συν-e-μάθηση


Αρχική σελίδα
Συνεργατικά σκαλιά γνώσεων
Αρχαία Ελληνικά Α΄γυμνασίου
Αρχαίες φράσεις σήμερα
Ομιλείτε την ελληνικήν, όχι όμως στα ελληνικά...
Φωνήεντα και τα σύμφωνα
Τα μέρη του λόγου: αρχ.-νέα
Κλίση άρθρου
Τα πνεύματα και ο τονισμός
νεοελληνική δοτική
Β΄ κλίση ουσιαστικών
Α΄ κλίση ουσιαστικών
Σύγκριση Α΄ και Β΄ κλίσης
Δευτερόκλιτα επίθετα
ΤΟ αντωνυμιακό τανγκό
Η δεικτική αντωνυμία
Οριστική ΕΝΣ-ΜΕΛ ε.φ.
Ενεστώτας του εἰμί
Παρατατικός του εἰμί
Παρατατικός-Αόριστος, Οριστική ε.φ.
Παρακείμ.-Υπερσυντ, Οριστική ε.φ.
Απαρέμφατο, ε.φ.
Τα επαγγέλματα των Αρχαίων
Αληθής ιστορία;
Το ελάφι του Αίσωπου
Εισαγωγή στη σύνταξη
Σύνταξη: υποκείμενο-κατηγόρημα
Σύνταξη: κύριοι όροι της πρότασης : Υρ - Αρ - Κυρ
Σύνταξη: κύριοι όροι-ασκήσεις
Σύνταξη: κύριοι όροι-παρουσίαση
Είδη προτάσεων
Επανάληψη ΑΕ Γλώσσα Α Γυμνασίου
Αρχαία Ελληνικά Β΄γυμνασίου
...το αγαπημένο μας λύω...
Υποτακτική ε.φ. Θεωρία -ασκήσεις
Σχηματισμός υποτακτ. -παρατηρήσεις
Προστακτική ε.φ. θεωρία - ασκήσεις
Ασκήσεις εγκλίσεων ε.φ.
Ερωτηματική – Αόριστη αντωνυμία
Αναφορικές αντωνυμίες
..και το λύομαι
Οριστική μέσης φωνής
Προφορική άσκηση οριστικής μέσης φωνής
Υποτακτική μ.φ. Θεωρία -ασκήσεις
Προστακτική μ.φ. θεωρία - ασκήσεις
Προφορικές ασκ. υποτακτ.-προστακτ.μ.φ.
...και το ΕΙΜΙ
Κλίση μετοχών ε.φ.
Κλίση μετοχών μ.φ.
Η Σύνταξη χωρίς φόβο και με πολύ πάθος
Το αντικείμενο του ρήματος
Το απαρέμφατο
Μετοχές-σύνταξη
Επιρρηματικές μετοχές
Η Γ΄κλίση - γενικά
Αφωνόληκτα
Ουσιαστικά της γ΄κλίσης σε -ων και -ας
Ουδέτερα σιγμόληκτα σε -ος,-ους
Φωνηεντόληκτα σε -ις, -υς, -υ
Φωνηεντόληκτα καταληκτικά μονόθεμα σε -εὺς
Τα συγκοπτόμενα
Ενρινόληκτα- Υγρόληκτα
Επίθετα γ΄ κλίσης σε -ης -και -ων
Επίθετα γ΄κλίσης σε -υς, -εια, -υ
Επίθετα γ ΄κλ. : πολύς - μέγας
Επανάληψη ΑΕ Γλώσσα Β΄ Γυμνασίου
Αρχαία Ελληνικά Γ΄γυμνασίου
Ευκτική ε.φ.
Ευκτική μ.φ.
Παραθετικά επιθέτων-επιρρημάτων
Αόριστος β΄
Θέση του τόνου στα σύνθετα ρήματα της α.ε.
Κλίση: ἡ γυνή, ὁ/ἡ παῖς
Κλίση: αὐτός, αὐτή, αὐτό
Παθητικοί χρόνοι
Ποιητικό αίτιο και παθητική σύνταξη
Σύνδεση προτάσεων ή όρων προτάσεων
Η σύνταξη συνοπτικά: ρήμα, απαρέμφ.,μετοχή
Τα είδη του μορίου ἄν
Οι δευτερεύουσες προτάσεις
Δευτερεύουσες ονοματικές
Ειδικές
Ενδοιαστικές
Πλάγιες ερωτηματικές
Αναφορικές
Δευτερεύουσες επιρρηματικές
Αιτιολογικές
Τελικές
Συμπερασμ./αποτελεσματικές
Εναντιωματικές-Παραχωρητικές
Υποθετικές
Χρονικές
Αναφορικές
Συνηρημένα ρήματα
Επανάληψη ΑΕ Γλώσσα Γ Γυμνασίου
Αρχαία από μετάφραση
Όροι Οδύσσειας
Οδύσσεια
Ιλιάδα - Εισαγωγή - Ο μύθος
Παίζοντας με την Οδύσσεια και την Ιλιάδα
Ελένη - Εισαγωγή
Η εποχή - το έργο - η ομορφιά
Τρωικός και Πελοποννησιακός πόλεμος
