|
Της μαθήτριας Ατζαράκη Στέλλας, Γ1
Ποιος είναι ο Αμπντουλλάχ Οτσαλάν;
Είναι ο Πρόεδρος του Εργατικού Κόμματος Κουρδιστάν (ΡΚΚ), ενός αριστερίστικου
κινήματος που διεξάγει ένοπλο αντάρτικο αγώνα κατά της Τουρκίας επιδιώκοντας
την ανεξαρτησία του Κουρδιστάν. Από τότε που το ΕΚΚ άρχισε τον ένοπλο αντάρτικο
αγώνα το 1984, έχουν σκοτωθεί συνολικά 35000 άνθρωποι. Διάφορες οργανώσεις για
την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν κατακρίνει και τις δύο πλευρές
για τη στάση που τηρούν σε αυτό τον πόλεμο. Ο Οτσαλάν κρατείται σήμερα από την
τουρκική κυβέρνηση, με τις γνωστές σε όλους συνθήκες. Προηγουμένως και επί
τρεις μήνες μάταια προσπάθησε να βρει πολιτικό άσυλο σε κάποια από τις
ευρωπαϊκές χώρες...
Ποιοι είναι οι Κούρδοι;
Οι Κούρδοι είναι ένας μη αραβικός λαός, ως επί το πλείστον μουσουλμάνοι
στο θρήσκευμα, με τη δική τους γλώσσα και πολιτισμό. Αριθμούν περίπου 20 με 25
εκατομμύρια, και κατοικούν κυρίως σε μια περιοχή που καταλαμβάνει την
νοτιοανατολική Τουρκία, το βόρειο Ιράκ, το Ιράν και περιοχές της Συρίας.
Σύμφωνα με τη Συνθήκη των Σεβρών (1920) οι Κούρδοι θα αποκτούσαν τη δική τους
πατρίδα. Αλλά ο Κεμάλ Μουσταφά (Ατατούρκ) με τους ατάκτους του επέτυχε την
ακύρωση της Συνθήκης των Σεβρών. Η Συνθήκη της Λοζάννης (1923) και η Συνθήκη
των Στενών δεν έκαναν πλέον λόγο για Κουρδιστάν. Οι συνθήκες που αντιμετώπισαν
οι Κούρδοι έκτοτε, οδήγησε πολλούς να μεταναστεύσουν σε ολόκληρη την Ευρώπη
(μόνο στη Γερμανία αριθμούς περί τις 500.000), αλλά και στην πρώην Σοβιετική
Ένωση.
Οι Κούρδοι στην Τουρκία
Στην Τουρκία οι Κούρδοι δεν αναγνωρίζονται ως εθνική μειονότητα, κατά συνέπεια
δεν απολαμβάνουν ορισμένα δικαιώματα σχετικά με τη γλώσσα και την εκπαίδευση. Η
τουρκική στρατιωτική χούντα επέτρεψε από το 1991 τη χρήση της κουρδικής γλώσσας
σε ανεπίσημες συγκεντρώσεις, τα κουρδικά όμως εξακολουθούν να απαγορεύονται στα
σχολεία, σε ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές, στη δημόσια διοίκηση, στην
πολιτική κλπ. Η τουρκική κυβέρνηση ανταπαντώντας σε σχετικές κριτικές
ισχυρίζεται ότι οι Κούρδοι είναι πλήρως ενσωματωμένοι στη κοινωνική και
πολιτική ζωή της χώρας, και χρησιμοποιούν ως παράδειγμα το γεγονός ότι αρκετοί
πολιτικοί της έχουν κουρδική καταγωγή, όπως παραδείγματος χάριν ο τέως
πρωθυπουργός Τπυργκούτ Οζάλ.
