Καί ο Αρναούτογλου προσκάλεσε τούς επαναστάτες νά έρθουν στήν Καλαμάτα γιά νά τόν προστατέψουν! Πράγματι ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης έστειλε τόν γιό του Ηλία Μαυρομιχάλη, στίς 19 Μαρτίου, μέ 150 Μανιάτες οι οποίοι εγκαταστάθηκαν σέ σπίτια Χριστιανών. Ο Ηλίας έγραψε στόν πατέρα του νά ειδοποιήσει όλα τά καπετανάτα νά πλακώσουν στήν Καλαμάτα γιά νά πάρουν τήν πόλη.

Πράγματι στίς 23 Μαρτίου 1821 μπήκαν στήν πόλη ελευθερωτές πλέον οι Μαυρομιχάληδες, οι Μούρτζινοι (Τρουπάκηδες), οι Κουμουνδουράκηδες, οι Γρηγοράκηδες, οι Καπετανάκηδες, οι Χρηστέοι, ο Παναγιώτης Βενετσάνος, ο Κεφάλας, ο Παπαφλέσσας, ο Κυβέλος, ο Κουτράκος, ο Πατριαρχέας, ο Μητροπέτροβας, ο Αναγνώστης Παπαγεωργίου (Αναγνωσταράς), ο Νικήτας Σταματελόπουλος (Νικηταράς) καί μαζί μέ αυτούς, όπως γράφει ο Κόκκινος "συνεβάδιζε κρατών μακράν ράβδον καί χωρίς όπλον καί φέρων τό ερυθρόν ένδυμα τού αξιωματικού τών επτανησιακών ταγμάτων ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ωσάν αλλόκοτος οδοιπόρος μεταξύ τών ενόπλων."



Ο Αρναούτογλου είχε πέσει στήν παγίδα καί παραδόθηκε αμέσως. Στίς 23 Μαρτίου 1821 μπροστά στόν βυζαντινό ναό τών Αγίων Αποστόλων, 24 ιερείς ευλόγησαν, κατά τή διάρκεια πανηγυρικής δοξολογίας καί μέσα σέ ατμόσφαιρα ξέφρενης χαράς καί ενθουσιασμού, τίς ελληνικές σημαίες. Βέβαια, στήν Τσίμοβα (Αερόπολη) είχε προηγηθεί άλλη δοξολογία, μπροστά στόν Ιερό Ναό τών Ταξιαρχών, όπου οι αεί ελεύθεροι Μανιάτες, στίς 17 Μαρτίου τού 1821, είχαν υψώσει τό λάβαρο τού Αγώνα, δηλαδή τή μανιάτικη σημαία. Η σημαία ήταν λευκή, μέ μπλε σταυρό στή μέση. Στήν πάνω πλευρά έγραφε «Νίκη ή Θάνατος» καί στήν κάτω τό ένδοξο «Τάν ή Επί Τάς».

Από εδώ καί πέρα θά ξεχωρίσει η κορυφαία μορφή τού Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, ο οποίος είχε φθάσει από τήν Ζάκυνθο στήν Μάνη, στίς 6 Ιανουαρίου 1821 καί κρυβόταν στόν πύργο τού φίλου του καπετάν Παναγιώτη Μούρτζινου στήν Καρδαμύλη. Μετά τήν απελευθέρωση τής Καλαμάτας, ο "Γέρος τού Μωριά" πήρε 300 Μανιάτες από τόν Μούρτζινο καί τόν Μαυρομιχάλη καί κίνησε γιά τό εσωτερικό τής Πελοποννήσου. Μπροστά, βάδιζε ένας θεόρατος καλόγερος ο παπά Τούρτας κρατώντας ψηλά έναν μεγάλο σταυρό.

«Εις τάς 23 Μαρτίου 1821 επιάσαμε τούς Τούρκους εις τήν Καλαμάτα, τόν Αρναούτογλην, σημαντικόν Τούρκον τής Τριπολιτζάς. Είμεθα 2000 Μανιάτες, ο Πετρόμπεης, ο Μούρτζινος, ο Κυβέλος, Δυτική Σπάρτη. Εκατό ήτον οι Τούρκοι μεινεμένοι, ως 10000 η φήμη τους μεγάλη, (διέδιδαν ότι ήταν 10000 Τούρκοι). Η Ανατολική Σπάρτη εκινήθη τήν ίδιαν ώραν. Ο Τζανετάκης μέ τήν Κακαβουλιά (Μέση Μάνη) εκινήθη διά τόν Μυστρά. Οι Τούρκοι τής Μπαρδούνιας καί Μυστρά υπάγουν, τραβιούνται εις τήν Τριπολιτζά. Οι Τούρκοι είχαν βάλει υποψία, επροσκάλεσαν τούς προεστούς καί δεσποτάδες, καί αυτοί επήγαν (κράτησαν ομήρους τούς προεστούς). Ήτον έμβα τού Μαρτίου. Δέν τούς εσκότωσαν.