Ελένη - escape room κ.ά. πολλά
Μία Αριάδνη γεμάτη μύθους
Νέα Ελλ. Α΄
Ανάλυση κειμένων: πεδία διερεύνησης
Ο δρόμος για τον παράδεισο...
Τα πράγματα στρώνουν περισσότερο
Το πιο γλυκό ψωμί
Τα κόκκινα λουστρίνια
Ο Βάνκας
Ο πιστός φίλος
Ο παππούς και το εγγονάκι
Μανιτάρια στην πόλη
Η ζωή στη Σύμη
Η Νέα Παιδαγωγική
Η Έξοδο
Η πείνα του Καραγκιόζη
Τα φαντάσματα
Η γάτα του παπά
Η Λεώνη μας
Γλωσσικές επαναλήψεις
Είδη προτάσεων
Δομή πρότασης
Οι Όροι της πρότασης - παίζοντας
Δομή της παραγράφου
τουβλάκια...συνοχής
Είδη λόγου, Περιγραφή -αφήγηση-επιχειρ.
Παραγωγή, σύνθεση, Οικογ. λέξεων
Το ρήμα
Προσδιορισμοί νεοελληνιστί
Παράθεση ή επεξήγηση;
Επιθετικός ή κατηγορηματικός προσδιορισμός;
Το άρθρο
Κλίση ουσιαστικών
Κλίση επιθέτων
Τα πολύπαθα σημεία στίξης
Ασκήσεις ορθογραφίας
Το δύστυχο πολύ...
Το ταλαίπωρο τελικό -ν
το πολύπαθο ως
λέξεις με δύο -ρρ-
Επανάληψη...ποικιλοτρόπως
Νέα Β΄Γυμνασίου
Και πάλι στο σχολείο
Η Ιουλία...
Άννα Φρανκ
Στην εποχή του τσιμέντου και της πολυκατοικίας
Για τον όρο μετανάστες
Ο Άλλος στη λογοτεχνία
Θερμοπύλες
Κάσπαρ Χάουζερ
Να ΄σαι καλά δάσκαλε
Ξενιτεμένο μου πουλί
Η Κωνσταντίνα...
Ο μικρός πρίγκιπας
Ο λύκος
Η εσχάτη των ποινών
επίθετα κληροδοτημένα και μη
Οι αντωνυμίες
Αποθετικά ρήματα
Η περίληψη
Το υποκείμενο του ρήματος
Μονόπτωτα /δίπτωτα ρήματα
Οι εγκλίσεις και η σημασία τους
Οι χρόνοι του ρήματος
Χρονική βαθμίδα - έγκλιση : εξάσκηση
Οι μετοχές
Τα συνθετικά και τα είδη των συνθέτων
Αχώριστα μόρια
Οικογένειες λέξεων
Διαθέσεις, Ενεργ.-παθ. σύνταξη
Μετατροπή ενεργ. σε παθ. και αντίστροφα
Βαθμοί επιθέτου-μετοχής / παραθετικά
Η σύγκριση
Επιρρηματικοί προσδιορισμοί
Τρόποι ανάπτυξης παραγράφου
«Φιλία: ένας ανεκτίμητος θησαυρός»
Εργασία - Επάγγελμα
Σχολείο στον χρόνο
Επανάληψη ΝΕ. Γλώσσα, Β΄
Νέα Γ΄ γυμνασίου
Τρόποι σύνδεσης προτάσεων
Ασκήσεις σύνδεσης προτάσεων
Δευτερεύουσες προτάσεις
Ειδικές, βουλητικές, ενδοιαστικές
Ευθύς και πλάγιος λόγος
Ερωτηματικές προτάσεις
Αναφορικές προτάσεις
Τελικές και αιτιολογικές
Χρονικές και υποθετικές
Αποτελεσματικές και εναντιωματικές
Επιρρηματικές-ονοματικές: ασκήσεις
Συνώνυμα-Αντώνυμα
Πολυσημία λέξεων
Ομώνυμες/ομόηχες,-παρώνυμες λέξεις
Υπώνυμα
Γλωσσικά ολισθήματα
Σχήματα λόγου
λάθος γένος
Του γιοφυριού της Άρτας
Ερωτόκριτος
Θούριος
Ε. Μαρτινέγκου, Αυτοβιογραφία
Ελεύθεροι πολιορκημένοι
Όσο μπορείς
Πρώτες ενθυμήσεις
Ζορμπάς
Στο παιδί μου
Η μεταμφίεση
Ζητείται ελπίς
Επανάληψη Γλ. Γ΄
Ιστορία Α΄
Ιστορία Β΄
Ιστορία Γ΄ , αναλυτικά ενότητες 1-32
Ενότητα 33
Ενότητα 36
Ενότητα 38
Ενότητα 39
Ενότητα 40
Ενότητα 41
Ενότητα 42
Ενότητα 43
Ενότητα 44
Ενότητα 46
Ενότητα 47
Ενότητα 54
 

