ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΑΡΘΡΑ ΣΕ ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΕΛ.Ε.ΣΥ.Π.

ΓΡΑΦΕΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΑΓΟΡΑΣ (Ε.Π.Σ.Α. Η ΓΡΑ.ΣΥ.): ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ-ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Κωνσταντίνος Βίκτωρ Χατζησταμάτης*

ΓΡΑΦΕΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΑΓΟΡΑΣ (Ε.Π.Σ.Α. Η ΓΡΑ.ΣΥ.): ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ-ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Το 1997 ιδρύονται στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση τα Γραφεία Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΓΡΑ.Σ.Ε.Π.) στα σχολεία Γενικής Εκπαίδευσης. Μεταγενέστερα και με την Υ.Α. 130807/Γ2/05-12-2002 δημιουργούνται τα Γραφεία Σύνδεσης με την Αγορά Εργασίας και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΓΡΑ.ΣΥ.) στα σχολεία Επαγγελματικής Εκπαίδευσης.

Στην παρούσα εργασία θα επιχειρηθεί μια πρώτη ανίχνευση των κομβικών σημείων ενασχόλησης των Γραφείων ΓΡΑ.ΣΥ. μέσα από την εφαρμογή  του θεσμού Συμβουλευτικής- Προσανατολισμού σε συγκεκριμένες σχολικές μονάδες της Επαγγελματικές Εκπαίδευσης (Ε.Ε.) στην Χίο και στην περιοχή Αμπελοκήπων της Αθήνας. Στη συνέχεια θα αποτυπωθούν μέσα από ερευνητικά στοιχεία τα ζητήματα που αναδύθηκαν και που οδηγούν καταρχήν στην αναγκαιότητα ύπαρξης του θεσμού στην Δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Τέλος παρατίθενται προτάσεις για το μέλλον του θεσμού στην Επαγγελματική Εκπαίδευση.

Λέξεις Κλειδιά: Γραφεία Επαγγελματικού Προσανατολισμού Σύνδεσης Αγοράς, Αναγκαιότητα, Προτάσεις, Μέλλον του θεσμού.

Κonstantinos ? Viktor Chatzistamatis*

OFFICES OF LABOR MARKET AND CAREER COUNSELLING AND GUIDANCE ASSOCIATION (ΕPSA OR GRASY): NECESSITY-PROPOSALS ABOUT THE FUTURE OF THE INSTITUTION IN VOCATIONAL EDUCATION

In 1997, the Secondary Education Offices for School Career Counselling and Guidance (GRASEP) were established in general schools. Later, with the MD 13807/G2/05-2-2002 the Offices of Labor Market and Vocational Guidance Association (GRASY) were established in vocational schools.

In this work, a first detection of the involvement of GRASY Offices in the implementation of the institution of Career Counselling and Guidance on specific schools of vocational education in Chios island and Athens Ampelokipi area, was attempted. Then, the issues that emerged and led primarily in the necessity for the institution in Secondary Education were explored through research data. Finally, proposals about the future of vocational education were stated.

Key words: Offices of Labor Market and Career Counselling and Guidance Association, Necessity, Proposals, Future of the Institution

Εισαγωγή

Αν επιχειρηθεί να διακριθεί η πορεία του θεσμού Συμβουλευτική Προσανατολισμός (ΣΥ-Π) στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση του ΥΠ.Ε.Π.Θ. σε χρονικές περιόδους κυρίως με βάση νομοθετήματα τομές για τον θεσμό, προτείνεται η παρακάτω κατάταξη:

  • Πρώτη Περίοδος μέχρι τις 29/9/1985.
  • Δεύτερη Περίοδος από τις 30/9/1985 μέχρι τις 22/9/1997.
  • Τρίτη Περίοδος από τις 23/9/1997 μέχρι τις μέρες μας.

Στην Τρίτη περίοδο, νομοθετική τομή, αποτελεί ο Ν.2525/97 με βάση τον οποίο ιδρύονται 68 Κέντρα Συμβουλευτικής Προσανατολισμού (ΚΕ.ΣΥ.Π.) στις έδρες των νομών, ένα (1) Κέντρο στη Διεύθυνση Σπουδών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του ΥΠ.Ε.Π.Θ. και διακόσια (200) Γραφεία Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΓΡΑ.Σ.Ε.Π.) σε ισάριθμα σχολεία της χώρας ως επί το πλείστον Γενικής Εκπαίδευσης. Με την Υ.Α. 130807/Γ2/05-12-2002 δημιουργούνται τα Γραφεία Σύνδεσης με την Αγορά και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΓΡΑ.ΣΥ.) που απευθύνονται στην Επαγγελματική Εκπαίδευση (Ε.Ε.) και φτάνουν τα 105. Τέλος με την Υ.Α. 125865/Γ7/23-11-2006 δημιουργούνται 11 νέα ΚΕ.ΣΥ.Π. και  370 νέα ΓΡΑ.Σ.Ε.Π. Συνολικά και πριν την εμφάνιση της παρούσας οικονομικής κρίσης που είχε ως συνέπεια και την κρίση στον θεσμό ΣΥ-Π, η υφιστάμενη διοικητική και οργανωτική δομή του Σ.Ε.Π. στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση του ΥΠ.Ε.Π.Θ. (εκτός ΥΠ.Ε.Π.Θ. & Π.Ι.) προβλέπει:

  • 79 ΚΕ.ΣΥ.Π.      με 137 Υπεύθυνους Σ.Ε.Π. και 79 Ειδικούς Πληροφόρησης
  • 570 Γρα.Σ.Ε.Π.    με 570  Στελέχη
  • 105 Γρα.ΣΥ.        με 248  Στελέχη

Στην εργασία αυτή θα επιχειρηθεί μέσα από την επιγραμματική παράθεση συγκεκριμένων δράσεων που αναπτύχθηκαν και ερευνητικών στοιχείων των ΓΡΑ.ΣΥ. στη Χίο και τους Αμπελόκηπους στην Αθήνα, να εμφανισθεί τι υλοποιήθηκε στα συγκεκριμένα ΓΡΑ.ΣΥ. τεκμηριώνοντας την αναγκαιότητα της ύπαρξης του θεσμού και στην Ε.Ε. ως ισότιμης με την ύπαρξη του θεσμού στην Γενική Εκπαίδευση. Τέλος θα παρατεθούν επιγραμματικά προτάσεις για την μελλοντική πορεία του θεσμού στην Ε.Ε.

Το Στερεότυπο και η Εφαρμογή του στον Θεσμό Σ.Ε.Π.

Υπάρχει στη χώρα μας το στερεότυπο πως ¨Η Επαγγελματική Εκπαίδευση έπεται της Γενικής Εκπαίδευσης¨ που δυστυχώς επαναλαμβάνεται ως μοτίβο στον εκπαιδευτικό χάρτη, παρόλο που η Ελληνική κοινωνία θεωρείται ότι προοδεύει. Εκλαΐκευσή του αποτελεί και το ρηθέν «οι μαθητές της Επαγγελματικής εκπαίδευσης είναι παιδιά ενός κατώτερου Θεού» που αποτελεί πλέον προκατάληψη. Μια έκφανση του φαινομένου εμφανίζεται για παράδειγμα στις εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις της χώρας που οι νόμοι της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης έπονται των νόμων για την Γενική Εκπαίδευση με το αφελές επιχείρημα ότι στην χώρα μας οι περισσότεροι μαθητές/τριες παρακολουθούν την Γενική Εκπαίδευση. Παράλληλα επιθυμούμε  να εναρμονισθούμε με τις αριθμητικές αναλογίες των προηγμένων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι πολίτες να βρίσκουν εργασία. Πραγματοποιούνται τα δυο τελευταία προαναφερθέντα χωρίς πρόταξη και ενδιαφέρον για την Ε.Ε.;

