Προς τους ενδιαφερόμενους για την ΟΙΚΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ & ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ (συναδέλφους ή μαθητές) "Θα ήταν χαρά για μένα να τα λέγαμε και μέσα από το facebook" Σας ευχαριστώ ΒΟΥΛΑ ΒΑΒΑ  Follow to TWITTER ΒΟΥΛΑ ΒΑΒΑΡΟΥΤΣΟΥ τελευταία ενημέρωση: 29/01/2016 Η εμπειρία μου στο ΝΕΟ ΨΗΦΙΑΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ του 21ου αιώνα   Αποχαιρετισμός στα όπλα.	Περιεχόμενα
	Γεωγραφία (Βασίζεται σε λήμμα της Wikipedia)
	Η επιστήμη της Γεωγραφίας
	Η ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ στο ΓυμνΑσιο
	Υποστηρικτικο υλικο ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ         ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ  ΤΑΞΗ Α΄
	ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΑΘΗΤΩΝ στη Γεωγραφία
	Διδακτέα ύλη Γ Ε Ω Λ Ο Γ Ι ΑΣ – Γ Ε Ω Γ Ρ Α Φ ΙΑΣ
	Σχέδιο μαθήματος       Ντοκιμαντέρ από 140+ Χώρες
	Μια μινιατούρα της Γης      Πρωτεύουσες της Ε.Ε.
	ΚΑΝΟΝΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ
	Υποστηρικτικο υλικο ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ
ΕΞΕΤΑΣΗ-ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ	ΧΑΡΤΕΣ  ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ
Μαθήματα χωρίς σύνορα με ψηφιακό εκπαιδευτικό περιεχόμενο	Λίστα Χωρών         Ταξίδια-αστραπή
	Υποστηρικτικο υλικο ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ            ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ ΤΑΞΗ Β΄
τα πιο κάτω ίσχυαν έως και τον Ιούνιο του 2013 από αυτή τη χρονική στιγμή και μετά η εκπαιδευτικός και δημιουργός της συγκεκριμένης ιστοσελίδας συνταξιοδοτήθηκε	Πώς πήραν το όνομά τους οι ήπειροι;  Τζέιμς Κουκ: Ο ναυτικός που έγινε αστρονόμος Πώς πήραν τα ονόματα τους τα ελληνικά ποτάμια;

 

Γεωγραφία (Βασίζεται σε λήμμα της Wikipedia) Η Γεωγραφία είναι η συστηματική σπουδή και περιγραφή τόσο της επιφάνειας της Γης, όσο και τών φαινομένων που συμβαίνουν σ΄αυτή. Είναι η επιστήμη που μελετά και τις κατ΄ επέκταση σχέσεις του ανθρώπου προς τη Γη. Μελετά πώς οι άνθρωποι χρησιμοποιούν, αλλά και να διαμορφώνουν το χώρο μέσα στον οποίο ζουν, καθώς και πώς η Γη επηρεάζει τον τρόπο που ζουν οι άνθρωποι. Ιδιαίτερα διαμορφώνει τους γενικούς όρους κατανομής και ζωής των όντων στην επιφάνειά της. Συνεπώς η Γεωγραφία περιορίζεται εξ αντικειμένου στη σπουδή και την έρευνα μόνο στην επιφάνεια της Γης, στη περιγραφή και στην ερμηνεία των φαινομένων που συμβαίνουν σ΄ αυτή, είτε είναι φυσικά, είτε είναι ανθρωπογενή. Το πεδίο αυτό, της γεωγραφικής έρευνας - μελέτης - περιγραφής και ερμηνείας περιορίζεται σε οτιδήποτε είναι όρατό από έναν υποθετικό παρατηρητή που βρίσκεται σ΄ ένα αερόστατο με απεριόριστη δράση. Υπό την έννοια αυτή η Γεωγραφία παρουσιάζει ασύγκριτο ενδιαφέρον και πολύ ανώτερο από τη "ξηρή" παράταξη και παράθεση ονομάτων και αριθμών. Και ακριβώς αυτή την αντίληψη σχημάτισαν πρώτοι οι Έλληνες, διακρίνοντας και πρώτοι τα ουσιώδη χαρακτηρισικά προσδιορίζοντάς τα με μία λέξη "Γεωγραφία". Η λέξη παράγεται από τις ελληνικές λέξεις γη και γράφω («γράφω» στα αρχαία ελληνικά