Κατηγορία: ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ

περί παραγωγής λόγου

Συνδετικές λέξεις

Συνδετικές λέξεις ή φράσεις

α) Που δηλώνουν χρονική σχέση: ταυτόχρονα, συγχρόνως, προηγουμένως, ύστερα, έπειτα, στη συνέχεια, αμέσως, τέλος, κατόπιν, εν τω μεταξύ, αργότερα, τώρα, πριν, ενώ, καθώς, αφότου ,αρχικά,, μετά από αυτό

β) Που δηλώνουν πρόθεση, ομοιότητα, αναλογία, συμπλήρωση: επιπλέον, επίσης, ακόμα, επιπροσθέτως, παράλληλα, εξάλλου, εκτός απ΄ αυτό, όχι μόνο…αλλά και…, αφενός…αφετέρου, συμπληρωματικά, κοντά σ΄ αυτό, ας σημειωθεί ακόμη ότι, δεν πρέπει να λησμονούμε ακόμη ότι, θα αποτελούσε παράλειψη αν…

γ) Που δηλώνουν αντίθεση – εναντίωση: ωστόσο, αντίθετα, εντούτοις, παρόλο που, αντίστροφα, απεναντίας, μολαταύτα, και όμως ,ενώ, από την άλλη πλευρά/άλλωστε/ ακόμα και αν/μολονότι, παρ΄ όλα αυτά, σε αντίθεση μ΄ αυτό, δε συμβαίνει όμως το ίδιο κ.λ.π.

δ) Που εισάγουν επεξήγηση: με άλλα λόγια, ειδικότερα, αυτό σημαίνει ότι, δηλαδή, συγκεκριμένα, σαφέστερα, μια διευκρίνιση στο σημείο αυτό είναι απαραίτητη, για να γίνει πιο σαφές, ακριβέστερα…

ε) Που δηλώνουν συμπέρασμα ή σχέση αιτίου – αποτελέσματος: επομένως, συνεπώς, συμπερασματικά, άρα,κατά συνέπεια, όπως προκύπτει, ανακεφαλαιώνοντας, γι΄ αυτό το λόγο, αυτό οφείλεται σε, αυτό έχει ως αποτέλεσμα, για τους παραπάνω λόγους ….

στ) Που δηλώνουν τοπική σειρά ή σχέση: εδώ, εκεί, κοντά, μακριά, στο σημείο αυτό, μέσα έξω ….

η) Που δηλώνουν έμφαση ή βεβαιότητα: πράγματι, ιδιαίτερα, ξεχωριστά, αξίζει να τονιστεί, ιδιαίτερα σημαντικό θεωρείται,εκείνο που προέχει, είναι αξιοπρόσεκτο ότι, προπάντων, ειδικά, περισσότερο, το κυριότερο όμως είναι, αναντίρρητα, είναι σαφές, είναι γεγονός, οπωσδήποτε, βέβαια,φυσικά ….

θ) Που δηλώνουν διάζευξη: ή – ή, είτε – είτε, ούτε – ούτε

Δομή Παραγράφου

ΤΑ ΔΟΜΙΚΑ ΜΕΡΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ

1.Θεματική πρόταση είναι η πρόταση ή περίοδος της παραγράφου που με συντομία και σαφήνεια, εκφράζει την κύρια ιδέα ? το θέμα της παραγράφου. Συνήθως βρίσκεται στην αρχή της παραγράφου.

2. Λεπτομέρειες ή σχόλια είναι οι προτάσεις με τις οποίες εκφράζονται οι δευτερεύουσες ιδέες που διασαφηνίζουν, επεξηγούν, αναπτύσσουν, αιτιολογούν και γενικά στηρίζουν την ιδέα που υπάρχει στη ΘΠ.  Οι τελευταίες αναπτύσσουν τις βασικές και βοηθούν έμμεσα στη στήριξη της ΘΠ.

3. Η πρόταση κατακλείδα βρίσκεται ? όταν δεν παραλείπεται ? πάντα στο τέλος της παραγράφου. Κλείνοντας την παράγραφο συνοψίζει το θέμα της ή προετοιμάζει τη μετάβαση στην επόμενη παράγραφο ή είναι ένα συμπέρασμα.

