Όπως περιγράφηκε στα προηγούμενα, περί τα μέσα του 18ου αιώνα άρχισε στην Αγγλία μια εξέλιξη, η οποία μετέτρεψε αυτή τη χώρα σε κέντρο της σύγχρονης τεχνολογίας. Αυτή η εξέλιξη οδήγησε στην εκμηχάνιση της παραγωγής, ένα φαινόμενο που ήταν μέχρι τότε άγνωστο στην Ιστορία. Η εκμηχάνιση έδωσε, με τις αλλεπάλληλες δομικές και λειτουργικές βελτιώσεις και τις αναδράσεις και κλιμακώσεις, οι οποίες προκαλούσαν αλυσιδωτά νεότερες βελτιώσεις, τη θέση της στην εκβιομηχάνιση και αυτή με τη σειρά της το έναυσμα για τη βιομηχανική επανάσταση

 

 Γιατί πρωτα στην ΑγγλΙα;  

 

         Οι ιστορικοί προβληματίστηκαν εκ των υστέρων και θεώρησαν απαραίτητο να καταγράψουν, ποιες προϋποθέσεις και ποιες εξελίξεις οδήγησαν στη βιομηχανική επανάσταση και μάλιστα στην Αγγλία. Από τη σημερινή σκοπιά δεν φαίνεται να υπήρχαν σημαντικές διαφορές μεταξύ των μεγάλων χωρών της Ευρώπης, Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία. Και όσον αφορά τον τεχνολογικό τομέα, αυτή η αντίληψη είναι σωστή. Υπήρχαν όμως διαφορές στον πολιτικό, στον οικονομικό και στον κοινωνικό τομέα, τις οποίες θα παραθέσουμε στα επόμενα. Γιατί λοιπόν «πρώτα στην Αγγλία;», «Why in England first?», όπως συνοψίστηκε ο προβληματισμός σε ένα ερώτημα .... 

Κινητήρας Stirling σε λειτουργική μικροκατασκευή

 

Νέες καινοτομίες στον αγροτικό τομέα, όπως η χρήση «τεχνητών» λιπασμάτων, η χρήση μηχανών για όργωμα, σπορά, θερισμό, αλώνισμα κ.ά., η αντικατάσταση της αμειψισποράς με το «σύστημα Norfolk» που δεν άφηνε αναξιοποίητα εδάφη και άλλες συναφείς καινοτομίες, οδήγησαν σε αύξηση της γεωργικής παραγωγής και μείωση του απασχολούμενου προσωπικού. Το προσωπικό που περίσσευε μετακινήθηκε σταδιακά, αφενός στις πόλεις, όπου έγινε φθηνό εργατικό δυναμικό στις φάμπρικες και τις βιομηχανίες, αφετέρου στις αποικίες, κυρίως στη βόρεια Αμερική και την Αυστραλία

Κινητήρας Stirling     

    Το έτος 1816 κατασκεύασε ο 26χρονος Σκοτσέζος ιερωμένος Robert Stirling (Στίρλινγκ, 1790-1878) τον πρώτο κινητήρα εσωτερικής καύσης ως ανταγωνιστικό τύπο προς τις ατμομηχανές υψηλής πίεσης, στις οποίες αρκετά συχνά προκαλούνταν εκρήσεις στο λέβητα, λόγω ατελών βαλβίδων ασφαλείας κλπ., με προφανείς καταστροφικές συνέπειες για το προσωπικό και τις εγκαταστάσεις. Εκείνη την εποχή δεν υπήρχαν ακόμα οι μηχανές που ονομάζουμε σήμερα «εσωτερικής καύσης» και τις οποίες περιγράφουμε στο κεφάλαιο που καλύπτει το τέλος του 19ου αιώνα.