σημαίνει ζωγραφίζω). Ο επιστήμονας που ασχολείται με αυτή την επιστήμη ονομάζεται γεωγράφος. Η συλλαβή γεώ, φέρεται με 4 έννοιες = χωρώ, εξ ού καί γή (και η γή είναι αυτή πού χωρά τά πάντα) λαμβάνω καί δέχομαι (εξ ού καί γωγυτός), η τών βελών θήκη, κάποιος πού είναι χωρυτός = χωρείν τά ΄ρυτά, δηλ. τά βέλη καί τόξα (είς ήν τά ΄ρυτά χωρείται) γεννώ= εξ ού καί γυνή, τό φωνώ, εξ ού καί γεγωνώς, (αρσ.) καί τώρα, γεγ-ο-ν-ό-ς. Τό "χ" μετατρέπεται σέ "γ", καί γίνεται γέω/γώ + γράφω = γεννώ ( δηλ, γράφει/ζωγραφίζει όσα χωρούν, ο γεωγράφος). Έτσι, γεωγραφία = ζωγραφική / γραφή (και καταγραφή) όσων χωρούν, δηλ. της Γής. Γενικά Η Γεωγραφία είναι πολύ περισσότερη από μία χαρτογράφηση και μελέτη χαρτογραφημάτων, με παράθεση των 'ακρωτηρίων και κολπίσκων'. Δεν διερευνά μόνο τί είναι και πού βρίσκεται στη Γη, αλλά επίσης και το γιατί βρίσκεται εκεί και όχι κάπου αλλού, αυτό που μερικές φορές αποκαλείται και «τοποθεσία του χώρου». Μελετά αυτό  με γνώμονα εάν η αιτία είναι φυσική ή ανθρωπογόνος. Επίσης, μελετά και τις συνέπειες που προκύπτουν από αυτές τις διαφορές. Όπως ο Ουίλιαμ Χιουζ (William Hughes) - που δίδασκε τη γεωγραφία των Ιερών Τόπων στους μαθητές της Θεολογίας στο Βασιλικό Κολλέγιο του Λονδίνου (King's College London) - το έθεσε σε μία προσφώνηση το 1863: «Η απλή ονομασία χωρών δεν είναι γεωγραφία. Το να ξέρεις από στήθους ένα γεωγραφικό λεξικό δεν κάνει κάποιον, από μόνο του, γεωγράφο. Η γεωγραφία έχει υψηλότερες βλέψεις από αυτές: αναζητά την ταξινόμηση φαινομένων (ομοίως του φυσικού και πολιτικού κόσμου στο βαθμό που διερευνά τον δεύτερο) ούτως ώστε να συγκρίνει, να γενικεύσει, να περάσει από τις επιπτώσεις στα αίτια και κάνοντάς το αυτό να ανακαλύψει τους σημαντικούς νόμους της φύσης και να επισημάνει την επιρροή τους στον άνθρωπο. Με μια λέξη, η γεωγραφία είναι επιστήμη, όχι απλών ονομάτων, αλλά επιχειρημάτων και λογικής, αιτιών και επιπτώσεων». Σειρά διεργασιών Ο ουσιαστικός ρόλος της Γεωγραφίας αρχίζει αναμφίβολα με την καταγραφή και περιγραφή των γεωγραφικών στοιχείων ενός τόπου, ή μιας περιοχής (ποτάμια, βουνά, κόλποι κ.λπ.) και στη συνέχεια την κατανόηση των προτύπων σχημάτων (patterns) που δημιουργούν αυτά γενικά στο χώρο καθορίζοντας συγχρόνως τα δίκτυα (συστήματα αναφοράς) που συνδέουν αυτά. Στη συνέχεια προσδιορίζονται οι διεργασίες που προκάλεσαν αυτά, καθώς και τις αιτίες που συνεχίζουν να επιδρούν και να αλλάζουν αυτά. Τα παραπάνω πρότυπα σχήματα εξετάζονται κατά τη συνάφεια που παρουσιάζουν μεταξύ τους προκειμένου έτσι ν΄ αποδοθεί σωστά η πραγματική εικόνα και σε κάποιον που δεν έχει επισκεφθεί τον αυτό χώρο. Για παράδειγμα η γεωγραφική θέση και περιγραφή μιας πόλης εξετάζεται στο γενικότερο πλαίσιο της περιφέρειας που βρίσκεται, της χώρας που ανήκει, στο πλαίσιο της ηπείρου που περιλαμβάνεται και κατ΄ επέκταση στον παγκόσμιο γεωγραφικό χάρτη. Κύριο στοιχείο στη πρόοδο και κατανόηση του τεράστιου αυτού επιστημονικού πεδίου είναι η σαφήνεια των γεωγράφων που θα πρέπει να τους διακρίνει, η αντικειμενική παρατήρηση και η πληρότητα της ερμηνείας των δεδομένων. Βασική διάκριση Η Γεωγραφία αν και φαίνεται