Ο Ανέστης Ευμορφόπουλος είναι ένα πρόσωπο που δεν έχει άμεσα σχέση με τον τόπο μας. Για πρώτη φορά πληροφορήθηκα το όνομά του από τα χειρόγραφα που μου έδωσε ο μακαρίτης σήμερα Ευάγγελος Σερμπέζης, γεννημένος το 1926 στη Βουλγαρία και που σε ηλικία 2 ετών ήρθε στη Νέα Σάντα, με την οικογένειά του. Στις χειρόγραφες αυτές σημειώσεις του 90 ετών γέροντα υπήρχε κι ένα τμήμα που το είχε αφιερώσει στον Ανέστη Ευμορφόπουλο. Τον είχε δάσκαλο ως μαθητής του δημοτικού σχολείου της Νέας Σάντας. Μάλιστα ο δάσκαλος αυτός υπήρχε σε δυο παλιές φωτογραφίες. Πρόσφατα είχα μια επικοινωνία με τον Ευδόξιο Ευμορφόπουλο, γιο του παλιού εκείνου δασκάλου. Από την επικοινωνία αυτή προέκυψε ένα ενδιαφέρον υλικό, το οποίο έκρινα ότι μπορεί να δημοσιευτεί.
Το αφιερώνω στον ωραίο εκείνο γέροντα Ευάγγελο Σερμπέζη, που βέβαια δε βρίσκεται σήμερα ανάμεσά μας, όμως είμαι βέβαιος πως θα το διαβάσει εκεί ψηλά που ζει με τους αγγέλους και θα χαρεί να μάθει για τον παλιό του δάσκαλο περισσότερα πράγματα!
Νέα Σάντα 1934. Φωτογραφία που ανήκει στο αρχείο του Ευάγγελου Σερμπέζη. Ανάμεσα στα πρόσωπα υπάρχει ο δάσκαλος Ανέστης Ευμορφόπουλος (επάνω από το γιατρό Χρήστο Τσιτσώνη με το καβουράκι). Η Νέα Σάντα ήταν το πρώτο χωριό στο οποίο διορίστηκε ως δάσκαλος. Γύρω στα 1938 πήγε στην Κομοτηνή όπου επέδειξε σημαντική δραστηριότητα και συμμετείχε στην οργάνωση του προσκοπισμού. Από τα υπόλοιπα πρόσωπα εντοπίστηκαν οι: Ηλίας Πετρίδης (Πρόεδρος της Κοινότητας), Κώστας Ιωσηφόπουλος (Γραμματέας) και η γυναίκα του Μερόπη.
Σάπες 1937: Άλλη μια μοναδική φωτογραφία, από το αρχείο του Ευάγγελου Σερμπέζη. Ήταν τότε μαθητής της ΣΤ' τάξης και μαζί με τους συμμαθητές του ήρθαν εκδρομή στις Σάπες. Ανάμεσα στα πρόσωπα και ο δάσκαλος Ανέστης Ευμορφόπουλος (ο ψηλότερος με τη γραβάτα). Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι και στις εκδρομές οι δάσκαλοι ήταν ντυμένοι ευπρεπέστατα. Για την ιστορία ο Ε. Σερμπέζης θυμάται ότι η φωτογραφία τραβήχτηκε το 1937, μπροστά στο σπίτι του Βραδέλη από το φωτογράφο Γιάννη Ντουφεκτσή με ξύλινη φωτ. μηχανή που ήταν στηριγμένη σε τρίποδα. Το βράδυ, μαθητές και δάσκαλοι επέστρεψαν στη Νέα Σάντα με τα πόδια.
Βιογραφικά στοιχεία
Ο Ανέστης Ευμορφόπουλος γεννήθηκε το 1908 στη Μάδυτο του Νομού Καλλιπόλεως Ανατ. Θράκης. Το Νοέμβριο του 1922, σε ηλικία 14 ετών ήρθε πρόσφυγας στην Ελλάδα με τους γονείς του Φώτιο (+1940), που ήταν ιερέας και τη μητέρα του Ραλλού(+1939). Εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα και συγκεκριμένα στην τότε κοινότητα Καλλιθέας.