Είπα νά πάμε εις τήν παλαιάν Αρκαδία, εις τό κέντρο, διά νά βοηθούμε τούς άλλους. Τότενες τούς είπα: "Εάν μού δώσετε βοήθεια από τούτο τό στράτευμα, καλώς, ειμή αναχωρώ νά υπάγω εις τό κέντρο". Είχα λάβει γράμμα από τόν Κανέλλο (Δεληγιάννη), μ' επροσκαλούσε, ότι είχε 10000 άρματα, καί νά έμβω επί κεφαλής. Τού Μούρτζινου αρρώστησε τό παιδί του, ο Διονύσιος, καί έτζι δέν εκίνησαν όλοι οι Μανιάται. Έλαβα 200 από αυτόν (Μούρτζινο) καί 70 από τόν Μπέη (Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη) μέ τόν καπετάν Βοϊδή καί μέ 30 εδικούς μου εγενήκαμε 300 καί έκοψα ευθύς δύο σημαίες μέ σταυρό καί εκίνησα. (Ξεκίνησε μέ 300 Μανιάτες γιά τό εσωτερικό τής Πελοποννήσου).

Οι Ανδρουσιάνοι Τούρκοι, (Ανδρούσα Μεσσηνίας) 260 άνδρες, μανθάνοντας ότι είμεθα ασκέρι (στρατός) φεύγουν, πάνε στά κάστρα τής Μεσσηνίας. Κινώντας εγώ, είχαν μίαν προθυμίαν οι Έλληνες, όπου όλοι μέ τάς εικόνας έκαναν δέηση καί ευχαριστήσεις. Μού ήρχετο τότε νά κλαύσω από τήν προθυμίαν πού έβλεπα.»

Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Διήγηση Συμβάντων τής Ελληνικής Φυλής

Στίς 25 Μαρτίου 1821 ένοπλοι από τό Ζυγοβίστι, τή Δημητσάνα καί τή Στεμνίτσα επιτέθηκαν κατά τών Τούρκων τής Καρύταινας, οι οποίοι μαζί μέ τόν διοικητή τους Μουσταφά Ριζιώτη κλείστηκαν στό κάστρο. Ο Κολοκοτρώνης πού βρισκόταν στό Λεοντάρι, νοτίως τής Μεγαλουπόλεως, έσπευσε νά βοηθήσει καί νά οργανώσει τήν πολιορκία τού κάστρου. Στίς 29 Μαρτίου έφθασαν τούρκικες ενισχύσεις 1700 ανδρών από τό Φανάρι Ηλείας καί ο Κολοκοτρώνης μέ τούς 300 Μανιάτες του κατάφερε νά τούς απωθήσει μέ απώλειες έξι νεκρούς καί τραυματίες τόν Βοϊδή καί τόν Αθανάσιο Δουράκη. Όταν ήλθαν οι αδελφοί Πλαπούτα (Γεωργάκης καί Δημήτρης) καί ο Ζανέτος Χριστόπουλος από τά νώτα τού εχθρού, οι Τούρκοι στριμώχθηκαν σέ μία γέφυρα τού Αλφειού ποταμού (τού Κούκου) καί προσπαθώντας νά διαβούν τό ποτάμι στή θέση Χαλούλαγα, έπαθαν μεγάλη καταστροφή καί είχαν εκατοντάδες νεκρούς.

«Εκούναγα τό μπαϊράκι (σημαία) διά νά μέ γνωρίσουν τά Κολιόπουλα, είχε πιασθεί ο λαιμός μου από τίς φωνές τής ημέρας. (Ανέμιζε τή σημαία γιά νά τόν δούν οι αδελφοί Πλαπούτα καί νά τρέξουν νά τόν βοηθήσουν). Οι Τούρκοι βγαίνουν εις βοήθεια από τό κάστρο, διώχνουν εκείνους πού ήτον στήν χώρα. Κυνηγούμε τούς Τούρκους μέ τά γυναικόπαιδα, 500 ψυχές εχάθηκαν εις τό ποτάμι τής Καρύταινας, μήν ημπορώντας ν' απεράσουν από τό γεφύρι, τό οποίον τό είχαμε πιασμένο.