ως μία ενιαία επιστήμη στη πράξη εφαρμόζονται δύο τρόποι προσέγγισης του προβλήματος – σκοπού. Ο πρώτος τρόπος είναι η γεωγραφική εξέταση του χώρου κατά τμήματα ή περιφέρειες όπου τότε γίνεται αναφορά για «γεωγραφία περιοχών», ή περιφερειών (regional geography). Ο δεύτερος τρόπος είναι η ομαδοποίηση των γεωγραφικών δεδομένων ενός τόπου, σύμφωνα με ορισμένους συνδυασμούς που δημιουργούν πρότυπα σχήματα του χώρου, όπου τότε γίνεται αναφορά για «συστηματική γεωγραφία» (systematic geography). Ιστορία της Γεωγραφίας Οι πρώτες έννοιες της Γεωγραφίας αποκαλύπτονται στην Ελληνική Μυθολογία όπου οι πολύ πρώιμες παρατηρήσεις των γεωλογικών αναστατώσεων και των επακόλουθων διαμορφώσεων, τουλάχιστον του αρχαίου ελλαδικού χώρου, διαμορφώνονται ως μυθολογικές ανθρωπόμορφες έννοιες και μυθικές δραστηριότητες αυτών. Ασφαλώς και από την άποψη αυτή ο Ησίοδος αλλά και ο Όμηρος θα πρέπει να θεωρούνται οι πρώτοι γεωγράφοι. Αλλά και στην αρχαία Βαβυλώνα και την Αίγυπτο οι πρώτες γεωγραφικές αναφορές χαρακτηρίζονται ως τοπογραφία περιοχών που εξαφανίζονται από πλημμύρες. Ο Ελληνικός πολιτισμός είναι ο πρώτος πολιτισμός που ενεργά εξερεύνησε τη Γεωγραφία ως επιστήμη και φιλοσοφία, με κύριους συντελεστές τους Θαλή το Μιλήσιο, Ηρόδοτο, Ερατοσθένη, Ίππαρχο, Αριστοτέλη, Δικαίαρχο τον Μεσσηνό, Στράβωνα και Πτολεμαίο. Η χαρτογράφηση από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία κατά τη διάρκεια των εξερευνήσεων τους πρόσθεσε νέες τεχνικές στη Γεωγραφία(*). Μία από τις τεχνικές είναι ο περίπλους: η περιγραφή λιμανιών και της στεριάς που ένας ναύτης θα συναντούσε στη διάρκεια του ταξιδιού κατά τη στεριά. (*). Με τον τίτλο "Γεωγραφία" φέρεται σειρά διαφόρων ιστορικών βιβλίων που ασχολούνται με το θέμα, όπως το αξιόλογο Geographia από τον Κλαύδιο Πτολεμαίο (2ος αιώνας μ.Χ.). Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα Άραβες όπως οι Idrisi, Ibn Battula και Ibn Khaldun διατήρησαν τις ελληνικές και ρωμαϊκές τεχνικές και δημιούργησαν δικές τους.   Η επιστήμη της Γεωγραφίας Η επιστήμη της Γεωγραφίας είναι ένας δυναμικός κλάδος στην τομή των φυσικών και κοινωνικών επιστημών, έχει δε διανύσει πολλές, διακριτές φάσεις ανάπτυξης.  Ξεκίνησε από τη γνώση και γραφή για τη γη («Γεωγραφία»), τη μαθηματική και την περιγραφική γεωγραφία των αρχαίων Ελλήνων πρωτογεωγράφων (Ηρόδοτος, Ερατοσθένης και κυρίως Στράβων και Πτολεμαίος) αλλά και άλλων Αράβων, Κινέζων και Ινδών. Αρκετά αργότερα (μεταξύ 15ου και 19ου αιώνα) η Γεωγραφία περνά σε φάση ιδιαίτερης ανάπτυξης στη Δυτική Ευρώπη, λόγω της αποικιοκρατίας και των «ανακαλύψεων» των νέων χωρών. Η κλασσική περίοδος της Γεωγραφίας αρχίζει περίπου τον 19ο αιώνα στη Γερμανία (H. Humbolt, C. Ritter) και συνεχίζεται στη Μεγάλη Βρετανία και τη Γαλλία. Κατά την περίοδο αυτή διαμορφώνεται ως συστηματική επιστήμη με δύο κύριες τάσεις (α) το "φυσικό ντεντερμινισμό" (η κοινωνία στο χώρο προσαρμόζεται και αναπτύσσεται όπως τα ζώα και τα φυτά) και (β) την "περιφερειακή γεωγραφία" (V. de la Blanche, ανάλυση συγκεκριμένων, μοναδικών περιφερειών από διαφορετικές οπτικές γωνίες). Στο μεσοπόλεμο και κυρίως μετά τη