ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΟΡΙΣΤΙΚΗΣ ΜΕΣΗΣ ΦΩΝΗΣ
(βιβλίο Α΄ Γυμν., σελ.112,118,124):
Διαδραστικό βιντεομαθηματάκι με τον κ. Γ. Παπαθανασίου:
Οριστική ενεστώτα και μέλλοντα μ.φ.:
|
Οριστική
ενεστώτα
|
Οριστική
μέλλοντα
|
|
λύ-ομαι
λύ-ει
λύ-εται
λυ-όμεθα
λύ-εσθε
λύ-ονται
|
λύ-σ- ομαι
λύ-σ- ει
λύ-σ- εται
λυ-σ-όμεθα
λύ-σ-εσθε
λύ-σ-ονται
|
Το κουίζ Α.Κ. για μας!
Παρατηρούμε, λοιπόν, τα εξής:
Η
μέση φωνή του ενεστώτα και του μέλλοντα
στην α.ε. δηλώνουν τόσο τη μέση
όσο και την παθητική διάθεση.
Στην α.ε. η μέση διάθεση δε δηλώνει απλώς
ότι το υποκείμενο ενεργεί και ότι η
ενέργεια γυρίζει στον εαυτό του (όπως
στη ν.ε., π.χ. ντύνομαι), αλλά και ότι το
υποκείμενο ενεργεί με αυξημένη
προσωπική συμμετοχή ή ιδιαίτερο
ενδιαφέρον για την ενέργειά του
αυτή. Έτσι, πολλές φορές τύποι μέσης
φωνής ενεστώτα και μέλλοντα αποδίδονται
στη ν.ε. ενεργητικά: Οἱ
Ἀθηναῖοι λύονται τάς σπονδάς (= οι Αθηναίοι παραβιάζουν τη
συνθήκη) καὶ προαιροῦνται μᾶλλον
οὕτω κερδαίνειν (= προτιμούν περισσότερο
έτσι να κερδίζουν). Ὁ
παῖς λούεται.
Για
τα αφωνόληκτα
ρήματα ισχύουν όσα γνωρίζετε
σχετικά με τον σχηματισμό της οριστικής
του μέλλοντα της ενεργητικής φωνής.
|
ουρανικόληκτα
|
χειλικόληκτα
|
οδοντικόληκτα
|
|
πρά-ξ-ομαι
πρά-ξ-ῃ (ή
-ει)
πρά-ξ-εται
πρα-ξ-όμεθα
πρά-ξ-εσθε
πρά-ξ-ονται
|
γρά-ψ-ομαι
γρά-ψ-ῃ (ή
-ει)
γρά-ψ-εται
γρα-ψ-όμεθα
γρά-ψ-εσθε
γρά-ψ-ονται
|
πεί-σ-ομαι
πεί-σ-ῃ (ή
-ει)
πεί-σ-εται
πει-σ-όμεθα
πεί-σ-εσθε
πεί-σ-ονται
|
Οριστική
μέλλοντα ρήματος εἰμί
Ο
μέλλοντας του ρ. εἰμὶ στην
οριστική είναι ἔσομαι και
παρουσιάζει τις ίδιες καταλήξεις με
τον ενεστώτα και τον μέλλοντα
μ.φ. των βαρύτονων ρημάτων. Προσοχή, όμως, στο γ΄ενικό!
