·        ΔΗΜΟΚΡΑΝΕΙΑ [Güzelce]     

          Τα Δημοκράνεια απέχουν από την Καλλικράτεια 3 χιλ. περίπου. Μπορούν να χαρακτηριστούν ένα από τα ομορφότερα χωριά της παραθαλάσσιας περιοχής της Προποντίδας. Την περίοδο της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και μετά την ανατλλαγή των πληθυσμών έως τις αρχές της δεκαετίας του 50 ονομάζονταν Τσόπλουτζα. Σήμερα ονομάζεται Güzelce εξαιτίας της όμορφης τοποθεσίας της. Οι σημερινοί Τούρκοι κάτοικοι του χωριού υποστηρίζουν ότι παλιότερα το χωριό βρισκόταν βορειοδυτικά 200 περίπου μέτρα. Άγνωστο πότε υπέστη καθίζηση και πότε οι κάτοικοί του έκτισαν τα σημερινά Δημοκράνεια στο ύψωμα. Στο βορειοδυτικό τμήμα των Δημοκρανείων ανακαλύφθηκαν μεγάλα οχυρά θεμέλια που ανήκουν σε βυζαντινά κτήρια. Κατά πάσα πιθανότητα ήταν ότι απέμεινα από τα βυζαντινά ανάκτορα που υπήρχαν  στην κοινότητα, στα οποία έμεναν οι βασιλείς του Βυζαντίου, όταν πήγαιναν για κυνήγι ή για λόγους αναψυχής. Υπάρχουν επίσης ερείπια στη θαλάσσια περιοχή, όπου ήταν κτισμένο το παλιό χωριό. Σώζονται εκεί κίονες και αρχαίοι τάφοι. Στην πλατεία του χωριού σε μια σύγχρονη κρήνη είναι τοποθετημένη  αρχαία πλάκα. Στην  πλάκα επάνω, σε ζωγραφισμένα πόδια, αναγράφονται αρχαία ελληνικά ονόματα.

       Στα  Δημοκράνεια απέστειλε φρουρούμενο τον Αλέξιο, υιό και νόμιμο διάδοχο του Ισαακίου κατά τις αρχές του XII αιώνα, ο Αλέξιος Γ ο Άγγελος (1195-1203), ο οποίος, τυφλώσας τον Ισαάκιο άρπαξε, το θρόνο.  Εκεί φρουρούμενος ο Αλέξιος, κατόρθωσε να συνεννοηθεί με κάποιους  Λατίνους της Κωνσταντινουπόλεως, και δραπετεύοντας  έφθασε στα Άθυρα, και από εκεί  στην Ευρώπη το 1201 καταφεύγοντας  στον γαμπρό του Φίλιππο βασιλιά της Ουγγαρίας. Εκεί  ευρισκόμενος, δεν έπαψε επικαλούμενος την βοήθεια των Σταυροφόρων, συντελώντας  έτσι με τις  ενέργειές του, στην μετά από λίγο  κατάκτηση της Κων)πόλεως από τους Λατίνους το 1204.

Παλιό υδραγωγείο

        Οι κάτοικοι των Δημοκρανείων ήταν κυρίως αμπελουργοί, ψαράδες και γεωργοί. Πληροφορούμαστε ότι στα Δημοκράνεια το 1761 υπήρχαν 22 οικίες. Το 1863 ζούσαν στην κοινότητα 34 ελληνικές οικογένειες. Η αύξηση του ελληνικού πληθυσμού ήταν συνεχής. κατά ατ έτη 1910-1912 ζούσαν 505 Έλληνες και το 1920 κατοικούσαν 446  Έλληνες. Ο ναός της κοινότητας τιμώνταν στην κοίμηση της Θεοτόκου. Επί των Βυζαντινών χρόνων υπήρχε ναός τιμώμενος επ' ονόματι του Ταξιάρχου των Άνω Δυνάμεων. Το 1894 όμως αποφασίστηκε να κατεδαφιστεί και ανεγέρθηκε εκ θεμελίων νέος ναός. Μετά την ανταλλαγή ο ναός χρησιμοποιήθηκε ως τέμενος για τους Τούρκους πρόσφυγες. Το 1946 κατεδαφίστηκε τμήμα του, ενώ η ανατολική πλευρά του σώζεται ως σήμερα. Στο τμήμα αυτό ενσωματώθηκε μία οικία.

         Ένα χιλιόμετρο έξω από τα Δημοκράνεια σώζεται ιστορική κρήνη που ονομάζεται Kanli Çesme [ Αιματηρά κρήνη]. Την ονομασία της έλαβε από τη σφαγή διαβατών που συντελέστηκε εκεί. Άγνωστο παραμένει από πότε και από ποιούς τελέστηκε το έγκλημα αυτό, πιθανόν από ληστές. Κοντά  στην κρήνη βρέθηκαν βυζαντινοί πλίνθοι και τεμάχια γυάλινων λύχνων. Σε παλαιότερους χρόνους ίσως να ήταν αγίασμα. Η κρήνη σήμερα είναι εγκαταλειμμένη και δεν ρέει νερό.

