συν-e-μάθηση


Αρχική σελίδα
Συνεργατικά σκαλιά γνώσεων
Αρχαία Ελληνικά Α΄γυμνασίου
Αρχαίες φράσεις σήμερα
Ομιλείτε την ελληνικήν, όχι όμως στα ελληνικά...
Φωνήεντα και τα σύμφωνα
Τα μέρη του λόγου: αρχ.-νέα
Κλίση άρθρου
Τα πνεύματα και ο τονισμός
νεοελληνική δοτική
Β΄ κλίση ουσιαστικών
Α΄ κλίση ουσιαστικών
Σύγκριση Α΄ και Β΄ κλίσης
Δευτερόκλιτα επίθετα
ΤΟ αντωνυμιακό τανγκό
Η δεικτική αντωνυμία
Οριστική ΕΝΣ-ΜΕΛ ε.φ.
Ενεστώτας του εἰμί
Παρατατικός του εἰμί
Παρατατικός-Αόριστος, Οριστική ε.φ.
Παρακείμ.-Υπερσυντ, Οριστική ε.φ.
Απαρέμφατο, ε.φ.
Τα επαγγέλματα των Αρχαίων
Αληθής ιστορία;
Το ελάφι του Αίσωπου
Εισαγωγή στη σύνταξη
Σύνταξη: υποκείμενο-κατηγόρημα
Σύνταξη: κύριοι όροι της πρότασης : Υρ - Αρ - Κυρ
Σύνταξη: κύριοι όροι-ασκήσεις
Σύνταξη: κύριοι όροι-παρουσίαση
Είδη προτάσεων
Επανάληψη ΑΕ Γλώσσα Α Γυμνασίου
Αρχαία Ελληνικά Β΄γυμνασίου
...το αγαπημένο μας λύω...
Υποτακτική ε.φ. Θεωρία -ασκήσεις
Σχηματισμός υποτακτ. -παρατηρήσεις
Προστακτική ε.φ. θεωρία - ασκήσεις
Ασκήσεις εγκλίσεων ε.φ.
Ερωτηματική – Αόριστη αντωνυμία
Αναφορικές αντωνυμίες
..και το λύομαι
Οριστική μέσης φωνής
Προφορική άσκηση οριστικής μέσης φωνής
Υποτακτική μ.φ. Θεωρία -ασκήσεις
Προστακτική μ.φ. θεωρία - ασκήσεις
Προφορικές ασκ. υποτακτ.-προστακτ.μ.φ.
...και το ΕΙΜΙ
Κλίση μετοχών ε.φ.
Κλίση μετοχών μ.φ.
Η Σύνταξη χωρίς φόβο και με πολύ πάθος
Το αντικείμενο του ρήματος
Το απαρέμφατο
Μετοχές-σύνταξη
Επιρρηματικές μετοχές
Η Γ΄κλίση - γενικά
Αφωνόληκτα
Ουσιαστικά της γ΄κλίσης σε -ων και -ας
Ουδέτερα σιγμόληκτα σε -ος,-ους
Φωνηεντόληκτα σε -ις, -υς, -υ
Φωνηεντόληκτα καταληκτικά μονόθεμα σε -εὺς
Τα συγκοπτόμενα
Ενρινόληκτα- Υγρόληκτα
Επίθετα γ΄ κλίσης σε -ης -και -ων
Επίθετα γ΄κλίσης σε -υς, -εια, -υ
Επίθετα γ ΄κλ. : πολύς - μέγας
Επανάληψη ΑΕ Γλώσσα Β΄ Γυμνασίου
Αρχαία Ελληνικά Γ΄γυμνασίου
Ευκτική ε.φ.
Ευκτική μ.φ.
Παραθετικά επιθέτων-επιρρημάτων
Αόριστος β΄
Θέση του τόνου στα σύνθετα ρήματα της α.ε.
Κλίση: ἡ γυνή, ὁ/ἡ παῖς
Κλίση: αὐτός, αὐτή, αὐτό
Παθητικοί χρόνοι
Ποιητικό αίτιο και παθητική σύνταξη
Σύνδεση προτάσεων ή όρων προτάσεων
Η σύνταξη συνοπτικά: ρήμα, απαρέμφ.,μετοχή
Τα είδη του μορίου ἄν
Οι δευτερεύουσες προτάσεις
Δευτερεύουσες ονοματικές
Ειδικές
Ενδοιαστικές
Πλάγιες ερωτηματικές
Αναφορικές
Δευτερεύουσες επιρρηματικές
Αιτιολογικές
Τελικές
Συμπερασμ./αποτελεσματικές
Εναντιωματικές-Παραχωρητικές
Υποθετικές
Χρονικές
Αναφορικές
Συνηρημένα ρήματα
Επανάληψη ΑΕ Γλώσσα Γ Γυμνασίου
Αρχαία από μετάφραση
Όροι Οδύσσειας
Οδύσσεια
Ιλιάδα - Εισαγωγή - Ο μύθος
Παίζοντας με την Οδύσσεια και την Ιλιάδα
Ελένη - Εισαγωγή
Η εποχή - το έργο - η ομορφιά
Τρωικός και Πελοποννησιακός πόλεμος
