Βιοκαλλιέργεια

Μια προσπάθεια να παράγουμε προϊόντα δίχως χημικά υπολείμματα να μπορούν να τρώνε τα παιδιά μας άφοβα, και μια συνείδηση για ένα φυσικό, ποικίλο και ισορροπημένο περιβάλλον.

Βασικά πρόκειται για την καλλιέργεια που εφάρμοζαν οι παππούδες και οι πατεράδες μας (παραδοσιακή καλλιέργεια). «Μάθε και κατέγραφε ότι μπορείς», μου είπε μια κυρία απ το Πελίτι, απο αυτή τη γνώση που αναπτύχθηκε από τα χιλιάδες χρόνια συνεργασίας του γεωργού με τη φύση. Από τότε που ανέλαβαν οι «ειδικοί» (Βιομηχανίες λιπασμάτων, εντομοκτόνων, ζωοτροφών, μεταλλαγμένων, πανεπιστήμια κλπ.) και με τη συνεχή προσπάθεια της καπιταλιστικής ανάπτυξης για μονοπώληση και έλεγχο της παγκόσμιας παραγωγής, είδαμε μεγάλη προκοπή (sic). Βολική η τεχνολογία αναμφισβήτητα αλλά ας έχουμε και αυτή τη γνώση «καβάντζα» γιατί οι καιροί είναι ύποπτοι.

Η βιοκαλλιέργεια έχει 20% παραπάνω κόπο απ τη συμβατική. Οι κυριότεροι τρόποι-πρακτικές που χρησιμοποιεί είναι:

• Η φροντίδα για το έδαφος και ειδικότερα για τα πρώτα 10-20 εκατοστά από την επιφάνεια. Στη ζωντανή και πολύπλοκη αυτή δομή, ζει πολλαπλασιάζεται και δραστηριοποιείται ο μικροβιακός πληθυσμός. Εδώ διαλύονται τα θρεπτικά αποθέματα και είναι διαθέσιμα στα φυτά. Η οργανική ύλη που περιέχεται στο έδαφος ονομάζεται χούμοςκαι είναι το σπουδαιότερο υλικό για ένα παραγωγικό έδαφος. Γόνιμο και παραγωγικό έδαφος είναι αυτό που η φυσική του σύσταση, η βιολογική του κατάσταση, η σταθερότητά του και η περιεκτικότητα σε χούμο βρίσκονται σε ισορροπία. Αυτό το πετυχαίνουμε με:
  • Εδαφοκάλυψη. Είναι σημαντικό το έδαφος να μην μένει ποτέ γυμνό, ιδιαίτερα σε εδάφη με ήπιες κλίσεις που κινδυνεύουν απο διαβρώσεις. Εκτός απο τη ζωντανή χλωρή λίπανση (συγκαλλιέργεια με κάτι άλλο το οποίο μένει στο χωράφι μετά τη συγκομιδή σαν εδαφοκάλυψη στην αρχή και στη συνέχεια σαν χλωρή λίπανση όταν το ενσωματώσουμε στο χώμα με ένα ρηχό όργωμα), μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και άχυρο, πριονίδια, ροκανίδια, φύλλωμα, χαρτιά μουσκεμένα κ.α.
  • Γαιοσκώληκες. (Lumbricus terestris) Πολλαπλασιασμός και διατήρηση του πληθυσμού τους με κάθε τρόπο.
  • Λίπανση με κοπριά. Εμείς χρησιμοποιούμε μια κοτίσια αποστειρωμένη σε συσκευασίες που βρίσκουμε στο συνεταιρισμό Μαρκοπούλου. Η κοπριά, ιδίως όταν είναι αχώνευτη, πρέπει να πέφτει το φθινόπωρο έτσι ώστε να προλάβει να χωνευτεί μέχρι την επόμενη καλλιέργεια. Το καλύτερο είναι να έχεις δικά σου ζώα για να ξέρεις και τι τρώνε.
  • Κομπόστ. Σε ένα ειδικό μέρος «πετάμε» όλα τα υπολείματα κουζίνας (φλούδες απο φρούτα και λαχανικά, τσόφλια αυγών, κατακάθι καφέ ή τσάι κ.α), την κάθε χλωρή μάζα απο βοτανίσματα και κορφολογήματα του κήπου, προσθέτουμε ίσως και λίγη κοπριά και σε 1-3 χρόνια έχουμε ένα τέλειο λίπασμα.
  • Χλωρή λίπανση. Χρησιμοποιούμε κυρίως αζωτοσυλλεκτικά φυτά (ψυχανθή) τα οποία παραχωρούνται στο έδαφος σε χλωρή κατάσταση και σε στάδιο ανθοφορίας. Περισσότερο άζωτο, περισσότερος χούμος, αξιοποίηση βρόχινου νερού και άλλα πολλά πλεονεκτήματα.
• Φυτοπροστασία. Προστασία του φυτού από τα διάφορα βλαβερά και αρρώστιες. Τα μέσα τα οποία χρησιμοποιούμε είναι:
  • Φυτικά παρασκευάσματα. Εκχυλίσματα, εμβρέγματα και βάμματα από κάποια βότανα με εξαιρετικά αποτελέσματα αντιπετώπισης ασθενειών, ενίσχυσης της άμυνας του φυτού ακόμα και λίπανση (κοπρόνερο). Παρασκευάζονται εύκολα και οικονομικά.
  • Ισορροπία οικοσυστήματος. Ξέρουμε ποιά είναι τα ωφέλιμα, ποιά τα βλαβερά και προσπαθούμε να υπάρχουν περισσότερα ωφέλιμα. Φωλιές για πασχαλίτσες και ψαλίδες, απομάκρυνση βλαβερών και όσο το δυνατόν περισσότερη βιοποικιλότητα. (δες άρθρα: Εντομα)
  • Άλλα βιολογικά μέσα. Σκόνη απο φύκια, στάχτη, βραστό νερό, βρεγμένα πανιά, πατάτα κομμένη, σαπουνόνερο κ.α.
  • Η σωστή λίπανση αλλά και η συγκαλλιέργεια με άλλα φυτά βοηθάνε στο να έχουμε υγιή φυτά, ανθεκτικά στις αρρώστιες.
  • Χημικά. Μάλλον δεν πρέπει καθόλου αλλά εμείς χρησιμοποιούμε «παραδοσιακά» τον χαλκό (γαλαζόπετρα – θειϊκός χαλκός) για την παρασκευή του βορδιγάλιου πολτού και το θειάφι (σε σκόνη ή διαλυτό).
• Επίσης, ανάλογα με την τοποθεσία του χωραφιού μας, θα πρέπει να έχουμε υπ’όψη μας και άλλους παράγοντες. Τα αγριοβότανα που πολλές φορές ο γεωργός προσπαθεί να τα καταπολεμήσει σαν ζιζάνια, μπορούν να γίνουν πολύτιμοι βοηθοί. Οι θαμνοστοιχίες (βάτα) συμβάλλουν όχι μόνο στη διάρθρωση και τη ζωοποίηση του τοπίου και την ισορροπία του φυσικού περιβάλλοντος, αλλά ωφελούν και τη γεωργία κατα πολλούς τρόπους. Τέλος καλό είναι να υπάρχει εκεί κοντά, και αν δεν είναι φυσικός ας είναι και τεχνητός, ένας υγροβιότοπος.