Δημητρακάκης Κων/νος M. ed.

Υποψήφιοι για το βραβείο εφηβικού-νεανικού λογοτεχνικού βιβλίου

1. Ελένη Κατσαμά, «Κοσμοδρόμιο» (Πατάκης) ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΦΗΒΙΚΟΥ-ΝΕΑΝΙΚΟΥ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

2. Μαρούλα Κλιάφα, «Μία μπαλάντα για τη Ρεβέκκα» (Μεταίχμιο)

Ξημέρωμα 28ης Οκτωβρίου 1940. Η Ρεβέκκα, μια νεαρή εβραιοπούλα, χάνει την πρώτη μέρα του πολέμου, εξαιτίας μιας αμυγδαλίτιδας, και παίρνει μια σημαντική απόφαση: να είναι παρούσα σε όλες τις μεγάλες στιγμές που έρχονται. Την εφηβεία της σημαδεύουν διάφορα γεγονότα, ευχάριστα και δυσάρεστα, συνθήματα και διαδηλώσεις, φιλίες και προδοσίες, νεανικά χτυποκάρδια, όνειρα και επώδυνοι αποχωρισμοί.
Τα πρόσωπα που κινούνται γύρω από την ηρωίδα, η τραγική Ελένη-Εσθήρ, ο ξεπεσμένος γαιοκτήμονας Χριστόφορος, ο ιδεαλιστής Αντρίκος, ο δωσίλογος Εμμανουήλ, ο καπετάν Κόζιακας, ο τρυφερός και ταλαντούχος Κωνσταντίνος και πολλοί άλλοι, ζωντανεύουν την πιο σκληρή και συνάμα ηρωική εποχή της νεότερης ιστορίας μας, φέρνοντας στο προσκήνιο γεγονότα άγνωστα σε πολλούς.
Ένα βιβλίο μυθοπλασίας που διατρέχει την Κατοχή, περιγράφοντας ταυτόχρονα το εσωτερικό ταξίδι της ηρωίδας προς την ενηλικίωση. Ένα βιβλίο που με την πλοκή του θα συναρπάσει και με την αλήθεια του θα συγκινήσει όχι μόνο τους έφηβους αλλά και τους ενήλικους αναγνώστες.

3. Μάνος Κοντολέων «Δε με λένε Ρεγγίνα?Άλεχ με λένε» (Πατάκης)

Τη Ρεγγίνα, από τότε που ήταν μικρό κορίτσι, ο πατέρας της την καμάρωνε για τα μαύρα της μαλλιά και της έλεγε πως είναι όμορφη σαν βασίλισσα.
Τον Άλεχ, από τον καιρό που ήταν μικρό αγόρι, ο πατέρας του τον μάθαινε να προστατεύει τους αδύναμους.
Η Ρεγγίνα και ο Άλεχ ζούσαν στην ίδια γειτονιά. Ερωτευτήκανε. Και μετά ήρθε ο πόλεςμος και τους χώρισε. Αλλά η μοίρα τους ήταν κοινή - το ίδιο άγρια.

4. Λίνα Λυχναρά, «Το κλεμμένο βιολί» (Πατάκης)

Μια κλοπή και ένας φόνος απασχολούν τον αστυνό?ο Ζαφείρη.
Στο νησί του παραθερίζει ένα παιδί-θαύ?α, ο ?εγάλος ?ουσικός Αλιόσα Μποροντίν, φιλοξενού?ενος στην πολυτελή βίλα του εφοπλιστή Γουναρόπουλου. Αυτός και οι ένοικοι της βίλας θα καταγγείλουν την κλοπή ενός βιολιού Στραντιβάριους α?ύθητης αξίας. Λίγο αργότερα ένας εργάτης θα βρεθεί δολοφονη?ένος στην πισίνα.
Τι κρύβεται πίσω από όλα αυτά; Ποιο είναι το κορίτσι που ονο?άζεται Λιού?πα; Τι έγινε στο Παρίσι όταν ο Αλιόσα Μποροντίν έδινε ένα ρεσιτάλ αλλιώτικο από τα άλλα; Τι ?υστικό κρύβουν τα δύο παιδιά και ποιος τα απειλεί; Η αγάπη τους θα καταφέρει να νικήσει τις σκοτεινές δυνά?εις που τα απειλούν θανάσι?α;
Ο αστυνό?ος Ζαφείρης και η Έλλη ?ανέζη, η ντετέκτιβ που στέλνει η Aσφάλεια, έχουν πολλά ?υστήρια να λύσουν.

