Σάπες: ο τόπος μας (2)

 Δεν είχα την πρόθεση να ασχοληθώ με το ιστορικό της 388 Π.Α.Π. [Προκεχωρημένη Αποθήκη Πυρομαχικών], όμως τα παλιότερα χρόνια υπήρχε μια συναισθηματική σύνδεση μεταξύ της Μονάδας με τον τοπικό πληθυσμό.  Εκτός από τη στρατιωτική δύναμη  σε στρατιώτες και αξιωματικούς, εργαζόταν κι ένας μεγάλος αριθμός πολιτών σε μόνιμη βάση οι οποίοι προερχόταν από την περιοχή κι αυτό κράτησε πολλά χρόνια. 
 Εκτός από τη στρατιωτική αποστολή της υπηρεσίας υπήρχε κι ένας κοινωνικός χαρακτήρας προσέγγισης με τους πολίτες. Απόδειξη ήταν η οργάνωση εκδηλώσεων με κοινή συμμετοχή των ανδρών της Μονάδας και των Σαπαίων. Εξάλλου και οι οικογένειες των στελεχών των υπηρεσιών αυτών δεν ήταν ποτέ απομονωμένες από το τοπικό κοινωνικό σύνολο. Συμμετείχαν σε κάθε κοινωνική δραστηριότητα και οι πολίτες συμπαθούσαν και έκαναν παρέα με αυτούς, είτε σε οικογενειακό είτε σε προσωπικό επίπεδο.

 Δεν έλειπαν και οι φιλικές αθλητικές αναμετρήσεις ποδοσφαίρου με τις δύο τοπικές ομάδες της Ελπίδας και της ανεπίσημης ομάδας του ΟΡΦΕΑ.  Με αυτή την ομάδα υπάρχει και μια τραγική ιστορία που μου διηγήθηκαν. Είχε συμφωνηθεί μια ποδοσφαιρική συνάντηση στρατιωτών της ΠΑΠ με τον ΟΡΦΕΑ.   Η ομάδα της 388 ΠΑΠ, δεν είχε έρθει ακόμη και καθώς την περίμεναν ήρθε το θλιβερό νέο.   Θα ερχόταν με στρατιωτικό όχημα τα επόμενα λεπτά. Όμως τύχη σκληρή και τραγική περίμενε τα παιδιά εκείνα. Καθώς ερχόταν έσπασαν τα φρένα του οχήματος με αποτέλεσμα δυο στρατιώτες να χάσουν τη ζωή τους! Ήταν φυσικό από τότε η ομάδα του ΟΡΦΕΑ, να μην έχει τη διάθεση να συνεχίσει τις εμφανίσεις και από τότε διαλύθηκε!

  Στην ΠΑΠ, η οποία έχει την εδρα της στα νότια υψώματα των Σαπών ήταν μια μονάδα, όπου φυλασσόταν πυρομαχικά του στρατού κι εκεί εκτός από το στρατιωτικό προσωπικό εργαζόταν και πολίτες. Μια φορά το χρόνο, την ημέρα του Πάσχα, γιόρταζαν μαζί στρατός και πολίτες με μουσική, χορό και άφθονα ψητά αρνιά στη σούβλα. Ήταν κάτι σαν έθιμο να συμμετέχουν και οι επίσημες πολιτικές αρχές, ενώ οι καταστηματάρχες επαγγελματίες πρόσφεραν τα περισσότερα ίσως αρνιά για το παραδοσιακό ψήσιμο στη σούβλα. Θυμάμαι κι εγώ, να συμμετέχω μαζί με τα άλλα μέλη της φιλαρμονικής του Δήμου στη μουσική διασκέδαση των συμμετεχόντων.

 Θέλω να ευχαριστήσω το φωτογραφό Γιώργο Ψωμιάδη και το δάσκαλο Σάββα Μαυρίδη για την πρόθυμη παραχώρηση των περισσότερων φωτογραφιών αυτής της σελίδας.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ 388 ΠΑΠ ΣΑΠΩΝ 

Σάπες 25/4/1965: Πάσχα στην ΠΑΠ. Είπα να καταθέσω κι εγώ μια από τις φωτογραφίες του δικού μου αρχείου στο θέμα αυτό. Ήταν Πάσχα του 1965, όταν με τη Φιλαρμονική του Δήμου πήγαμε να συνεισφέρουμε στη γιορτή του στρατού. Με το κλαρίνο παρά πόδα εγώ, δε χάσαμε την ευκαιρία για μια αναμνηστική φωτογραφία με την παρέα μου. Από δεξιά ο Δημ. Παπαθεοδώρου, Κοσμάς Κηπουρός, Νίκος Πάππος, Παν. Γρηγορόπουλος, Δρακούλης Αλεξίου και ο υποφαινόμενος. Και βέβαια δεν παραλείπουμε να φέρουμε μαζί μας και τα γυμνασιακά καπέλα μας. Πίσω από μένα είναι ο Τάσος Μπουφινάς και ο Βαγγέλης Χαδόλιας.

