Σύντομο ιστορικό: Το αριστουργηματικό αυτό ψηφιδωτό (324Χ317 εκ.) είναι ένα από τα καλύτερα διατηρημένα της ελληνιστικής περιόδου. Χρονολογείται γύρω στο 325 π.Χ., εποχή μεγάλης ακμής για τη Μακεδονία μετά τις κατακτήσεις του Φιλίππου και του Αλεξάνδρου. Αποτελεί το δάπεδο οικίας γνωστής ως «Οικία της αρπαγής της Ελένης», που βρέθηκε στην Πέλλα, πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδόνων βασιλέων και γενέτειρα του Αλεξάνδρου. Οι ανασκαφές έγιναν το 1961 και στο ίδιο οικοδομικό τετράγωνο ανακαλύφθηκαν τέσσερα ψηφιδωτά. Το ένα από αυτά είναι κατεστραμμένο, ενώ τα άλλα τρία είναι: «Η αρπαγή της Ελένης», «Το κυνήγι της ελάφου» και «Αμαζονομαχία». Τα ψηφιδωτά ήταν τοποθετημένα στο κέντρο των δωματίων ή μπροστά στο κατώφλι.

Παρουσίαση του έργου: Το ψηφιδωτό αποτελείται από το κεντρικό θέμα, που είναι το κυνήγι του ελαφιού, και πλαισιώνεται από κοσμοφόρους με λουλούδια, κλαδιά, φύλλα ακάνθου και έλικες, ενώ στα άκρα του υπάρχει ένας διακοσμητικός σπειρομαίανδρος. Το έργο φέρει το όνομα του ψηφιδοθέτη που το δημιούργησε (ΓΝΩΣΙΣ ΕΠΟΙΗΣΕΝ). Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι πιθανόν ο Γνώσις αντέγραψε τη σκηνή από ένα έργο του περίφημου ζωγράφου Απελλή (είχε προσληφθεί στην αυλή του βασιλιά Φιλίππου), το οποίο παρουσίαζε τον Αλέξανδρο και τον φίλο του Ηφαιστίωνα. Το προφίλ του δεξιού κυνηγού μοιάζει με αυτό του Αλεξάνδρου, όπως απεικονιζόταν σε νομίσματα της εποχής.

