Σοφιστές - Συλλογή Εκπαιδευτικού Υλικού -Κείμενα

[Πλάτων, Πρωταγόρας 333d – μτφρ. Ν. Μ. Σκουτερόπουλος]

[Συνομιλούν ο Σωκράτης και ο Πρωταγόρας] «Άραγε αυτά τα πράγματα είναι καλά, δηλαδή όσα είναι ωφέλιμα στους ανθρώπους;». —«Ε, μα τον Δία», είπε [ενν. ο Πρωταγόρας], «ακόμη κι αν δεν είναι ωφέλιμα στους ανθρώπους, εγώ τα χαρακτηρίζω καλά». «Τι από τα δύο εννοείς, Πρωταγόρα, όσα δεν είναι σε κανέναν άνθρωπο ωφέλιμα ή όσα δεν είναι σε τίποτε απολύτως ωφέλιμα; Ακόμη κι αυτά εσύ τα χαρακτηρίζεις καλά;». —«Κάθε άλλο», είπε· «ξέρω όμως πολλά πράγματα, και τροφές και ποτά και φάρμακα και χίλια δυο άλλα, που είναι βλαβερά για τους ανθρώπους, κι άλλα που είναι ωφέλιμα» κι άλλα πάλι που για τους ανθρώπους δεν είναι ούτε το ένα ούτε το άλλο, ενώ για το άλογο είναι, βλαβερά ή ωφέλιμα· κι άλλα που είναι ωφέλιμα μόνο στα βόδια, κι άλλα μόνο στα σκυλιά· κι άλλα που δεν είναι ωφέλιμα σε κανένα από τα παραπάνω αλλά που είναι ωφέλιμα στα δέντρα· κι αν πάρουμε το δέντρο, ορισμένα πράγματα ωφελούν τις ρίζες αλλά βλάπτουν τα βλαστάρια — όπως λόγου χάρη η κοπριά, που όταν την ρίξεις στη ρίζα του οποιουδήποτε φυτού, του κάνει καλό, αν όμως δοκιμάσεις να την απλώσεις στα νέα βλαστάρια και στα τρυφερά κλωνάρια, τα αφανίζει εντελώς. Το ίδιο συμβαίνει και με το λάδι, που ενώ είναι ολέθριο για τα φυτά και βλαβερότατο για τις τρίχες των άλλων ζώων, εκτός από του ανθρώπου, τις τρίχες του ανθρώπου τις δυναμώνει, καθώς και το υπόλοιπο σώμα του. Κι έχει τέτοια ποικιλία το αγαθό και τόσες μορφές, ώστε και σ' αυτή την περίπτωση του ανθρώπου, από τη μια να κάνει καλό στο δέρμα, κι από την άλλη, το ίδιο αυτό πράγμα, να είναι βλαβερότατο για το εσωτερικό του σώματός του».