5. Φίλιππος Μανδηλαράς, «Ύαινες» (Πατάκης)

Η Μάρθα είναι μια δεκαεξάχρονη που από τη μια μέρα στην άλλη καλείται να επιβιώσει δίχως χρήματα και σπίτι σε μια λεηλατημένη Αθήνα, η οποία, μετά τη Χρεοκοπία, έχει γίνει πεδίο μάχης μεταξύ συμμοριών. Στη διαδρομή της θα συμβιώσει με αγνώστους, θα παραβιάσει σπίτια, θα γνωρίσει συνομηλίκους της που ποτέ δεν είχε φανταστεί ότι θα συναναστρεφόταν και, μέσα από μια επώδυνη αλλά απελευθερωτική διαδικασία, θα συνειδητοποιήσει τις αληθινές ανάγκες της αλλά και τη δύναμη του φύλου της. Γραμμένο σε τριτοπρόσωπη αφήγηση από έναν αφηγητή-φάντασμα, η ταυτότητα του οποίου θα αποκαλυφθεί στο τέλος με τον πιο αναπάντεχο τρόπο για την ηρωίδα, το μυθιστόρημα πραγματεύεται το ζήτημα της ταυτότητας της ηρωίδας τόσο ως έφηβης όσο και ως γυναίκας. Αποτελεί το δεύτερο σκέλος μιας άτυπης τριλογίας, πρώτο μέρος της οποίας αποτελεί το μυθιστόρημα Κάπου ν? ανήκεις (Εκδ. Πατάκη, 2010), η οποία εξερευνά το ζήτημα της ταυτότητας στην κρίσιμη εφηβική ηλικία, όπου η εικόνα που έχει ο καθένας για τον εαυτό του υπόκειται σε δεκάδες στρεβλώσεις, αποτέλεσμα της επιτακτικής ανάγκης του να ενταχθεί σε κάποια υποομάδα του κοινωνικού συνόλου. Μια ιστορία σκληρή, με έντονες συναισθηματικές διακυμάνσεις, που έχει για φόντο μια πόλη που εξουσιάζεται απ? αυτούς που χειρίζονται το μαχαίρι και αναγκάζει τους υπόλοιπους να αρκεστούν στ? απομεινάρια της λείας τους. Να γίνουν ύαινες δηλαδή.

6. Κυριάκος Μαργαρίτης, «Τα τρύπια τείχη» (Ψυχογιός)

Ο Ραφαήλ έχει πάρα πολλές δουλειές. Έχει την αποστολή του και αυτό δεν είναι καθόλου απλή υπόθεση. Βέβαια, κανείς δεν του ζήτησε να αναλάβει καμιά αποστολή. Αλλά ο Ραφαήλ δεν είναι από τους τύπους που θέλουν παρακάλια για να κάνουν αυτό που χρειάζεται να γίνει. Μπορεί να είναι πολλά πράγματα - αλλά όχι τεμπέλης, σίγουρα όχι τεμπέλης. Είναι, ας πούμε, ανυπόμονος. Και θέλει να τα κάνει όλα μονομιάς. Δηλαδή: Να γράψει το πιο όμορφο κόμικς που γράφτηκε ποτέ, προτού τον προλάβει ο καλύτερός του φίλος. Δηλαδή: Να κερδίσει το πιο όμορφο κορίτσι του σχολείου, προτού τον προλάβει ο καλύτερός του φίλος. Και δηλαδή: Να σώσει την πιο όμορφη πόλη του κόσμου, προτού τον προλάβουν οι χειρότεροί του εχθροί, οι Μαύροι Παλιάτσοι. Με έναν περίεργο τρόπο, όλα αυτά είναι μια και μόνη αποστολή και ο Ραφαήλ θα βάλει τα δυνατά του ακόμα και χωρίς το παραμικρό σχέδιο. Ο καλύτερός του φίλος δε θα τον προλάβει γιατί αυτός δεν είναι αγώνας δρόμος, περίπατος είναι. Έτσι, θα τον βοηθήσει και μαζί θα βοηθήσουν όλους τους υπόλοιπους. Για να σωθούν από τους Μαύρους Παλιάτσους και για να τρυπήσουν τα τείχη. Για να κάνουν έναν ατέλειωτο περίπατο στην άλλη πλευρά.

7. Γιώργος Παναγιωτάκης, «Μικρόκοσμος» (Κέδρος)

