παύ-ηται
παυ-ώμεθα
παύ-ησθε
παύ-ωνται

Υποτακτική αορίστου

παύ-σ-ωμαι
παύ-σ-ῃ
παύ-σ-ηται
παυ-σ-ώμεθα
παύ-σ-ησθε
παύ-σ-ωνται

Για τον σχηματισμό και την κλίση της υποτακτικής αορίστου μέσης φωνής των αφωνόληκτων ρημάτων χρησιμοποιούνται οι ίδιες καταλήξεις, αλλά το θέμα των ρημάτων αυτών μεταβάλλεται, όπως και στην οριστική των χρόνων αυτών.

π.χ. πράττομαι → πράξωμαι, βλάπτομαι → βλάψωμαι, σῴζομαι → σώσωμαι.

Η υποτακτική του παρακειμένου μέσης φωνής σχηματίζεται περιφραστικά από τη

μετοχή παρακειμένου μέσης φωνής του ρήματος και την υποτακτική ενεστώτα του ρ. εἰμί.

Η περιφραστική υποτακτική παρακειμένου μ.φ. του ρ. λύω κλίνεται ως εξής:

Σύρτε στον πίνακα για να δείτε όλες τις στήλες

λελυμένος, λελυμένη, λελυμένον
λελυμένος, λελυμένη, λελυμένον
λελυμένος, λελυμένη, λελυμένον
λελυμένοι, λελυμέναι, λελυμένα
λελυμένοι, λελυμέναι, λελυμένα
λελυμένοι, λελυμέναι, λελυμένα

ὦ
ᾖς
ἦ
ὦμεν
ἦτε
ὦσιν

Ασκήσεις

Σχολικού βιβλίου

Πρόσθετες ασκήσεις

Στο παρακάτω απόσπασμα ο Δημόκριτος εκθέτει τις απόψεις του περί σωστού και ισορροπημένου τρόπου ζωής.

Ὅσοι ἀπὸ γαστρὸς τὰς ἡδονὰς ποιέονται ὑπερβεβληκότες τὸν καιρὸν ἐπὶ βρώσεσιν ἢ πόσεσιν ἢ ἀφροδισίοισιν, τοῖσι πᾶσιν αἱ μὲν ἡδοναὶ βραχεῖαί τε καὶ δι' ὀλίγου γίνονται, ὁκόσον ἂν χρόνον ἐσθίωσιν ἢ πίνωσιν, αἱ δὲ λῦπαι πολλαί. τοῦτο μὲν γὰρ τὸ ἐπιθυμεῖν ἀεὶ τῶν αὐτῶν πάρεστι καὶ ὁκόταν γένηται ὁκοίων ἐπιθυμέουσι, διὰ ταχέος τε ἡ ἡδονὴ παροίχεται, καὶ οὐδὲν ἐν αὐτοῖσι χρηστόν ἐστιν ἄλλ' ἢ τέρψις βραχεῖα, καὶ αὖθις τῶν αὐτῶν δεῖ.

Δημόκριτος, απ. 235 (Στοβαῖος, Ἀνθολόγιον, 3.18.35)

Μετάφραση

Όσοι από την κοιλιά βρίσκουν ευχαρίστηση, έχοντας ξεπεράσει κάθε όριο στα φαγητά ή στα ποτά ή στις σαρκικές ηδονές, σ' αυτούς όλους η ευχαρίστηση είναι και σύντομη και διαρκεί λίγο, όσο τυχόν χρόνο τρώνε ή πίνουν, ενώ οι λύπες είναι πολλές. Γιατί αυτό εμφανίζεται, η επιθυμία δηλαδή πάντοτε για τα ίδια και όποτε παρουσιάζεται για όποια επιθυμούν, και γρήγορα η ευχαρίστηση παρέρχεται και τίποτα δεν είναι ωφέλιμο σ' αυτούς παρά ευχαρίστηση σύντομη, και πάλι υπάρχει η ίδια ανάγκη.