Ελένη - escape room κ.ά. πολλά
Μία Αριάδνη γεμάτη μύθους
Νέα Ελλ. Α΄
Ανάλυση κειμένων: πεδία διερεύνησης
Ο δρόμος για τον παράδεισο...
Τα πράγματα στρώνουν περισσότερο
Το πιο γλυκό ψωμί
Τα κόκκινα λουστρίνια
Ο Βάνκας
Ο πιστός φίλος
Ο παππούς και το εγγονάκι
Μανιτάρια στην πόλη
Η ζωή στη Σύμη
Η Νέα Παιδαγωγική
Η Έξοδο
Η πείνα του Καραγκιόζη
Τα φαντάσματα
Η γάτα του παπά
Η Λεώνη μας
Γλωσσικές επαναλήψεις
Είδη προτάσεων
Δομή πρότασης
Οι Όροι της πρότασης - παίζοντας
Δομή της παραγράφου
τουβλάκια...συνοχής
Είδη λόγου, Περιγραφή -αφήγηση-επιχειρ.
Παραγωγή, σύνθεση, Οικογ. λέξεων
Το ρήμα
Προσδιορισμοί νεοελληνιστί
Παράθεση ή επεξήγηση;
Επιθετικός ή κατηγορηματικός προσδιορισμός;
Το άρθρο
Κλίση ουσιαστικών
Κλίση επιθέτων
Τα πολύπαθα σημεία στίξης
Ασκήσεις ορθογραφίας
Το δύστυχο πολύ...
Το ταλαίπωρο τελικό -ν
το πολύπαθο ως
λέξεις με δύο -ρρ-
Επανάληψη...ποικιλοτρόπως
Νέα Β΄Γυμνασίου
Και πάλι στο σχολείο
Η Ιουλία...
Άννα Φρανκ
Στην εποχή του τσιμέντου και της πολυκατοικίας
Για τον όρο μετανάστες
Ο Άλλος στη λογοτεχνία
Θερμοπύλες
Κάσπαρ Χάουζερ
Να ΄σαι καλά δάσκαλε
Ξενιτεμένο μου πουλί
Η Κωνσταντίνα...
Ο μικρός πρίγκιπας
Ο λύκος
Η εσχάτη των ποινών
επίθετα κληροδοτημένα και μη
Οι αντωνυμίες
Αποθετικά ρήματα
Η περίληψη
Το υποκείμενο του ρήματος
Μονόπτωτα /δίπτωτα ρήματα
Οι εγκλίσεις και η σημασία τους
Οι χρόνοι του ρήματος
Χρονική βαθμίδα - έγκλιση : εξάσκηση
Οι μετοχές
Τα συνθετικά και τα είδη των συνθέτων
Αχώριστα μόρια
Οικογένειες λέξεων
Διαθέσεις, Ενεργ.-παθ. σύνταξη
Μετατροπή ενεργ. σε παθ. και αντίστροφα
Βαθμοί επιθέτου-μετοχής / παραθετικά
Η σύγκριση
Επιρρηματικοί προσδιορισμοί
Τρόποι ανάπτυξης παραγράφου
«Φιλία: ένας ανεκτίμητος θησαυρός»
Εργασία - Επάγγελμα
Σχολείο στον χρόνο
Επανάληψη ΝΕ. Γλώσσα, Β΄
Νέα Γ΄ γυμνασίου
Τρόποι σύνδεσης προτάσεων
Ασκήσεις σύνδεσης προτάσεων
Δευτερεύουσες προτάσεις
Ειδικές, βουλητικές, ενδοιαστικές
Ευθύς και πλάγιος λόγος
Ερωτηματικές προτάσεις
Αναφορικές προτάσεις
Τελικές και αιτιολογικές
Χρονικές και υποθετικές
Αποτελεσματικές και εναντιωματικές
Επιρρηματικές-ονοματικές: ασκήσεις
Συνώνυμα-Αντώνυμα
Πολυσημία λέξεων
Ομώνυμες/ομόηχες,-παρώνυμες λέξεις
Υπώνυμα
Γλωσσικά ολισθήματα
Σχήματα λόγου
λάθος γένος
Του γιοφυριού της Άρτας
Ερωτόκριτος
Θούριος
Ε. Μαρτινέγκου, Αυτοβιογραφία
Ελεύθεροι πολιορκημένοι
Όσο μπορείς
Πρώτες ενθυμήσεις
Ζορμπάς
Στο παιδί μου
Η μεταμφίεση
Ζητείται ελπίς
Επανάληψη Γλ. Γ΄
Ιστορία Α΄
Ιστορία Β΄
Ιστορία Γ΄ , αναλυτικά ενότητες 1-32
Ενότητα 33
Ενότητα 36
Ενότητα 38
Ενότητα 39
Ενότητα 40
Ενότητα 41
Ενότητα 42
Ενότητα 43
Ενότητα 44
Ενότητα 46
Ενότητα 47
Ενότητα 54
 