Ø      Η καλύτερη εποχή για του κινητήρες Στίρλινγκ, ως αυτοτελής πηγή κινητικής ενέργειας κυρίως για οικιακή χρήση, ήταν τα τέλη του 19ου αιώνα, οπότε έπαιζαν το ρόλο που έχουν σήμερα οι μικροί ηλεκτροκινητήρες (για ανεμιστήρες κ.ά.) Εκείνη την εποχή ήταν οι βενζινοκινητήρες (Otto) και οι μεταγενέστεροι πετρελαιοκινητήρες (Diesel) ακόμα ογκώδεις και θορυβώδεις με υποτυπώδες δίκτυο τροφοδοσίας καυσίμου, ενώ και οι ηλεκτροκινητήρες είχαν επίσης μεγάλο όγκο και δεν ήταν διαθέσιμα τα οικιακά ηλεκτρικά δίκτυα για την τροφοδοσία τους.

       Περί τα μέσα του 20ου αιώνα μελετήθηκαν οι κινητήρες Στίρλινγκ από διάφορες βιομηχανικές μονάδες για την αξιοποίησή τους σε χερσαία και θαλάσσια οχήματα, αλλά και για στρατιωτική χρήση, λόγω της ανεξαρτησίας από συγκεκριμένο καύσιμο. Σε σύγχρονες κατασκευές αυτού του κινητήρα αξιοποιείται για τη λειτουργία τους ακόμα και η ηλιακή ενέργεια. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 λειτουργούν οι κινητήρες Στίρλινγκ σε συστήματα θερμομηχανικής μετατροπής μικρής κλίμακας. Σημαντικό για τη λειτουργία αυτών των κινητήρων είναι ότι δεν παράγονται καυσαέρια, έχουν όμως χαμηλή σταθερή ισχύ σε σύγκριση με τις υπόλοιπες μηχανές εσωτερικής καύση

       Δύο χρόνια μετά, το έτος 1885, κυκλοφόρησε ένα δίτροχο με τον κινητήρα Ότο και το έτος 1886 κυκλοφόρησαν τα πρώτα οχήματα με κινητήρα με υγρό καύσιμο. Με αυτή την επιτυχία άρχισε να μειώνεται το ενδιαφέρον για τα ατμοκίνητα οχήματα και άρχισε η εποχή των βενζινοκίνητων που διαρκεί, με ένα πλήθος βελτιώσεων και τροποποιήσεων, μέχρι των ημερών μας!

  

 

 

 

 

Στη δεκαετία του 1765 συγκροτείται στο Birmingham μια ομάδα από τεχνίτες-επιχειρηματίες, ελεύθερους ερευνητές και τεχνικούς, η οποία δημιουργεί ένα σωματείο με τίτλο «Lunar Society». Μέλη της είναι, μεταξύ άλλων, οι επιχειρηματίες Boulton (μηχανολογία), Wedgewood (χημικά, πορσελάνες) και Keir (χημικά), ο James Watt και άλλοι. Στόχος αυτών των σωματείων ήταν η συγκροτημένη ανταλλαγή απόψεων για τεχνικά θέματα, η αλληλοενημέρωση για ευρεσιτεχνίες, η έκδοση ενημερωτικών τευχών κ.ά. Μέχρι το τέλος του 18ου αιώνα επεκτάθηκαν αυτές οι ενώσεις και λέσχες σε πολλές αγγλικές πόλεις, στις οποίες ιδρύθηκαν «Philosophical Societies». Μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα αποτέλεσαν αυτές οι ομάδες τη σημαντικότερη πλατφόρμα διάδοσης.  Η σύγχρονη ιστορία των εργαλειομηχανών αρχίζει το έτος 1775, όταν ο 'Άγγλος John Wilkinson (Ουίλκινσον, 1728-1808) κατασκεύασε ένα οριζόντιο δράπανο (φρεζοδράπανο) για την επεξεργασία των εσωτερικών επιφανειών πυροβόλων. Η κινητήρια δύναμη της μηχανής του ερχόταν από ένα υδροτροχό. Ο Henry Maudslay (Μόσλυ, 1771-1831) κατασκεύασε το 1794 ένα μεταλλικό τόρνο με αυτοδύναμη προώθηση του κοπτικού εργαλείου. Στη συνέχεια δε κατασκεύασε ο ίδιος διάφορους όμοιους τόρνους με κοπτικές μηχανές για σπειρώματα και γρανάζια

