Κτηνοτροφία Σαμοθράκης

Τα περιστέρια

Τα περιστέρια, ή αγριοπερίστερα των βράχων όπως τα ονόμαζε ο Δαρβίνος, (επιστημονικό όνομα Columba livia - Περιστερά η πελιδνή) είναι πτηνά της οικογένειας περιστερίδες  Έχουν προσαρμοστεί στη ζωή στην πόλη πολύ καλά σε όλο τον κόσμο Τα περισσότερα είδη έχουν γκριζογάλανο χρώμα και άσπρα πλευρά, ενώ το ινδικό υποείδος Περιστερά ή ενδιάμεσος του Στρίκλαντ έχει γαλαζωπά πλευρά. Η ουρά τους καταλήγει σε μια σκούρα γραμμή και οι φτερούγες έχουν δύο μαύρες γραμμές Οι διαφορές μεταξύ αρσενικών και θηλυκών είναι λίγες Τα μικρά περιστέρια ονομάζονται πιτσούνια. Πιτσουνάκια ονομάζονται συμβολικά και τα ζευγαράκια, δεδομένου ότι και οι άνθρωποι, όπως και τα περιστέρια, φέρονται τρυφερά στο έτερό τους ήμισυ Τα περιστέρια ζουν σε ανοικτά και ημιανοικτά περιβάλλοντα, όπως για παράδειγμα γκρεμοί που χρησιμοποιούνται για φώλιασμα από τα άγρια περιστέρια  Αν και αρχικά ζούσαν σε άγρια κατάσταση, σταδιακά εγκαταστάθηκαν στις πόλεις. Ο συνολικός πληθυσμός των περιστεριών που στη φύση και στην πόλη είναι στην Ευρώπη 17 με 27 εκατομμύρια πουλιά Εδώ και χιλιάδες χρόνια ο άνθρωπος έχει εξημερώσει περιστέρια σε διάφορες περιοχές του κόσμου Η παλαιότερη γνωστή μαρτυρία για κατοικίδια περιστέρια προέρχεται από τον καιρό της Πέμπτης Αιγυπτιακής Δυναστείας, το 3000 π.Χ. Κατά τη Ρωμαϊκή Εποχή, σύμφωνα με τον Πλίνιο, τα περιστέρια πουλιόνταν σε πολύ υψηλές τιμές και μάλιστα "λογάριαζαν ακόμα και τη ράτσα και το γενεαλογικό τους δέντρο". Ο Ακμπέρ Χαν, βασιλιάς στις Ινδίες γύρω στα 1600, εκτιμούσε ιδιαίτερα τα περιστέρια, τόσο που δεν είχε ποτέ στην αυλή του λιγότερα από 20000, τα οποία και διασταύρωνε επιτυχώς, όπως λέει ο αυλικός χρονογράφος του.Τα περιστέρια φτιάχνουν φωλιές χρησιμοποιώντας ξερά κλαράκια σε δέντρα ή και σε οποιοδήποτε εσοχή κτιρίου. Εκεί αποθέτουν τα αυγά τους, τα οποία φροντίζουν και οι δύο γονείς Οχι μόνον τα επωάζουν εναλλάξ, αλλά και τα δύο φύλα εκκρίνουν απότον οισοφάγο τους ένα ειδικό υγρό ώστε να τα ταϊζουν επίσης εναλλάξ Συγκεκριμένα, τόσο το αρσενικό όσο και το θηλυκό διαθέτουν οισοφάγο με πολύ ευρύ προλοβο, τα τοιχώματα του οποίου διογκώνονται κατά την επώαση, οπότε και αναπτύσσονται οι αδένες της περιοχής. Κατά την επώαση οι αδένες εκκρίνουν ένα γαλακτώδες υγρό που αποτελεί και την πρώτη τροφή των νεοσών. Το ίδιο υγρό εξυπηρετεί και στην πέψη των τροφών την οποία οι γονείς εξεμούν από το στομάχι τους και την δίνουν στο νεοσσό έτοιμη προς πέψη -την αδειάζουν κατευθείαν στον οισοφάγο του νεοσσού. Ο νεοσσός εγκαταλείπει τη φωλιά μια έως τέσσερεις εβδομάδες μετά τη γέννησή του. Τα περισότερα είδη μπορούν να ζήσουν από 12 έως 15 χρόνια, τα οποία περνούν κατά κανόνα ζευγαρωμένα με ένα ταίρι. Γεννούν από 5 έως 10 φορές το χρόνο από ένα έως δύο αυγά -ανάλογα με το είδος.Το περιστέρι συμβολίζει την ειρήνη. Μέρος του συμβολισμού αυτού προέρχεται από τηνΠαλαιά Διαθήκη και συγκεκριμένα τον Κατακλυσμό του Νώε κατά το τέλος του οποίου ο Νώε έστειλε δυο περιστέρια για να δει αν υπάρχει ξηρά. Τα περιστέρια επέστρεψαν κρατώντας κλαδί ελιάς, δείχνοντας συμβολικά ότι ο θεός σταμάτησε τον πόλεμο προς την ανθρωπότητα Επίσης συμβολίζει την αθωότητα και την αγνότητα (εξ ου και η φράση "ως αθώα περιστερά")Στη Χριστιανική θρησκεία αποτελεί σύμβολο του Αγίου Πνεύματος (προερχόμενο από την περιγραφή της βάπτισης του Ιησού)(Πηγή Βικιπαίδεια)