Στο κυρίως θέμα του ψηφιδωτού παρουσιάζονται δύο νεαροί κυνηγοί με τον σκύλο τους, τη στιγμή που έχουν πιάσει ένα ελάφι και ετοιμάζονται να το σκοτώσουν. Οι χλαμύδες τους ανεμίζουν, ενώ το καπέλο του ενός έχει φύγει από το κεφάλι του και είναι στην επάνω δεξιά πλευρά του έργου. Και οι δύο κυνηγοί έχουν υψωμένα τα όπλα τους (ο ένας το ξίφος και ο άλλος τον πέλεκυ), είναι γυμνοί, με σώμα γεμάτο σφρίγος, και σε στάση χαρακτηριστική της έντασης του κυνηγιού (ανοιχτά πόδια, υψωμένα χέρια κτλ.). Ο κυνηγός στα δεξιά κρατά το ελάφι από το κέρατο, τη στιγμή που ο αδύνατος και νευρώδης σκύλος μπήγει τα δόντια του στα πλευρά του ελαφιού. Ο κυνηγός στα αριστερά φέρει εκτός από τον πέλεκυ και ένα ξίφος στη θήκη του. Ο πραγματικός χώρος, το δάσος, υποδηλώνεται από το ανάγλυφο του εδάφους και το μαύρο φόντο. Το μαύρο φόντο αναδεικνύει με μοναδικό τρόπο τις μορφές. Τα χρώματα των ψηφίδων που έχουν χρησιμοποιηθεί είναι τα συνηθισμένα στην αρχαία ελληνική τέχνη: μαύρο, άσπρο, κόκκινο και κίτρινο, και το γκρι συμπληρωματικό. Οι ψηφίδες είναι φυσικές (βότσαλα, χαλίκια), αλλά και τεχνητές. Όσον αφορά τα πρόσωπα, ο Γνώσις παρουσιάζεται καινοτόμος για την εποχή του, αφού χρησιμοποιεί μικρότερου μεγέθους ψηφίδες σε πυκνή τοποθέτηση, για να αποδώσει τις λεπτομέρειες. Τα κατσαρά μαλλιά των νεαρών κυνηγών είναι πυρόξανθα και για την απόδοσή τους έχουν χρησιμοποιηθεί κόκκινες και κίτρινες ψηφίδες, ενώ για το σώμα τους έχουν χρησιμοποιηθεί λευκές ψηφίδες και τόνοι του γκρι για τις φωτοσκιάσεις. Η προσπάθεια να αποδοθεί το τρισδιάστατο του σώματος με τη φωτοσκίαση έχει άριστο αποτέλεσμα. Περιγράμματα από μαύρες ψηφίδες σε λεπτή γραμμή υπάρχουν μόνο εκεί όπου ήταν απαραίτητο, όπως για παράδειγμα στα πόδια του σκύλου και του ελαφιού, για να ξεχωρίζουν από το έδαφος. Τα κέρατα του ελαφιού είναι λευκά, όπως και το σώμα του, το οποίο φέρει μικρά μαύρα ημικύκλια. Η γλώσσα του, που είναι έξω από το στόμα, για να δείξει το έντονο λαχάνιασμα από τη μάταιη προσπάθεια του ζώου να σωθεί, έχει κόκκινο χρώμα, όπως και η μικρή ουρά του. Με τα ίδια χρώματα περίπου έχει αποδοθεί και ο σκύλος, ενώ στο έδαφος έχουν προστεθεί ψηφίδες από πράσινο και άλλα χρώματα. Η εντυπωσιακή και περίπλοκη σύνθεση του έργου έχει γεωμετρική σαφήνεια και μαθηματική συμμετρία. Αναπτύσσεται σε ένα τετράγωνο, σταθερό και ισορροπημένο πλαίσιο, αλλά διακρίνεται από έντονο ρυθμό και κίνηση. Οι επικαλύψεις των μορφών δημιουργούν ενδιαφέρον και βάθος σε διάφορα επίπεδα: η μορφή του σκύλου καλύπτει αυτήν του ελαφιού και η μορφή του ελαφιού τα πόδια των κυνηγών. Οι άξονες των σωμάτων των κυνηγών είναι διαγώνιοι και σχηματίζουν μια νοητή πυραμίδα. Τα πόδια τους δημιουργούν δύο έντονα τρίγωνα. Το σώμα του ελαφιού και το σώμα του αριστερού κυνηγού σχηματίζουν έναν διαγώνιο άξονα που χωρίζει το έργο στα δύο. Αυτός ο άξονας έχει έναν αντίστοιχο που σχηματίζεται χιαστί από τη μορφή του σκύλου και το δεξί πόδι του δεξιού κυνηγού. Συνθετικά οι δύο κυνηγοί έχουν παρόμοια στάση και είναι τοποθετημένοι αντικριστά, έτσι που το έργο να χωρίζεται σε δύο συμμετρικά τμήματα. Τα κεφάλια των κυνηγών με το κεφάλι του ελαφιού εντάσσονται σε ένα ημικύκλιο.

Ο Γνώσις ήταν σαφώς ένας ικανός τεχνίτης και οι εικονογραφικές ικανότητές του ήταν εφάμιλλες με εκείνες των συγχρόνων του ζωγράφων· ήταν επίσης, ένας από τους εισηγητές της έκφρασης πάθους, που θα κυριαρχούσε σε μεγάλο μέρος της ύστερης ελληνιστικής τέχνης. Η υπογραφή του μαρτυρεί όχι μόνο την περηφάνεια του αλλά και τη φήμη του.