Παραθετικά επιθέτων και επιρρημάτων

  • Οι βαθμοί των επιθέτων είναι τρεις: ο θετικός, ο συγκριτικός και ο υπερθετικός.
  • Οι δύο τελευταίοι βαθμοί αποτελούν τα παραθετικά των επιθέτων και επιρρημάτων. Ο σχηματισμός τους είναι μονολεκτικός και περιφραστικός.


Εν αρχή ην... διαδραστικό βιντεομάθημα με την κ. Κ. Σάιτ


Σχολικό βιβλίο, σελ. 17:



Ι. Παραθετικά επιθέτων

Α. Ομαλά παραθετικά

Η επιλογή μεταξύ -ο- και -ω- για τις καταλήξεις των παραθετικών των δευτερόκλιτων επιθέτων εξαρτάται από το εάν η παραλήγουσα του επιθέτου στο θετικό βαθμό είναι μακρά ή βραχεία. Συγκεκριμένα:

  • Εάν η παραλήγουσα του επιθέτου είναι μακρά (π.χ. ξηρός), στα παραθετικά του επιθέτου χρησιμοποιείται -ο- (ξηρότεροςξηρότατος).

    Εάν η παραλήγουσα του επιθέτου είναι βραχεία (π.χ. σοφός), στα παραθετικά του επιθέτου χρησιμοποιείται -ω- (σοφώτεροςσοφώτατος).

    Ειδική περίπτωση αποτελεί η «θέσει μακρά» παραλήγουσα. Ως θέσει μακρά λογίζεται οποιαδήποτε συλλαβή –ανεξαρτήτως του φωνήεντος που περιέχει– εφόσον ακολουθείται από δύο ή περισσότερα σύμφωνα ή από διπλό σύμφωνο (π.χ. σεμνόςσεμνότεροςσεμνότατος).

  • Προκειμένου να σχηματίσουμε τα παραθετικά ενός επιθέτου που στην παραλήγουσα του θετικού βαθμού παρουσιάζει δίχρονο φωνήεν (αιυ), πρέπει να γνωρίζουμε ποια δευτερόκλιτα επίθετα έχουν το φωνήεν της παραλήγουσας μακρό και ποια βραχύ.

    Έχουν το δίχρονο της παραλήγουσας μακρό τα επίθετα:

    ἀνιαρόςἰσχυρόςψιλόςφλύαροςπρᾶος και λιτός, π.χ. ἀνιαρότεροςἀνιαρότατος.    

    - που είναι σύνθετα με β΄ συνθετικό τα ουσιαστικά λύπηκίνδυνοςψυχήθυμόςτιμήνίκη και κῦρος, π.χ. εὐψυχότεροςεὐψυχότατος.

    Έχουν το δίχρονο της παραλήγουσας βραχύ τα επίθετα που λήγουν σε:

    -ιος, -ικος, -ιμος, -ινος, π.χ. δόκιμος → δοκιμώτεροςδοκιμώτατος.    

    -ακος, -αλος, -αμος, -ανος, -ατος, π.χ. δυνατός → δυνατώτεροςδυνατώτατος.     

    -αρος, -υρος, -χος, π.χ. ἥσυχος → ἡσυχώτεροςἡσυχώτατος.