Πειστέρια1

Στη Σαμοθράκη υπάρχουν περιστέρια σε άγρια κατάσταση. Δεν είναι συνηθισμένο φαινόμενο η εκτροφή τους για οικιακή χρήση Την δεκαετία του 60 υπήρχαν αρκετά περιστερια που φώλιαζαν στη στέγη του Δημοτικου Σχολείου της Καμαρώτισσας  Θεωρούνται όμορφα και φιλικά  προς τον άνθρωπο πτηνά και πολλές φορές κατεβαίνουν  στη μεση του δρόμου για να φάνε σποράκια και κομμάτια ψωμιού. Όμως  "λερώνουν" τα πάντα όπου βρεθούν και όπου σταθούν. Μερικοί τα μπερδέυουν με  τα τριγώνια και τις δεκαοχτούρες Εκτρέφονται μόνο για το κρέας τους ενώ τα αβγά τους δεν αποτελούν μέρος ανθρώπινης διατροφής 

Οι γαλοπούλες

Οι γαλοπούλες επίσης ινδόρνιθες κούρκοι 

 διάνοι και γάλοι  είναι πουλιά του γένους Μελεαγρίς (Meleagris)

Το είδος Μ. gallopavo γνωστό και ως άγρια γαλοπούλα είναι αυτόχθονο της Βόρειας Αμερικής  και είναι το βαρύτερο μέλος των ορνιθόμορφων, με φυσιολογικό βάρος μέχρι 11 κιλά. Από αυτό το είδος προέρχεται η οικόσιτη γαλοπούλα  της οποίας η εξημέρωση έγινε πριν περίπου 2.000 χρόνια στο  κεντρικό Μεξικό . Το άλλο υπάρχον είδος είναι η Meleagris ocellata (Μελεαγρίς η οσελοτωτή), η οποία ζει  στη χερσόνησο Γιουκατάν Οι γαλοπούλες ταξινομικά ανήκουν στην τάξη ορνιθόμορφα και την οικογένεια φασιανίδες . Τα αρσενικά και των δύο ειδών έχουν μια σαρκώδη προεξοχή που κρέμεται από την κορυφή του ράμφους, η οποία αποκαλείται λειρί.

galopoyla

Είναι ανάμεσα στα μεγαλύτερα πτηνά της τάξης τους. Όπως και στα υπόλοιπα ορνιθόμορφα, τα αρσενικά είναι μεγαλύτερα και πιο πολύχρωμα από τα θηλυκά, εμφανίζουν δηλαδή  σεξουαλικό διμορφισμό Πηγή Βικιπαίδεια