δεκαετία του 1950 κυριάρχησαν οι οικονομικές θεωρίες ανάπτυξης και ο γεωγραφικός προβληματισμός πέρασε σε δεύτερο επίπεδο μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1960, οπότε παρατηρήθηκε διεθνώς ένα νέο και ανανεωμένο ενδιαφέρον για τις γεωγραφικές σπουδές. Tο αντικείμενο, και κατά προέκταση οι σπουδές της Γεωγραφίας, έχουν υποστεί σημαντικές αλλαγές κατά τα τελευταία 50 χρόνια. O/η γεωγράφος δεν περιορίζεται πλέον σε μια συμβατική θεώρηση και περιγραφή των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και των μεταβολών στο φυσικό περιβάλλον. H προσέγγιση αυτή, η οποία σήμερα μπορεί πλέον να χαρακτηριστεί ως παραδοσιακή, έχει αντικατασταθεί από μια προσέγγιση συστηματικής κατανόησης και κριτικής ανάλυσης των δυνάμεων που διαμορφώνουν τα γεωγραφικά φαινόμενα και σφαιρικής έως συνθετικής αντίληψης των φυσικών, κοινωνικών, οικονομικών και πολιτισμικών πτυχών της ανθρώπινης παρουσίας και δράσης στο χώρο. Από τον καιρό που η γεωγραφία αποτελούσε αποκλειστικά μία περιγραφική επιστημονική προσέγγιση με άξονα τον απλό εντοπισμό υφιστάμενων χαρακτηριστικών του φυσικού περιβάλλοντος, απαντώντας στα ερωτήματα "τι", "πού", "πόσο", σήμερα έχει διευρύνει τον ορίζοντά της και τείνει να δίνει απαντήσεις στα πρόσθετα ερωτήματα "πώς" και "γιατί". Δύο σημαντικές εξελίξεις την βοήθησαν προς αυτή την κατεύθυνση. H πρώτη, γνωστή ως «ποσοτική επανάσταση», είχε τις ρίζες της στη δεκαετία του 1950 και εκδηλώθηκε κυρίως κατά τη δεκαετία του 1960. H εν λόγω μεταβολή, μετατόπισε το αντικείμενο της γεωγραφίας από την απλή χαρτογράφηση και περιγραφή, στην ερμηνεία των φαινομένων και την πρόβλεψη. H κυριαρχία όμως της ποσοτικής διάστασης, που αναμφίβολα ενίσχυσε την επιστημονική βάση της Γεωγραφίας, σύντομα τέθηκε σε αμφισβήτηση στο βαθμό που είχε αρχίσει να κατευθύνεται στην αναζήτηση αυτόνομων ιδανικών προτύπων, ταξινομημένων διαδικασιών και παγκόσμιων κανονικοτήτων. H αμφισβήτηση αυτή λειτούργησε ως κίνητρο για τη στροφή της Γεωγραφίας προς νέες επιστημονικές κατευθύνσεις, στροφή που οδήγησε σε μια «κοινωνική-περιβαλλοντική επανάσταση». Tη φορά αυτή όμως η Γεωγραφία συνδιαλέγεται με επιστημονικές περιοχές όπως η πολιτική οικονομία, η ανθρωπολογία, η κοινωνιολογία, η οικολογία και η ψυχολογία. H προσπάθεια πλέον επικεντρώνεται στην προσέγγιση των ανθρώπινων σχέσεων με το περιβάλλον, έχοντας ως πλαίσιο τον πραγματικό κόσμο. H Γεωγραφία σήμερα εντάσσει και συσχετίζει την ανθρώπινη συμπεριφορά και δράση με τη δυναμική των περιβαλλοντικών, κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών διεργασιών. Εντοπίζει τις αστοχίες των ανθρώπινων-κοινωνικών συστημάτων σε όλες τις κλίμακες και τα επίπεδα του χώρου, το τοπικό, το εθνικό αλλά και το υπερεθνικό. H Γεωγραφία ενσωματώνει έτσι στο αντικείμενό της -ή καλύτερα επαναφέρει- ζητήματα όπως η γεωμορφολογία και η κλιματολογία, η χαρτογραφία, η αστική και περιφερειακή ανάπτυξη, οι διεθνείς σχέσεις, το διεθνές εμπόριο και τα προβλήματα ανάπτυξης στον Τρίτο Κόσμο, η γεωπολιτική, η ιστορία των τεχνολογικών αλλαγών, η περιβαλλοντική και ενεργειακή διαχείριση κοκ. Το επιστημονικό αντικείμενο της Γεωγραφίας στο νέο Τμήμα συγκροτείται από γνώση και αντικείμενα: (α) φυσικής γεωγραφίας (γεωμορφολογία, ωκεανογραφία, κλιματολογία, υδρολογία, κ.