Τo προαναφερθέν στερεότυπο, δυστυχώς, εφαρμόζεται για μια ακόμη φορά και στον θεσμό ΣΥ-Π με αποτέλεσμα να δημιουργούνται τα Γραφεία Επαγγελματικού Προσανατολισμού στα σχολεία της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης σε δυο φάσεις όπου η χρονική υστέρηση εξυπηρετεί την Γενική κυρίως Εκπαίδευση σε σχέση με την Ε.Ε. αναπαράγοντας για μια ακόμη φορά το ρηθέν. Πολλαπλή αναπαραγωγή του στερεότυπου διαπιστώνεται και στην ένταξη των Γραφείων στο Φορέα του Υπουργείου Παιδείας που είναι για τα ΓΡΑ.ΣΥ το Γραφείο Β΄ Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (Β΄ ΤΕΕ) και όχι η Διεύθυνση Συμβουλευτικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού & Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων (ΣΕΠΕΔ). Διαπιστώνεται επίσης στα προσόντα στην εκδήλωση ενδιαφέροντος των στελεχών, στην επιμόρφωση των Στελεχών των ΓΡΑ.ΣΥ. που ήταν υστεροχρονισμένη και με λιγότερες ώρες από των στελεχών ΚΕ.ΣΥ.Π. και ΓΡΑ.Σ.Ε.Π., στην υλικοτεχνική υποδομή , στο νομοθετικό πλαίσιο αλλά και σε άλλες περιπτώσεις που δεν αποτελούν όμως αντικείμενο του παρόντος άρθρου.

Η συνεχής αναπαραγωγή του προαναφερθέντος στερεότυπου  εκτός των άλλων όψεών του αποτελεί ένα σημαντικότατο εκπαιδευτικό ζήτημα που μπορεί να αναχθεί στις περιπτώσεις των φαινομένων ¨αντιπαράθεσης¨ όπως τις περιπτώσεις της Βυζαντινής με την Ευρωπαϊκή μουσική ή την περίπτωση του γλωσσικού ζητήματος ή της ισότητας των φύλων ή ρατσισμού στις διάφορες μορφές του. Είναι όντως τελικά θέμα ¨αντιπαράθεσης¨ ή ωχαδερφισμού, ανοργανωσιάς και κακού προγραμματισμού;  Κι αν είναι θέμα στερεοτύπου γιατί ενώ γίνονται προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσα από Προγράμματα για την ισότητα των φύλων κάτι ανάλογο δεν πραγματοποιείται στον βαθμό που απαιτείται στην περίπτωση Γενικής και Ε.Ε., μήπως διότι το συγκεκριμένο μοτίβο δεν απασχολεί τόσο έντονα τις υπόλοιπες χώρες; Πάντως το θέμα αυτό αξίζει περαιτέρω διερεύνησης.

Σκοπός ΚΕ.ΣΥ.Π. & ΓΡΑ.Σ.Ε.Π.  ? Λειτουργίες & Ρόλοι των ΓΡΑ.ΣΥ.

Σύμφωνα με τους Καφετζόπουλο, Μπαμπά, Αγγελοπούλου, Δρόσο & Καραμέτου  (2009, οπ. αναφ. στο Π.Ι., 2003) στην έκθεση αποτύπωσης της υπάρχουσας κατάστασης των ήδη λειτουργούντων ΚΕ.ΣΥ.Π. και ΓΡΑ.Σ.Ε.Π.  «Ειδικότερα σκοπός των ΚΕΣΥΠ και ΓΡΑΣΕΠ είναι:

  • Να προσφέρουν υπηρεσίες συμβουλευτικής και πληροφόρησης στους μαθητές και τους γονείς τους με την αξιοποίηση και των νέων τεχνολογιών.
  • Να ενισχυθεί ο συντονισμός του έργου του ΣΕΠ τόσο σε επίπεδο σχολικής μονάδας, όσο και σε επίπεδο νομού.
  • Να προσφέρουν βοήθεια σε θέματα σχετικά με το ΣΕΠ σε άτομα με ειδικές ανάγκες και σε άτομα που κινδυνεύουν από κοινωνικό αποκλεισμό.
  • Να αναπτύξουν συνεργασία με τους εκπροσώπους τοπικών φορέων
  • Να αναβαθμιστούν οι υπηρεσίες ΣΕΠ στα σχολεία.» (σ.68)

Στο πλαίσιο της γενικότερης αναβάθμισης της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης που προσδοκά να φέρει η μεταρρύθμιση επί Υπουργίας Αρσένη, καταρτίζεται από την (Ο.Μ.Α.Σ. Ε.Π.Ε., 2002) για λογαριασμό του τμήματος Β΄ Τ.Ε.Ε. του Υπουργείου Παιδείας & Θρησκευμάτων (ΥΠ.Ε.Π.Θ.) Επιχειρησιακό Σχέδιο (Action Plan). Στην πράξη 2.3.2.δ. αναφέρεται η δημιουργία των Γραφείων Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Σύνδεσης με την Αγορά Εργασίας (Ε.Π.Σ.Α.) που μετονομάζονται στην συνέχεια σε Γραφεία Σύνδεσης (ΓΡΑ.ΣΥ.) με τις παρακάτω αναφερόμενες λειτουργίες και ρόλους:

  1. Αποτελούν κέντρα υποδοχής και ενημέρωσης νέων μαθητών και των γονιών τους προκειμένου να επιλέξουν, με την κατάλληλη υποστήριξη, ειδικότητα.
  2. «Συνεργάζονται με τους τοπικούς κοινωνικούς εταίρους και τον επιχειρηματικό κόσμο, με στόχο τη βελτίωση της διαδικασίας πρόβλεψης των αναγκών για νέα επαγγέλματα στην τοπική οικονομία.»(σ.48)
  3. Συλλέγουν συστηματικά πληροφόρηση που σχετίζεται με την επαγγελματική εξέλιξη των αποφοίτων Τ.Ε.Ε., την οποία προωθούν στο Παρατηρητήριο του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου για περαιτέρω διερεύνηση.
  4. «Αναπτύσσουν και θα υλοποιούν προγράμματα επισκέψεων και σε επιχειρήσεις και επαγγελματικούς ή επιστημονικούς φορείς και θα διοργανώνουν εκδηλώσεις εντός του σχολείου, με σκοπό την επαγγελματική πληροφόρηση και την επαφή των μαθητών και εκπαιδευτικών των Τ.Ε.Ε. με τον κόσμο της εργασίας»(σ.48)
  5. Επιμελούνται της καλής λειτουργίας πρακτικής άσκησης των μαθητών.
  6. «Έχουν την ευθύνη λειτουργίας των εικονικών επιχειρήσεων στα σχολεία»(σ.48)
  7. «Αποτελούν γενικά τον σύνδεσμο και διεκπεραιωτή πολλών δράσεων που έχουν σχέση με τη σύνδεση σχολείου και αγοράς εργασίας»(σ.48).

Από τα προαναφερόμενα και σύμφωνα με τον σχεδιασμό του ΥΠ.Ε.Π.Θ. διαπιστώνεται πως η διαφοροποίηση των ΓΡΑ.Σ.Ε.Π. και ΓΡΑ.ΣΥ. επικεντρώνεται κυρίως στην έμφαση Συμβουλευτικής που παρέχουν τα ΓΡΑ..Σ.Ε.Π. ενώ στα ΓΡΑ.ΣΥ. δίνεται περισσότερη έμφαση στη σύνδεση του σχολείου με την Αγορά Εργασίας σε όλες τις εκφάνσεις της.

