συν-e-μάθηση


Αρχική σελίδα
Συνεργατικά σκαλιά γνώσεων
Αρχαία Ελληνικά Α΄γυμνασίου
Αρχαίες φράσεις σήμερα
Ομιλείτε την ελληνικήν, όχι όμως στα ελληνικά...
Φωνήεντα και τα σύμφωνα
Τα μέρη του λόγου: αρχ.-νέα
Κλίση άρθρου
Τα πνεύματα και ο τονισμός
νεοελληνική δοτική
Β΄ κλίση ουσιαστικών
Α΄ κλίση ουσιαστικών
Σύγκριση Α΄ και Β΄ κλίσης
Δευτερόκλιτα επίθετα
ΤΟ αντωνυμιακό τανγκό
Η δεικτική αντωνυμία
Οριστική ΕΝΣ-ΜΕΛ ε.φ.
Ενεστώτας του εἰμί
Παρατατικός του εἰμί
Παρατατικός-Αόριστος, Οριστική ε.φ.
Παρακείμ.-Υπερσυντ, Οριστική ε.φ.
Απαρέμφατο, ε.φ.
Τα επαγγέλματα των Αρχαίων
Αληθής ιστορία;
Το ελάφι του Αίσωπου
Εισαγωγή στη σύνταξη
Σύνταξη: υποκείμενο-κατηγόρημα
Σύνταξη: κύριοι όροι της πρότασης : Υρ - Αρ - Κυρ
Σύνταξη: κύριοι όροι-ασκήσεις
Σύνταξη: κύριοι όροι-παρουσίαση
Είδη προτάσεων
Επανάληψη ΑΕ Γλώσσα Α Γυμνασίου
Αρχαία Ελληνικά Β΄γυμνασίου
...το αγαπημένο μας λύω...
Υποτακτική ε.φ. Θεωρία -ασκήσεις
Σχηματισμός υποτακτ. -παρατηρήσεις
Προστακτική ε.φ. θεωρία - ασκήσεις
Ασκήσεις εγκλίσεων ε.φ.
Ερωτηματική – Αόριστη αντωνυμία
Αναφορικές αντωνυμίες
..και το λύομαι
Οριστική μέσης φωνής
Προφορική άσκηση οριστικής μέσης φωνής
Υποτακτική μ.φ. Θεωρία -ασκήσεις
Προστακτική μ.φ. θεωρία - ασκήσεις
Προφορικές ασκ. υποτακτ.-προστακτ.μ.φ.
...και το ΕΙΜΙ
Κλίση μετοχών ε.φ.
Κλίση μετοχών μ.φ.
Η Σύνταξη χωρίς φόβο και με πολύ πάθος
Το αντικείμενο του ρήματος
Το απαρέμφατο
Μετοχές-σύνταξη
Επιρρηματικές μετοχές
Η Γ΄κλίση - γενικά
Αφωνόληκτα
Ουσιαστικά της γ΄κλίσης σε -ων και -ας
Ουδέτερα σιγμόληκτα σε -ος,-ους
Φωνηεντόληκτα σε -ις, -υς, -υ
Φωνηεντόληκτα καταληκτικά μονόθεμα σε -εὺς
Τα συγκοπτόμενα
Ενρινόληκτα- Υγρόληκτα
Επίθετα γ΄ κλίσης σε -ης -και -ων
Επίθετα γ΄κλίσης σε -υς, -εια, -υ
Επίθετα γ ΄κλ. : πολύς - μέγας
Επανάληψη ΑΕ Γλώσσα Β΄ Γυμνασίου
Αρχαία Ελληνικά Γ΄γυμνασίου
Ευκτική ε.φ.
Ευκτική μ.φ.
Παραθετικά επιθέτων-επιρρημάτων
Αόριστος β΄
Θέση του τόνου στα σύνθετα ρήματα της α.ε.
Κλίση: ἡ γυνή, ὁ/ἡ παῖς
Κλίση: αὐτός, αὐτή, αὐτό
Παθητικοί χρόνοι
Ποιητικό αίτιο και παθητική σύνταξη
Σύνδεση προτάσεων ή όρων προτάσεων
Η σύνταξη συνοπτικά: ρήμα, απαρέμφ.,μετοχή
Τα είδη του μορίου ἄν
Οι δευτερεύουσες προτάσεις
Δευτερεύουσες ονοματικές
Ειδικές
Ενδοιαστικές
Πλάγιες ερωτηματικές
Αναφορικές
Δευτερεύουσες επιρρηματικές
Αιτιολογικές
Τελικές
Συμπερασμ./αποτελεσματικές
Εναντιωματικές-Παραχωρητικές
Υποθετικές
Χρονικές
Αναφορικές
Συνηρημένα ρήματα
Επανάληψη ΑΕ Γλώσσα Γ Γυμνασίου
Αρχαία από μετάφραση
Όροι Οδύσσειας
Οδύσσεια-Εισαγωγή - η ιστορία
Ιλιάδα - Εισαγωγή - Ο μύθος
Παίζοντας με την Οδύσσεια και την Ιλιάδα
Ελένη - Εισαγωγή
Η εποχή - το έργο - η ομορφιά
Τρωικός και Πελοποννησιακός πόλεμος
Ελένη - escape room κ.ά. πολλά
Μία Αριάδνη γεμάτη μύθους