Πηγές:

Περιήγηση στην τέχνη, Εικαστικά Δημοτικού

J. J. Pollitt, Η Τέχνη στην Ελληνιστική Εποχή

• Για τον Αίσωπο Κατέβασε σύντομο βιογραφικό για μαθητική χρήση:

• Εργασίες μαθητών για τους μύθους του Αισώπου

• Οι 358 μύθοι του Αισώπου στη Βικηθήκη, στο Aesopica, index Chambry

• Λεξικά νέας ελληνικής: για απλή αναζήτηση / για σύνθετη αναζήτηση

• Bασικό λεξικό της αρχαίας

• Λεξικό της αρχαίας Liddell & Scott

• Λεξικό αρχαίας, σχολικό εγχειρίδιο

• Κατάλογος ανωμάλων ρημάτων

Συμπληρωματικό υλικό για τον συγγραφέα και το έργο του

Υπάρχουν πολλές απόψεις σχετικά με την ιστορικότητα του Αισώπου. Η πρώτη αναφορά σε μύθους που σκοπό έχουν να διασαφηνίσουν κάτι ή να στηρίξουν ένα επιχείρημα βρίσκεται στον Ησίοδο (Ἔργα καὶ Ἡμέραι, στ. 202-212), όπου παρουσιάζεται ο μύθος του αηδονιού που υποτάσσεται στη δύναμη του γερακιού. Τέτοιου τύπου ιστορίες άρχισαν να αποδίδονται στον Αίσωπο τον 5ο και τον 4οαι. π.Χ. (βλ. ενδεικτικά Αριστοφάνης, Σφήκες, στ. 566: οἱ δὲ λέγουσιν μύθους ἡμῖν, οἱ δ’ Αἰσώπου τι γέλοιον).

Η παράδοση διέσωσε τη βιογραφία του Αισώπου σε δύο αρχαίες παραλλαγές εμπλουτισμένες με επεισόδια ψυχαγωγικού χαρακτήρα. Περίπου στα τέλη του 4ου αι. π.Χ. ο Δημήτριος ο Φαληρεύς δημοσίευσε την πρώτη γνωστή συλλογή των μύθων με τον τίτλο Λόγων Αἰσωπείων Συναγωγή, η οποία προφανώς είχε εκπαιδευτική χρήση (βλ. Διογένης Λαέρτιος, Βίοι Φιλοσόφων 5.5.80). Οι μύθοι σώζονται σε τρεις συλλογές και οφείλουν την ύπαρξή τους στο εκδοτικό ενδιαφέρον του 10ου και 11ου αιώνα.

Ο Bυζαντινός λόγιος και μοναχός Μάξιμος Πλανούδης σημειώνει ότι ο Αίσωπος έπλαθε διδακτικούς μύθους να προτρέψει τους ανθρώπους να εναρμονιστούν με τους φυσικούς νόμους.

Λεξιλογικός Πίνακας

πίνω
θ. πι-, πο-, πω-
[στο κείμενο συναντήσατε τον τύπο πιών]

Για να βρεις τη σημασία των λέξεων του Λεξιλογικού Πίνακα πήγαινε στο λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (Τριανταφυλλίδη) στην Πύλη για την ελληνική γλώσσα ή χρησιμοποίησε τους παρακάτω δεσμούς:

Σύρτε στον πίνακα για να δείτε όλες τις στήλες

		Αρχαία Ελληνική / Νέα Ελληνική	Νέα Ελληνική
		τὸ ποτόν (-ό) ὁ πό της τὸ ποτήριον (-ι) πόσιμος [στην α.ε. κυρίως πότιμος (= κατάλληλος να τον πιεις)] ἡ πόσις (-η) ποτίζω τὸ πότισμα	πιόμα πιωμένος
		καταπίνω ἡ κατάποσις (-η) προπίνω [= πίνω πρώτος ή στην υγειά κάποιου] ἡ πρόποσις (-η) ὁ συμπότης τὸ συμπόσιον (-ιο) ἡ ἄμπωτις (-η) [= η υποχώρηση του νερού της θάλασσας κατά την παλίρροια] ἡ ὑδροποσία ὁ οἰνοπότης ἡ οἰνοποσία ἡδύποτος	ποτοποιός ποτοαπαγόρευση το ηδύποτο [= γλυκό αλκοολούχο ποτό]

