14ΟΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
10. Η ΤΕΧΝΗ
(σελ. 65)
► Ναοί της αρχαϊκής εποχής. Δωρικός και Ιωνικός ρυθμός. Διαφορές μεταξύ τους. (SOS)
Η αρχαϊκή περίοδος σφραγίζεται από δύο κορυφαίες δημιουργίες: α) την ανέγερση λίθινων ναών και β) τη δημιουργία λίθινων αγαλμάτων σε φυσικό και υπερφυσικό μέγεθος.
Οικοδομούνται οι πρώτοι ……………… ναοί της αρχαίας Ελλάδας από …………… και ……………… που θα επηρεάσουν την αρχιτεκτονική όλου του κόσμου μέχρι σήμερα. Στο βασικό σχήμα του θυμίζει το μυκηναϊκό/μινωικό μέγαρο, καθώς έχει έναν ανοικτό προθάλαμο – τον ……………… – με δύο κίονες, και ένα κυρίως δωμάτιο το …………… . Αν προσθέσουμε ένα παρόμοιο ανοικτό δωμάτιο πίσω – τον …………………… – και μάι κιονοστοιχία γύρω από το κτίριο – το ……………… – οι ναοί γίνονται μεγαλοπρεπέστεροι και εντυπωσιακότεροι.
Επικρατούν δύο ρυθμοί ναών: ο ………………… που διαμορφώθηκα στα δωρικά κέντρα της ……………………… και ο ………………… από τα ιωνικά κέντρα του Αιγαίου και της Μ. ………… . Οι δύο ρυθμοί διαφέρουν κυρίως στους κίονες.
ΔΩΡΙΚΟΣ: πιο ψηλός/κοντός, βαρύς και αυστηρός, ενώ ο ΙΩΝΙΚΟΣ: ψηλότερος, κομψότερος με πλούσια διακόσμηση στην επάνω απόληξή του – στο …………………… – που αναγνωρίζεται εύκολα από τις έλικες στις οποίες καταλήγει. Το επάνω μέρος των ναών διακοσμείται από ανάγλυφα και ολόγλυφα …………………… και μυθολογικά τέρατα καθώς και μυθολογικά θέματα. Ονομάζονται ………………………… ……………… .
► Κούροι, Κόρες και αγάλματα θεών στην αρχαϊκή εποχή. Επιτύμβιες στήλες. (SOS)
Οι ανθρώπινες μορφές παριστάνονται τυποποιημένες και ακίνητες. Οι νεαροί άνδρες – οι …………… – παριστάνονται όρθιοι/καθιστοί , γυμνοί με καλογυμνασμένα σώματα και πλούσια …………… . Οι νεαρές κοπέλες – οι …………… – ορθές, κομψά ντυμένες, καλοχτενισμένες και χωρίς κοσμήματα/στολισμένες με πολλά κοσμήματα. Οι …………………… και οι αξιοσέβαστες γυναίκες (οικοδέσποινες και ιέρειες) καθιστοί σε θρόνους και καρέκλες/σκαμνιά. Οι συμποσιαστές είναι ξαπλωμένοι σε ……………………… . Υπάρχουν επίσης αγάλματα θεών. Διακρίνονται εύκολα από τα χαρακτηριστικά σύμβολα της θεϊκής δύναμής τους: τόξο, ………… ή μουσικό όργανο για τον ……………………, …………………… για τον Δία. Όλες οι μορφές στέκονται ακίνητες μπροστά στο θεατή με μοναδικό σημάδι κίνησης την προβολή του αριστερού/δεξιού ποδιού και δράσης α, ανάλογα με το θέμα, το λύγισμα των ποδιών. Σπουδαία έργα τέχνης είναι και οι ανάγλυφες επιτάφιες πλάκες – ………………… στήλες.