Το 1934, σε ηλικία 26 ετών, διορίστηκε ως δάσκαλος στο Μονοθέσιο Δημοτικό Σχολείο Νέας Σάντας. Ο τότε μαθητής του Ε. Σερμπέζης γράφει: "Το 1930-31 καινούρια δασκάλα του χωριού ήταν γυναίκα, η Νικολέτα Στόλου, από τον Πειραιά. Αυτή, μου έμαθε τα πρώτα μου γράμματα. Έμεινε μέχρι το 1934. Τη διαδέχτηκε ο Ανέστης Ευμορφόπουλος από την Ανατ. Θράκη, παπαδοπαίδι. Από αυτόν έλαβα το απολυτήριο του δημοτικού. Στο σχολείο του χωριού παρέμεινε μέχρι το 1939, οπότε και κηρύχτηκε ο Μεγάλος Πόλεμος! Ήταν ένας αγαπητός στους χωριανούς δάσκαλος, εργατικός και κοινωνικός. Στα χρόνια που ήταν δάσκαλος, το σχολείο είχε πάνω από εκατό μαθητές κι επειδή το σχολείο ήταν μονοθέσιο, λειτουργούσε πρωί και απόγευμα. Οι μισοί μαθητές έκαναν μάθημα πρωί και οι άλλοι μισοί το απόγευμα. Ο Ευμορφόπουλος είχε δημιουργήσει στην αυλή του σχολείου ένα αθλητικό κέντρο, όπου οι μαθητές περνούσαν ευχάριστα τις ελεύθερες ώρες τους. Το 1939, ο δάσκαλος επιστρατεύτηκε και πήγε στο μέτωπο να πολεμήσει. Τον συνάντησα, γύρω στα 1970 στην Αθήνα. Είχε τραύμα από μια μάχη με τους Ιταλούς στην ωμοπλάτη, αλλά το χέρι του λειτουργούσε μόνο που ήταν πιο κοντό, μετά από μια δύσκολη τότε επέμβαση".
Κατά τη διάρκεια της θητείας του ως δάσκαλος, διακρίθηκε και σε εξωσχολικές δράσεις, ιδιαίτερα για την οργάνωση του προσκοπισμού. Το 1939, έλαβε από τον Γενικό Έφορο Προσκόπων Ελλάδος το Μετάλλιο Ευδοκίμου Υπηρεσίας".
Επίσης, η Νομαρχιακή Επιτροπή Ροδόπης, τον όρισε αντιπρόσωπο για την οργάνωση της συμμετοχής στην Πανελλήνια Γεωργική Έκθεση του Ζαππείου, το 1936. Για την επιτυχημένη προσπάθεια που κατέβαλε το Υπουργείο Γεωργίας του απένειμε "Ειδική Ευαρέσκεια".
'Οταν άρχισε ο πόλεμος του 1940, ως Έφεδρος υπολοχαγός, έλαβε μέρος στις μάχες τόσο του Μακεδονικού, όσο και του Αλβανικού Μετώπου. Μετά την υποχώρηση του μετώπου, κατέφυγε στην Κρήτη, όπου και έλαβε μέρος στους αγώνες της αντίστασης κατά των Γερμανών. Μάλιστα σε μια από τις μάχες τραυματίστηκε σοβαρά. Για τη δράση του στους αγώνες της πατρίδας του απονεμήθηκαν:
1. Το Χρυσούν Αριστείον Ανδρείας.
2. Ο Χρυσούς Σταυρός μετά ξιφών του Τάγματος του Φοίνικος.
3. Ο Πολεμικός Σταυρός Γ' τάξεως.
4. Το Αναμνηστικόν Μετάλλιον μετά τραυμάτων.
5. Ο Χαλκούς Σταυρός του Αγίου Μάρκου. (Δράση στην Οργάνωση Ο.Α.Γ.).
6. Ο Χρυσούς Σταυρός του Αγίου Μάρκου (Πολεμική Δράση).
7. Το Αναμνηστικό Μετάλλιο Εθνικής Αντίστασης.
Τέλος, παρασημοφορήθηκε μαζί με άλλους αξιωματικούς και πολίτες, σε επίσημη τελετή, στις 12/2/1951. Το ΓΕΣ, δια του ΑΝΧΗ Γκιών, ζήτησε από τον ίδιο πληροφορίες που αφορούσαν τη δράση των ελληνικών τμημάτων και ιδιαίτερα του 6ου Λόχου, 6ου Συντάγματος για τον πρωτεύοντα ρόλο στις ηρωικές μάχες της Κρήτης, προκειμένου να εκδοθεί η επίσημη ιστορία της Μάχης της Κρήτης.
Μετά την απαλευθέρωση τοποθετήθηκε στην Αθήνα, όπου υπηρέτησε σε διάφορα σχολεία της Δ' Εκπ/κής Περιφ. Αθηνών. Επίσης υπηρέτησε στο Γραφείο του Γενικού Επιθεωρητή Σχολών Αλλοδαπής.
Το 1948 έλαβε το Πτυχίο της Ανώτατης Σχολής Πολιτικών Επιστημών, καθώς και το Πτυχίο της Νομικής, το 1957.
Από το 1945 φαίνεται να είναι μόνιμος κάτοικος της Καλλιθέας Αθηνών. Με τη σύζυγό του Χρυσούλα (1920), απέκτησε τρία αγόρια. Το Φώτιο (1943), τον Ευδόξιο (1946) και τον Παύλο (1950).
ΣΥΓΓΡΑΦΙΚΟ ΕΡΓΟ ΜΕ ΤΟ ΨΕΥΔΩΝΥΜΟ "ΤΑΚΗΣ ΑΚΡΙΤΑΣ"
Για πολλά χρόνια, ασχολείται και με τη λογοτεχνία με το όνομα "ΤΑΚΗΣ ΑΚΡΙΤΑΣ". Τα περισσότερα από τα έργα του δημοσιεύτηκαν σε επιστημονικά περιοδικά και στον ημερήσιο τύπο.