Νέα Ελλ. Α΄
Ανάλυση κειμένων: πεδία διερεύνησης
Ο δρόμος για τον παράδεισο...
Τα πράγματα στρώνουν περισσότερο
Το πιο γλυκό ψωμί
Τα κόκκινα λουστρίνια
Ο Βάνκας
Ο πιστός φίλος
Ο παππούς και το εγγονάκι
Μανιτάρια στην πόλη
Η ζωή στη Σύμη
Η Νέα Παιδαγωγική
Η Έξοδο
Η πείνα του Καραγκιόζη
Τα φαντάσματα
Η γάτα του παπά
Η Λεώνη μας
Γλωσσικές επαναλήψεις
Είδη προτάσεων
Δομή πρότασης
Οι Όροι της πρότασης - παίζοντας
Δομή της παραγράφου
τουβλάκια...συνοχής
Περιγραφή -αφήγηση-επιχειρ.
Παραγωγή, σύνθεση, Οικογ. λέξεων
Το ρήμα
Προσδιορισμοί νεοελληνιστί
Παράθεση ή επεξήγηση;
Επιθετικός ή κατηγορηματικός προσδιορισμός;
Το άρθρο
Κλίση ουσιαστικών
Κλίση επιθέτων
Τα πολύπαθα σημεία στίξης
Ασκήσεις ορθογραφίας
Το δύστυχο πολύ...
Το ταλαίπωρο τελικό -ν
το πολύπαθο ως
λέξεις με δύο -ρρ-
Επανάληψη...ποικιλοτρόπως
Νέα Β΄Γυμνασίου
Και πάλι στο σχολείο
Να ΄σαι καλά δάσκαλε
Άννα Φρανκ
Για τον όρο μετανάστες
Ο Άλλος στη λογοτεχνία
Ξενιτεμένο μου πουλί
Κάσπαρ Χάουζερ
Η Ιουλία...
Θερμοπύλες
Η Κωνσταντίνα...
Ο μικρός πρίγκιπας
Ο λύκος
Η εσχάτη των ποινών
επίθετα κληροδοτημένα...
Οι αντωνυμίες
Αποθετικά ρήματα
Η περίληψη
Το υποκείμενο του ρήματος
Μονόπτωτα /δίπτωτα ρήματα
Οι εγκλίσεις και η σημασία τους
Οι χρόνοι του ρήματος
Χρονική βαθμίδα - έγκλιση : εξάσκηση
Οι μετοχές
Τα συνθετικά και τα είδη των συνθέτων
Αχώριστα μόρια
Οικογένειες λέξεων
Διαθέσεις, Ενεργ.-παθ. σύνταξη
Μετατροπή ενεργ. σε παθ. και αντίστροφα
Βαθμοί επιθέτου
Η σύγκριση
Επιρρηματικοί προσδιορισμοί
Τρόποι ανάπτυξης παραγράφου
«Φιλία: ένας ανεκτίμητος θησαυρός»
Εργασία - Επάγγελμα
Σχολείο στον χρόνο
Επανάληψη ΝΕ. Γλώσσα, Β΄
Νέα Γ΄ γυμνασίου
Τρόποι σύνδεσης προτάσεων
Ασκήσεις σύνδεσης προτάσεων
Δευτερεύουσες προτάσεις
Ειδικές, βουλητικές, ενδοιαστικές
Ευθύς και πλάγιος λόγος
Ερωτηματικές προτάσεις
Αναφορικές προτάσεις
Τελικές και αιτιολογικές
Χρονικές και υποθετικές
Αποτελεσματικές και εναντιωματικές
Επιρρηματικές-ονοματικές: ασκήσεις
Συνώνυμα-Αντώνυμα
Πολυσημία λέξεων
Ομώνυμες/ομόηχες,-παρώνυμες λέξεις
Υπώνυμα
Γλωσσικά ολισθήματα
Σχήματα λόγου
λάθος γένος
Του γιοφυριού της Άρτας
Ερωτόκριτος
Θούριος
Ε. Μαρτινέγκου, Αυτοβιογραφία
Ελεύθεροι πολιορκημένοι
Όσο μπορείς
Πρώτες ενθυμήσεις
Ζορμπάς
Στο παιδί μου
Η μεταμφίεση
Ζητείται ελπίς
Επανάληψη Γλ. Γ΄
Ιστορία Α΄
Ιστορία Β΄
Ιστορία Γ΄
Ενότητα 1
Ενότητα 2
Ενότητες 3 - 4
Ενότητα 5
Ενότητα 7
Ενότητα 8
Ενότητα 9
Ενότητα 10
Ενότητα 12
Ενότητα 13
Ενότητα 17
Ενότητα 18
Ενότητα 19
Ενότητα 20
Ενότητα 21
Ενότητα 22
Ενότητα 23
Ενότητα 27
Ενότητα 28
Ενότητα 29
Ενότητα 30
Ενότητα 31
Ενότητα 32
Ενότητα 33
Ενότητα 36
Ενότητα 38
Ενότητα 39
Ενότητα 40
Ενότητα 41
Ενότητα 42
Ενότητα 43
Ενότητα 44
Ενότητα 46
Ενότητα 47
Ενότητα 54
 