 

galopoyla1

Στη Σαμοθράκη δεν υπάρχει συστηματική εκτροφή γαλοπούλας . Σε κάποια σπίτια  εκτρέφουν 3-4 πουλιά για ιδίαν χρήση

Τα φτερά του αρσενικού χρησιμοποιούνται για το παίξιμο λαγουτιού Το κρέας της γαλοπούλας ειναι πολύ καλό και εύπεπτο ιδίως αν γίνει γεμιστή ή με πρασοσέλινο  και μπορεί να καταναλώνεται σχετικά άφοβα. Κυκλοφοράει και σαλάμι όπως και λουκάνικα και φέτες ζαμπόν γαλοπούλας καπνιστή ή βραστή

Οι κότες

Οι κότες της Σαμοθράκης

Το πιο διαδεδομένο και προσφιλες κατοικίδιο ειναι χωρίς αμφιβολία η κότα. Η (πλάδα) όπως αναφέρεται στην τοπική διάλεκτο είναι σήμα κατατεθέν για κάθε αγροτικό σπίτι γιατι δίνει πολλά.Η Όρνιθα, ή κοινώς κότα, (αρσενικός: πετεινός ή κόκκορας, ουδέτερο το κοτόπουλο) (επιστ. Gallus gallus domesticus - Όρνιθα η όρνιθα η οικιακή) είναι ένα εξημερωμένο πτηνό. Είναι ένα από τα πιο κοινά και διαδεδομένα οικόσιτα ζώα, αφού υπολογίζεται ότι το 2003 υπήρχαν γύρω στα 24 δισεκατομμύρια εκπρόσωποι του είδους. Δηλαδή υπάρχουν περισσότερες κότες στον κόσμο από οποιοδήποτε άλλο πουλί, ή και από τους ανθρώπους. Ο άνθρωπος εκτρέφει τις κότες κυρίως ως πηγή τροφίμων, για το  κρέας τους και τα αυγά τους.Η κότα πιστεύεται ότι εξημερώθηκε στην Ινδία, ενώ πρόσφατα ανακαλύφτηκαν στοιχεία ότι η εξημέρωσή της είχε ήδη ξεκινήσει στο Βιετνάμ πριν από 10.000 χρόνια.Από την Ινδία το εξημερωμένο πτηνό διαδόθηκε στην Περσία , τη Λυδία, μετά στη  δυτική Μικρά Ασία και γύρω στον 9-8 αιώνα π.Χ. και στην Ελλάδα.Η κότα ήταν γνωστή στην Αίγυπτο  από την την 18η Δυναστεία, σαν το "το πουλί που γεννάει ένα αυγό κάθε μέρα". Η κότα ήρθε στην Αίγυπτο από τηνΣυρία και τη Βαβυλωνία, σύμφωνα με τα χρονικά του Τούθμωση Γ'. Στην Παλαιά Διαθήκη δεν γίνεται καμιά αναφορά στην εξημερωμένη κότα.Οι Όρνιθες θεωρούνται παμφάγα πτηνά πτηνά. Σε ελεύθερο περιβάλλον, σκάβουν στο χώμα για αναζήτηση σπόρων , εντόμων και ακόμα μεγαλύτερων ζώων όπως οι σάυρες και τα ποντίκια. Ελεύθερες στη φύση μπορούν να ζήσουν για πέντε έως ένδεκα έτη, ανάλογα με το είδος (ράτσα). Σε εμπορική εντατική αναπαραγωγή κρέατος, ένα κοτόπουλο ζει γενικά μόνο για έξι εβδομάδες πριν να σφαγεί. Το κοτόπουλο κατανάλωσης κρέατος βιολογικής εκτροφής θα θανατωθεί συνήθως σε περίπου 14 εβδομάδες.Οι κότες του ορινοτροφείου μπορούν να παραγάγουν τουλάχιστον 300 αυγά ετησίως. Μετά από 12 μήνες, οι κότες αυγοπαραγωγής χάνουν σταδιακά την απόδοσή τους και θανατώνονται προκειμένου να χρησιμοποιηθούν σαν τροφή κατοικίδιων ζώων, για πίτες και άλλα επεξεργασμένα τρόφιμα. Είναι μαλλον ένας βάρβαρος τρόπος για τη ζωή αυτών των άκακων πτηνών.(πηγή Βικιπαιδεία)

kota

Ο κόκορας είναι πιο πλουμιστός από την κότα. 