Σάπες 4/5/1966: Πάσχα στην ΠΑΠ. Τα Φανταράκια και οι αξιωματικοί της ΠΑΠ σε μια αναμνηστική φωτογραφία ΄με τους νέους και νέες των Σαπών, για να θυμούνται μετά από χρόνια τις ευχάριστες αυτές στιγμές κι εμείς μετά από 46 χρόνια να προσπαθούμε να αναγνωρίσουμε φυσιογνωμίες, όπως του Γιώργου Καζάκου, του Δημητράκη (δούλευε στο Φαρμακείο Χαστά), της Χρυσ. Παγώνη, της Ευθυμίας Τσαβδάρη, του Παύλου Παυλίδη, της Χρυσούλας Παπαϊωάννου, του Τάκη Παπαδόπουλου, της Ελένης Μπουφινά, του Λάκη Σταυρίδη, αν δεν κάνω λάθος. Ο μικρός δεξιά καθιστός Αντώνης Μακρής. [αρχείο Γ.Ψωμιάδη]

Σάπες 4/5/1966. Την ίδια ημέρα. Η μέρα αν και κουραστική για μερικά φανταράκια που είχαν όλη την ευθύνη της προετοιμασίας της γιορτής ήταν και για τα παιδιά αυτά, μακριά από τις οικογένειές τους κάτι διαφορετικό και χαρούμενο! Ανάμεσα στην υποχρέωσή τους να εξυπηρετήσουν τους πολλούς καλεσμένους τους, βρίσκουν την ευκαιρία να πιουν ένα ποτηράκι ρετσίνα και να δοκιμάσουν τους νόστιμους μεζέδες που οι ίδιοι έφτιαξαν. [αρχείο Γ. Ψωμιάδη].

Σάπες 4/5/1966: Πάλι από την ίδια γιορτή. Για τη διασκέδαση των στρατιωτών και των καλεσμένων τη μέρα της Ανάστασης, δεν ήταν δυνατό να λείπει και το μουσικό συγκρότημα. Με τους ήχους του ακορντεόν από τον Χ. Μαρίνο, του κλαρίνου από τον Γκάζο, και των κρουστών γινόταν ένα αληθινό πανηγύρι που διασκέδαζε όλον τον κόσμο. Για τα ονόματα θα επανέλθω. [αρχείο Γ.Ψωμιάδη].

Σάπες 10/4/1966: Για την ημερομηνία αυτή δεν μπορώ να δώσω μια εξήγηση, γιατί την ίδια χρονιά να υπάρχουν δυο γιορτές με διαφορά περίπου ενός μήνα. Οι ημερομηνίες υπάρχουν με σφραγίδα πίσω από τις φωτογραφίες του Γ. Ψωμιάδη, γι αυτό και τις αναφέρω έτσι ακριβώς όπως τις βλέπω. Εδώ, ο διοικητής της ΠΑΠ πρώτος σέρνει το χορό και ακολουθούν η παπαδιά, η Μαλλίδου, ο τότε Δήμαρχος Χρήστος Τσιτσώνης, ο Βασ. Μαλλίδης, ο Σταύρος Σμυρνόπουλος και άλλοι.

10 /4/1966: Την ίδια ημέρα, παρέα που την αποτελούν οι: Νίκος Κηπουρός, Αγγέλα και Λίτσα Μπεκιαρίδου, Νίκος Τσιαντούκας, Αλέκος Σταυρίδης, Ελένη Τσιαντούκα,Δημήτρης Μπεκιαρίδης, Νίκη Τσιαντούκα. [αρχείο Γ.Ψωμιάδη].

Πάλι από την ίδια γιορτή τα φανταράκια ψήνουν στις σούβλες τα αρνιά για να ευχαριστήσουν τους καλεσμένους. Ήταν τόσο νόστιμα και καλοψημένα που εκατοντάδες Σαπαίοι φρόντιζαν να τιμήσουν τη γιορτή τους με την παρουσία τους. Θυμάμαι ότι ήταν κάτι ως έθιμο να επισκεφτούν οι Σαπαίοι τη γιορτή του στρατού, αφού και οι ίδιοι διασκέδαζαν με μουσική και χορούς. Ήταν κατά κάποιο τρόπο το γεγονός της ημέρας. Και αν δεν με απατά η μνήμη μου τα αρνιά που ψηνόταν τη μέρα εκείνη ήταν τα περισσότερα, προσφορές των επαγγελματιών και διαφόρων τοπικών Συλλόγων.