Ο αγώνας των Κούρδων
Μολονότι οι Κούρδοι καταγγέλλουν τη μεταχείρισή τους από τις τουρκικές και τις
ιρακινές κυβερνήσεις, ωστόσο δεν έχουν επιτύχει την εθνική τους ενότητα. Ο
Σαντάμ Χουσεϊν εκμεταλλεύτηκε αριστοτεχνικά τις βίαιες διαφωνίες μεταξύ
διαφόρων κουρδικών οργανώσεων του βορείου Ιράκ, ώστε να επιτύχει την εδραίωση
της ιρακινής κυριαρχίας στην περιοχή Μολονότι μεταξύ των Κούρδων της Τουρκίας
το ΕΚΚ είναι η μεγαλύτερη πολιτικο-στρατιωτική οργάνωση, εντούτοις υπάρχουν και
ορισμένες κουρδικές οργανώσεις που βρίσκονται σε διαμάχη με το κίνημα του
Αμπντουλλάχ Οτσαλάν. Οι συγκρούσεις μεταξύ κουρδικών ομάδων και οργανώσεων
ενισχύονται από τη δράση των τοπικών συνάμεων -- η Συρία, για παράδειγμα,
τερμάτισε τη μακρόχρονη υποστήριξή της προς τον Οτσαλάν σε μια διπλωματική
χειρονομία που αποσκοπούσε στη βελτίωση των τεταμένων σχέσεών
της με την Τουρκία
Η φυγή του Οτσαλάν
Μετά από πίεση της συριακής κυβέρνησης, η οποία ως
τότε του είχε επιτρέψει να χρησιμοποιεί ως βάσεις περιοχές του Λιβάνου υπό
συριακή επιρροή, ο Οτσαλάν υποχρεώθηκε να καταφύγει στη Ρωσία τον περασμένο
Οκτώβριο. Το Νοέμβριο έφθασε στην Ιταλία,
όπου ζήτησε πολιτικό άσυλο. Όταν η υπόθεσή του άρχισε να χρονίζει
(ιταλικό δικαστήριο θα αποφάσιζε σχετικά με την παροχή ασύλου στις 24
Φεβρουαρίου), ο Οτσαλάν εγκατέλειψε τη Ρώμη με άγνωστο προορισμό. Μυστήριο κάλυπτε
το πού βρισκόταν. Γνωρίζουμε μόνον ότι η Ολλανδία και η Ελβετία
αρνήθηκαν να τον δεχτούν, το ίδιο και η Ελλάδα. Σήμερα γνωρίζουμε ότι πριν να
συλληφθεί στην Κένυα, είχε περάσει από τη Ρωσία, τη Λευκορωσία και την Ελλάδα.
Καμιά από αυτές τις χώρες δεν τον είχε δεχθεί φανερά και όλες
επιθυμούσαν την αναχώρησή του από την επικράτειά
τους.
Λαός γηγενής,
ινδοευρωπαϊκής προέλευσης, κατοικούσε τουλάχιστον από τη 2η χιλιετία π.Χ. σε
μια περιοχή όχι μεγαλύτερη των 500.000 τετρ. χλμ. εκατέρωθεν των οροσειρών
Ταύρου και Ζάγρου, εκεί όπου σήμερα περνούν οι συνοριακές γραμμές Τουρκίας -
Ιράν - Ιράκ και Συρίας. Ως Καρδούχους τούς γνώρισε ο Μ. Αλέξανδρος κατά την
εκστρατεία του, σύμφωνα με τον Αρριανό.
Η γλώσσα τους δεν έχει
καμία σχέση με την τουρκική ή την αραβική, διαθέτει όμως κάποια συγγένεια με
την περσική. Σήμερα ο αριθμός τους υπολογίζεται σε 8-11 εκατομμύρια ψυχές στην
Τουρκία, 5-7 εκατομμύρια στο Ιράν, 3-4 εκατομμύρια στο Ιράκ και περί τις
600.000 - 800.000 στη Συρία. Αναγνωρισμένη κουρδική μειονότητα (γύρω στις
100.000) ζει επίσης στην Αρμενία και στο Αζερμπαϊτζάν, όπου ανέκαθεν, και επί
Σοβιετικής Ενώσεως, τα μέλη της ήταν ελεύθερα να ομιλούν την κουρδική, να
εκδίδουν τις δικές τους εφημερίδες και να διαθέτουν τοπικό ραδιοφωνικό σταθμό.
Από όλους τους Κούρδους
οι πιο μαχητικοί είναι αυτοί του Ιράκ οι οποίοι ελάχιστα αφομοιώθηκαν και γι'
αυτό κατά καιρούς ηγήθηκαν των αποσχιστικών κινημάτων υπό τον φύλαρχο Μουσταφά
Μπαρζανί για την εξασφάλιση της εθνικής οντότητάς τους.
Τόσο με την πρόταση Ουίλσον
(1918) για την αυτονομία στις μη τουρκικές εθνότητες της Οθωμανικής
Αυτοκρατορίας όσο και με τη Συνθήκη των Σεβρών (1920) που καταργούσε τον
πολυεθνικό χαρακτήρα της Τουρκίας και προέβλεπε εκτός από την ανεξάρτητη
Αρμενία και την αυτονομία του Κουρδιστάν φάνηκε προς στιγμήν η χρυσή λύση για
το κουρδικό ζήτημα. Πολύ γρήγορα όμως τη θέση της πήρε η Συνθήκη της Λοζάννης,
η οποία έπειτα από έναν εντυπωσιακά νικηφόρο πόλεμο έδωσε την ευκαιρία στο
κεμαλικό καθεστώς να επαναδιαπραγματευθεί με νέους όρους τα ζητήματα της
αρμενικής και κουρδικής μειονότητας στα εδάφη της. Το ανεξάρτητο Κουρδιστάν
παραμένει έκτοτε διακαής πόθος των απανταχού Κούρδων.
|
|
|