ΤΟ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ


Βιβλίο Α Γυμνασίου, σελ.102,103 ενεργητική φωνή):




Εκτός από τις εγκλίσεις, το ρήμα σχηματίζει δύο ονοματικούς τύπους, το απαρέμφατο και τη μετοχή.


Το απαρέμφατο

Το απαρέμφατο λέγεται έτσι, γιατί η κατάληξή του δε δηλώνει συγκεκριμένο πρόσωπο του λόγου (στερητικό ἀ- + παρεμφαίνω). Είναι άκλιτος ρηματικός τύπος που, όταν είναι έναρθρο, ισοδυναμεί με αφηρημένο ουσιαστικό.


Παίζουμε με τη θεωρία;

https://content.e-me.edu.gr/wp-admin/admin-ajax.php?action=h5p_embed&id=827759


ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΦΩΝΗΣ

Καταλήξεις απαρεμφάτων βαρύτονων ρημάτων στην ενεργητική φωνή

 

ενεστώτας

μέλλοντας

αόριστος

παρακείμενος

φωνηεντόληκτα

-ειν
τοξεύειν

-σειν
τοξεύσειν

-σαι
τοξεῦσαι

-κέναι
τετοξευκέναι

ουρανικόληκτα

-ειν
πράττειν

-ξειν
πράξειν

-ξαι
πρᾶξαι

-χέναι
πεπραχέναι

χειλικόληκτα

-ειν
γράφειν

-ψειν
γράψειν

-ψαι
γράψαι

-φέναι
γεγραφέναι

οδοντικόληκτα

-ειν
πείθειν

-σειν
πείσειν

-σαι
πεῖσαι

-κέναι
πεπεικέναι




Παρατηρήσεις

  1. Το απαρέμφατο του αορίστου δεν παίρνει αύξηση (όπως και οι εγκλίσεις του ίδιου χρόνου πλην της οριστικής).

  2. Το απαρέμφατο του παρακειμένου διατηρεί τον αναδιπλασιασμό, π.χ. βε-βουλευκέναιτε-θαυμακέναιἐ-σκευακέναι.

  3. Το απαρέμφατο ενεστώτα του ρ. εἰμὶ είναι: εἶναι.



Και ένα διαδραστικό βίντεο βήμα – βήμα από τον Ελληνικό Πολιτισμό:

https://content.e-me.edu.gr/wp-admin/admin-ajax.php?action=h5p_embed&id=1070231


Και... ασκησούλα του Ελληνικού Πολιτισμού!