Πάσχα στην ΠΑΠ: 10 / 4 / 1966: Τα νέα κορίτσια των Σαπών με το διοικητή της ΠΑΠ χορεύουν ελληνικούς χορούς με τη μουσική από το Γιώργο Μαρουφίδη και τον Κυριάκο Κυριαζίδη (τους άλλους δεν τους ξεχωρίζω). Αν δεν κάνω λάθος χορεύουν η Ε. Τσαβδάρη, Α.Καζανιάδη, Χρ. Παγώνη, Μ. Παπαδοπούλου, Λ.Κιουπτσή, [αρχείο Γ.Ψωμιάδη]

10/4/1966: Η παρέα απολαμβάνει αυτούς που χορεύουν. Από αριστερά διακρίνω τους αδερφούς Ευκαρπίδη, Θόδωρο, Γιώργο και Παναγιώτη. Ενδιάμεσα ο Γ.Πολυχρονιάδης, το Σάκη Ψωμιάδη, το μικρό κοριτσάκι η Φωτεινή Ψαθά και λίγο πιο δεξιά η μητέρα της Βάσω και ο πατέρας της Μίμης Ψαθάς. Ενδιάμεσα ο Ιορδάνης Ξανθόπουλος και στην άκρη ο Γιάννης Σταμπουλάκης. [αρχείο Γ.Ψωμιάδη]. Επίσης με τη βοήθεια της Ευαγγελίας Σταμάτη συμπληρώνω και διορθώνω τα εξής: Το κορίτσάκι δίπλα στη Φωτεινή είναι η Αφεντούλα Σταμπουλάκη και πίσω η Σουλτάνα. Διορθώνω και το όνομα Γιάννης του παππού της και όχι Χρήστος! Ευχαριστώ... τη Βαγγελιώ...

30 Απριλίου 1967: Δυο φωτογραφίες της ίδιας ημέρας με τα ίδια πρόσωπα. Είναι Κυριακή του Πάσχα και στην ΠΑΠ των Σαπών, συνεχίζονται οι πασχαλιάτικες εκδηλώσεις με χορούς, τραγούδια και ψητά αρνιά. Όπως προανέφερα στις εκδηλώσεις αυτές κατά εκατοντάδες συμμετείχαν και οι συμπολίτες μου, που με την παρουσία τους έδειχναν το συναισθηματικό δέσιμο που είχαν με τα στρατευμένα φανταράκια, που τις άγιες τούτες ημέρες βρισκόταν μακριά από τις οικογένειές τους. Από τις δυο παραπάνω φωτογραφίες βλέπουμε και την οργανωμένη συμμετοχή μιας ομάδας του Τοπικού Σώματος Ελληνίδων Οδηγών. Στην επάνω φωτογραφία οι Οδηγοί είναι ανεβασμένα στην καρότσα του φορτηγού του Γιώργη Λιπορδέζη, ενός από τους πρώτους προσκόπους στις Σάπες. Τα κορίτσια είναι έτοιμα για να πάνε στην ΠΑΠ, όπου και τα βλέπουμε γύρω από το γιορτινό τραπέζι όπου ήδη έχουν φτάσει, με παρέα κάποιους αξιωματικούς. Ο μεσαίος μου είναι γνωστός, γιατί κατάγεται από τις Σάπες. Είναι ο Σωκράτης Γρηγορόπουλος, ο μεγαλύτερος γιος του παπανικόλα. Από τα μέλη του Σ.Ε.Οδηγών αναφέρω τις: (επάνω) Κατίνα Λιπορδέζη, Αγγέλα Μπεκιαρίδου και γύρω από το τραπέζι: Σουλτάνα Νάννου, Σούλα Λιπορδέζη, Μάγδα Παπαδοπούλου, Σύρμω Κουγιουρούκη, Γεωργία Σεραϊτίδου, Νίτσα και Ρούλα Παπά, Τότα Μαργαρίτη, Βαρβάρα Θεμελή, Καίτη Πρασίδου, Αντιγόνη Μισσαρβίδου. Για τα υπόλοιπα πρόσωπα έχω κάποιες αμφιβολίες. Επίσης στην επάνω φωτογραφία είναι ακόμη η Λίτσα Μπεκιαρίδου, Χρυσούλα Παπαϊωάννου, Κούλα Τατσίνα. (Αρχείο: Θεοδώρα Μισσαρβίδου).

Θα προστεθούν και άλλες πληροφορίες όταν προκύψει νέο υλικό