Λέξεις με δύο -ρρ-.

Πηγή: Ορθογραφία και ορθοέπεια

https://www.facebook.com/orthografiakaiorthoepeia/posts/1788324671197281/

Κατά τη σύνθεση είτε με αχώριστα μόρια είτε με συνδυασμό λέξεων, όταν το β΄συνθετικό αρχίζει από -ρ-, παρατηρείται σε μερικές περιπτώσεις διπλασιασμός του. Πιο συγκεκριμένα, το -ρ - αυτό διπλασιάζεται εφόσον ισχύουν ταυτοχρόνως :

α. Η καταληκτική συλλαβή του α΄ συνθετικού να περιέχει τα φωνήεντα ε, ο ή σχεδόν πάντα τα α, ι, υ. Τέτοια πρώτα συνθετικά είναι οι προθέσεις της Νέας Ελληνικής κατά, μετά, παρά, από, αντί, ή της Αρχαίας Ελληνικής διά, επί, περί, ή το επίθετο ίσος, τα λόγια αχώριστα μόρια αμφί-, ομο-, και τα λαικά α-, ανα-.

β. Το β΄ συνθετικό είναι λέξη που προέρχεται από την Αρχαία Ελληνική και άρχιζε από - ρ-. Οι πιο συνηθισμένες λέξεις είναι οι εξής:
ρέω ( -ροή, - ροια)

ρήγνυμι (-ραγία, - ραγής, - ρήξη)

ρέπω ( - ροπος, - ροπία, - ροπή)

ρητός ( - ρήση)

ρυθμός ( - ρυθμίζω, - ρύθμιση)

ρίπτω ( - ρίψη)

ροφώ ( - ρόφηση)

ράπτω ( - ράφος, - ραφία)

ρώννυμι ( - ρώστος, - ρωνω, - ρωση)

Για παράδειγμα:

Σύνθεση με πρόθεση ( και ίσος, αμφί, α-, ανα-)

α + -ραγής ( ρήγνυμι) = αρραγής

α + ρώννυμι = άρρωστος

ανά + ριπίζω = αναρρίπιση

αντί + ροπή = αντίρροπος

από + ρυθμός = απορρυθμίζω, απορρύθμιση

από + ροφώ = απορροφώ

από + ρέω = απορρέω, απόρροια

διά + ρήξη ( ρήγνυμι ) = διάρρηξη

επί + ρήμα = επίρρημα

κατά + ρέω = καταρρέω

μετά + ρυθμός = μεταρρυθμίζω

παρά + ρίζα = παράρριζα

περί + ρέω = περιρρέω ( στη φράση περιρρέουσα ατμόσφαιρα)

ίσος + ρέπω = ισόρροπος

αμφί + ρέπω = αμφιρρέπω

ομό + ρυθμός = ομόρρυθμος

ομό + ρίζα = ομόρριζο.