Ημείς τούς πολιορκήσαμεν (τούς Τούρκους τής Καρύταινας). Μετά τό εσπέρας (βράδυ) έφθασε καί ο Ηλίας Μπεηζαντές (Ηλίας Μαυρομιχάλης, γιός τού Πετρόμπεη) από τό Λεοντάρι. Στίς 28 ήλθε καί ο Κανέλλος (Δεληγιάννης) μέ 200 Καρυτινούς. Ο Αναγνωσταράς καί ο Παπαφλέσσας ήρθαν εις τήν Καρύταινα μέ 1000. Σέ δύο ημέρες εγινήκαμε 6000. Οι Τούρκοι όπου ήτον κλεισμένοι, άφησαν τά ζώα τους έξω, τά πήραν οι Έλληνες. Δέν είχαν νερό, τροφάς. Τόν Νικηταρά, τόν είχα σταλμένον μέ εκατό νομάτους εις τό Φραγκόβρυσο, εις τήν Τριπολιτζά, δύο ώρες απέξω. (Κάτω από τό κάστρο τής Καρύταινας ήταν συγκεντρωμένοι 6000 άνδρες, αλλά μέ υποτυπώδη οπλισμό, χωρίς πολεμοφόδια καί απειροπόλεμοι. Οι οπλαρχηγοί δέν άκουσαν τή γνώμη τού Κολοκοτρώνη νά τρέξουν νά πιάσουν τόν δρόμο από τήν Τρίπολη γιά νά εμποδίσουν τίς ενισχύσεις τού εχθρού, διότι όλοι περίμεναν νά πέσει τό κάστρο καί νά τό λαφυραγωγήσουν).

Εκείνες τές δύο ημέρες όπου εσυνάχθημεν, ο Μουσταφάγας ενδύνει δύο Τούρκους ραγιάδικα (ελληνικά), τούς δίνει 500 γρόσια. Επήγαν εις τήν Τριπολιτζά διά νά έλθει μεντάτι (βοήθεια) καί νά τούς πληρώσει όλους όσοι έλθουν εις βοήθειάν τους. Έξω βγαίνοντας οι πεζοδρόμοι δύο ώρες, τούς εκατάλαβαν άνθρωποι, πλήν δέν τούς έπιασαν. (Οι κλεισμένοι στό κάστρο έντυσαν δύο Τούρκους σάν Έλληνες καί τούς έστειλαν μέ λεφτά στήν Τρίπολη γιά νά φέρουν ενισχύσεις. Κατάφεραν νά περάσουν τόν κλοιό καί έφεραν 2000 άνδρες οι οποίοι έφτασαν ανενόχλητοι στήν Καρύταινα, αφού οι δρόμοι έμειναν τελικά αφύλακτοι).

Δίδοντας τό γράμμα ορδινιάσθηκαν 2000, καί ήλθαν βοήθειαν τών Καρυτινών καί Φαναρίτων (Φανάρι χωριό τής Ολυμπίας). Εγώ, σάν έμαθα τούς πεζοδρόμους, υποπτεύθηκα ότι, θά έρθει μεντάτι (βοήθεια). Έκαμα ευθύς συνέλευσιν εις τό στράτευμα, Έδωκα γνώμη νά πάει ο Αναγνωσταράς μέ 2000 εις τού Σάλεσι, μακρά από τήν Τριπολιτζά 4 ώρες καί 4 από τήν Καρύταινα, νά εμποδίσει τό μεντάτι άν κινήσει από Τριπολιτζά. Αυτός μού αποκρίθηκε: "Δέν κάνει νά χαλάσομε τό ορδί (στρατόπεδο), όπου είμεθα συναγμένοι."»