Το ζητούμενο που διατυπώνεται από πολλούς επιστήμονες του χώρου και φορείς,   της πλήρους ταύτισης στοχοθέτησης το οποίο θα προκαλέσει και την μη διαφοροποίηση των γραφείων παροχής υπηρεσιών ΣΥ-Π, είναι πράγματι ένα θέμα που χρήζει ιδιαίτερης διερεύνησης και δεν αποτελεί θέμα του παρόντος άρθρου.

Κριτική Προσέγγιση Πραγματοποίησης των Λειτουργιών & Ρόλων των ΓΡΑ.ΣΥ

Αναπτύσσοντας μια πρώτη κριτική προσέγγιση για την πραγματοποίηση των λειτουργιών και ρόλων των ΓΡΑ.ΣΥ. διαπιστώνεται αρχικά ότι χρήζουν ιδιαίτερης ερευνητικής διερεύνησης και η πραγματοποίησή τους και σε ποιόν βαθμό εξαρτάται από ποικίλους παράγοντες. Πιο συγκεκριμένα η υλοποίηση της πρώτης πρότασης εμπίπτει στην περίπτωση της κουλτούρας ή και κρυφής ατζέντας του κάθε σχολείου όπου εδρεύει το κάθε ΓΡΑ.ΣΥ. προκειμένου να πραγματοποιηθεί. Η δεύτερη πρόταση επαφίεται στο κατά πόσον υπάρχουν ευκρινείς αναπτυξιακοί στόχοι στην περιοχή δράσης του Γραφείου αλλά και οργανωμένες υπηρεσίες κοινωνικών εταίρων, δημόσιων οργανισμών αλλά και επιχειρήσεων. Ο τρίτη πρόταση δεν συζητείται διότι δεν υλοποιήθηκε αφού δεν ζητήθηκαν από τα ΓΡΑ.ΣΥ. στοιχεία από το Παρατηρητήριο του Π.Ι.  Η τέταρτη, η έκτη και η έβδομη πρόταση εντάσσονται στην περίπτωση του πρώτης πρότασης για περαιτέρω διερεύνηση ενώ η πέμπτη δεν συζητείται διότι δεν υλοποιήθηκε λόγω μη διεξαγωγής της πρακτικής άσκησης των μαθητών. Διαπιστώνεται επίσης η ανυπαρξία στους ρόλους και τις λειτουργίες του ΓΡΑ.ΣΥ. της παροχής Συμβουλευτικής ? Προσανατολισμού γεγονός που σηματοδοτείται και από την τελικά άστοχη ονοματοδοσία Γραφεία Σύνδεσης (ΓΡΑ.ΣΥ.) όπου ούτε καν σημειογραφικά αναγνωρίζεται έστω ο Επαγγελματικός Προσανατολισμός ενώ δεν αναφέρεται στον όρο ΓΡΑ.ΣΥ. τα Γραφεία αυτά τι συνδέουν.

Αξίζει να σημειωθεί ότι με την αποστολή του εγγράφου 138548/Γ2/7-12-05 του τμήματος Β΄ Τ.Ε.Ε. μας γνωστοποιείτε ότι η ιδιωτική εταιρεία ΟΜΑΣ ΑΕ, Ε200 ΕΠΕ & I SOFT ΕΠΕ ανέλαβε να συντάξει έκθεση  αξιολόγησης της Πράξης 2.3.2.δ του Ε.Π.Ε.Α.Ε.Κ. ΙΙ, για την δημιουργία ΓΡΑ.ΣΥ. Η έκθεση αξιολόγησης όμως που συντάχθηκε ουδέποτε δημοσιοποιείται ή έφθασε στις σχολικές μονάδες για ενημέρωση των αρμοδίων στελεχών.

Επιγραμματική Αποτίμηση του ΓΡΑ.ΣΥ. του 1ου Τ.Ε.Ε. Χίου

Με την Υ.Α. Γ2/74361/15-07-03 αποφασίζεται η ίδρυση μικρής δομής ΓΡΑ.ΣΥ. στο 1ο Τεχνικό Επαγγελματικό Εκπαιδευτήριο (Τ.Ε.Ε.) Χίου που στελεχώθηκε τελικά από έναν εκπαιδευτικό.

Στεγάσθηκε μετά τις αρχικές δυσκολίες εξεύρεσης χώρου τελικά σε ικανοποιητικό σχολικό χώρο, πραγματοποιήθηκαν οι σχετικές οικοδομικές εργασίες, διετέθη εξοπλισμός Γραφείου, τηλέφωνο, μια γραμμή internet και γραφική ύλη από την Ενιαία Σχολική Επιτροπή αλλά δεν διετέθη η απαραίτητη υλικοτεχνική υποστήριξη όπως  Η/Υ, εκτυπωτής, προτζέκτορας κλπ λόγω αναμονής του εξοπλισμού από το ΥΠ.Ε.Π.Θ. Επειδή όμως δεν έφθασε ποτέ εξοπλισμός διετέθη για την ομαλή λειτουργία του Γραφείου από το στέλεχος.

Τα σχολικά έτη 2003-2004 & 2004-2005 το συγκεκριμένο ΓΡΑ.ΣΥ. υλοποίησε:

