Μπουζούκι

Η παρουσία του μπουζουκιού ή του ταμπουρά στη Βυζαντινή εποχή αποδεικνύεται από τα γραπτά Βυζαντινών λογίων, από τους στίχους των δημοτικών τραγουδιών εκείνης της εποχής, από τα λαϊκά παραμύθια, τις βυζαντινές τοιχογραφίες, τα ψηφιδωτά στις εκκλησίες, στα μοναστήρια, από διάφορα σκαλίσματα πάνω σε ξύλινα έπιπλα ή από ζωγραφιές σε παλιά βιβλία.
Στην Αρχαία Ελλάδα το μπουζούκι είχε το όνομα «πανδουρίς» ή «πανδούρα» ή «τρίχορδον». Ο Χρύσανθος, αρχιεπίσκοπος του Δυρραχίου, στο βιβλίο του «Θεωρητικόν Μέγα της Μουσικής» αναφέρεται στο ίδιο μουσικό όργανο χρησιμοποιώντας και άλλες επονομασίες όπως «Φανδούρος», «Ταμπουράς» που είναι και το όνομα που χρησιμοποιούσαν για παραλλαγές του μπουζουκιού κατά την περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας όπου και χρησιμοποιήθηκε πολύ σε στιγμές μοναξιάς των ανθρώπων της εποχής. Παράδειγμα από τις χανούμισες στους γυναικωνίτες των χαρεμιών, από τους κλέφτες που πολεμούσαν πάνω στα βουνά τους Τούρκους.
Το μπουζούκι έχει μακρύ μανίκι, περίπου 60-70 πόντους, και τρία ζεύγη χορδές. Το κούρντισμα που συναντάται πιο συχνά στο όργανο αυτό, είναι re, la, re, οκτάβα. Τα λιγότερο συναντώμενα κουρντίσματα είναι sol, la, re, οκτάβα και la, mi, la, οκτάβα. Αλλά ακόμη παλαιότερα χρησιμοποιούσαν διαφορετικό κούρδισμα για κάθε δρόμο και για κάθε ρυθμό. Η κυρίως μελωδία παιζόταν στο πρώτο ζεύγος χορδών και οι άλλες χορδές κυρίως χρησίμευαν για ακομπανιάρισμα.
Το μπουζούκι παίζεται με πένα, που αρχικά την έφτιαχναν από κόκκαλο κεράτου ή από φλούδα κερασιάς, ή χρησιμοποιούσαν, αντί για πένα, ένα φτερό κότας.
Κατά τα τέλη του 1800 – αρχές του 1900 υπήρχαν πολλοί οργανοποιοί. Πολλοί απ’αυτούς ήτανε επαγγελματίες και άλλοι ερασιτέχνες, δηλαδή έφτιαχναν όργανα και κυρίως μπουζούκια και μπαγλαμαδάκια, από διάθεση έκφρασης και δημιουργίας. Αυτό συνέβαλλε στη διαμόρφωση διαφορετικών τύπων μουσικών οργάνων, που σαν βάση τους είχαν το σχήμα και τη φόρμα του μπουζουκιού με διαφορές στο μέγεθος της κάσας, στο μάκρος του μανικιού, στο κούρδισμα. Ετσι έχουμε τον «τζουρά«, το «γόνατο«, το «σάζι«, τον «μπαγλαμά«.

Για να δείτε και άλλα όργανα πατείστε εδώ.

Για να επιστρέψετε στην εισαγωγή της Μουσικολογίας πατείστε εδώ.