Αντλούμε τις πληροφορίες μας από το Συντακτικό μας, σελ. 161:
http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2326/Syntaktiko-Archaias-Ellinikis-Glossas_A-B-G-Gymnasiou_html-apli/index_02_03_B_e.html
Εναντιωματικές ονομάζονται οι δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις των οποίων το περιεχόμενο εκφράζει εναντίωση προς το νόημα της (κύριας) πρότασης που προσδιορίζουν. Δέχονται άρνηση μή.
N.E.: Αν και είμαι τραυματισμένος, θα αγωνιστώ.
Eισαγωγή
Oι εναντιωματικές προτάσεις εισάγονται με τους εναντιωματικούς συνδέσμους εἰ καί, ἐὰν/ἂν/ἢν καὶ (αν και, μολονότι) και δηλώνουν εναντίωση προς κάτι που θεωρείται πραγματικό.
N.E.: Εισάγονται με τα αν και, ενώ, μολονότι, παρόλο που κ.ά.
Παρατηρήσεις
- α) Όταν μετά τους υποθετικούς συνδέσμους εἰ, ἐάν, ἄν, ἢν ακολουθεί ο καὶ ως προσθετικός, τότε τα συμπλέγματα που προκύπτουν δεν είναι εναντιωματικοί σύνδεσμοι:
Tόδε δὲ διανοηθῶμεν, εἰ καὶ σοὶ συνδοκεῖ. (αν και συ συμφωνείς) [προσθετικός· η πρόταση είναι υποθετική] - β) O σύνδεσμος εἰ καί, όταν έχει τη σημασία του «ακόμη κι αν», εισάγει δευτερεύουσες παραχωρητικές προτάσεις (βλ. § 187):
Ἄνθρωποι κακοί, εἰ καὶ ὠφελεῖν δοκοῦσιν, μᾶλλον βλάπτουσιν.
Συντακτικός ρόλος
Oι εναντιωματικές προτάσεις χρησιμοποιούνται στον λόγο, όπως και στη N.E., ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί που δηλώνουν εναντίωση.
Iσοδύναμες συντακτικές μορφές
α) οι εναντιωματικές μετοχές
β) οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί που δηλώνουν εναντίωση.
Σχετικό διαδραστικό βίντεο από την κ. Κ. Σάιτ:
https://content.e-me.edu.gr/wp-admin/admin-ajax.php?action=h5p_embed&id=1195027
OI ΠΑΡΑΧΩΡΗΤΙΚΕΣ ΠΡOΤΑΣΕΙΣ
Το Συντακτικό μας:
http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2326/Syntaktiko-Archaias-Ellinikis-Glossas_A-B-G-Gymnasiou_html-apli/index_02_03_B_f.html
Παραχωρητικές ονομάζονται οι δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις των οποίων το περιεχόμενο εκφράζει παραχώρηση προς το νόημα της (κύριας) πρότασης που προσδιορίζουν. Δέχονται άρνηση μή.
N.E.: Κι αν ακόμη διαφωνούσα, θα σε υποστήριζα.
Eισαγωγή
Oι παραχωρητικές προτάσεις εισάγονται με τους παραχωρητικούς συνδέσμους:
- α) καὶ εἰ, κεἰ, καὶ ἄν, καὶ ἐάν, κἄν, καὶ ἢν (ακόμη κι αν, έστω κι αν, κι αν ακόμα) ύστερα από καταφατική πρόταση:
Χρὴ ποιεῖν με τοῦτο, καὶ εἰ μὴ πέποιθα. (έστω κι αν δεν είμαι πεπεισμένος)
Ἀνὴρ πονηρὸς δυστυχεῖ, κἂν εὐτυχῇ.
N.E.: Εισάγονται με τους παραχωρητικούς συνδέσμους και αν, και να, όσο κι αν, ούτε κι αν κ.ά. - β) οὐδ εἰ, μηδ εἰ, οὐδ ἐάν, οὐδ ἄν, οὐδ ἤν, μηδ ἐάν, μηδ ἄν, μηδ ἢν (ούτε κι αν) ύστερα από αρνητική πρόταση και δηλώνουν παραχώρηση προς κάτι που θεωρείται απίθανο ή αδύνατο.
Μὴ θορυβήσητε, μηδ ἐὰν δόξω τι ὑμῖν μέγα λέγειν. (ακόμη κι αν σας φανεί ότι λέω κάτι υπερβολικό)
➤ Όταν ο καὶ που προηγείται των εἰ, ἐάν, ἄν, ἢν είναι συμπλεκτικός, μεταβατικός ή προσθετικός, η πρόταση δεν είναι παραχωρητική, αλλά υποθετική:
Καὶ εἰ μή τι κωλύει, ἐθέλω αὐτοῖς διαλεχθῆναι. [μεταβατικός]
Έχουν και οι παραχωρητικές το διαδραστικό βίντεό τους από την κ. Κ. Σάιτ:
https://content.e-me.edu.gr/wp-admin/admin-ajax.php?action=h5p_embed&id=1195033
Και εξάσκηση, φυσικά, με τον Ελληνικό Πολιτισμό:
http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/2askiseis/c10-6/c-10-6.htm