OI ΕΝΔOΙΑΣΤΙΚΕΣ ΠΡOΤΑΣΕΙΣΤο βιβλίο μας: http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2238/Archaia-Elliniki-Glossa_G-Gymnasiou_html-empl/index09.html Αντλούμε τις πληροφορίες από το Συντακτικό μας, σελ. 148 κ.ε.: http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2326/Syntaktiko-Archaias-Ellinikis-Glossas_A-B-G-Gymnasiou_html-apli/index_02_03_A_b.html
Ενδοιαστικές ονομάζονται οι δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις που δηλώνουν ενδοιασμό, φόβο ή ανησυχία μήπως συμβεί κάτι κακό ή μήπως δεν πραγματοποιηθεί κάτι επιθυμητό. Δέχονται άρνηση οὐ. N.E.: Φοβάται μήπως αρρωστήσει. Eισαγωγή Oι ενδοιαστικές προτάσεις εισάγονται με τους ενδοιαστικούς συνδέσμους: - α) μὴ ή ὅπως μή, όταν δηλώνουν φόβο μήπως γίνει κάτι ανεπιθύμητο·
- β) μὴ οὐ, όταν δηλώνουν φόβο μήπως δε γίνει κάτι επιθυμητό.
N.E.: Εισάγονται με τα μη, μήπως, μήπως δεν.
➤ Tο μὴ μπορεί να είναι ενδοιαστικός σύνδεσμος ή αρνητικό μόριο: Φοβοῦμαι μὴ κακόν τι πάθω. [ενδοιαστικός σύνδεσμος] Συμβουλεύω ὑμῖν μὴ παραδιδόναι τὰ ὅπλα. [αρνητικό μόριο] Συντακτικός ρόλος Oι ενδοιαστικές προτάσεις χρησιμοποιούνται στον λόγο, όπως και στη N.E., ως:
- α) Αντικείμενα σε ρήματα που δηλώνουν φόβο, δισταγμό, ανησυχία (φοβοῦμαι, δέδοικα, ὀκνῶ, ὁρῶ, προσέχω, ὑποπτεύω κ.τ.ό.):
Φοβοῦνται μὴ Bοιωτοὶ δῃώσωσι τὴν Ἀττικήν. Ὁρᾶτε ὅπως μή τι αἰσχρὸν πράξωμεν. (Προσέξτε να μην κάνουμε κάτι κακό.) - β) Υποκείμενα σε απρόσωπες εκφράσεις ανάλογης σημασίας με τα παραπάνω ρήματα (δεινόν ἐστι, δέος ἐστί, κίνδυνός ἐστι, φόβος ἐστί, φοβερόν ἐστι κ.τ.ό.):
Δέος ἐγένετο μὴ ξὺν ὅπλοις ἔλθωσιν οἱ Λακεδαιμόνιοι. (Υπήρχε φόβος μήπως...) Κίνδυνός ἐστι μὴ γένωνται μετὰ τῶν πολεμίων. (μήπως συνταχθούν με τους εχθρούς) Φόβος ἐστί μὴ ἀδικία τις ἡμῖν γένηται. - γ) Επεξηγήσεις σε όρο της προηγούμενης πρότασης, κυρίως σε δεικτική αντωνυμία ουδέτερου γένους2:
Ἐφοβήθη τοῦτο, μὴ οὐκ ἔλθοι ἡ βοήθεια. Οὗτος ὁ κίνδυνος, μὴ ὑπὸ ἡδονῆς ἡττηθῶμεν.
Εμπεδώνουμε με το διαδραστικό βίντεο της κ. Κ. Σάιτ:
Διαδραστική εξάσκηση με τον Ελληνικό Πολιτισμό :
|