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/askisis%20arxaia/aparemfata1.htm



ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ ΜΕΣΗΣ ΦΩΝΗΣ


Το βιβλίο μας για το απαρέμφατο στη μέση φωνή (Α Γυμν.):

http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2244/Archaia-Elliniki-Glossa_A-Gymnasiou_html-empl/index17.html


  • Καταλήξεις απαρεμφάτων βαρύτονων ρημάτων στη μέση φωνή:

 

ενεστώτας

μέλλοντας

αόριστος

παρακείμενος

φωνηεντόληκτα

-εσθαι
βουλεύεσθαι

-σεσθαι
βουλεύσεσθαι

-σασθαι
βουλεύσασθαι

-σθαι
βε-βουλεῦ-σθαι

ουρανικόληκτα

-εσθαι
πράττεσθαι

-ξεσθαι
πράξεσθαι

-ξασθαι
πράξασθαι

-χθαι
πεπρᾶχθαι

χειλικόληκτα

-εσθαι
γράφεσθαι

-ψεσθαι
γράψεσθαι

-ψασθαι
γράψασθαι

-φθαι
γεγράφθαι

οδοντικόληκτα

-εσθαι
πείθεσθαι

-σεσθαι
πείσεσθαι

-σασθαι
πείσασθαι

-σθαι
πεπεῖσθαι



Παρατηρήσεις
  1. Όπως και στην ενεργητική φωνή, το απαρέμφατο του αορίστου δεν έχει αύξηση.

  2. Το απαρέμφατο του παρακειμένου διατηρεί τον αναδιπλασιασμό (π.χ. βεβουλεῦσθαιθελῆσθαι).

  3. Το -αι στην κατάληξη των απαρεμφάτων είναι βραχύ.

  4. Το απαρέμφατο του παρακειμένου της μέσης φωνής τονίζεται πάντοτε στην παραλήγουσα.


Κι ένα σχετικό διαδραστικό βίντεο του κ. Γ. Παπαθανασίου 

 προς εμπέδωσιν:

https://content.e-me.edu.gr/wp-admin/admin-ajax.php?action=h5p_embed&id=1070240




ΣΥΝΤΑΞΗ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟΥ


Καταρχάς, δύο σχετικά διαδραστικά βίντεο από την κ. Κ. Σάιτ:




Το απαρέμφατο στα αρχαία ελληνικά: ετυμολογία, επιβίωση, το έναρθρο απαρέμφατο:


https://content.e-me.edu.gr/wp-admin/admin-ajax.php?action=h5p_embed&id=1192603




Το άναρθρο απαρέμφατο, είδη, συντακτική λειτουργία:








Ανοίγουμε, τώρα το βιβλίο της Α Γυμνασίου:


Η ονοματική φύση του απαρεμφάτου φαίνεται από το ότι μπορεί να έχει άρθρο (ουδετέρου γένους, ενικού αριθμού) σε όλες τις πτώσεις, π.χ. τὸ πράττειν, τοῦ πράττειν. Λέγεται τότε έναρθρο απαρέμφατο και παρουσιάζει τις συντακτικές χρήσεις ενός ουσιαστικού (δέχεται άρνηση μή), π.χ. Τὸ λακωνίζειν ἐστὶ φιλοσοφεῖν (το έναρθρο απαρέμφατο τὸ λακωνίζειν είναι υποκείμενο του ρήματος ἐστί).


Το άναρθρο απαρέμφατο (ειδικό και τελικό) είναι πιο συχνό και έχει πολλές συντακτικές χρήσεις, οι κυριότερες από τις οποίες είναι: αντικείμενο σε προσωπικά ρήματα και υποκείμενο σε απρόσωπα ρήματα ή απρόσωπες εκφράσεις.

άναρθρο απαρέμφατο

Είδος

Ειδικό:

  • μεταφράζεται με τις λέξεις «ότι», «πως»,

  • εξαρτάται από ρήματα που σημαίνουν «λέω», «νομίζω», «γνωρίζω», «αντιλαμβάνομαι» κ.ά.,

  • δέχεται άρνηση οὐ:
       Ἐκείνους λύειν φημὶ τὴν εἰρήνην.

Τελικό:

  • μεταφράζεται με τη λέξη «να»,

  • εξαρτάται από ρήματα που σημαίνουν «θέλω», «μπορώ», «προτρέπω», «απαγορεύω» κ.ά.,

  • δέχεται άρνηση μή:
       Τὰς συνθήκας λύειν ἐπιχειροῦσιν.