ἔσομαι
ἔσῃ
ή ἔσει
ἔσται
ἐσόμεθα
ἔσεσθε
ἔσονται
Οριστική παρατατικού και αορίστου μ.φ.:
Παρατηρήσεις:
1. Η οριστική παρατατικού και αορίστου μέσης φωνής σχηματίζεται όπως και στην ενεργητική φωνή, με διαφορετικές όμως καταλήξεις:
Κλίση| παρατατικός | αόριστος |
|---|
ἐ-βουλευ-όμην
ἐ-βουλεύ-ου
ἐ-βουλεύ-ετο
ἐ-βουλευ-όμεθα
ἐ-βουλεύ-εσθε
ἐ-βουλεύ-οντο | ἐ-βουλευ-σ-άμην
ἐ-βουλεύ-σ-ω
ἐ-βουλεύ-σ-ατο
ἐ-βουλευ-σ-άμεθα
ἐ-βουλεύ-σ-ασθε
ἐ-βουλεύ-σ-αντο |
2. Στα αφωνόληκτα ρήματα για τον σχηματισμό της οριστικής αορίστου μέσης φωνής ισχύουν όσα γνωρίζετε σχετικά με τον σχηματισμό της οριστικής αορίστου της ενεργητικής φωνής:
Κλίση αορίστου των αφωνόληκτων ρημάτων ουρανικόληκτα | χειλικόληκτα | οδοντικόληκτα | ρ. τάττομαι | ρ. γράφομαι | ρ. κομίζομαι | ἐταξάμην
ἐτάξω
ἐτάξατο ἐταξάμεθα
ἐτάξασθε
ἐτάξαντο | ἐγραψάμην
ἐγράψω
ἐγράψατο
ἐγραψάμεθα
ἐγράψασθε
ἐγράψαντο | ἐκομισάμην
ἐκομίσω
ἐκομίσατο
ἐκομισάμεθα
ἐκομίσασθε
ἐκομίσαντο |
Λεξοπαίχνιδο by anliat14 ακολουθεί : https://wordwall.net/el/resource/6550954
Οριστική παρακειμένου και υπερσυντελίκου μ.φ.:
Η οριστική παρακειμένου και υπερσυντελίκου μέσης φωνής σχηματίζεται όπως και στην ενεργητική φωνή (βλ. Ενότητα 9), με διαφορετικές όμως καταλήξεις:
Κλίση| οριστική παρακειμένου | οριστική υπερσυντελίκου |
|---|
βε-βούλευ-μαι
βε-βούλευ-σαι
βε-βούλευ-ται
βε-βουλεύ-μεθα
βε-βούλευ-σθε
βε-βούλευ-νται | ἐ-βε-βουλεύ-μην
ἐ-βε-βούλευ-σο
ἐ-βε-βούλευ-το
ἐ-βε-βουλεύ-μεθα
ἐ-βε-βούλευ-σθε
ἐ-βε-βούλευ-ντο |
Όπως συμβαίνει και στον μέλλοντα και τον αόριστο, τα αφωνόληκτα ρήματα ακολουθούν γενικά την κλίση των φωνηεντόληκτων, όμως ο χαρακτήρας τους επηρεάζεται από την κατάληξη. Έτσι, η κλίση της οριστικής των συντελικών χρόνων διαμορφώνεται ως εξής:
| ουρανικόληκτα | χειλικόληκτα | οδοντικόληκτα |
|---|
| ρ. τάττομαι | ρ. γράφομαι | ρ. κομίζομαι |
|---|
| παρακείμενος | υπερσυντέλικος | παρακείμενος | υπερσυντέλικος | παρακείμενος | υπερσυντέλικος |
|---|
τέταγμαι
τέταξαι
τέτακται
τετάγμεθα
τέταχθε
τεταγμένοι,
-αι, -α εἰσίν | ἐτετάγμην
ἐτέταξο
ἐτέτακτο
ἐτετάγμεθα
ἐτέταχθε
τεταγμένοι,
-αι, -α ἦσαν | γέγραμμαι
γέγραψαι
γέγραπται
γεγράμμεθα
γέγραφθε
γεγραμμένοι,
-αι, -α εἰσίν | ἐγεγράμμην
ἐγέγραψο
ἐγέγραπτο
ἐγεγράμμεθα
ἐγέγραφθε
γεγραμμένοι,
-αι, -α ἦσαν | κεκόμισμαι
κεκόμισαι
κεκόμισται
κεκομίσμεθα
κεκόμισθε
κεκομισμένοι,
-αι, -α εἰσίν | ἐκεκομίσμην
ἐκεκόμισο
ἐκεκόμιστο
ἐκεκομίσμεθα
ἐκεκόμισθε
κεκομισμένοι,
-αι, -α ἦσαν |
Πάμε τώρα δυνατά, να ασκηθούμε διαδικτυακά με τον Ελληνικό Πολιτισμό:
http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/askisis%20arxaia/paratatikos-aoristos-mesis.htm http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/askisis%20arxaia/antikatastasi.3.htm http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/askisis%20arxaia/parakeimenos-mesis(nea-arxaia).htm http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/askisis%20arxaia/prkMFafono.htm http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/askisis%20arxaia/ypersyntelikos-mesis(nea-arxaia).htm
Και το κουίζ μας!!!
|