Παράδειγμα 1ο

Μια χαρούμενη συντροφιά από αγόρια και κορίτσια παίζουν στην ακροθαλασσιά μια όμορφη καλοκαιρινή μέρα. Ένα αγόρι, ο Παύλος, κουβαλάει μέσα σ’ ένα δίχτυ μερικά όστρακα που ψάρεψε κάνοντας βουτιές και τ’ απλώνει μπροστά στους φίλους του. Ένα κορίτσι, η Λήδα, μόλις τα βλέπει, αναφωνεί: «Τι όμορφα που είναι, κοιτάξτε τι ωραία σχήματα που έχουν και τι χρώματα! ρόδινα, μοβ, κίτρινα, λευκά. Θα μου δώσεις μερικά, Παύλο, να στολίσω το γραφείο μου;» Η Αλίκη διαφωνεί: «Όχι, να μαζέψουμε κι άλλα να τα πάμε στη μητέρα. Θα μας κάνει ένα υπέροχο ριζότο το βράδυ με θαλασσινά». Ο Γιώργος πάλι έχει ένα απ’ αυτά στο χέρι του και το περιεργάζεται: «Κοιτάξτε τι τέλειο σχήμα που έχει! Σαν να το σχεδίασε κάποιος με γεωμετρικά όργανα. Εγώ θα ‘θελα να σπουδάσω, για να καταλάβω πώς η φύση δημιουργεί τόσο τέλειες μορφές».

Κάθε παιδί εκφράζει μια διαφορετική στάση μπροστά στα όστρακα που είναι απλωμένα πάνω στη χρυσή άμμο. Αν θέλαμε να δώσουμε ένα όνομα στις διαφορετικές αυτές απόψεις, θα λέγαμε ότι η Λήδα έχει κλίση καλλιτεχνική, θα μπορούσε να γίνει καλλιτέχνιδα. Η στάση της μπροστά στις όμορφες αχιβάδες είναι αισθητική, γιατί ενδιαφέρεται πιο πολύ για το ωραίο. Η Αλίκη, όμως, που θέλει να δει τα όστρακα να γίνονται ένα νόστιμο ριζότο, είναι φύση πρακτική, σκέφτεται μόνο τη χρησιμότητα. Ο Γιώργος πάλι, που θέλει να μελετήσει τα όστρακα για να καταλάβει πώς πήραν αυτή τη μορφή, εκφράζει μια στάση που μπορούμε να την ονομάσουμε γνωστική ή θεωρητική. Η Λήδα θα μπορούσε να γίνει ζωγράφος, η Αλίκη έμπορος, ο Γιώργος επιστήμονας, φυσιοδίφης. Σε καθέναν από τους τρεις υπερισχύει μια ικανότητα. Όλοι μας, όμως, διαθέτουμε και τις τρεις αυτές ικανότητες του πνεύματος. Όλοι μας μπορούμε να αισθανθούμε το ωραίο, να θαυμάσουμε ένα φλογερό ηλιοβασίλεμα, ένα ωραίο τοπίο, ένα γοητευτικό πρόσωπο. Και φυσικά, όλοι μπορούμε να απολαύσουμε μια όμορφη ζωγραφιά, ένα γλυπτό, δηλαδή ένα έργο τέχνης. (Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, στο Ανιχνεύοντας το Σήμερα, προετοιμάζουμε το Αύριο, Παιδα. Ινστιτούτο, 2001)

 Παράδειγμα 2ο

Είναι περίεργο πάντως ότι χάρη στην εκτίμηση που μου έδειξαν τότε όλοι σχεδόν οι παράγοντες της μουσικής μας ζωής, καθηγητές, μαέστροι, μουσικοί, ευτύχησα να δω να παίζεται το σύνολο των συνθέσεων μου από το 1946 έως το 1950. Έργα μουσικής δωματίου και έργα συμφωνικά. Τα τελευταία από την ΚΟΑ και τη Συμφωνική του Ραδιοφώνου. Τότε είχα και τις πρώτες μου παραγγελίες για χοροδράματα και μουσική για τον κινηματογράφο και ραδιοφωνικά σκετς. Έτσι, ήμουν πια υποχρεωμένος να εγκαταλείψω τις προσωπικές μου αναζητήσεις στο χώρο της σύνθεσης και να προσαρμόσω τη μουσική μου στις απαιτήσεις των παραγγελλόντων, που φυσικά κάθε άλλο παρά τα συμφωνικά μου γυμνάσματα θα ήθελαν. (Μίκης Θεοδωράκης, στο Ανιχνεύοντας το Σήμερα, προετοιμάζουμε το Αύριο, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, 2001)