  • Εγκαίνια του Γραφείου τον Δεκέμβρη του 2004 με κοινοποίηση της ίδρυσης του ΓΡΑ.ΣΥ στις σχολικές μονάδες του Νομού και στο κοινό μέσω τοπικών τηλεοπτικών καναλιών.
  • Ενημερώσεις πληροφόρησης σε μαθητές/τριες για επιλογή σπουδών, συνέχιση σπουδών, τις Πανελλήνιες Εξετάσεις, για την τοπική αγορά εργασίας, καθώς και για τα επαγγελματικά δικαιώματα συγκεκριμένων ειδικοτήτων όταν οι μαθητές/τριες αποφοιτήσουν.
  • Ενημερώσεις πληροφόρησης σε μαθητές/τριες για τους χώρους εργασίας αλλά και τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων συγκεκριμένων ειδικοτήτων από προέδρους τοπικών επαγγελματικών σωματείων.
  • Διημερίδα 12 & 13 Μαΐου 2005 στην έδρα του ΓΡΑΣΥ για όλες τις σχολικές μονάδες που υποστηρίζει αλλά και στο Ομήρειο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Χίου για ενημέρωση καθηγητών, μαθητών και κυρίως γονέων. Στην διημερίδα συμμετέχουν και οι υπεύθυνοι Φορέων του Νομού. Η  διημερίδα έχει θέμα: ¨Προωθώντας την Ισότητα των Φύλων κατά την Μετάβαση από την Εκπαίδευση στην Αγορά Εργασίας¨ με ομιλητές από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Εργατικό Κέντρο Χίου, τον Σύλλογο Γυναικών Χίου και το ΓΡΑ.ΣΥ.
  • Ενημερώσεις σε γονείς & μαθητές/τριες της Γ΄ γυμνάσιου του Νομού Χίου σε συνεργασία με τον υπεύθυνο του ΚΕ.ΣΥ.Π. Χίου για την συνέχιση σπουδών των μαθητών/τριων μετά το Γυμνάσιο.
  • Συμμετοχή σε ραδιοφωνικές εκπομπές που οργανώθηκαν από τον υπεύθυνο του ΚΕ.ΣΥ.Π. Χίου ενημέρωσης του κοινού για τις διεξόδους μετά το Γυμνάσιο σε συνεργασία και με άλλους σχετικούς με την εκπαίδευση φορείς.
  • Προγραμματισμένες εκπαιδευτικές επισκέψεις των μαθητών/τριων των Τ.Ε.Ε. σε χώρους εργασίας με εκπαιδευτικούς και μαθητές/τριες.
  • Προγραμματισμένες εκπαιδευτικές επισκέψεις των μαθητών/τριων της Γ΄ Γυμνασίου σχολείων του Νομού στους Εργαστηριακούς χώρους των Ειδικοτήτων του Σχολικού Εργαστηριακού Κέντρου (Σ.Ε.Κ.) Χίου.
  • Πρόγραμμα σταδιοδρομίας το σχολικό έτος 2004-2005 με θεματολογία τα επαγγελματικά δικαιώματα και τις διεξόδους συγκεκριμένων ειδικοτήτων στην Αγορά Εργασίας.
  • Την προετοιμασία υποστήριξης της πράξης2.3.2.γ. του Ε.Π.Ε.Α.Ε.Κ. ΙΙ που αφορούσε τις  επισκέψεις σε επιχειρήσεις και επαγγελματικούς η επιστημονικούς φορείς.
  • Την πραγματοποίηση πιλοτικής φάσης προγράμματος Σ.Ε.Π. με την οπτική του φύλου όπου συμμετείχαν τρία από τα πέντε Τ.Ε.Ε. του νομού.
  • Εκπόνηση Ερευνητικού Σχεδίου με θέμα: ¨Επαγγελματικές και Εκπαιδευτικές Επιλογές των Μαθητών της Α΄τάξης των Τεχνικών Επαγγελματικών Εκπαιδευτηρίων της Χίου¨ .
  • Ποικίλες συναντήσεις με φορείς για συλλογή στοιχείων όπως η Στατιστική Υπηρεσία, ο Οργανισμός Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (Ο.Α.Ε.Δ) κλπ.
  • Την δημιουργία και έκδοση έντυπου Οδηγού επιλογής σπουδών μετά το Γυμνάσιο για ΤΕΕ του ΥΠΕΠΘ στην Χίο. Το σχολικό έτος 2003-04 πραγματοποιήθηκε με την οικονομική στήριξη του Επιμελητηριακού Ομίλου Ανάπτυξης Ελληνικών Νήσων (Ε.Ο.Α.Ε.Ν.) και την επιστημονική στήριξη ομάδας εκπαιδευτικών της Τ.Ε.Ε Χίου. Ο οδηγός αναρτήθηκε στο site του ΥΠΕΠΘ μετά από την σχετική άδεια της Προϊσταμένης του τμήματος Β΄ Τ.Ε.Ε. Το σχολικό έτος 2003-04 πραγματοποιήθηκε η 2η Έκδοση Ενημερωτικού Οδηγού των Τ.Ε.Ε. Χίου του ΥΠΕΠΘ με την οικονομική στήριξη του Επιμελητηρίου της Χίου και την επιστημονική στήριξη ομάδας εκπαιδευτικών της Τ.Ε.Ε Χίου.
  • Δημιουργία Πίνακα Ανακοινώσεων του ΓΡΑ.ΣΥ. στις σχολικές μονάδες που στεγάζεται. Συνεργασία με τοπική εφημερίδα για δημοσίευση σχετικών άρθρων με την υποστήριξη του Σ.Ε.Π. Εμφάνιση ενημέρωσης στο site του 1ου Τ.Ε.Ε.Χίου & 1ου Σ.Ε.Κ. Χίου.
  • Την δημιουργία βιβλιοθήκης που εξυπηρετεί τον θεσμό ΣΥ-Π.
  • Αγαστή συνεργασία όποτε απαιτήθηκε με τον υπεύθυνο και το προσωπικό του ΚΕ.ΣΥ.Π. Χίου, καθώς και με τους διευθυντές των σχολείων τους Συλλόγους των Καθηγητών και τον Διευθυντή Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Χίου που είχε επιδείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Επιγραμματική Αποτίμηση του ΓΡΑ.ΣΥ. του 7ου Εσπερινού ΤΕΕ Αθηνών

Με το έγγραφο 6640/17-10-2005 ζητείται η πλήρωση δυο κενών θέσεων στο 7ο Εσπερινό Τ.Ε.Ε. Αθηνών που πραγματοποιήθηκε από δυο εκπαιδευτικούς.

Μετά την αρχική πρόταση υπόδειξης ακατάλληλου χώρου στεγάσθηκε τελικά σε ικανοποιητικό σχολικό χώρο, πραγματοποιήθηκαν οι σχετικές οικοδομικές εργασίες, διατέθηκε εξοπλισμός Γραφείου, τηλέφωνο, μια γραμμή internet, γραφική ύλη και κλιματιστικό από την Ενιαία Σχολική Επιτροπή αλλά δεν διετέθη η απαραίτητη υλικοτεχνική υποστήριξη όπως  Η/Υ, εκτυπωτής, προτζέκτορας κλπ λόγω αναμονής του εξοπλισμού από το ΥΠ.Ε.Π.Θ. Επειδή όμως δεν έφθασε ποτέ εξοπλισμός,  διετέθη για την ομαλή λειτουργία του Γραφείου ένα μέρος από τα στελέχη. Μετά την υλοποίηση προγράμματος Εικονικών Επιχειρήσεων διετέθη Η/Υ από το πρόγραμμα και πολυμηχάνημα από την Ενιαία Σχολική Επιτροπή.

Τα σχολικά έτη 2005-2006, 2006-2007 & 2007-2008 το συγκεκριμένο ΓΡΑ.ΣΥ. υλοποίησε:

  • Προγραμματισμένες συνεδρίες παροχής ατομικής συμβουλευτικής προσανατολισμού αλλά και πληροφόρησης σε μαθητές/τριες.
  • Συνδρομή και υποστήριξη προς την διευθύντρια και το Σύλλογο Καθηγητών/τριων όταν το ζητούσαν ώστε να προληφθούν ζητήματα σχολικής παραβατικότητας των μαθητών/τριων.
  • Ενημερώσεις πληροφόρησης σε μαθητές/τριες για επιλογή σπουδών, συνέχιση σπουδών, τις Πανελλήνιες Εξετάσεις & συμπλήρωσης του μηχανογραφικού, για συμμετοχή σε διαγωνισμούς της Αγοράς Εργασίας, σύνταξης βιογραφικού καθώς και για τα επαγγελματικά δικαιώματα συγκεκριμένων ειδικοτήτων όταν οι μαθητές/τριες αποφοιτήσουν.
  • Προγράμματα σταδιοδρομίας με θεματολογία τις επαγγελματικές μονογραφίες συγκεκριμένων ειδικοτήτων στην Αγορά Εργασίας που παρουσιάσθηκαν σε Ημερίδα στο σχολείο στο τέλος του σχολικού έτους.
  • Προγράμματα ¨ΚΑΛΛΙΡΟΗ¨ της πράξης 4.1.1.β. του Ε.Π.Ε.Α.Ε.Κ. ΙΙ. (δυο φάσεις).
  • Προγράμματα Εικονικών Επιχειρήσεων στα ΤΕΕ στο πλαίσιο υλοποίησης της κατηγορίας πράξεων 2.3.2.β. του Ε.Π.Ε.Α.Ε.Κ. ΙΙ (τρεις φάσεις).
  • Ημέρες Σπουδών & Σταδιοδρομίας.
  • Ημερίδες Γονέων & Κηδεμόνων με την παρουσία μαθητών/τριων και καθηγητών/τριων και την συνεισφορά συναρμόδιων φορέων.
  • Χορήγηση 4 υποτροφιών από το Πρόγραμμα ¨ΕΥΡΙΔΙΚΗ¨ της κατηγορίας πράξεων 4.1.1. στ. ¨Θετικές Ενέργειες υπέρ των Γυναικών¨ του  Ε.Π.Ε.Α.Ε.Κ. ΙΙ.
  • Εκπόνηση Ερευνητικής Εργασίας. Σύμφωνα με τον Χατζησταμάτη (2008) για το ΓΡΑ.ΣΥ. του 7ου Εσπερινού Τ.Ε.Ε. Αθηνών υπάρχουν ερευνητικά αποτελέσματα μέσα από την ερευνητική προσπάθεια διερεύνησης των εκπαιδευτικών επιλογών των μαθητών της Α΄ τάξης ΕΠΑ.Λ. (μετά την κατάργηση των Τ.Ε.Ε.) με την οπτική του φύλου που εκπόνησε με επόπτρια την καθηγήτρια της Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. κας Καλούρη ? Αντωνοπούλου Ο. Η εκπόνηση πραγματοποιήθηκε προκειμένου να δημιουργηθεί μια πρώτη βάση δεδομένων για το ΓΡΑ.ΣΥ. και από τα αποτελέσματά της να αντληθούν χρήσιμα στοιχεία για σχεδιασμό επόμενων δράσεων του ΓΡΑ.ΣΥ. αλλά και για να τεκμηριωθεί περαιτέρω και επιστημονικά η αναγκαιότητα ύπαρξης του θεσμού στην Ε.Ε. στο πλαίσιο εκπόνησης Πτυχιακής Εργασίας.
  • Συμμετοχή στους Πανελλήνιους Καλλιτεχνικούς Αγώνες Ζωγραφικής όπου σε μαθητή του σχολείου μας απονεμήθηκε το 1ο βραβείο.
  • Σύνδεση και ενημέρωση από το Δίκτυο ¨ΝΕΣΤΩΡ¨.
  • Την δημιουργία βιβλιοθήκης που εξυπηρετεί τον θεσμό ΣΥ-Π.
  • Άψογη συνεργασία όποτε απαιτήθηκε με τους υπεύθυνους και το προσωπικό του ΚΕ.ΣΥ.Π. Ηλιούπολης και Αμπελοκήπων, με τον Συμβουλευτικό Σταθμό Νέων και με το Κέντρο Διάγνωσης Αξιολόγησης & Υποστήριξης (Κ.Δ.Α.Υ) της περιοχής μας καθώς και με τους διευθυντές των σχολείων και Συλλόγους των Καθηγητών.