Εφαρμόζουμε με τον Ελληνικό Πολιτισμό:




Β. Ανώμαλα παραθετικά


  • Ο πίνακας που ακολουθεί περιλαμβάνει τα πλέον εύχρηστα επίθετα που σχηματίζουν ανώμαλα παραθετικά:

    θετικόςσυγκριτικόςυπερθετικός
    ἀγαθός, ἡ ἀμείνων, τὸ ἄμεινονἄριστος, -η, -ον
    ὁ, ἡ βελτίων, τὸ βέλτιονβέλτιστος, -η, -ον
    , ἡ κρείττων, τὸ κρεῖττονκράτιστος, -η, -ον
    , ἡ λῲων, τὸ λῷονλῷστος, -η, -ον
    κακόςὁ, ἡ κακίων, τὸ κάκιονκάκιστος, -η, -ον
    ὁ, ἡ χείρων, τὸ χεῖρονχείριστος, -η, -ον
    καλόςὁ, ἡ καλλίων, τὸ κάλλιονκάλλιστος, -η, -ον
    μέγαςὁ, ἡ μείζων, τὸ μεῖζονμέγιστος, -η, -ον
    μικρόςὁ, ἡ ἐλάττων, τὸ ἔλαττονἐλάχιστος, -η, -ον
    ὀλίγοςὁ, ἡ μείων, τὸ μεῖονὀλίγιστος, -η, -ον
    πολύςὁ, ἡ πλείων, τὸ πλέονπλεῖστος, -η, -ον




Ο συγκριτικός βαθμός των επιθέτων που σχηματίζουν ανώμαλα παραθετικά κλίνεται όπως το δικατάληκτο τριτόκλιτο επίθετο ὁ/ἡ σώφρων, τὸ σῶφρον , π.χ.:

ενικός αριθμόςπληθυντικός αριθμός

 

αρσενικό - θηλυκόουδέτεροαρσενικό - θηλυκόουδέτερο
ονομ.ὁ/ἡ βελτίωντὸ βέλτιονοἱ/αἱ βελτίονες, βελτίουςτὰ βελτίονα, βελτίω
γεν.τοῦ/τῆς βελτίονοςτοῦ βελτίονοςτῶν βελτιόνωντῶν βελτιόνων
δοτ.  τῷ/τῇ βελτίονιτῷ βελτίονιτοῖς/ταῖς βελτίοσιτοῖς βελτίοσι
αιτ.τόν/τὴν βελτίονα, βελτίωτὸ βέλτιοντούς/τὰς βελτίονας, βελτίουςτὰ βελτίονα, βελτίω
κλητ.(ὦ) βέλτιον(ὦ) βέλτιον(ὦ) βελτίονες, βελτίους(ὦ) βελτίονα, βελτίω



Εξασκούμαστε με τον Ελληνικό Πολιτισμό:

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/2askiseis/AnwmalaParathetika1.htm



Γ. Περιφραστικοί τύποι παραθετικών

Όλα τα επίθετα (και τα επιρρήματα) μπορούν να σχηματίσουν και περιφραστικά παραθετικά ως εξής:

Συγκριτικός: μᾶλλον + θετικός βαθμός επιθέτου
Υπερθετικός: μάλιστα + θετικός βαθμός επιθέτου
π.χ. εὐδαίμωνμᾶλλον εὐδαίμωνμάλιστα εὐδαίμων



Δ. Επίθετα που δε σχηματίζουν παραθετικά

Δε σχηματίζουν παραθετικά τα επίθετα που σημαίνουν: ύλη (π.χ. λίθινος), τόπο (π.χ. θαλάσσιος), χρόνο (π.χ. ἐνιαύσιος = ετήσιος), μέτρο (π.χ. πηχυαῖος), συγγένεια ή καταγωγή (π.χ. πατρικός), μόνιμη κατάσταση (π.χ. θνητόςἀθάνατος).



Για να δούμε τι μάθαμε ξανά με τον Ελληνικό Πολιτισμό:

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/2askiseis/ParathetikaEppirimatwn.htm



Ανώμαλα παραθετικά επιρρημάτων

  • Τα πιο εύχρηστα ανώμαλα παραθετικά επιρρημάτων είναι τα εξής:

    θετικόςσυγκριτικόςυπερθετικός
    εὖἄμεινον, βέλτιον, κρεῖττονἄριστα, βέλτιστα, κράτιστα
    κακῶςχεῖρον, κάκιονχείριστα, κάκιστα
    καλῶςκάλλιονκάλλιστα
    μάλαμᾶλλονμάλιστα
    ὀλίγονμεῖον, ἔλαττον, ἧττονὀλίγιστα, ἐλάχιστα, ἥκιστα
    πολύπλέονπλεῖστον, πλεῖστα


Το κουίζ μας με την κ. Elisavet Kr:



Κι άλλο ένα κουίζ :




Παιχνιδοεξάσκηση by vasilikir και chrysasol!




...ψυχή πολύχρωμη ...ζωή στο προσκήνιο ... φως παντού