 

 

 

Ο James Watt κατασκεύασε στη δεκαετία του 1810 ένα παντογράφο, μια μηχανή που χρησιμοποιείται συχνά και σήμερα για να «αντιγράφει» ανάγλυφες επιφάνειες (νομίσματα κ.ά.) και ο Thomas Blanchard (Μπλάνσαρντ, 1788-1864) κατασκεύασε ένα τόρνο, στον οποίο το κοπτικό εργαλείο καθοδηγείτο από μια επαφή που «ακολουθούσε» ένα προκατασκευασμένο υπόδειγμα. Με τον τρόπο αυτό κατασκεύαζε ο Μπλάνσαρντ κάνες μικρών όπλων. Στη δεκαετία του 1840 κατασκευάστηκε ο πρώτος αυτόματος τόρνος (ρεβόλβερ), στον οποίο το εργαλειοφορείο έχει επάνω του όλα τα κοπτικά εργαλεία. Με μια περιστροφή του φορείου έρχεται το κατάλληλο εργαλείο σε θέση εργασίας και εξοικονομείται έτσι σημαντικός χρόνος.

 

 

 

Μια μεταλλική κατασκευή που επηρέασε σε σημαντικό βαθμό τις κοινωνικές συνήθειες, ήταν αυτή της κονσέρβας για τρόφιμα. Πέρα από την ανεκτίμητη βελτίωση στην τροφοδοσία ευρύτερων τμημάτων του πληθυσμού με διατηρημένα τρόφιμα, εκτιμάται ότι η επινόηση αυτής της τεχνικής για τη συντήρηση τροφίμων. Μέχρι τότε, ένα σημαντικό μέρος των ανδρών ασχολείτο με τη λεηλασία ζώων από στάβλους αγροτών, από τα οποία σιτιζόταν το στράτευμα. Με τη διάθεση τροφίμων σε κονσέρβες έγινε δυνατόν να μετακινούνται εύκολα οι στρατιωτικές μονάδες σε κατοικημένες ή σε ακατοίκητες περιοχές.

 

Εργαλειομηχανές ονομάζονται μηχανές σταθερής θέσης με εξωτερική κίνηση, με τις οποίες γίνεται επεξεργασία τεμαχίων στερεού υλικού (π.χ. ξύλο, μέταλλο) για την δημιουργία διαφόρων προϊόντων. Γνωστότερη από τους αρχαίους χρόνους εργαλειομηχανή είναι ο τόρνος, άλλες είναι το δράπανο, η φρέζα, η πλάνη η πρέσα κ.ά.

 

 

 

 

 

 

 

Το έτος 1784 παρουσίασε ο 'Αγγλος τεχνικός Murdoch ή Murdock (1754-1839) ένα «ατμοκίνητο βαγόνι» (steam carriage), το οποίο όμως δεν φαίνεται να κυκλοφόρησε ποτέ. Ο Μέρντοχ είχε όμως από άλλη πλευρά σημαντική συμμετοχή στην υλοποίηση του στόχου της ατμοκίνησης: Ήταν δάσκαλος του Richard Trevithick (Τρέβιθικ, 1771-1883), ο οποίος και είναι ο πραγματικός εφευρέτης των χερσαίων αυτοκινούμενων οχημάτων, τόσο σε ελεύθερο δρόμο, όσο και σε τροχιά. Ο Τρέβιθικ, μετά από νεανικά χρόνια ως παλαιστής, εργάστηκε με τον πατέρα του σε ορυχεία κι εκεί έβαλε ως στόχο του να βελτιώσει την ατμομηχανή του Νιουκόμμεν, κάτι που έκανε παράλληλα και ο Βατ. Πράγματι κατασκεύασε ο Τρέβιθικ μια ατμομηχανή υψηλής πίεσης σε συνεργασία με τον Edward Bull, η οποία μηχανή αξιοποιήθηκε στο ορυχείο.