Ασκήσεις

Σχολικού βιβλίου

• Να γράψετε σε ποιες περιπτώσεις χρησιμοποιούνται οι παρακάτω φράσεις:
• Να συμπληρώσετε τα κενά με την κατάλληλη λέξη από τον Λεξιλογικό Πίνακα

Πρόσθετες ασκήσεις

• Αντιστοιχίστε τους ορισμούς με τη σωστή λέξη.
• Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις με τις συνώνυμές τους.
• Συμπληρώστε τα κενά επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη
• Τι σημαίνουν οι παρακάτω φράσεις; © Δέσποινα Τσολακίδου

Κατέβασε τις πρόσθετες ασκήσεις σε αρχείο

Παραγωγή ουσιαστικών

Παραγωγή ουσιαστικών από ρήματα (α′ μέρος)

Ουσιαστικά που δηλώνουν το πρόσωπο που ενεργεί

Ουσιαστικά που δηλώνουν ενέργεια, πάθος, κατάσταση ή το αποτέλεσμα ενέργειας

Σύρτε στον πίνακα για να δείτε όλες τις στήλες

ασκήσεις

• Να αντιστοιχίσετε τα παρακάτω παράγωγα ουσιαστικά με την κατηγορία στην οποία ανήκουν:
• Να αντιστοιχίσετε τα παράγωγα ουσιαστικά της στήλης Α′ με την κατηγορία στην οποία ανήκουν από τη στήλη Β΄:
• Να κατατάξετε τα ουσιαστικά της στήλης Β΄ της προηγούμενης άσκησης στην κατηγορία που ανήκουν με βάση το τι δηλώνουν.
• Χρησιμοποιώντας την κατάλληλη κατάληξη να σχηματίσετε παράγωγα ουσιαστικά της α.ε. που να δηλώνουν ό,τι ζητείται στην παρένθεση:
• Να αναζητήσετε στα κείμενα των προηγούμενων Ενοτήτων και να καταγράψετε τα παράγωγα ουσιαστικά που δηλώνουν το πρόσωπο που ενεργεί, ενέργεια, κατάσταση, αποτέλεσμα ενέργειας.
• Να αντιστοιχίσετε τα ρήματα που δίνονται στη στήλη Αʹ με τα παράγωγα ουσιαστικά τους στη στήλη Βʹ. Στη συνέχεια, να αντιστοιχίσετε τα παράγωγα ουσιαστικά με την κατηγορία στην οποία ανήκουν στη στήλη Γ. © Βασιλική Παπαθανασίου
• Παραγωγή ουσιαστικών απο ρήματα να βάλεις το ουσιαστικό στη σωστή κατηγορία © Αγγελική Δούκα

Η γραμματική της ενότητας:

Α′ κλίση ουσιαστικών

Η α′ κλίση ουσιαστικών περιλαμβάνει αρσενικά και θηλυκά ουσιαστικά.

Να εντοπίσετε τα ουσιαστικά του κειμένου της Ενότητας που ανήκουν στην α′ κλίση.

Οι καταλήξεις των πτώσεων είναι οι εξής:

Σύρτε στον πίνακα για να δείτε όλες τις στήλες

Να συμπληρώσετε την κλίση των αρσενικών ουσιαστικών ὁ κοχλίας και ὁ κριτὴς με τη βοήθεια του πίνακα των καταλήξεων:

Σύρτε στον πίνακα για να δείτε όλες τις στήλες

Να συμπληρώσετε την κλίση των θηλυκών ουσιαστικών ἡ ὥρα και ἡ πηγή με τη βοήθεια του πίνακα των καταλήξεων:

Σύρτε στον πίνακα για να δείτε όλες τις στήλες

Ασκήσεις

Σχολικού βιβλίου

1. Να μεταφέρετε τα ουσιαστικά στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού
2. Να συμπληρώσετε τις καταλήξεις των παρακάτω ουσιαστικών και να τα τονίσετε
3. Να συμπληρώστε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ουσιαστικού που δίνεται στην παρένθεση:
4. Να συνδυάσετε τις λέξεις της στήλης Α′ με τις κατάλληλες λέξεις της στήλης Β′ και να σχηματίσετε με αυτές προτάσεις στη ν.ε. Κατόπιν να μεταγράψετε τις φράσεις στην Αρχαία Ελληνική:

Πρόσθετες ασκήσεις

1. Βρες στο κείμενο τους 26 τύπους των θηλυκών ουσιαστικών της α' κλίσης.
2. Βρες στο κείμενο τους 27 τύπους των αρσενικών και των θηλυκών ουσιαστικών της α' κλίσης.
3. Συγκριτική κλίση του ουσιαστικού λοχίας στα αρχαία και στα νέα ελληνικά.
4. Συγκριτική κλίση του ουσιαστικού πολίτης στα αρχαία και στα νέα ελληνικά.
5. Συγκριτική κλίση του ουσιαστικού ὥρα στα αρχαία και στα νέα ελληνικά.
6. Συγκριτική κλίση του ουσιαστικού γλῶσσα στα αρχαία και στα νέα ελληνικά.
7. Συγκριτική κλίση του ουσιαστικού ψυχή στα αρχαία και στα νέα ελληνικά.
8. Κλίση του ουσιαστικού ὁ λοχίας
9. Κλίση του ουσιαστικού ὁ στρατιώτης
10. Να κλίνεις το ουσιαστικό ὁ ὑπηρέτης
11. Κλίση του ουσιαστικού ἡ πολιτεία
12. Κλίση του ουσιαστικού ἡ γλῶσσα
13. Κλίση του ουσιαστικού ἡ πηγή
14. Κλίση του ουσιαστικού ἡ αἰτία
15. Κλίση του ουσιαστικού ἡ ἀπώλεια
16. 1η Άσκηση για τη διάκριση των θηλυκών α' κλίσης σε -α, -ας ή σε -α, -ης *
17. 2η Άσκηση για τη διάκριση των θηλυκών α' κλίσης σε -α, -ας ή σε -α, -ης **
18. 3η Άσκηση για τη διάκριση των θηλυκών α' κλίσης σε -α, -ας ή σε -α, -ης ** ΝΕΑ
19. 4η Άσκηση για τη διάκριση των θηλυκών α' κλίσης σε -α, -ας ή σε -α, -ης ** ΝΕΑ
20. 3η άσκηση για τα αρσενικά και θηλυκά της α' κλίσης (σύγκριση με τα νέα ελληνικά) *
21. Άσκηση στα ουσιαστικά της α' κλίσης
22. Άσκηση συμπλήρωσης κενών στα ουσιαστικά της α' κλίσης
23. Άσκηση για τη διάκριση των θηλυκών α' κλίσης σε -α, -ας ή σε -α, -ης
24. Διάλεξε τον σωστό τύπο της γενικής.
25. Άσκηση συμπλήρωσης κενών στα ουσιαστικά της α' κλίσης
26. Άσκηση σωστού - λάθους στα αρσενικά ουσιαστικά της α' κλίσης
27. Άσκηση σωστού - λάθους στα θηλυκά ουσιαστικά της α' κλίσης
28. Να συμπληρώσεις τις καταλήξεις

Διαγωνίσματα

• Διαγώνισμα στις ενότητες 4, 5, 6

Στο παρακάτω απόσπασμα ο Μαντίθεος, γνωρίζοντας ότι ψέγεται για τα αριστοκρατικά του φρονήματα, όσο και για την εικόνα του, προσπαθεί να πείσει ότι δεν πρέπει να κρίνεται κανείς με βάση την εξωτερική του εμφάνιση αλλά με βάση τα έργα του. Η εξωτερική εμφάνιση αποτελεί απατηλό κριτήριο, αντίθετα τα έργα αναδεικνύουν την πραγματική φύση των ανθρώπων.