Αναγκαιότητα των ΓΡΑΣΥ μέσα από ερευνητικά στοιχεία

Το να παρουσιασθούν τα ερευνητικά στοιχεία και μάλιστα δυο ερευνητικών προσπαθειών δεν είναι απλή υπόθεση λόγω χώρου. Άλλωστε την αναγκαιότητα μπορεί να την υποστηρίξει και η παράθεση των σημαντικότερων στοιχείων της πρώτης ερευνητικής προσπάθειας που διεξήχθη από το ΓΡΑ.ΣΥ. 1ου Τ.Ε.Ε. Χίου.

Σύμφωνα με τον Χατζησταμάτη (2005) για το ΓΡΑ.ΣΥ του 1ου Τ.Ε.Ε. Χίου υπάρχουν ερευνητικά αποτελέσματα μέσα από την εκπόνηση του Ερευνητικού Σχεδίου με επόπτη τον κ. Χατζηευστρατίου Ι. από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. Η εκπόνηση πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια Προγράμματος Κατάρτισης 100 ωρών σε θέματα Σ.Ε.Π. με την οπτική του φύλου υλοποιώντας Πιλοτικό Πρόγραμμα δράσεων Σ.Ε.Π. στο πλαίσιο του έργου ¨Προωθώντας την Ισότητα των Φύλων κατά την Μετάβαση από την Εκπαίδευση στην Αγορά Εργασίας: δράσεις συμβουλευτικής και επαγγελματικού προσανατολισμού με την οπτική του φύλου¨. Το έργο υλοποιήθηκε από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο του Ε.Π.Ε.Α.Ε.Κ. ΙΙ  Αφού εγκρίθηκε όλο το σχέδιο έρευνας και παρουσιάσθηκε σε επιτροπή όπου υπεύθυνη & συντονίστρια ήταν η κα Κοσμίδου- Hardy Χ., ορίσθηκε ο επόπτης, υλοποιήθηκε το Ερευνητικό σχέδιο και ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση της ενεργού έρευνας.

Δημιουργήθηκε αρχικά portfolio ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί η αρχή της τριγωνοποίησης (triangulation of data) με τα απαραίτητα στοιχεία των μαθητών της Α΄τάξης του Νομού και ακολούθησε στατιστική επεξεργασία όπου διαπιστώθηκε ότι:

  • Λειτουργούν 10 τομείς στην Α΄ τάξη των ΤΕΕ από τους 13 που λειτουργούν Πανελλαδικά.
  • Στους πέντε τομείς Μηχανολογικό, Ηλεκτρολογικό, Ναυτικό Ναυτιλιακό, Ηλεκτρονικό και Γεωπονίας το ποσοστό τον αγοριών υπερτερεί και μάλιστα σε κάποιους τομείς δεν έχουν εγγραφεί μαθήτριες ζήτημα που θα έπρεπε να ληφθεί υπόψη στο σχολιασμό αλλά και στον σχεδιασμό της έρευνας.
  • Στους δυο τομείς Οικονομίας & Διοίκησης και Υγείας & Πρόνοιας το ποσοστό αγοριών και κοριτσιών να είναι ίσο.
  • Μόνο στους τομείς Πληροφορικής Κατασκευών και Γραφικών Τεχνών το ποσοστό των κοριτσιών είναι μεγαλύτερο.
  • Το συνολικό ποσοστό αγοριών που παρακολουθεί την 1η Τάξη ΤΕΕ στη Χίο είναι 70,5% ενώ των κοριτσιών είναι 29,5%.

Πραγματοποιήθηκαν στη συνέχεια τέσσερεις συνεντεύξεις με συγκεκριμένο ερωτηματολόγιο και πραγματοποιήθηκαν οι απαραίτητες μικροδιορθώσεις.

Στην συνέχεια δόθηκε το τελικό ερωτηματολόγιο στα τρία από τα πέντε ημερήσια ΤΕΕ του Νομού όπου υπήρχε πρόσβαση και το ανάλογο πλήθος μαθητών/τριων, σε όλους τους τομείς που λειτουργούσαν στον νομό, συνολικά σε 40 μαθητές/τριες που 20 ήταν μαθητές. Από την στατιστική επεξεργασία τους προέκυψαν τα εξής σημαντικότερα στοιχεία:

Α. Γενικά στοιχεία

  • Το πλήθος της έρευνάς μας αποτελείται από Έλληνες (1 με Αμερικανική υπηκοότητα),  Χριστιανούς Ορθόδοξους και με 87,5% να διαμένουν στους Δήμους Χίου και Ομηρούπολης.
  • 20% (Α: 12,5% & K: 7,5%) των φοιτούντων είναι μεγαλύτερης ηλικίας από το αντίστοιχο έτος φοίτησης. Φαινόμενο που εμφανίζεται στα Τ.Ε.Ε. και συμβαίνει πιθανόν από λάθος επιλογή σπουδών και επαγγέλματος ή από ανακρυστάλλωση σε ότι αφορά την επιλογή σπουδών ώστε στη συνέχεια να ακολουθηθεί από τον μαθητή/τρια συγκεκριμένο επάγγελμα.
  • 94% ζουν και οι δυο γονείς και σε ποσοστό 88% ζουν και με τους δυο γονείς τους.
  • Μόνον τρεις γονείς μαθητών/τριων έχουν τελειώσει Ανώτατη εκπαίδευση ενώ παράλληλα οι μισοί γονείς των μαθητών/τριων έχουν τελειώσει μόνο την Υποχρεωτική Εκπαίδευση, γεγονός  που δίνει την ένδειξη ότι το ΤΕΕ επιλέγεται από μαθητές/τριες με χαμηλό και μέσο εκπαιδευτικό οικογενειακό επίπεδο.
  • 25% είναι πολύτεκνοι. Το γεγονός αυτό επιβραβεύει τη λαϊκή σκέψη που θέλει τα χαμηλά κυρίως στρώματα να κάνουν πολλά παιδιά. Αν δε μελετηθούν και προηγούμενες δεκαετίες στη χώρα μας αυτό γινόταν συστηματικά κυρίως για βιοποριστικούς και θρησκευτικούς λόγους, θέμα που πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω.
  • Το επάγγελμα του πατέρα από το 50% των μαθητών/τριων δηλώνεται να έχει σχέση με τον κατασκευαστικό κλάδο. Διαπιστώνεται λοιπόν ότι στις μισές οικογένειες που συμμετέχουν στην έρευνα ο πατέρας έχει σχέση με επάγγελμα κατασκευαστικού κλάδου. που θεωρείται λογικό αφού ένα μέρος των μαθητών/τριων θέλει να συνεχίσει το επάγγελμα του πατέρα και ως εκ τούτου επιλέγει σπουδές στο Τ.Ε.Ε. Η άποψη επιβεβαιώνεται αφού σε επόμενο ερώτημα ένα 25% των αγοριών κάνει την επιλογή αυτή λόγω του ότι ο πατέρας του υλοποιεί το συγκεκριμένο επάγγελμα.
  • Το επάγγελμα της μητέρας από το 54% των μαθητών/τριων δηλώνεται πως είναι τα οικιακά και 33% το επάγγελμα του υπάλληλου. Να σημειωθεί όμως ότι σε επόμενο ερώτημα εμφανίζεται το φαινόμενο να μην έχει επιλέξει καμία μαθήτρια το επάγγελμα της μητέρας της, που στις μισές περίπου μητέρες είναι τα οικιακά.

Β΄ Ειδικά στοιχεία

  • Για το θέμα της πληροφόρησης το πλήθος απαντά ότι ο πατέρας επηρεάζει σε ποσοστό 36% και περισσότερο τα αγόρια. Η μητέρα σε ποσοστό 46% ,ισότιμα αγόρια και κορίτσια. Τα αδέλφια σε ποσοστό 33% επηρεάζουν οριακά περισσότερο τα κορίτσια. Οι φίλοι/ες σε ποσοστό 44% επηρεάζουν περισσότερο τα κορίτσια. Οι καθηγητές/τριες σε ποσοστό 38% επηρεάζουν οριακά περισσότερο τα κορίτσια. Το μάθημα του ΣΕΠ σε ποσοστό 51% επηρεάζει περισσότερο τα κορίτσια. Οι φροντιστές σε ποσοστό 21% επηρεάζουν περισσότερο τα κορίτσια. Τα Μ.Μ.Ε. σε ποσοστό 18% επηρεάζουν οριακά περισσότερο τα αγόρια.

Με βάση τα ανωτέρω δεδομένα το σημαίνον είναι ότι το ¨μάθημα¨ του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού παρότι ακόμη και σε συλλόγους καθηγητών θεωρείται πολλές φορές απαξιωμένο παρατηρείται πως στα μάτια των μαθητών/τριών έχει την αρμόζουσα εκτίμηση με αποτέλεσμα να υπερτερεί σε επηρεασμό για την επιλογή σπουδών ακόμη και από το στενό οικογενειακό περιβάλλον. Αυτό αναδεικνύεται και από το γεγονός ότι ενώ το μάθημα έχει ποσοστό 51% η πληροφόρηση από τους καθηγητές είναι στο 38%. Θα πρέπει επίσης να επισημανθεί ότι η πληροφόρηση από το σχολείο αγγίζει 89% . Αυτό από μόνο του αποδεικνύει την αναγκαιότητα της ύπαρξης του θεσμού ΣΥ-.Π. στα σχολεία της Ε.Ε.

  • Το 75% των αγοριών διάλεξε τις σπουδές που οδηγούν σε επάγγελμα που το κάνουν άνδρες και 25% γιατί οδηγεί σε επάγγελμα που κάνουν και τα δυο φύλα. Αγόρια δεν διάλεξαν σπουδές που οδηγούν σε επάγγελμα που κάνουν μόνο κορίτσια. Το 90% των κοριτσιών διάλεξε σπουδές που οδηγούν σε επάγγελμα που κάνουν και τα δυο φύλα ενώ ένα 10% απαντά ότι το επάγγελμα αυτό κάνουν μόνον κορίτσια. Κορίτσια δεν διάλεξαν σπουδές που οδηγούν σε επάγγελμα που κάνουν μόνο αγόρια. Διαπιστώνεται πως τα κορίτσια πιστεύουν σε ποσοστό 65% περισσότερο από τα αγόρια πως ο τομέας που διάλεξαν οδηγεί σε επάγγελμα που κάνουν και τα δυο φύλα. Τα αγόρια σε ποσοστό 75% περισσότερο από τα κορίτσια πιστεύουν πως διάλεξαν τομέα που οδηγεί σε επάγγελμα που κάνουν μόνον οι άνδρες. Είναι γεγονός πως οι μαθητές/τριες βρίσκονται στην φάση της εφηβείας και ως εκ τούτου τα αγόρια είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένα στο θέμα του ανδρισμού τους ερμηνεύοντάς τον όμως με βάση το κοινωνικό στερεότυπο του ¨Άνδρα αρχηγού της οικογένειας¨. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο για την προαναφερόμενη ευαισθησία στο θέμα του ανδρισμού πως κατά τη διάρκεια της συνέντευξης στην σχεδίαση της πίτας με θέμα την έννοια της ταυτότητας το φύλο αποκτά σημαντικότατο μέρος. Να σημειωθεί τέλος ότι έτσι διαπαιδαγωγούνται από την οικογένεια και τον κοινωνικό περίγυρο από την μικρή τους ηλικία. Αν υποθέσουμε δε ότι οι μητέρες που ασχολούνται με τα οικιακά έχουν το μεγαλύτερο μερίδιο στην ανατροφή των παιδιών, μπορεί να εκφρασθεί η άποψη ότι έχουν σημαντικότατο μερίδιο ευθύνης για το συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Μια άλλη διάσταση από το διάγραμμα όπως εκφράσθηκε σε ποσοστά δείχνει τις τάσεις των κοριτσιών:
  • Nα μοιράζονται πράγματα και να μην τα θέλουν όλα δικά τους έτσι ακόμη και οι τομείς των ΤΕΕ πιστεύουν κατά 90% ότι ταιριάζουν και στα δυο φύλα άποψη σωστή με μια πρώτη ματιά χωρίς όμως να προσδιορίζεται σε ποιους τομείς αναφέρονται.
  • Να διεκδικούν τομείς και επαγγέλματα που πιθανόν θεωρούνται παραδοσιακά ανδροκρατούμενα και έχει ενδιαφέρον να μελετηθεί αν εννοούν και αυτούς.
  • Ένα μεγάλο θέμα που απασχόλησε και την συνέντευξη με τους μαθητές/τριες και έχει σχέση ιδιαίτερη και με τις αξίες των νέων σήμερα είναι το θέμα της επιλογής τομέα που οδηγεί σε επάγγελμα που δίνει πολλά χρήματα ή βρίσκεις εύκολα δουλειά η και τα δυο μαζί. Τα σημεία που χρήζουν ιδιαίτερης σημασίας εδώ είναι:
  • Το 75% των αγοριών απαντά επειδή δίνει πολλά χρήματα και βρίσκει εύκολα εργασία.  Τα αγόρια τα θέλουν όλα. Πάλι εμφανίζονται στερεοτυπικές αντιλήψεις. Το αντίστοιχο ποσοστό για τα κορίτσια είναι 30%.
  • Το 25%  των κοριτσιών απαντά γιατί βρίσκεις πιο εύκολα εργασία. Το αντίστοιχο ποσοστό για τα αγόρια είναι 15%. Τα κορίτσια περισσότερο ενδιαφέρονται για το να βρουν εύκολα εργασία παρά για το οικονομικό κομμάτι της υπόθεσης.