α), (β) ανθρώπινης γεωγραφίας  (οικονομική, πολιτική, κοινωνική, ιστορική, και πολιτισμική γεωγραφία), (γ) εφαρμοσμένης γεωγραφίας / προγραμματισμού και διαχείρισης του χώρου  (αστική και περιφερειακή ανάπτυξη, τοπική ανάπτυξη, χωροταξία, διαχείριση περιβάλλοντος κ.α). Στοιχεία αυτών των αντικειμένων αξιοποιούνται κατά συνθετικό τρόπο  στη γεωγραφία  συγκεκριμένων τόπων και περιφερειών (γεωγραφία Ελλάδας, Βαλκανίων, Ευρωπαϊκής Ένωσης, Λατινικής Αμερικής, Αφρικής κλπ). Τέλος στα παραπάνω γνωστικά πεδία προστίθενται η γεωπληροφορική, η στατιστική, η χαρτογραφία, τα γεωγραφικά συστήματα πληροφοριών (ΓΣΠ), η τηλεπισκόπιση / τηλεανίχνευση, κ.α. Το Τμήμα Γεωγραφίας ιδρύθηκε το 1999 μετά από πρόταση του Πανεπιστημίου, που υποβλήθηκε για πρώτη φορά το 1994. Η πρόταση αυτή, αφού βελτιώθηκε, εντάχθηκε το 1997 στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης και Αρχικής Επαγγελματικής Κατάρτισης του ΥΠΕΠΘ. Από το ακαδημαϊκό έτος 2005-2006 λειτουργεί στο Τμήμα και Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Π.Μ.Σ.) με τίτλο «Εφαρμοσμένη Γεωγραφία και Διαχείριση του Χώρου».  Το επιστημονικό αντικείμενο της Γεωγραφίας στο Τμήμα Γεωγραφίας του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου συγκροτείται από τρεις ευρύτερες θεματικές ενότητες:  (α) φυσικής γεωγραφίας (γεωμορφολογία, ωκεανογραφία, κλιματολογία, υδρολογία, κ.α),  (β) ανθρώπινης γεωγραφίας  (οικονομική, πολιτική, κοινωνική, ιστορική, και πολιτισμική γεωγραφία), (γ) εφαρμοσμένης γεωγραφίας / προγραμματισμού και διαχείρισης του χώρου  (αστική και περιφερειακή ανάπτυξη, τοπική ανάπτυξη, χωροταξία, διαχείριση περιβάλλοντος κ.α).   Το Τμήμα διοικείται από τη Γενική Συνέλευση, με Πρόεδρο τον  κ. Π.Μ.Δελλαδέτσιμα (Αναπληρωτή Καθηγητή), και Αναπληρωτή Πρόεδρο τον κ. Κ. Χατζημιχάλη (Καθηγητή).    Xαροκόπειο Πανεπιστήμιο   Έδρα : Διεύθυνση : Ελευθ. Βενιζέλου 70, Αθήνα 17671 Τηλέφωνο: 210.9549117,  210-9549100  email  :  hsec@hua.gr     ΚΟΡΥΦΗ

 

Η ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ στο ΓυμνΑσιο Είναι η επιστήμη που μελετά την ΓΗ. Το αντικείμενο της μεταβάλλεται συνεχώς τόσο μέσα στο χώρο όσο και μέσα στον χρόνο. Τα ενδιαφέροντα της γεωγραφικής επιστήμης δεν περιορίζονται μόνο στην επιφάνεια της Γης αλλά σε όλα τα φαινόμενα -φυσικά και ανθρωπογενή - που συμβαίνουν και στην ατμόσφαιρα καθώς και στο υπέδαφος. Οι σκοποί της γεωγραφίας και οι σχέσεις της με τις άλλες επιστήμες Σκοπός του γεωγράφου δεν είναι απλά να δώσει μια όσο το δυνατό πιο ζωντανή περιγραφή των χαρακτηριστικών της επιφάνειας της Γης και να τα χαρτογραφήσει με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια. Το ουσιαστικό έργο του αρχίζει με τη συλλογή και την περιγραφή των δεδομένων (γεωγραφικών στοιχείων, δηλαδή βουνών, ποταμών, πόλεων κ.