Καίτοι χρὴ τοὺς φιλοτίμως καὶ κοσμίως πολιτευομένους ἐκ τῶν τοιούτων σκοπεῖν, ἀλλ' οὐκ εἴ τις κομᾷ, διὰ τοῦτο μισεῖν· τὰ μὲν γὰρ τοιαῦτα ἐπιτηδεύματα οὔτε τοὺς ἰδιώτας οὔτε τὸ κοινὸν τῆς πόλεως βλάπτει, ἐκ δὲ τῶν κινδυνεύειν ἐθελόντων πρὸς τοὺς πολεμίους ἅπαντες ὑμεῖς ὠφελεῖσθε. Ὥστε οὐκ ἄξιον ἀπ' ὄψεως, ὦ βουλή, οὔτε φιλεῖν οὔτε μισεῖν οὐδένα, ἀλλ' ἐκ τῶν ἔργων σκοπεῖν· πολλοὶ μὲν γὰρ μικρὸν διαλεγόμενοι καὶ κοσμίως ἀμπεχόμενοι μεγάλων κακῶν αἴτιοι γεγόνασιν, ἕτεροι δὲ τῶν τοιούτων ἀμελοῦντες πολλὰ κἀγαθὰ ὑμᾶς εἰσιν εἰργασμένοι.

Λυσίας, Ὑπὲρ Μαντιθέου 18-19

Σύρτε στον πίνακα για να δείτε όλες τις στήλες

Ερωτήσεις

1. Πώς πρέπει να κρίνουν οι άνθρωποι τους άλλους, κατά τη γνώμη του Μαντιθέου;

2. Ποια αναλογία μπορείτε να διακρίνετε ανάμεσα στο παραπάνω κείμενο και σε αυτό της Ενότητας;

Συμπληρωματικά κείμενα

Ἔλαφος ἐπὶ νάματος καὶ λέων (παραλλαγή του μύθου της ενότητας)

Ἔλαφος δίψῃ συσχεθεῖσα παρεγένετο ἐπί τινα πηγήν· πιοῦσα δέ, ὡς ἐθεάσατο τὴν ἑαυτῆς σκιὰν ἐπὶ τοῦ ὕδατος, ἐπὶ μὲν τοῖς κέρασιν ἠγάλλετο, ὁρῶσα τὸ μέγεθος καὶ τὴν ποικιλίαν, ἐπὶ δὲ τοῖς ποσὶ πάνυ ἤχθετο ὡς λεπτοῖς οὖσι καὶ ἀσθενέσιν. Ἔτι δὲ αὐτῆς διανοουμένης, λέων ἐπιφανεὶς ἐδίωκεν αὐτήν· κἀκείνη εἰς φυγὴν τραπεῖσα κατὰ πολὺ αὐτοῦ προεῖχεν· ἀλκὴ γὰρ ἐλάφων μὲν ἐν τοῖς ποσί, λεόντων δὲ ἐν καρδίᾳ. Μέχρι μὲν οὖν ψιλὸν ἦν τὸ πεδίον, ἡ μὲν προθέουσα διεσώζετο· ἐπειδὴ δὲ ἐγένετο κατά τινα ὑλώδη τόπον, τηνικαῦτα συνέβη, τῶν κεράτων αὐτῆς ἐμπλακέντων τοῖς κλάδοις, μὴ δυναμένην τρέχειν συλληφθῆναι. Μέλλουσα δὲ ἀναιρεῖσθαι ἔφη πρὸς ἑαυτήν· "Δειλαία ἔγωγε, ἤτις ὑφ' ὧν μὲν προδοθήσεσθαι ἔμελλον, ὑπὸ τούτων ἐσῳζόμην, οἷς δὲ καὶ σφόδρα ἐπεποίθειν, ὑπὸ τούτων ἀπόλλυμαι."Οὕτω πολλάκις ἐν κινδύνοις οἱ μὲν ὕποπτοι τῶν φίλων σωτῆρες ἐγένοντο, οἱ δὲ σφόδρα ἐμπιστευθέντες προδόται.

