Ποιητικό αίτιο και παθητική σύνταξη
Σχολικό βιβλίο, σελ. 67: http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2238/Archaia-Elliniki-Glossa_G-Gymnasiou_html-empl/index08.html
Το διαδραστικό βιντεομάθημα από την κ. Κ. Σάιτ: https://content.e-me.edu.gr/wp-admin/admin-ajax.php?action=h5p_embed&id=1189972
Η θεωρία:
ἐγκαταλαμβάνεται ὑπὸ τοῦ πυρός:
Τα ρήματα παθητικής διάθεσης φανερώνουν ότι το υποκείμενό τους δέχεται μία ενέργεια από ένα άλλο πρόσωπο ή πράγμα. Ο συντακτικός όρος ο οποίος δηλώνει αυτό το πρόσωπο ή το πράγμα ονομάζεται ποιητικό αίτιο. Στο παραπάνω παράδειγμα το ποιητικό αίτιο εκφέρεται με τη συνηθέστερη μορφή του, δηλαδή τον εμπρόθετο προσδιορισμό ὑπό + γενική (πβ. ν.ε.: Αποκλείστηκε από τη φωτιά). Άλλες μορφές ποιητικού αιτίου είναι οι ακόλουθες (σελ. 67): ἀπό ἐκ παρά πρός | } | + γενική | Ὠφεληθησόμεθα ἀπὸ τῶν ποιητῶν. Ἡ νῆσος δῶρον ἐκ βασιλέως ἐδόθη. Παρὰ πάντων ὁμολογεῖται ὅτι οἱ καταλύοντες τὸν δῆμον ἐβούλοντο ἐκεῖνον τῶν πολιτῶν ἐκποδὼν γενέσθαι. Τὴν κιβωτὸν ἤκουσεν ᾐχμαλωτίσθαι πρὸς τῶν πολεμίων. | απρόθετη δοτική, συνήθως με παρακ., υπερσ. ή συντ. μέλλ. ή με ρηματικό επίθετο σε -τὸς ή -τέος | Ταῦτα ὡμολόγητο ἡμῖν τε καὶ σοί. Ὁ ποταμός ἐστιν ἡμῖν διαβατέος. |
Ενώ στην ενεργητική σύνταξη η έμφαση δίνεται στο υποκείμενο που δρα, στην παθητική η έμφαση δίνεται στην πράξη.
Διαδικτυακή εξάσκηση με τον Ελληνικό Πολιτισμό και την κ. I.Krah: http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/2askiseis/pathitiki-c8-5-1.htm http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/2askiseis/c08/c08-6.htm https://quizizz.com/join/quiz/5e78e0d8ed506d001bf02cae/start?studentShare=true
Η ώρα της εμπέδωσης με διαδραστικά βίντεο:Μετατροπή της ενεργητικής σύνταξης σε παθητική στα αρχαία ελληνικά, από τον κ. Γ. Παπαθανασίου:
Και το αντίστροφο, από τον κ. Γ. Παπαθανασίου, ξανά:
https://content.e-me.edu.gr/wp-admin/admin-ajax.php?action=h5p_embed&id=865138
Ανακεφαλαιώνουμε (σελ.67): ενεργητική σύνταξη | παθητική σύνταξη |
---|
Ὁ βασιλεὺς | ἐδίωκε | τοὺς πολεμίους | Οἱ πολέμιοι | ἐδιώκοντο | ὑπὸ τοῦ βασιλέως | υποκείμενο | ρήμα ενεργ. διάθεσης | αντικείμενο | υποκείμενο | ρήμα παθ. διάθεσης | ποιητικό αίτιο | Ο βασιλιάς καταδίωκε τους εχθρούς
| Οι εχθροί καταδιώκονταν από τον βασιλιά
|
|