Emir Kipi - H Προστακτική Εγκλιση

H λέξη Emir, γνωστή στους έλληνες από την ταινία του 1964 «Ο Εμίρης και ο κακομοίρης», εκφράζει με τον καλύτερο τρόπο τη «Προστακτική Εγκλιση». Είναι ο τρόπος που μιλά ο Εμίρης (ο άρχοντας). Δίνει, δηλαδή, διαταγές.

Ενώ η παραπάνω περιγραφή είναι επαρκής για να αποδώσει την χαρακτηριστική λειτουργία της προστακτικής στα ελληνικά, παραμένει ανεπαρκής στην απόδοση της λειτουργίας της emir kipi (προστακτικής αλά τούρκα).
H προστακτική στα ελληνικά περιορίζεται στο β! πρόσωπο ενικού και πληθυντικού και δεν διαθέτει αρνητικό ή ερωτηματικό τύπο. Για να δώσουμε μια αρνητική διαταγή και, επομένως, να εκφράσουμε μια απαγόρευση, πρέπει να καταφύγουμε στην υποτακτική: όπου προαιρετικά είναι δυνατόν να παραλείπουμε το μόριο να Ωστόσο, στα τουρκικά ο emir kipi διαθέτει, εκτός από το β! πρόσωπο, και γ! πρόσωπο, και έχει και αρνητικό τύπο. Εκφράζει δε τόσο την διαταγή ή την απαγόρευση, αλλά επίσης την επιθυμία ή την ευχή, ή ακόμα και μια προειδοποίηση ή απειλή, όπου στα ελληνικά, σε αντίστοιχες περιπτώσεις, χρησιμοποιείται η υποτακτική. Το γ! πρόσωπο διαθέτει και ερωτηματικό τύπο. Περιγραφή παραδείγματα Προστακτικής Καϊλή Χασάν

Emir Kipi (Προστακτική)
	ρίζα	μαξιλάρι μεταξύ φωνηέντων	προσωπικό επίθημα κανόνας 4	emir kipi (προστακτική)	η ερώτηση
εγώ
εσύ	gel			gel έλα
αυτός	gel		-sin	gelsin ας έρθει	gelsin mi? να έρθει;
εμείς
εσείς	gel	y	-in -iniz	gelin ελάτε (ευγενείας) geliniz ελάτε (ευγενείας - σε πολλούς - τυπική παράκληση)
αυτοί	gel		-sinler	gelsinler ας έρθουν	gelsinler mi? να έρθουν;
Το α! πρόσωπο δεν υπάρχει και η ερώτηση έχει νόημα μόνο στο γ! πρόσωπο

Τονισμός
Στον καταφατικό τύπο τονίζονται στη λήγουσα εκτός από το β! πληθυντικό πρόσωπο όπου ο τόνος πέφτει στη τελευταία συλλαβή της ρίζας (δείτε τον πιο πάνω πίνακα).

Στον αρνητικό τύπο ο τόνος πέφτει, όπως πάντα, στη συλλαβή πριν το αρνητικό επίθημα -me
Μερικά παραδείγματα

Emir Kipi (Προστακτική)
εγώ
εσύ	gör δες	otur κάτσε	bekle περίμενε	yazma μην γράφεις
αυτός	görsün ας δει	otursun ας κάτσει	beklesin ας περιμένει	yazmasın ας μην γράφει
εμείς
εσείς	görün δείτε görünüz δείτε	oturun καθήστε oturunuz καθήστε	bekleyin περιμένετε bekleyiniz περιμένετε	yazmayın μην γράφετε yazmayınız μην γράφετε
αυτοί	görsünler ας δουν	otursunlar ας κάτσουν	beklesinler ας περιμένουν	yazmasınlar ας μην γράφουν

Περισσότερα παραδείγματα