Στα  Δημοκράνεια υπήρχαν τρία αγιάσματα:

α. Του αγίου Γεωργίου βρισκόταν έξω από το χωριό στη θέση Παλιάμπελο, μέσα σε μικρή σπηλιά στο δρόμο για την Καλλικράτεια. Την ημέρα της γιορτής του αγίου γινόταν πανηγύρι και έβαζαν σε πλειδοσία ένα αρνί για κουρμπάνι. Λάμβαναν ακόμη μέρος ιπποδρομίες από τα  Δημοκράνεια ως το μισό δρόμο προς την Καλλικράτεια με δώρο, για τον νικητή, ένα μαντήλι.

β. Του αγίου Ιωάννου του Προδρόμου. Γιόρταζε τη δεύτερη μέρα των Θεοφανείων.

γ. Της Παναγίας. Ήταν αφιερωμένο στα εννιάμερα της Παναγίας. Στο ίδιο σημείο υπήρχε ο ναός των Ταξιαρχών που αργότερα τιμήθηκε στο όνομα της Παναγίας. Στη μνήμη του 23 Αυγούστου γινόταν μεγάλο πανηγύρι.

        Σήμερα στα Δημοκράνεια σώζονται δύο αγιάσματα. Το πρώτο βρίσκεται νοτιοδυτικά του χωριού δίπλα στην παραλία και αναβλύζει σε μικρή ποσότητα από μία πηγή. Το δεύτερο βρίσκεται βορειοδυτικά του χωριού στο ύψωμα μιας βουνοκορφής. Τη θεραπευτική τους ιδιότητα δέχονται και οι σημερινοί Τούρκοι, οι οποίοι αναγνωρίζουν τη χριστιανική τους προέλευση. Πιθανόν πρόκειται για τα αγιάσματα των  αγίου Γεωργίου  και Ιωάννου του Προδρόμου. 

Τα  Δημοκράνεια σήμερα

          Όσον αφορά την εκπαίδευση το 1872/1873 λειτουργούσε ένα γραμματοδιδασκαλείο  στο κελλί του ιερέα, στο οποίο φοιτούσαν 25 μαθητές. Το 1902 λειτουργούσε ένα γραμματοδιδασκαλείο με ένα δάσκαλο και 76 μαθητές. Ο συνεχώς αυξανόμενος αριθμός των μαθητών δεν μπορούσε να καλυφθεί από το υπάρχον μικρό σχολείο. Γι αυτό το 1909 αποφασίστηκε να ανεγερθεί νέο σχολείο, τα έργα του οποίου ολοκληρώθηκαν το επόμενο έτος. Έτσι κατά το 1910 στα Δημοκράνεια λειτουργούσαν δύο σχολεία: μια τριτάξια δημοτική σχολή αρρένων με ένα διδάσκαλο και μία διτάξια δημοτική σχολή θηλέων με μία δασκάλισσα. Δεν γνωρίζουμε τον αριθμό των μαθητών.

        Με τη συνθήκη των Σεβρών που υπογράφηκε στις 10 Αυγούστου του 1920 τα  Δημοκράνεια παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα. Επί Ελληνικής κατοχής της Ανατολικής  Θράκης η Δημοκράνεια υπαγόταν  στην υποδιοίκηση Σηλυβρίας του Νομού Ραιδεστού, αριθμούσε δε  450 κατοίκους, που επιδίδονταν  στη γεωργία και στην αμπελοφυτεία. Ελάχιστοι εργάζονταν  ως χειρώνακτες στο λιμένα της γειτονικής  Καλλικράτειας. Ο ελληνικός στρατός αποσύρθηκε από το χωριό σύμφωνα με την απόφαση της συνδιάσκεψης των Μουδανιών τον Οκτώβριο του 1922. Οι κάτοικοι των Δημοκρανείων αναγκάστηκαν μέσα στα πλαίσια της συνθήκης της Λωζάννης  το 1924 να εγκαταλείψουν το χωριό τους και να εγκατασταθούν στην Ελλάδα. Δεν δημιούργησαν ιδιαίτερο χωριό , διασκορπίστηκαν σε διάφορες περιοχές της. Οι κάτοικοι φεύγοντας πήραν μαζί τους τα ιερά κειμίλια, όπως εικόνες, ιερά σκεύη, και τα μετέφεραν στις καινούργιες τους πατρίδες. Στον Ιερό Ναό Τιμίου Προδρόμου Μεσοτόπου του νομού Καβάλας βρίσκονται αρκετά από αυτά τα ιερά κειμίλια.

Απεικονίζεται η σκηνή της Κομήσεως της Θεοτόκου.	Επάργυρη ιερά εικόνα Ιωάννου του Προδρόμου
Ζεύγος ασημένιων στεφάνων γάμου	Ιερό Ευαγγέλιο
Ασημένιο ακτινωτό εξαπτέρυγο	Επιχρυσωμένο Άγιο Ποτήριο

        Σήμερα στα  Δημοκράνεια σώζονται τμήματα από το ναό της Παναγίας, η ιστορική κρήνη Κανλί τσεσμέ, κίονες, αρχαίο τάφοι, μία αρχαία πλάκα ,ορισμένες ελληνικές οικίες και δύο αγιάσματα.