Βασικές συντακτικές χρήσεις

  • Αντικείμενο σε προσωπικά ρήματα, δηλ. ρήματα που κλίνονται σε όλα τα πρόσωπα και έχουν ως υποκείμενο κάποιο πρόσωπο, ζώο ή πράγμα.
       Ἔφησε δώσειν ἐγγυητὴν ἕνα τῶν φίλων.



  • Υποκείμενο σε απρόσωπα ρήματα, δηλ. ρήματα που απαντούν μόνο στο γ΄ εν. πρόσωπο και δεν έχουν ως υποκείμενο κάποιο πρόσωπο, ζώο ή πράγμα. Είναι παρόμοια με τα ν.ε. «πρέπει», «λέγεται», «ενδέχεται» κ.ά.· συνηθέστερα στην α.ε. είναι τα δεῖ, χρή (= πρέπει), προσήκει (= αρμόζει). Την ίδια συντακτική θέση παίρνει το απαρέμφατο και με απρόσωπες εκφράσεις, δηλ. φράσεις που αποτελούνται από ένα επίθετο ή ένα επίρρημα και το γ΄ ενικό πρόσωπο των ρημάτων εἰμὶ και ἔχω, π.χ. δίκαιόν ἐστι (= είναι δίκαιο / είναι σωστό), καλόν ἐστι (= είναι όμορφο / είναι καλό), καλῶς ἔχει (= καλόν ἐστι):
       Προσήκει ὑμῖν τοὺς προγόνους μιμεῖσθαι.
       Δίκαιόν ἐστιν ὑπὲρ μεγάλων ἐγκλημάτων δεινὰς ποιεῖσθαι τὰς τιμωρίας.




Ας διαπιστώσουμε τι μάθαμε με τις ασκήσεις του Ελληνικού Πολιτισμού:

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/2askiseis/aprmf-eid-tel,1.htm

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/2askiseis/aprmf-eid-tel,2.htm



Το υποκείμενο του απαρεμφάτου


Βιβλίο της Α ξανά:  


Το υποκείμενο του απαρεμφάτου μπορεί να είναι:

α. Το ίδιο με το υποκείμενο του ρήματος από το οποίο εξαρτάται το απαρέμφατο. Σε αυτή την περίπτωση έχουμε το φαινόμενο της ταυτοπροσωπίας. Η λέξη που αναζητούμε βρίσκεται, θυμόμαστε, σε πτώση ονομαστική.

Οὗτοι ἐθέλουσιν ὑπὲρ πατρίδος θνῄσκειν  (αυτοί θέλουν αυτοί να πεθάνουν).

β. Διαφορετικό από το υποκείμενο του ρήματος από το οποίο εξαρτάται το απαρέμφατο και πάντοτε σε αιτιατική. Σε αυτή την περίπτωση έχουμε το φαινόμενο της ετεροπροσωπίας και τότε το υποκείμενο του απαρεμφάτου βρίσκεται σε πτώση αιτιατική.

Οἴομαι πάντας ὑμᾶς γιγνώσκειν τὰ ῥηθέντα (εγώ νομίζω ότι εσείς γνωρίζετε).



Εμπεδώνουμε τη θεωρία με διαδραστικό βίντεο και, πανέτοιμοι/ες  λύνουμε τις ασκήσεις με την κ. Κ. Σάιτ και το σχετικό διαδραστικό βιβλιαράκι: 

Το βίντεο: 

https://content.e-me.edu.gr/wp-admin/admin-ajax.php?action=h5p_embed&id=1128265


Το βιβλίο ασκήσεων:

 https://content.e-me.edu.gr/wp-admin/admin-ajax.php?action=h5p_embed&id=831097



 Ασκήσεις ξεσκουριάσματος του Ελληνικού Πολιτισμού, της κ. Κ. Σάιτ, και ένα  kotsaki liveworksheet:


http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/askisis%20arxaia/tauto-etero-13.htm


https://content.e-me.edu.gr/wp-admin/admin-ajax.php?action=h5p_embed&id=691418


https://content.e-me.edu.gr/wp-admin/admin-ajax.php?action=h5p_embed&id=832750


https://www.liveworksheets.com/lz1777783vm


https://www.liveworksheets.com/rk1558682ds

...ψυχή πολύχρωμη ...ζωή στο προσκήνιο ... φως παντού