To αντικείμενο, μονόπτωτα και δίπτωτα ρήματα
Το βιβλίο μας:
Μαθαίνω για τα μεταβατικά και αμετάβατα ρήματα - Τα ρήματα που δείχνουν ότι η ενέργεια του υποκειμένου δε μεταβαίνει σε κάτι άλλο λέγονται ενεργητικά αμετάβατα (Διαβάζω και γράφω, 1α, β, γ).
- Τα ρήματα που δείχνουν ότι η ενέργεια του υποκειμένου μεταβαίνει σε άλλο πρόσωπο ή πράγμα λέγονται ενεργητικά μεταβατικά (1δ, ε).
- Πολλά ρήματα της νέας ελληνικής γλώσσας είναι και μεταβατικά και αμετάβατα, σε διαφορετικό όμως κάθε φορά γλωσσικό περιβάλλον (2).
Π.χ. Άρχισε να βγάζει λόγο – Η εκδήλωση άρχισε μετά τις εννέα.
Μαθαίνω για το αντικείμενο και τα μονόπτωτα και δίπτωτα ρήματα - Το πρόσωπο ή το πράγμα που δέχεται την ενέργεια ή την επίδραση του υποκειμένου ενός μεταβατικού ρήματος και αποτελεί απαραίτητο συμπλήρωμα της έννοιάς του λέγεται αντικείμενο.
- Το αντικείμενο ενός μεταβατικού ρήματος μπορεί να είναι ουσιαστικό, αντωνυμία, αλλά και επίθετο, μετοχή και κάθε άλλο μέρος του λόγου και μια πρόταση ολόκληρη με άρθρο ή χωρίς άρθρο μπροστά τους, όταν παίρνουν τη θέση ουσιαστικού.
- Τα μεταβατικά ρήματα που χρειάζονται ως συμπλήρωμα μία μόνο πτώση (ένα αντικείμενο) λέγονται μονόπτωτα.
- Τα μεταβατικά που χρειάζονται ως συμπλήρωμα δύο πτώσεις (δύο αντικείμενα) λέγονται δίπτωτα. Από αυτά, το αντικείμενο που συνδέεται στενότερα με το ρήμα λέγεται άμεσο, ενώ το άλλο λέγεται έμμεσο, γιατί η ενέργεια του υποκειμένου του ρήματος απευθύνεται έμμεσα προς αυτό.
- Δύο ή περισσότερα όμοια αντικείμενα (όλα πρόσωπα ή όλα πράγματα) που βρίσκονται στην ίδια πτώση και συνδέονται μεταξύ τους με συνδέσμους ή χωρίζονται με κόμμα θεωρούνται μία πτώση.
- Στα μονόπτωτα ρήματα η γενική και στα δίπτωτα το έμμεσο αντικείμενο μπορεί να αντικατασταθεί από εμπρόθετο (με τις προθέσεις από, με, σε, για + αιτιατική).
- Στα δίπτωτα ρήματα που συντάσσονται με δύο αιτιατικές, η αιτιατική προσώπου ή του προσωποποιημένου πράγματος είναι το άμεσο αντικείμενο.
- Το σύστοιχο αντικείμενο έχει όμοια ή την ίδια σημασία –και συχνά και ετυμολογική συγγένεια– με το ρήμα
Π.χ. Στην εκδήλωση του σχολείου όλοι φορούσαν ρούχα επίσημα.
Η σχετική διαδραστική μας παρουσίαση με την κ. Κ. Σάιτ:
Τα παιδία παίζει με την κ. Κ. Σάιτ και με τους λεξότοιχους Α.Ζυμβραγάκης, Feggaraki13, Nefeli1965 Adamatia Moucheli και Irinidrt!
Υποκείμενο, άμεσο αντικείμενο, έμμεσο αντικείμενο ή κατηγορούμενο; (Σχεδιασμός: Αποστόλης Ζυμβραγάκης)
|