Διακρίνεται η τάση των κοριτσιών να βλέπουν τα πράγματα πιο ιδεαλιστικά από ότι τα αγόρια.  Η προσδοκία των νέων αγοριών για ένα σίγουρο και εύκολης κατάκτησης επαγγελματικό μέλλον με οικονομικές απολαβές που αντικατοπτρίζεται στο πρόβλημα της ανεργίας που μαστίζει την εποχή μας, φαίνεται να κυριαρχεί.

  • Σε ότι αφορά την άποψη των μαθητών/τριών για το ποιο επάγγελμα ταιριάζει καλύτερα στο ανδρικό, το γυναικείο ή και τα δυο φύλα το σημαντικότερο που παρατηρείται είναι το στερεότυπο πως κάποια επαγγέλματα χρειάζονται μεγάλη μυϊκή δύναμη που διαθέτουν μόνον οι άνδρες. Παράλληλα το γεγονός της εξέλιξης των επαγγελμάτων που καθημερινά όλο και περισσότερο μειώνουν την ανάγκη σε μυϊκή δύναμη δεν λαμβάνεται υπόψη λόγω ή της κακής ενημέρωσης των μαθητών/τριών ή ενσυνείδητα. Ιδιαίτερα για τον Ηλεκτρονικό τομέα που θεωρείται ότι έχει τις λιγότερες μυϊκές απαιτήσεις από τους προαναφερόμενους τομείς, οι γυναίκες  δεν φαίνεται να τον προτιμούν και πιθανολογείται «ότι διαιωνίζεται ο σεξιστικός καταμερισμός της εργασίας, με τις γυναίκες να απασχολούνται συνήθως ως ¨επιδέξιες στα δάκτυλα¨ (nimble fingers) και να καταλαμβάνουν μια στενή και περιορισμένη κατηγορία επαγγελμάτων, τα οποία χαρακτηρίζονται ως φτωχά σε δεξιότητες (unskilled ή semi-skilled) με όλη την ιδεολογική φόρτιση του όρου ¨δεξιότητα¨.
  • Το 55% των αγοριών απαντά ότι στο σχολικό χώρο παρατηρεί από συχνά έως πολύ συχνά ανισότητα στην αντιμετώπιση από τους καθηγητές που οφείλεται στο φύλο. Το αντίστοιχο ποσοστό των κοριτσιών είναι 40%. Ενδεικτικά αναφέρεται πως στα Αγόρια όταν κατά τη διάρκεια της συνέντευξης ρωτήθηκαν αν αυτή γέρνει υπέρ τους απήντησαν όχι και ότι είναι υπέρ των κοριτσιών διότι οι καθηγητές τους θεωρούν τις κοπέλες πιο ευαίσθητες και πειθαρχημένες ενώ και στην βαθμολογία γι αυτό ευνοούνται και στο τέλος βαθμολογούνται με επιείκεια. Μίλησαν κυρίως για τους καθηγητές τους και επεσήμαναν ότι δεν παρατηρείται κάτι ανάλογο για τις καθηγήτριες. Κάτι ανάλογο όμως δεν τέθηκε ανάλογα στην ίδια ένταση από τα κορίτσια παραδέχθηκαν βέβαια ότι όταν γίνεται φασαρία στην τάξη συμμετέχουν και φροντίζουν να μην φαίνονται καθώς επίσης ότι στα θετικά μαθήματα οι καθηγητές τους θεωρούν πως είναι καλύτερα στις επιδόσεις τους τα αγόρια και ίσως αυτό να είναι και δικαιολογημένο αφού εκείνες τα πάνε καλύτερα με τα φιλολογικά μαθήματα χωρίς να έχουν και ιδιαίτερα υψηλές επιδόσεις. Και τα τέσσερα παιδιά βέβαια τόνισαν ότι οι καθηγητές/τριές τους συχνά αναφέρονται ότι η κοινωνία έχει αλλάξει και πως πρέπει και τα δυο φύλα πλέον να εργάζονται και αρκετοί από τους εκπαιδευτικούς που τους διδάσκουν στην τάξη πασχίζουν να τους μάθουν όσο το δυνατόν περισσότερα προκειμένου να έχουν σύντομα μια καλή επαγγελματική αποκατάσταση.

Γενικά Συμπεράσματα – Προτάσεις

Παρατέθηκε ανωτέρω η δραστηριότητα από δυο ΓΡΑ.ΣΥ. της χώρας μας σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές που μέσα και από ερευνητικά στοιχεία εμφανίζεται η αναγκαιότητα ύπαρξης του θεσμού Σ-Π στην Δευτεροβάθμια Ε.Ε. και κατ΄ επέκταση σε όλη τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Αναγνωρίζονται πιθανόν λάθη και παραλείψεις στην λειτουργία των συγκεκριμένων ΓΡΑ.ΣΥ. που εξετάσθηκαν ανωτέρω αλλά και ευρύτερα στην λειτουργία του θεσμού ΣΥ-Π τα οποία δεν αποτελούν θέμα του παρόντος άρθρου. Όμως, είναι παράλογο ύστερα από την προαναφερθείσα δραστηριότητα που παρόμοια, ίσως και καλύτερη να είχε αναπτυχθεί σε άλλα ΓΡΑ.ΣΥ. αντί της ηθικής τουλάχιστον ανταμοιβής, διότι επίδομα θέσης δεν υπήρξε ποτέ στα ΓΡΑ.ΣΥ, από την πολιτεία και συγκεκριμένα, από το νέο πλέον, Υπουργείο Παιδείας Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων (Υ.Π.Δ.Β.Μ.&Θ) με την Υ.Α. 105298/Γ2/27-08-2010 να αναστέλλεται η λειτουργία των ΓΡΑ.ΣΥ. όλης της χώρας. Στην συνέχεια δε, να ακολουθεί η κατάργηση των ΓΡΑ.Σ.Ε.Π. ενώ το ¨μάθημα¨ Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός με την Υ.Α. 104868/Γ2/13-09-2011 να περιορίζεται σε 1 ώρα στο Γ΄ τρίμηνο στην Γ΄ Γυμνασίου.  Το ερώτημα που τίθεται είναι: Ποιος θα καλύψει το κενό των προαναφερθέντων υπηρεσιών; Στο ερώτημα αυτό ακόμη δεν έχει απαντήσει επίσημα το Υ.Π.Δ.Β.Μ.&Θ. Παρόλα αυτά και πιστεύοντας πως στις σημερινές κρίσιμες ημέρες που βιώνουν όλοι οι Έλληνες ο χώρος της εκπαίδευσης δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο επιπρόσθετων αντιπαραθέσεων και δρώντας για μια ακόμη φορά εποικοδομητικά παρατίθενται οι παρακάτω προτάσεις:

  • Η Ελληνική Εταιρία Συμβουλευτικής Προσανατολισμού (ΕΛ.Ε.ΣΥ.Π.) με το Επιστημονικό κύρος που διαθέτει να προτείνει μέσω της χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης να δημιουργηθεί Παρατηρητήριο για τον θεσμό ΣΥ-Π. μέσω του οποίου θα πραγματοποιείται κατά τακτά χρονικά διαστήματα η συνεχής αποτίμηση του θεσμού και οι βελτιωτικές κινήσεις που απαιτούνται.
  • Να δημιουργηθεί Παρατηρητήριο Προγράμματος Ειδίκευσης Συμβουλευτικής Προσανατολισμού (Π.Ε.ΣΥ.Π.) που με συστηματικό τρόπο και με την βοήθεια των πτυχιούχων του ΣΥ.Π. και κατόχων Πιστοποιητικού της Π.Ε.ΣΥ.Π. να καταγράφει τις απόψεις του συνόλου των φοιτούντων, αλλά και των υποομάδων του σε ότι αφορά τον θεσμό ΣΥ-Π και τη βελτίωση του Π.Ε.ΣΥ.Π. Χρήσιμη επίσης θα είναι και μεταπαρακολούθησή τους. Κάτι ανάλογο μπορεί να δημιουργηθεί και σε όσα τριτοβάθμια ιδρύματα εκπαιδεύουν λειτουργούς της ΣΥ-Π.
  • Να λειτουργήσει σε κάθε σχολικό συγκρότημα της Ε.Ε. ένα Γραφείο, Ε.Π.Σ.Α. όπου ο πιστοποιημένος Σύμβουλος Σταδιοδρομίας στο πλαίσιο συγκεκριμένου καθηκοντολόγιου να πραγματοποιεί τα τεστ (προσωπικότητας, ενδιαφερόντων κλπ) σε μαθητές/τριες που το επιθυμούν και να βοηθά τους μαθητές/τιες στις εκπαιδευτικές επιλογές με στόχευση τις επαγγελματικές επιλογές τους, την πραγματοποίηση της Πρακτικής τους άσκησης και γενικά την διαχείριση της Σταδιοδρομίας τους.
  • Να υπάρξουν δραστηριότητες εντός ή εκτός του Ωρολογίου Προγράμματος που θα ενισχύουν τον Σχολικό Επαγγελματικό Προσανατολισμό.
  • Να υπάρξουν δραστηριότητες στα μαθήματα ειδικότητας που θα ενισχύουν το έργο του Σ.Ε.Π.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ

Καφετζόπουλος, Κ., Μπαμπά, Μ., Αγγελοπούλου, Χ., Δρόσος, Ν. & Καραμέτου, Ε. (2009). Ο Επαγγελματικός Προσανατολισμός στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση: Αποτελέσματα της Υλοποίησης του Έργου «Δημιουργία 4 Νέων ΚΕΣΥΠ και 100 Νέων ΓΡΑΣΕΠ», Επιθεώρηση Συμβουλευτικής και Προσανατολισμού, τ.86-87, 2009, σελ.66-79.

Χατζησταμάτης, Κ.Β. (2005). ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ ? Κατηγορία Πράξης 4.1.1.β. Εκπόνηση Ερευνητικού Σχεδίου Εξειδίκευσης στα Πλαίσια του Προγράμματος ¨Προωθώντας την Ισότητα των Φύλων κατά την Μετάβαση από την Εκπαίδευση στην Αγορά Εργασίας. Εργασία. Αθήνα: εκδ. ιδίου

Χατζησταμάτης, Κ.Β. (2008). Πρόγραμμα Εξειδίκευσης Συμβουλευτικής Προσανατολισμού: Αναγκαιότητα ? Παρούσα Κατάσταση – Προοπτικές, Πτυχιακή Εργασία. Αθήνα: Π.Ε.ΣΥ.Π. Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.

ΠΗΓΕΣ

Εγκύκλιος 138548/Γ2/7-12-2005 Άδεια Εισόδου στις Σχολικές Μονάδες¨ Εκδ. ΥΠ.Ε.Π.Θ. Διεύθυνση Σπουδών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Τμήμα Β΄- Τ.Ε.Ε., Αθήνα 2005.

Έγγραφο Αρ. Πρωτ. 6640/17-10-2005 Πλήρωση Κενών Θέσεων στα Γραφεία Σύνδεσης με την Αγορά Εργασίας και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΓΡΑ.ΣΥ.) των Τ.Ε.Ε. Εκδ. Περιφερειακή Διεύθυνσης Π/θμιας & Δ/θμιας Εκπαίδευσης Αττικής. Αθήνα 2005.

Ν.2525/97 Ενιαίο Λύκειο, πρόσβαση των αποφοίτων του στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου και άλλες διατάξεις, Εκδ. ΥΠ.Ε.Π.Θ. Αθήνα 1997 [ΦΕΚ 188/23-09-97, τεύχος Α].

Όμιλος Μελετών & Αναπτυξιακού Σχεδιασμού (Ο.Μ.Α.Σ. Ε.Π.Ε.) (2002). Κατηγορία Πράξεων 2.3.2.δ: «Δημιουργία Γραφείων Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Σύνδεσης με την Αγορά Εργασίας. Στο Έργο «ACTION PLAN ΤΕΕ» Μέρος Δεύτερο Τόμος Α΄ Εξειδίκευση Κατηγοριών Πράξεων ΤΕΕ (Μέτρο 2.3 του Συμπληρώματος προγραμματισμού του Ε.Π.Ε.Α.Ε.Κ. ΙΙ). Αθήνα 2002, σελ.44-68.

Υ.Α. 130807/Γ2/05-12-2002 ¨Δημιουργία Γραφείων Σύνδεσης με την Αγορά Εργασίας και Επαγγελματικού Προσανατολισμού στα Τ.Ε.Ε., Εκδ. ΥΠ.Ε.Π.Θ. Αθήνα 2002.

Υ.Α. 74361/Γ2/15-07-2003 Δημιουργία Γραφείων Σύνδεσης με την Αγορά Εργασίας και Επαγγελματικού Προσανατολισμού στα Τ.Ε.Ε. Εκδ. ΥΠ.Ε.Π.Θ. Διεύθυνση Σπουδών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Τμήμα Β΄- Τ.Ε.Ε. Αθήνα 2003.

Υ.Α. 125865/Γ7/23-11-2006 ¨Τροποποίηση της Υ.Α. υπ? αριθ.: 140178/Γ7/11-12-2003 με θέμα: «Ίδρυση νέων ΚΕΣΥΠ και Γραφείων ΣΕΠ στο πλαίσιο της Κατηγορίας Πράξεων 2.4.1.α. «Ενίσχυση των δομών Συμβουλευτικής και Επαγγελματικού Προσανατολισμού» του ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ ? Γ΄ΚΠΣ»¨. Εκδ. ΥΠ.Ε.Π.Θ. Αθήνα 2006.

Υ.Α. 105298/Γ2/27-08-2010 Αναστολή της λειτουργίας των Γραφείων Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΓΡΑ.ΣΥ.). Εκδ. Υ.Π.Δ.Β.Μ.&Θ  Ενιαίος Διοικητικός Τομέας Π/θμιας & Δ/θμιας Εκπ/σης Τμήμα Β΄. Αθήνα 2010.

Υ.Α. 104868/Γ2/13-09-2011 Ωρολόγιο Πρόγραμμα των μαθημάτων των Α΄,Β΄,Γ΄ τάξεων των Γυμνασίων για την πιλοτική εφαρμογή του Νέου Προγράμματος Σπουδών. Εκδ. Υ.Π.Δ.Β.Μ.&Θ  Ενιαίος Διοικητικός Τομέας Π/θμιας & Δ/θμιας Εκπ/σης Τμήμα Α΄. Αθήνα 2011.

* Ο Κ.Β. Χ είναι Εκπαιδευτικός Τεχνολόγος Μηχανολόγος Μηχανικός Επιμορφωμένος στο Art Design and Technology in the University of Middlesex, Σύμβουλος Σταδιοδρομίας και Πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Λειτουργών Συμβουλευτικής Προσανατολισμού (ΠΑ.ΣΥ.ΛΕ.ΣΥ.Π.) τηλ.:2109216714, κιν.: 6932858075, e-mail: convichat@sch.gr, site: http://users.sch.gr/convichat/