Σύνθεση με συνδυασμό λέξεων:

οξύ + ρύγχος = οξύρρυγχος

(-έτερος) + ρυθμός = ετερόρρυθμος

πλατύ + ρις ( ρινός) = πλατύρρινος

αίμα + - ραγία ( < ρήγνυμι) = αιμορραγία

αίμα + ροΐς = αιμορροΐδα

μηχανή + ράφος (< ράπτω) = μηχανορράφος

ύδωρ + ροή = υδρορροή

άκρο + ρίζα = ακρόρριζο

Επίσης το -ρ - διπλασιάζεται στη σύνθεση με τα εν -, συν-, παν-, και πάλιν-. όπου στην περίπτωση αυτή έχουμε αφομοίωση του τελικού -ν- με το αρχικό - ρ- της επόμενης λέξης:

εν + ρις (ρινός) = έρρινος

συν + ρέω = συρρέω

συν + ράπτω = συρράπτω

συν + ρίζα = σύρριζα

παν + ρήση= παρρησία

πάλιν + ρέω = παλίρροια

Τέλος γράφονται με δύο ρ οι λέξεις οι κληρονομημένες από την αρχαιότητα λέξεις:

θάρρος (θαρραλέος, θαρρετός, θαρρώ, ενθαρρύνω, ενθάρρυνση, ενθαρρυντικός)

αρραβώνας (αρραβωνιάζω, αρραβωνιαστικός. -ιά)

άρρεν (αρρενωπός, αρρενογονία)

πυρρός =κοκκινωπός, πυρρότριχος, πυρρίχιος= είδος αρχαίου χορού

ορρωδώ =κάνω πίσω, διστάζω

καθώς και τα κύρια ονόματα:

Πύρρος

Σέρρες

Τυρρηνία

Δυρράχιο

Δε διπλασιάζεται το -ρ-:

α.Στις λέξεις που είναι σύνθετες με το επίρρημα ξανά και το αχώριστο μόριο ξε-:

ξαναρίχνω

ξεριζώνω

β. Στους ρηματικούς τύπους των παρελθοντικών χρόνων που έχουν πάρει αύξηση:

έριξα

έραψα

Διπλασιάζεται όμως το - ρ- στους παρελθοντικούς χρόνους των ρημάτων που ανάγονται στην Αρχαία Ελληνική:

ερρίφθη ( στην παγιωμένη έκφραση ο κύβος ερρίφθη)

έρρεα

γ. Όταν η λήγουσα του η α΄ συνθετικού περιέχει ένα από τα φωνήεντα η, ω ή τις διφθόγγους αι, ει, οι, ή τα αυ, ευ ( τα οποία εξάλλου φωνολογικά είναι σύμφωνα) :

αείροος (αυτός που ρέει πάντα)

εύρωστος

εύρυθμος

δ, Όταν στη θέση του β΄συνθετικού είναι λέξεις που μεταπλάστηκαν σε νεότερες περιόδους π.χ.

ρίχνω από το ρίπτω

ρέμα από το ρεύμα< ρέω, βαθύρεμα

ράβω από το ράπτω κ.ά.

ή λέξεις που σήμερα αρχίζουν από - ρ- αλλά στο παρελθόν άρχιζαν από άλλο γράμμα π.χ.

ρωτώ < ερωτώ, αναρωτιέμαι

ρύζι < όρυζα, σπανακόρυζο

ε. Όταν το β΄συνθετικό είναι ξενική λέξη ή έχουμε περίπτωση αντιδανείου:

αντιρεαλιστής

ωτορινολαρυγγολόγος

...ψυχή πολύχρωμη ...ζωή στο προσκήνιο ... φως παντού