ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΔΑ, ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ας θυμηθούμε τον Τρωικό πόλεμο:

https://lappeio.blogspot.com/2018/09/3d-animation.html?m=1

Το Επικό podcast: ένα επεισόδιο για κάθε ραψωδία:

https://www.youtube.com/watch?v=237Mpts-0hU&list=PLmT7I7cesyivcPVmsdELQ1rNa27nfw7V7&t=2s&ab_channel=TheMythologist

Εισαγωγή στο έργο:

Ερωτήσεις – Απαντήσεις

1) Τι γνωρίζετε για τη χρονολογία σύνθεσης της Ιλιάδας και για τη χρονική σειρά με την οποία συνέθεσε ο Όμηρος τα δύο έπη του;

Η Ιλιάδα συντέθηκε από τον Όμηρο γύρω στο 750 π.Χ. Η Οδύσσεια πιθανότατα συντέθηκε αργότερα, όταν ο Όμηρος βρισκόταν σε μεγαλύτερη ηλικία.

2) Πώς ονομάζονται οι ενότητες στις οποίες χωρίζεται η Ιλιάδα, πόσες είναι και πώς δηλώνονται;

Η Ιλιάδα χωρίζεται σε 24 ραψωδίες οι οποίες δηλώνονται με τα κεφαλαία γράμματα του αλφάβητου (Α-Ω).

3) Ποια είναι η σχέση της Ιλιάδας με την ιστορία;

• Η Ιλιάδα βασίζεται στην παράδοση ενός πραγματικού ιστορικού γεγονότος, του Τρωικού πολέμου, το οποίο συνέβη τον 12ο αιώνα π.Χ.

• Επειδή, όμως, συντέθηκε τέσσερις αιώνες αργότερα, δεν παρουσιάζει με ακρίβεια τα πολιτιστικά, κοινωνικά και πολιτικά δεδομένα εκείνης της εποχής. Ο Όμηρος περισσότερο προβάλλει τις συνθήκες της δικής του εποχής σαν να ανήκουν στη μυκηναϊκή εποχή, πραγματοποιώντας έτσι συνεχείς αναχρονισμούς.

• Γι΄ αυτόν τον λόγο δεν μπορούμε να θεωρήσουμε την Ιλιάδα ως ένα ιστορικό έργο. Αντίθετα παρουσιάζει, όπως κάθε άλλο λογοτεχνικό έργο, έναν κόσμο φανταστικό, στον οποίο η ιστορική αλήθεια έχει αναμιχθεί με τη φαντασία και τις εμπειρίες του ποιητή.

4) Ποιο είναι το κύριο θέμα, ποιο το περιεχόμενο και ποιο το χρονικό παρόν της Ιλιάδας και πώς συνδέονται μεταξύ τους;

• Το κύριο θέμα της Ιλιάδας είναι η οργή (μῆνις) του Αχιλλέα εναντίον του βασιλιά Αγαμέμνονα επειδή του πήρε αυθαίρετα το δικό του λάφυρο, τη Βρισηίδα, και η απόφασή του να αποχωρήσει με τους στρατιώτες του από τη μάχη.

• Το περιεχόμενο της Ιλιάδας είναι πολύ ευρύτερο και αφορά τον δεκαετή πόλεμο των Ελλήνων και των Τρώων γύρω από την Τροία (Ίλιον).

• Το χρονικό παρόν του έπους αποτελούν 51 ημέρες του δέκατου χρόνου του πολέμου αυτού, ενώ παράλληλα γίνονται με διάφορους τρόπους αναφορές στα υπόλοιπα γεγονότα που προηγήθηκαν ή που θα ακολουθήσουν.

• Ο Όμηρος, όμως, έχει καταφέρει να συνδέσει το γεγονός της οργής του Αχιλλέα με τα γενικότερα πολεμικά γεγονότα του Τρωικού πολέμου, καθώς η απουσία του Αχιλλέα μάς αναγκάζει να στραφούμε στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες στο πεδίο της μάχης και στις προσπάθειες άλλων ηρώων να τον αντικαταστήσουν. Έτσι, παρότι το κεντρικό γεγονός της Ιλιάδας είναι η οργή του Αχιλλέα, δεν αφιερώνεται όλο το έπος σε αυτό, αλλά την ίδια στιγμή η απουσία ή η παρουσία του Αχιλλέα καθορίζουν συνέχεια τις εξελίξεις.

5) Ποιες είναι οι κύριες διαφορές της Ιλιάδας και της Οδύσσειας;

Ως προς το θέμα :

• Η δράση στην Ιλιάδα λαμβάνει χώρα σε έναν πραγματικό κόσμο.

• Η Οδύσσεια μοιάζει με ναυτικό παραμύθι.

• Ιλιάδα: η βασιλική εξουσία είναι ακόμα ισχυρή και κυρίαρχη στην κοινωνία.

• Οδύσσεια: ο βασιλικός θεσμός παρακμάζει και υπάρχουν νέα πολιτικά σώματα με αποφασιστικό ρόλο δίπλα στον βασιλιά.

Ως προς τις κοινωνικές συνθήκες :

• Ιλιάδα: Οι ήρωές της προέρχονται από την αριστοκρατική τάξη.

• Οδύσσεια: Οι ήρωές της προέρχονται από όλα τα κοινωνικά στρώματα.

• Ιλιάδα: είναι γεμάτοι πάθη και ελαττώματα και δεν μπορούν να συγκρατήσουν την ορμητικότητα και τη βιαιότητά τους.

• Οδύσσεια: έχουν πιο μετριοπαθή συμπεριφορά και οι πράξεις τους κατευθύνονται κατά κύριο λόγο από τη λογική και όχι το συναίσθημα.

• Η Ιλιάδα είναι ένα έργο πολεμικό και δυναμικό και γι΄αυτό μερικές φορές σκληρό, έργο νεότερου ποιητή.