kokoras

και θεωρείται και αρχηγός στο κοτέτσι με αυξημένο το αίσθημα ιδιοκτησίας και δεν αφήνει να πλησιάσει ουτε άνθρωπος ούτε ζώο. Οι πλάδες στη Σαμοθράκη έχουν ιδιαίτερη αξία για το σπίτι αφού τροφοδοτούν την οικογένεια απο απλο κολατσιό  ως πλούσιο γεύμα. Ο κόκορας της Σαμοθράκης επειδή ζει σε ημιελέυθερη κατάσταση έχε πολύ νόστιμο κρέας και συνηθως τρώγεται κρασάτος και όχι μόνο. Εχθροί που έχει η πλάδα στη Σαμοθράκη είναι τα κουναβια (κνάδια) που τις πνιγουν ενω κοιμούνται και πίνουν το αιμα τους. Οιάνθρωποι όμως έχουν φροντίσει να τις έχουν προφυλαγμένες σε κοτέτσια να και οι πλάδες προτιμούν να κοιμουνται σε δέντρα. Γεννούν αβγά με σκοπό να τα κλωσσήσει αλλά οι άνθρωποι τα παίρνουν. Στο τέλος αγανακτάει και κλωσσά έστω και ένα. Οπότε τους βάζουν 15-20 αβγα και βγάζουν κλωσσοπούλια. Ο πετεινός παίζει και ρόλο μετεωρολόγου αφού πάνω στην "αλλαξοκαιριά" κακαρίζει. Επίσης έχει και τον ρόλο σαν να ήτανε ξυπνητήρι.

kota1

Η πλάδα είναι πολύ υποτακτική στον κόκορα της. Γιαυτό και η λέξη "κότα"ως βρισια δείχνει άνθρωπο φοβισμένο και υποτακτικό. Σύμφωνα με αρχαίο μύθο κάποτε πετούσε η κότα. Όμως δέχτηκε να αποβάλει την πτήση και να γίνει οικόσιτο πτηνό με αντάλαγγμα την προστασία της απο τους εχθρούς της. Σήμερα δεν μπορεί να πεταξει. Μπορεί όμως αν φύγει απο ψηλό σημείο ναπροσγειωθεί ομαλά με την βοήθεια της "δυναμικής άνωσης" που της προσδίδει το τίναγμα των φτερών της. Είναι δε απο τα ζώα όπου το αρσενικό είναι πιο όμορφο και φανταχτερό απο το θηλυκό.Όσον αφορά τον κόκορα μάλλον ειναι αχόρταγος και δεν είναι τυχαία η φράση: Νάμουν τον Μάη γάιδαρος τράγος τον Αλωνάρη όλο τον χρόνο πετεινός και γάτος τον Γενάρη. Φυσικά όταν ο κόκορας περάσει τα 5 ετη είναι ¨ταααααχύς" αλλά είναι πολύ νόστιμος. Για αυτό και η φράση: Η γριά κότα έχει το ζουμί. Επίσης στις σούπες πρώτη θέση έχει η κοτόσουπα. Το κρέας της πλάδας δεν είναι πολύ κοντα στον μεταβολισμό του ανθρώπου. Ειναι ομως το πιο υγιεινό και εύπεπτο.Οι πλάδες στην Σαμοθράκη είναι πολύχρωμες και εμφανισιακά πολύ φανταχτερές αν και τα τελευταία χρόνια φέρουν απο "σιαπία" κοτόπουλα λευκά και κάπου έχει γίνει ανακάτεμα  και στο ντόπιο είδος.