 Παράδειγμα 3ο

Μια καλύβα Εσκιμώων δεν έχει καμιά απολύτως ομοιότητα με μια καλύβα Ινδιάνων. Οι τελευταίοι φτιάχνουν την καλύβα τους γύρω από ένα πλαίσιο από κοντάρια. Τα μπήγουν στο χώμα πλάγια, έτσι που να ενώνονται σ’ ένα σημείο στην κορυφή, σχηματίζοντας ένα είδος πυραμίδας. Την απόσταση ανάμεσα στα κοντάρια την καλύπτουν με φλούδες ή ψάθες ή και με ακατέργαστες προβιές. Μπαίνουν στην καλύβα τους σηκώνοντας ένα πτερύγιο του εξωτερικού καλύμματος. Οι Εσκιμώοι αντίθετα φτιάχνουν ημιυπόγεια την καλύβα τους. Τη χτίζουν με πέτρες, που τις σκεπάζουν κατόπιν με βρύα. Γεμίζουν έπειτα τις ρωγμές με περισσότερα βρύα και τέλος συσσωρεύουν χιόνι στα πλάγια και πάνω. Για να μπουν στην καλύβα τους, στηρίζονται στα χέρια και στα γόνατα και σέρνονται μέσα σ’ ένα μακρύ διάδρομο, που έχουν σκάψει κάτω από το χιόνι. Ούτε η ινδιάνικη καλύβα ούτε η καλύβα των Εσκιμώων φαίνεται να είναι μια κατοικία όπου θα μπορούσε να ζήσει ένας πολιτισμένος άνθρωπος.            (Από το βιβλίο του Ν. Γρηγοριάδη Η παράγραφος]

 

Παράγραφος- τρόποι ανάπτυξης

ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ

  1. Ορισμός
  2. Παραδείγματα (ένα ή πολλά)
  3. Διαίρεση

α. Στη θεματική περίοδο παρουσιάζεται το διαιρούμενο σύνολο και τα μέρη που το αποτελούν

β. Στην ανάπτυξη της παραγράφου υπάρχουν σχόλια ή παρέχονται πληροφορίες για κάθε μέρος του διαιρούμενου όλου χωριστά

γ. Στην κατακλείδα υπάρχει συμπέρασμα

  1. Σύγκριση ? αντίθεση:

α. Στη θεματική περίοδο αναφέρονται τα δύο συγκρινόμενα ? αντιτιθέμενα μέρη

β. Στην ανάπτυξη της παραγράφου υπάρχουν σχόλια ή παρέχονται πληροφορίες για κάθε αντιτιθέμενο/ συγκρινόμενο μέρος ξεχωριστά

γ. Στην κατακλείδα υπάρχει συμπέρασμα πάνω στην αντίθεση ? σύγκριση Διαβάστε περισσότερα «Παράγραφος- τρόποι ανάπτυξης»

Περίληψη

ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗΣ

Τι είναι;

Η περίληψη είναι ένα δευτερογενές κείμενο που αποδίδει συνοπτικά το περιεχόμενο ενός αρχικού, πρωτογενούς κειμένου.

Τα βήματα της περίληψης

  1. Κάνω μια πρώτη ανάγνωση το κείμενο και εντοπίζω το θεματικό του κέντρο.
  2. Το διαβάζω δεύτερη φορά-ερμηνεύω ό,τι με δυσκολεύει-υπογραμμίζω σημαντικά σημεία- λέξεις κλειδιά- κυκλώνω διαρθρωτικές λέξεις ή φράσεις.
  3. Γράφω σε πρόχειρο χαρτί το θέμα, τη θέση και το σκοπό του συγγραφέα (αν υπάρχουν).
  4. Γράφω διευρυμένους πλαγιότιτλους για κάθε παράγραφο.
  5. Χρησιμοποιώντας τις σημειώσεις μου ξεκινώ να γράφω την περίληψή μου (σε μία παράγραφο).
  6. Ξεκινώ κάνοντας αναφορά στο συγγραφέα ή το είδος του κειμένου και στο θεματικό κέντρο (βλ. πιο κάτω «εισαγωγικές φράσεις»)
  7. Συνεχίζω με τους πλαγιότιτλους, αποφεύγοντας τις επαναλήψεις.
  8. Προσέχω η έκταση της περίληψης να μην ξεπερνά το όριο των λέξεων που ορίζεται από την εκφώνηση. Ελέγχω στη μέση της περίληψης.
  9. Χρησιμοποιώ ρήματα σε γ΄ πρόσωπο και χρόνο Ενεστώτα, πλάγιο λόγο, ύφος ουδέτερο, πληροφοριακό.
  10. Τηρώ τον τρόπο ανάπτυξης του κειμένου και τη νοηματική σειρά (νοηματική αλληλουχία)

Τι δεν κάνω Διαβάστε περισσότερα «Περίληψη»