λπ.), και κυρίως με την κατανόηση των πρότυπων σχημάτων  που δημιουργούν τα γεωγραφικά στοιχεία στον χώρο. Για να κατανοήσει τα πρότυπα σχήματα, ο γεωγράφος πρέπει να αναλύσει τη θέση των γεωγραφικών στοιχείων στον χώρο και να καθορίσει τα δίκτυα (συστήματα αναφοράς) που τα συνδέουν έπειτα πρέπει να προσδιορίσει τις διεργασίες που προκάλεσαν την εμφάνιση των γεωγραφικών στοιχείων και τείνουν συνεχώς να τα μεταβάλουν. Τα πρότυπα σχήματα δεν εξετάζονται ως μεμονωμένα σχεδιαγράμματα, αλλά ως σύνολο στοιχείων με στενές σχέσεις αλληλεξάρτησης. Είναι φανερό ότι περιοχές και τοποθεσίες δεν πρέπει να εξετάζονται μεμονωμένα, αν θέλουμε να αποδώσουμε πιστά την πραγματικότητα. Έτσι, η πόλη της Αθήνας πρέπει να εξεταστεί μέσα στο γενικότερο πλαίσιο της Ελλάδας, η Ελλάδα μέσα στην Ευρώπη και η Ευρώπη μέσα στο παγκόσμιο πλαίσιο. Στη φύση σπάνια υπάρχουν σαφή όρια και ο άνθρωπος, που αυξάνει την κινητικότητα του με τη βοήθεια της διαρκώς τελειοποιούμενης τεχνολογίας, διαπιστώνει όλο και περισσότερο τον ενιαίο χαρακτήρα του κόσμου. Τομείς Γεωγραφίας Η συστηματική γεωγραφία μπορεί να διαιρεθεί σε πολλές επί μέρους ενότητες. Σ' αυτές περιλαμβάνονται: 1)η φυσική γεωγραφία (κλιματολογία, υδρογραφία, μελέτη των μορφών του ανάγλυφου), 2)η βιογεωγραφία (γεωγραφία των εδαφών, της βλάστησης, του ζωικού κόσμου και των ανθρώπινων πληθυσμών), 3) η ανθρωπογεωγραφία (γεωγραφία των οικονομικών, πολιτικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων του ανθρώπου στις οργανωμένες κοινωνίες) και 4)η ιστορική γεωγραφία, που ουσιαστικά ασχολείται με την ανθρωπογεωγραφία του παρελθόντος. Η σημασία της τελευταίας έγκειται στο γεγονός ότι μεγάλος αριθμός από τα σημερινά πρότυπα σχήματα στον χώρο οφείλουν πολλά χαρακτηριστικά τους σε παλαιότερα. Ιστορική εξέλιξη γεωγραφίας Ο γεωγράφος υπήρξε εξερευνητής του άγνωστου κόσμου, χαρτογράφος, επιστήμονας, που συγκέντρωνε και ταξινομούσε στοιχεία για να προωθήσει περισσότερο την έρευνα, και δάσκαλος, που δίδασκε στους μαθητές του πώς να κατανοούν και να εκτιμούν καλύτερα τον κόσμο. Στην αρχαία Βαβυλώνα και την Αίγυπτο, ο γεωγράφος θεωρούνταν περισσότερο ως τοπογράφος με κύρια ασχολία του την επανατοποθέτηση των συνόρων που συχνά εξαφανίζονταν από τις πλημμύρες. Στην Ελλάδα ο γεωγράφος ήταν συνώνυμος με τον κοσμογράφο. Ο Πυθαγόρας και ο Αριστοτέλης πίστευαν ότι η Γη είναι σφαίρα. Ο Πυθαγόρας δίδασκε ότι περιστρέφεται γύρω από ένα κεντρικό πυρ. Ο Ηρόδοτος στην αρχή της ιστορίας του κάνει μια περιγραφή του κόσμου, δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στις αιτίες των ηφαιστειακών εκρήξεων και των σεισμών, και ασχολείται με τις διαδρομές των μεγάλων ποταμών και τα αίτια των πλημμύρων του Νείλου.  Οι Ρωμαίοι, που ήταν πρακτικός λαός, ελάχιστα ενδιαφέρονταν για τις κοσμογραφικές θεωρίες και τα γεωγραφικά αινίγματα, αλλά χρειάζονταν γραπτούς οδηγούς και χάρτες για να κινούνται τα στρατεύματα μέσα στην αυτοκρατορία τους οι Ρωμαίοι γεωγράφοι ήταν κατά κάποιο τρόπο ερευνητές - τοπογράφοι. Για μεγάλο χρονικό διάστημα μετά την κατάρρευση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, στη Δύση οι διάφοροι μελετητές και λόγιοι ενδιαφέρονται περισσότερο για τον εσωτερικό κόσμο παρά για τον εξωτερικό, και μελετούν τη Βίβλο και όχι τη Γη, και οι γεωγράφοι γίνονται