Ἔλαφος καὶ λέων ἐν σπηλαίῳ

Ἔλαφος κυνηγοὺς φεύγουσα ἐγένετο κατά τι σπήλαιον, ἐφ᾿ ᾧ λέων ἦν κατοικούμενος, καὶ ἐνταῦθα εἰσιοῦσα καὶ νομίζουσα κρυβῆναι συνελήφθη ὑπὸ τοῦ λέοντος καὶ ἀναιρουμένη πρὸς ἑαυτὴν ἔφη· Δειλαία ἔγωγε ἥτις ἀνθρώπους φεύγουσα ἐμαυτὴν θηρίῳ παρέδωκα. Οὕτως οἱ τῶν ἀνθρώπων παῖδες διὰ φόβον ἐλάττονος κινδύνου ἑαυτοὺς εἰς μεῖζον κακὸν ἐμβάλλουσιν.

Λέων λυσσῶν καὶ ἔλαφος

Λέων ἐλύσσα. Τοῦτον δὲ ἔλαφος ἐξ ὕλης ἰδὼν εἶπεν· «Οὐαὶ ἡμῖν τοῖς ταλαιπώροις· τί γὰρ μαινόμενος οὗτος οὐχὶ ποιήσει, ὃς καὶ σωφρονῶν οὐκ ἦν ἡμῖν φορητός;» Ὅτι τοὺς θυμώδει ἄνδρας καὶ ἀδικεῖν εἰθισμένους πάντες φευγέτωσαν ἀρχὴν λαβόντας καὶ δυναστεύσαντας.

Ἔλαφος καὶ ἄμπελος

Ἔλαφος διωκομένη ὑπὸ κυνηγῶν ἐκρύπτετο ὑπό τινα ἄμπελον. Διελθόντων δὲ τῶν κυνηγῶν, στραφεῖσα κατήσθιε τὰ φύλλα τῆς ἀμπέλου. Εἷς δέ τις τῶν κυνηγῶν στραφεὶς καὶ θεασάμενος, ὃ εἶχεν ἀκόντιον βαλών, ἔτρωσεν αὐτήν. Ἡ δὲ μέλλουσα τελευτᾶν στενάξασα πρὸς ἑαυτὴν ἔφη· Δίκαιά γε πάσχω, ὅτι τὴν σώσασάν με ἄμπελον ἠδίκησα. Οὗτος ὁ λόγος λεχθείη ἂν κατὰ ἀνδρῶν οἵτινες τοὺς εὐεργέτας ἀδικοῦντες ὑπὸ θεοῦ.

Νεβρός καὶ ἔλαφος

Νεβρός ποτε πρὸς τὸν ἔλαφον εἶπε· Πάτερ, σὺ καὶ μείζων καὶ ταχύτερος κυνῶν πέφυκας, καὶ κέρατα πρὸς τούτοις ὑπερφυᾶ φέρεις εἰς ἄμυναν. Τί δή ποτ᾿ οὖν οὕτω τούτους φοβῇ; Κἀκεῖνος γελῶν εἶπεν· Ἀληθῆ μὲν ταῦτα φῇς, τέκνον· ἓν δ᾿ οἶδα, ὡς, ἐπειδὰν κυνὸς ὑλακὴν ἀκούσω, αὐτίκα πρὸς φυγὴν οὐκ οἶδ᾿ ὅπως ἐκφέρομαι. Ὁ μῦθος δηλοῖ ὅτι τοὺς φύσει δειλοὺς οὐδεμία παραίνεσις ῥώννυσιν.