Το γιαρ-γιαρ

Πληροφοριακά Στοιχεία: Γονική Κατηγορία: ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ; Κατηγορία: Μουσικές δημιουργίες; Δημοσιεύθηκε : Τρίτη, 07 Απρίλιος 2015 15:17; Γράφτηκε από τον/την Super User; Εμφανίσεις: 3980

ΤΟ ΓΙΑΡ-ΓΙΑΡ

Ο κλασσικός και χαρακτηριστικός χορός της Σαμοθράκης είναι το "γιαρ-γιαρ". Αρχίζει ως εξής:" Σαν περνάς και δε περνάς γιαρ - γιαρ γιαραμάν". Αντιπροσωπεύει ένα κράμα Νησιώτικων και Μικρασιατικών ακουσμάτων. Έχει δε και στοιχεία της Κρητικής ρυθμικής και Θρακιώτικης. Προσωπικά το θεωρώ σαν το πιο πλούσιο άκουσμα πανελλαδικά με πολλές εναλλαγές τόσο ηχητικές όσο και χορευτικές.Είναι χορός πεταχτός και φαίνεται πως ο χορευτής σχεδόν πετάει. Στη Σαμοθράκη και στην τοπική διαλεκτο λέγεται πως "χορεύεται στο νύχι" που σημαίνει πως ο χορευτής ίσα που πατάει στη γη. Έχει τον ρυθμό απο το πεντοαζάλι με άκουσμα ηχητικό απο"κεμετζέ". Κανονικά παιζότανε απο λύρα νησιώτικη. Όμως στο πέρασμα του χρόνου παιζότανε κυρίως με βιολί και συνοδεία λαούτου αλλά απο την δεκαετία του 60 παίζεται και με μπουζούκι. Είναι δε τόσο γρήγορες οι εναλλαγές απο μουσικούς δρόμους που θεωρώ πως είναι ταυτόχρονα και μια καλη άσκηση για αρχάριους μπουζουκίστες. Έχει τόσες πολύπλοκες αλλαγές που θεωρητικά θα μπορούσε να είναι σαν θέμα εργασίας στα Ωδεία.Με βιολί είναι πιο εύκολο στους δακτυλισμούς αλλά έχει πολύ δουλειά το τόξο (δοξάρι). Το παίξιμο του σκοπού αυτού με μπουζούκι είναι πολύ σύνθετη διαδικασία. Χρειάζεται λεπτός χειρισμός της πενας και γρήγορο πέρασματ της ταστιέρας. Οι πρώτοι μπουζουκίστες της Σαμοθράκης που ήτανε και τριχορδάδες παίζανε το γιαρ γιαρ αφήνοντας μεγάλα κενά διαστήματα μεταξύ δυο χτυπημάτων αξίας ενός μισού αλλά πάντα μέσα στον ρυθμό : "Σντη λαλιά" όπως λέγανε. Οι σημερινοί που παίζουν τετράχορδο δεν αφήνουν σχεδόνο κανένα κενό εκτός από ελάχιστα ειδικά όταν περνάνε απο χιτζάζ σε νιαβέντ και αντίστροφα. Έχει όμως βελτιωθεί πολύ η εκτέλεσή του. Εδώ παραθέτουμε εκτέλεση με βιολί παραδοσιακά. Πάντα το παραδοσιακό είναι πιο ευγενικό.