Βιβλία που εκδόθηκαν:
1. «ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ» (Χρονικό της μάχης της Κρήτης) – 1947 / Σελ. 92
2. «Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΓΑΛΑΤΑ» (Γερμανικά αλεξίπτωτα στην Κρήτη-πολεμικό διήγημα) – 1949 / Σελ. 168
3. «Η ΘΡΑΚΗ» (Το διαμάντι της Ελλάδος-ταξιδιωτικό), που πήρε έπαινο από την ΕΛΠΑ Αθηνών – 1950 / Σελ. 64
4. «ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΙΖΥΗΝΟΣ» (Ο ποιητής που τραγούδησε την Ελλάδα-μελέτη) – 1952 / Σελ. 86
5. «Ο ΠΕΙΡΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ» (Συλλογή διηγημάτων) – 1953 / Σελ. 71
6. «ΤΑ ΜΕΘΑΝΑ» (ταξειδιωτικές εντυπώσεις), - 1955 / Σελ. 112
7. «Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ» (Δοκίμιο) – 1959 / Σελ. 107
8. «ΚΥΠΡΟΣ» (Το γαλάζιο νησί, Γεωγραφικό – ιστορικό - ταξειδιωτικό) – 1961 / Σελ 485
9. «ΑΧΙΛΛΕΥΣ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ» (Ο ιατροφιλόσοφος – ο σοφός του Ζαγαζίκ – Βιογραφικό) 1964 / Σελ. 44
10. «ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΤΡΑΠΑΝΗΣ» (Ο ποιητής της Θράκης) – 1966 / Σελ. 24
11. «ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΙ ΗΡΩΕΣ» (Ανάπηροι: Οι ημίθεοι του πολέμου – διηγήματα) – 1964 / Σελ. 244
12. «ΘΡΑΚΗ»(Αρχαία και σύγχρονη ζωή – Λογοτεχνικός, τουριστικός οδηγός της Θράκης) 1968 / Σελ. 169
13. «ΦΛΟΓΙΣΜΕΝΟΙ ΟΥΡΑΝΟΙ» (Γερμανικά αλεξίπτωτα στην Κρήτη – Πολεμικό διήγημα) 1969 / Σελ. 174
14. «ΜΙΑ ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΣΤΑ ΛΕΥΚΑ ΟΡΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ» (Πολεμική περιπέτεια) – 1970 / Σελ. 134
15. «Ο ΦΟΙΤΗΤΗΣ ΛΟΥΚΑΣ ΑΥΔΗΣ» (Πρωτότυπη τετράπρακτη φοιτητική κωμωδία) – 1970 / Σελ. 117
16. «Η ΘΡΑΚΗ» (Ανάμεσα στους αιώνες – Ιστορικό, Λαογραφικό) – 1970 / Σελ. 24
17. «ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ» (Τριπρακτο πολεμικό – κοινωνικό δράμα) – 1970 / Σελ. 111
18. «ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ» (Ο φιλόσοσφος της Θράκης – ο ιδρυτής της Ατομικής θεωρίας) – 1972 / Σελ. 33
19. «ΑΓΙΟΝ ΌΡΟΣ» (Ο φρουρός της Ορθοδοξίας – στα χριστιανικά κάστρα της σιωπής και της γαλήνης) – 1972 / Σελ. 292
20. «ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ» (Τραγωδία – Τρίπρακτο αρχαϊκό δράμα) – 1975 / Σελ. 120
21. «Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ» (Για μια ιδανική Χριστιανική Κοινωνία & Πολιτεία) 1975/ Σελ. 111
22. «Ο ΠΑΡΑΜΥΘΕΝΙΟΣ ΚΟΣΜΟΣ» (Διηγήματα – Ιστορίες για μικρούς και μεγάλους) – 1976 / Σελ. 104
23. «ΣΩΚΡΑΤΗΣ» (Ο μέγας διδάσκαλος της Ανθρωπότητος) – Το Κύκνειο Άσμα του ΤΑΚΗ ΑΚΡΙΤΑ – 1977 / Σελ. 112
Αξίζει τέλος να αναφέρουμε ότι, ο Ανέστης Ευμορφόπουλος ήταν καλός γνώστης της Γαλλικής Γλώσσας και ικανοποιητικά της Γερμανικής.
Ευχαριστώ τον Ευδόξιο Ευμορφόπουλο, για την παροχή των πληροφοριών. Σημειώνω και πάλι ότι τη σελίδα αυτή την αφιερώνω στο μακαρίτη Ευάγγελο Σερμπέζη και σε οιονδήποτε άνθρωπο που θα είχε διάθεση να καταγράψει πληροφορίες και στοιχεία για το χωριό της Νέας Σάντας, έχει την άδεια να χρησιμοποιήσει το παραπάνω υλικό.
ΑΝΑΡΤΗΣΗ: 16/02/2017