Θεόδωρος Κολοκοτρώνης

Οι Τούρκοι τής Τριπολιτσάς ξεκίνησαν γιά νά βοηθήσουν τούς ομοθρήσκους τους καί έφθασαν ανενόχλητοι στό Σάλεσι (σημερινό Μακρύσι τής Μεγαλούπολης), τό οποίο έκαψαν καί πλησίασαν σέ απόσταση βολή από τό στρατόπεδο τών Ελλήνων. Εκεί όμως οι απειροπόλεμοι καί απείθαρχοι Ρωμιοί μόλις αντιλήφθηκαν τίς τουρκικές ενισχύσεις δείλιασαν καί παράτησαν τά ταμπούρια τους. Καί μόνο η λέξη "Τούρκος" προκαλούσε τρόμο στούς ραγιάδες. Οι μόνοι πού έμειναν νά πολεμήσουν ήταν οι Μανιάτες τού Ηλία Μαυρομιχάλη (Μπεϊζαντέ) πού βρίσκονταν στή γέφυρα τής Καρύταινας. Εν τώ μεταξύ όλοι οι οπλαρχηγοί εγκατέλειψαν τό στρατόπεδο τραβώντας οι Πλαπουταίοι δυτικά γιά τή Λιοδώρα, ο Κανέλλος Δεληγιάννης γιά τόν τόπο του τά Λαγκάδια καί ο Παπαφλέσσας γιά τήν Στεμνίτσα.

«Ο Αναγνωσταράς, Μπεηζαντές, Μπούρας πάνε στό Λεοντάρι, έμεινα μόνος μου μέ τό άλογό μου εις τό Χρυσοβίτζι. Γυρίζει ο Φλέσσας καί λέγει ενός παιδιού: «Μείνε μαζί του, μή τόν φάνε τίποτες λύκοι». Έκατζα έως πού εσκαπέτισαν μέ τά μπαϊράκια τους (σημαίες), απέ εκατέβηκα κάτου, ήτον μιά εκκλησία εις τό δρόμο, καί τό καθησιό μου ήτον όπου έκλαιγα τήν Ελλάς: Παναγία μου, βοήθησε καί τούτην τήν φορά τούς Έλληνας διά νά εμψυχωθούν!»

Θεόδωρος Κολοκοτρώνης

«Ο ανυπόφορος ζυγός τής οθωμανικής τυραννίας εις τό διάστημα ενός καί επέκεινα αιώνος κατήντησεν εις μίαν ακμήν, ώστε νά μή μείνη άλλο εις τούς δυστυχείς Πελοποννησίους Γραικούς, ειμή μόνον η πνοή καί αυτή διά νά ωθή κυρίως τούς εγκαρδίους των αναστεναγμούς εις αυτήν τήν αθλίαν κατάστασιν όντες, υστερημένοι από όλα τά δίκαιά μας, μέ μίαν γνώμην ομοφώνως απεφασίσαμεν νά λάβωμεν τά άρματα, καί νά ορμήσωμεν κατά τών τυράννων.

Πάσα πρός αλλήλους μας φατρία καί διχόνοια, ως καρποί τής τυραννίας, απερρίφθησαν εις τόν βυθόν τής λήθης καί άπαντες πνέομεν πνοήν ελευθερίας, αι χείρες μας αι δεδεμέναι μέχρι τού νύν από τάς σιδηράς αλύσσους τής βαρβαρικής τυραννίας ελύθησαν ήδη, καί υψώθησαν μεγαλοψύχως πρός όλεθρον τής βδελυράς τυραννίας καί έλαβον τά όπλα κατά τών τυράννων οι πόδες οι περιπατούντες εν νυκτί καί ημέρα εις τάς ενηγγαρεύσεις τής ασπλαχνίας τρέχουν εις απόκτησιν τών δικαιωμάτων μας, η κεφαλή μας η κλίνουσα τόν αυχένα υπό τόν ζυγόν, τόν αποτείναξε, καί άλλο δέν φρονεί, ειμή τήν ελευθερίαν, η γλώσσα μας η αδυνατούσα εις τό νά προφέρη λόγον εκτός τών ανωφελών παρακλήσεων πρός εξιλέωσιν τής μανίας τών τυράννων, τώρα μεγαλοφώνως φωνάζει, και κάμνει νά αντηχή ο αήρ τό γλυκύτατον όνομα τής ελευθερίας. Εν ενί λόγω όλοι απεφασίσαμεν ή νά ελευθερωθώμεν ή νά αποθάνωμεν, διό καί προσκαλούμεν τήν συνδρομήν καί βοήθειαν όλων τών εξευγενισμένων ευρωπαϊκών γενών, ώστε νά δυνηθώμεν νά φθάσωμεν ταχυτέρως εις τόν ιερόν καί δίκαιον σκοπόν μας, καί νά ανανεώσωμεν τό τεταλαιπωρημένον ελληνικόν γένος μας.

Πέτρος Μαυρομιχάλης ηγεμών καί αρχιστράτηγος καί η Μεσσηνιακή Γερουσία εν Καλαμάτα.»

Η προκήρυξις τής Μεσσηνιακής Γερουσίας, 23 Μαρτίου 1821