υπηρέτες των θεολόγων. Οι χάρτες εκείνης της εποχής δεν είναι προσπάθειες απεικόνισης της πραγματικότητας, αλλά αφηρημένα σχήματα, όπου αντικατοπτρίζονται οι θεολογικές αντιλήψεις. Στη διάρκεια των αιώνων αυτών, το επιστημονικό προβάδισμα το έχουν οι μουσουλμάνοι οι Άραβες γεωγράφοι του 11ου και 12ου αιώνα περιέσωσαν, διεύρυναν και παρέδωσαν στους μεταγενέστερους τις γνώσεις των Ελλήνων, αυτές που η χριστιανοσύνη αρχικά αγνόησε και κατόπιν έχασε. Έχοντας ως ερέθισμα τη γόνιμη επαφή τους με τους Άραβες, οι δυτικοί γεωγράφοι έσπασαν τελικά τα δεσμά της μεσαιωνικής Χριστιανικής Εκκλησίας και γοητεύθηκαν και πάλι από τις ελληνικές ιδέες, και ιδιαίτερα από τις απόψεις του Πτολεμαίου. Επειδή όμως οι γεωγράφοι αυτοί δεν ήταν πρωτότυποι στοχαστές, αλλά απλοί εκλαϊκευτές των ελληνικών ιδεών, απέρριψαν τις προσθήκες και τις διορθώσεις των Αράβων. Οι χάρτες του Πτολεμαίου, κατασκευασμένοι από πίνακες του 2ου μ.Χ. αιώνα, θεωρούνταν απόλυτα έγκυροι, σχεδόν μέχρι τον 16ο αιώνα. Ο ρόλος των γεωγράφων στην Εποχή των Ανακαλύψεων (15ος-16ος αιώνας) υπήρξε διττός προώθησαν τις εξερευνήσεις και κατέγραψαν τις1 νέες γνώσεις κατασκευάζοντας καινούργιους χάρτες.  Οι πρώτες προσπάθειες για βελτίωση των χαρτών του Πτολεμαίου, με βάση τις γνώσεις από τις νέες ανακαλύψεις, φαίνονται στους χάρτες του Βενετού Κονταρίνι (1506), του Γερμανού Μάρτιν Βάλντσε-μυλερ (1507) και του Ολλανδού χαρτογράφου Γιόχαν Ρούυς (1508). Οι μεγάλοι Ολλανδοί χαρτογράφοι του 16ου αιώνα Μερκάτορ και Ορτέ-λιους  των αρχών του 17ου αιώνα Χόντιους  και Μπλάου  βοήθησαν πολύ, στα πλαίσια μιας αναπτυσσόμενης αυτοκρατορίας, την κατασκευή σύγχρονων γεωγραφικών χαρτών, που αχρήστευσαν τους χάρτες του Πτολεμαίου. Στη διάρκεια του 18ου αιώνα, οι κυβερνήσεις και οι ειδικές εταιρείες παίρνουν τη θέση των ιδιωτών γεωγράφων ως χρηματοδότες και υποστηρικτές των εξερευνητών, ενώ οι κεντρικές-αρχές, με τη βοήθεια επαγγελματιών εξερευνητών και χαρτογράφων, αναλαμβάνουν την κατασκευή των χαρτών. Έτσι, βασικό έργο των γεωγράφων έγινε η μελέτη των ολοένα αυξανόμενων γνώσεων σχετικά με τα χαρακτηριστικά της επιφάνειας της Γης. Η εμφάνιση της γεωγραφίας ως ανεξάρτητης επιστήμης στα πανεπιστήμια προετοιμάζεται από το ενδιαφέρον που δείχνουν γι' αυτήν οι φιλόσοφοι του 18ου αιώνα. Οι πρώτοι που έγραψαν και δίδαξαν ως ακαδημαϊκοί δάσκαλοι της γεωγραφίας ήταν δύο Γερμανοί του τέλους του 18ου και των αρχών του 19ου αιώνα. ο φυσιοδίφης Αλεξάντερ φον Χούμπολτ και ο ιστορικός Καρλ Ρίτερ. Αυτοί στα μέσα του 19ου αιώνα αντικατέστησαν της δημοσιογραφικές περιγραφές και τις αυθαίρετες εικασίες με μια συγκεκριμένη και συστηματική προσέγγιση. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 η γεωγραφία γνώρισε σημαντικές αλλαγές στη μεθοδολογία της, αλλαγές που την τοποθέτησαν στην καρδιά της σύγχρονης επιστημονικής έρευνας. Οι αλλαγές αυτές, σε συνδυασμό με επιστημονικές προόδους που ήταν αποτέλεσμα της εφαρμογής ποσοτικών μεθόδων  επέτρεψαν στους γεωγράφους να αντιμετωπίσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια μεγαλύτερο αριθμό γεγονότων.  ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ  Γεωγραφίας Σύμφωνα με το Δ.Ε.Π.Π.Σ. του μαθήματος, στο δημοτικό σχολείο οι μαθητές απέκτησαν σχετικά ικανοποιητικές νοητικές εικόνες του χώρου και έμαθαν να απεικονίζουν και να επεξεργάζονται στοιχεία με γεωγραφικό περιεχόμενο με τη βοήθεια χαρτών, διαγραμμάτων, πινάκων κ.λπ.. Στο γυμνάσιο πρέπει να μάθουν να συνδυάζουν τέτοιου είδους πληροφορίες προκειμένου να προχωρήσουν στην κατανόηση πιο σύνθετων θεμάτων, όπως, για παράδειγμα, το είδος και η πολυπλοκότητα των σχέσεων που αναπτύσσονται μεταξύ των ανθρώπινων ομάδων και των παραγόντων του φυσικού περιβάλλοντος. Με βάση τα παραπάνω η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης θα πρέπει να στρέφεται κυρίως γύρω από τα παρακάτω θέματα: 1. Χάρτες (είδη, αξιοποίηση, προσδιορισμός και χαρακτηρισμός θέσης, προσανατολισμός κ.λπ). Η σημασία των χαρτών για τη γεωγραφική, αλλά και τη γενικότερη, εκπαίδευση είναι πολύ μεγάλη για δύο λόγους: α) γιατί είναι το καλύτερο εργαλείο μελέτης του χώρου και β) γιατί αποτελούν ένα είδος συμβολικής γλώσσας κατανοητής από όλους και ικανής να συμπυκνώνει μεγάλο αριθμό πληροφοριών σε μικρό χώρο. Η σημερινή εκπαιδευτική διαδικασία βασίζεται στη μεταβίβαση γνώσεων από γενεά σε γενεά μέσω συμβόλων, επομένως αυτός ο χαρακτήρας των χαρτών πρέπει να προβάλλεται συνεχώς στο σχολείο. 2. Φυσικό Περιβάλλον (ατμόσφαιρα, λιθόσφαιρα, υδρόσφαιρα, βιόσφαιρα). Το φυσικό περιβάλλον αποτελεί τον καμβά πάνω στον οποίο οι ανθρώπινες ομάδες διαμορφώνουν τα δικά τους έργα, αλλάζοντας συνεχώς το τοπίο. Αυτό σημαίνει ότι στο γυμνάσιο η γεωγραφική εκπαίδευση δε θα πρέπει να περιορίζεται σε απλές περιγραφές, αλλά να επεκτείνεται συνεχώς: α) στην έννοια της μεταβολής η οποία είναι θεμελιώδης για τη σχολική Γεωγραφία και β) στη σχέση μεταξύ των επιμέρους παραγόντων του φυσικού περιβάλλοντος και των ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Είναι προφανές ότι η διδασκαλία, ακόμα και όταν αφορά άλλες περιοχές του κόσμου, θα πρέπει να καταλήγει σε ανάλογα παραδείγματα από τον ελληνικό χώρο. 3. Πληθυσμός και ανθρώπινες δραστηριότητες. Η Γεωγραφία έχει έντονο ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα, με την έννοια ότι αναπτύχθηκε ως επιστήμη στην προσπάθεια του ανθρώπου να αντιμετωπίσει την αδιάκοπη πίεση που ασκούν πάνω του ο χώρος και ο χρόνος. Στο πλαίσιο αυτό οι σχέσεις και οι αλληλεξαρτήσεις μεταξύ των ανθρώπινων ομάδων και του φυσικού περιβάλλοντος παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία εκφάνσεων που, γι'αυτόν ακριβώς το λόγο, δεν είναι εύκολο να εξεταστούν σε όλη τους την έκταση. Σύμφωνα με το Δ.Ε.Π.Π.Σ. του μαθήματος οι μαθητές θα πρέπει να προσεγγίσουν κυρίως:  α) τα φαινόμενα που συνδέονται με την εξέλιξη του πληθυσμού κάθε περιοχής της Γης β) τα φαινόμενα που συνδέονται με την αξιοποίηση των διαθέσιμων, δηλαδή των πόρων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν κάθε στιγμή ανάλογα με την τεχνολογική, κοινωνική και οικονομική εξέλιξη και γ) τα φαινόμενα που συνδέονται με τη δημιουργία και την ανάπτυξη των πόλεων, των μεγαλύτερων έργων του ανθρώπου στην επιφάνεια της Γης.   ΚΟΡΥΦΗ