Σύρτε στον πίνακα για να δείτε όλες τις στήλες

Γλωσσικά σχόλια
ἀπὸ γαστρός	από την κοιλιά
τὰς ἡδονὰς ποιέονται	βρίσκουν ευχαρίστηση
ὑπερβεβληκότες (μτχ. παρακ. ρ. ὑπερβάλλω) τὸν καιρόν	έχοντας υπερβεί κάθε όριο
ἐπὶ βρώσεσιν ἢ πόσεσιν ἢ ἀφροδισίοισιν	στα φαγητά, στα ποτά ή στις σαρκικές ηδονές
ὁκόσον ἂν χρόνον ἐσθίωσιν	όσο τυχόν χρόνο τρώνε
τὸ ἐπιθυμεῖν ἀεὶ τῶν αὐτῶν	το να επιθυμείς πάντοτε τα ίδια
πάρεστι	εμφανίζεται
ὁκόταν	(ιωνικός τύπος αντί ὁπόταν) όποτε
ὁκοίων	(ιωνικός τύπος αντί ὁποίων) όποια
παροίχεται	παρέρχεται
χρηστόν	καλό, ωφέλιμο
ἄλλ’ ἤ	παρά μόνο
καὶ αὖθις τῶν αὐτῶν δεῖ	πάλι υπάρχει η ίδια ανάγκη

Ερωτήσεις

1. Να συγκρίνετε τις απόψεις του Δημοκρίτου και του Γαΐου Μουσωνίου Ρούφου για τη διατροφή.

2. Με βάση τις γνώσεις σας από την Ιστορία και από το Ανθολόγιο «Αρχαία Ελλάδα: Ο τόπος και οι άνθρωποι», ποιες ήταν οι διατροφικές συνήθειες των Αθηναίων και των Σπαρτιατών;

Περισσότερα κείμενα από το Ανθολόγιο του Στοβαίου

Πυθαγόρας ἐρωτηθεὶς πῶς ἄν οἰνόφλυξ τοῦ μεθύειν παύσαιτο, "εἰ συνεχῶς" ἔφη "θεωροίη τὰ ὑπ' αὐτοῦπρασσόμενα".

Πυθαγόρας, (Στοβαῖος, Ἀνθολόγιον, 3.18.33)

Μεθύων κυβερνήτης καὶ πᾶς παντὸς ἄρχων ἀνατρέπει πάντα, εἴτε πλοῖον εἴτε ἅρμα εἴτε στρατόπεδον εἴτε ὅ τί ποτε εἴη τὸ κυβερνώμενον ὑπ' αὐτοῦ.

Πλάτωνας, (Στοβαῖος, Ἀνθολόγιον, 3.18.28)

γνωμικό

Μπορείτε να επεξεργαστείτε μια λέξη ή μεγαλύτερο μέρος του κειμένου.

1. Για έντονα γράμματα, επιλέξτε τη λέξη ή το κείμενο και πατήστε Ctrl+B ή Ctrl+Shif+B, για πλάγια γράμματα πατήστε Ctrl+Ι ή Ctrl+Shif+I και για υπογραμμισμένα γράμματα πατήστε Ctrl+U ή Ctrl+Shif+U.

2. Για τη μετακίνηση μια λέξης ή ενός τμήματος, επιλέξτε τη λέξη ή το τμήμα και σύρτε στη νέα θέση.

2α. Αλλιώς, για αποκοπή, επιλέξτε τη λέξη ή το τμήμα του κειμένου πατώντας Ctrl+X και για επικόλληση Ctrl+V. Για αντιγραφή πατήστε Ctrl+C

3. Για επαναφορά, πατήστε Ctrl+R.

4. Μπορείτε επίσης να διαγράψετε μια λέξη ή να προσθέσετε δικό σας κείμενο.

Σημ. Στο κινητό ή στο τάμπλετ δεν ισχύει το 1.

Β' τάξη, 13η ενότητα, Η σωστή στάση στο θέμα της τροφής

Γάιος Μουσώνιος Ροῦφος (Στοβαῖος, Ἀνθολόγιον 3.18.37) διασκευή

Το αρχαίο κείμενο, λεξιλογικές επισημάνσεις και απόδοση νοήματος (Μετάφραση)