Μια δαιδαλώδης πολιτεία. Η πρώτη μέρα της άνοιξης. Ένας πόλεμος που μόλις ξεκινά. Και ένα μήνυμα.
Ένα παράξενο μήνυμα που διατρέχει χιλιάδες σώματα και κεραίες, για να καταλήξει στη Σβέλτα, το μοναχικό κορίτσι των στοών. Ο αποστολέας του είναι άγνωστος. Κι όμως, όταν η Σβέλτα λάβει αυτό το μήνυμα, μια πρωτόγνωρη δύναμη θα ανθίσει μέσα της και θα τη βοηθήσει να πάρει τη ζωή στα χέρια της. Σύντομα, θα έρθει αντιμέτωπη με όλους τους ισχυρούς της πόλης. Ακόμη και με την ίδια τη βλοσυρή βασίλισσα.
Έχει όμως πάρει την απόφασή της. Τίποτα και κανένας δεν μπορεί να τη σταματήσει. Θα θελήσει να βγει στον έξω κόσμο.
Και εκεί, ανάμεσα στα πανέμορφα ηλιολούλουδα και στις επικίνδυνες αραχνοφωλιές, θα αναζητήσει το μυστηριώδη αποστολέα του μηνύματος.
Την ίδια στιγμή, σε μια άλλη πολιτεία, ένα αγόρι βιώνει κάτι παρόμοιο...
Ένας κόσμος που μοιάζει αμετακίνητος, μα που τελικά ίσως και να μπορεί να αλλάξει. Όπως συμβαίνει και με το δικό μας κόσμο.

8. Βασίλης Παπαθεοδώρου, «Ιπτάμενες σελίδες» (Καστανιώτης)

Κανείς από τους κατοίκους της Πανδυσίας ?Βόρειας και Νότιας? δε θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί ότι οι σκισμένες σελίδες κάποιου βιβλίου, παρασυρμένες από τον άνεμο, θα παρέσερναν τελικά και τις τύχες πολλών από αυτούς. Σελίδες που έφταναν σε παιδιά και μεγάλους και, κατά ένα μαγικό τρόπο, μιλούσαν για τις ζωές τους, τους έκαναν να βλέπουν το μέλλον. Δεν ήταν όμως όλοι έτοιμοι να αναγνωρίσουν και να δεχτούν την αλήθεια που αυτά τα φύλλα χαρτιού τούς αποκάλυπταν και η οποία θα τους οδηγούσε σε μια νέα πραγματικότητα. Οι περισσότεροι την αγνόησαν, άλλοι την πολέμησαν με λύσσα. Και ήταν τόσο απλό να την ακολουθήσει κανείς? αρκεί να αφηνόταν στη γοητεία της συγκεκριμένης σελίδας που ο αέρας έφερνε στα χέρια του. Κι αυτή θα του έλυνε όλα του τα ερωτήματα.

9. Δημήτρης Σπύρου, «Η μουσική που σταμάτησε τον πετροπόλεμο» (Πατάκης)

Σ' ένα ορεινό χωριό της κεντρικής Πελοποννήσου τη δεκαετία του '60 εκτυλίσσονται ιδιότυπες, σκληρές και πολλές φορές ανελέητες μάχες με πρωταγωνιστές τα αγόρια της πάνω και της κάτω ρούγας. Ώσπου ο ερχομός ενός πολιτικού εξόριστου φέρνει τα πάνω κάτω στη μικρή κλειστή κοινωνία...
Ο πετροπόλεμος, άγνωστος στους σημερινούς εφήβους, δεν ήταν απλά ένα παιχνίδι. Ήταν άσκηση επιβίωσης, προϋπέθετε σχέδιο, στρατηγική, γνώση της ψυχολογίας του αντιπάλου. Ταυτόχρονα είχε τους κανόνες και το τελετουργικό του, που τηρούνταν με ευλάβεια...

10. Λίτσα Ψαραύτη, «Οι δραπέτες του Καστρόπυργου» (Πατάκης)

Βρισκόμαστε στα χρόνια της Κατοχής, και στα χωριά της Ηπείρου, όπως και σε όλη τη χώρα, η ζωή είναι πολύ δύσκολη. Πείνα, αντίσταση, αντίποινα, καταστροφές...
Ακολούθησε η ποθητή απελευθέρωση, αλλά κι ένας αδελφοκτόνος διχασμός που κόστισε χιλιάδες ζωές. Οι κομουνιστές αντάρτες παίρνουν παιδιά από την Ελλάδα και τα οδηγούν στις γειτονικές λαϊκές δημοκρατίες.
Ο Στέλιος, στα δεκατέσσερά του, με τη δεκάχρονη Μαριάνθη και εκατοντάδες άλλα παιδιά, βρίσκονται σ? ένα άθλιο στρατόπεδο στην Αλβανία. Η Μαριάνθη, για να μη χωριστεί από το Στέλιο, ντύνεται αγόρι και παριστάνει την κωφάλαλη.
Όμως στο μυαλό του Στέλιου υπάρχει πάντα το σχέδιο της δραπέτευσής τους. Παράλληλα εξακολουθεί να σκέφτεται ένα θησαυρό από χιλιάδες λίρες που έπεσε από τον ουρανό και
μόνο εκείνος ξέρει πού είναι θαμμένος. Τα παιδιά, με κίνδυνο της ζωής τους, θα καταφέρουν να δραπετεύσουν. Θα διασχίσουν βουνά, δάση, ερημιές και ποτάμια και ένα προφητικό όνειρο θα τα οδηγήσει στην ελευθερία και στην Ελλάδα.