1.2 Τι είναι ο αριθμός οξείδωσης

Αριθμός οξείδωσης ενός ιόντος σε μια ετεροπολική ένωση ονομάζουμε το πραγματικό φορτίο του ιόντος, ενώ ενός ατόμου σε μια ομοιοπολική ένωση ονομάζουμε το φαινομενικό φορτίο που θα αποκτήσει το άτομο όταν το κοινό ή τα κοινά ζεύγη ηλεκτρονίων αποδοθούν στο πιο ηλεκτραρνητικό άτομο της ένωσης.
Οι πιο συνηθισμένοι αριθμοί οξείδωσης στοιχείων στις ενώσεις είναι οι εξής:

Μέταλλα

Αριθμοί οξείδωσης

Αμέταλλα

Αριθμοί οξείδωσης

K,  Na, Ag

+1

F

-1

Ba, Ca, Mg, Zn

+2

H

+1 (-1)

Al

+3

O

-2 (-1, +2)

Cu, Hg

+1, +2

Cl, Br, I

-1 (+1, +3, +5, +7)

Fe, Ni

+2, +3

S

-2 (+4, +6)

Pb, Sn

+2, +4

N, P

-3 (+3, +5)

Mn

+2, +4, +7

C, Si

-4, +4

Cr

+3, +6

 

 

 

Για την εύρεση των αριθμών οξείδωσης στοιχείων σε ενώσεις ακολουθούμε τους παρακάτω κανόνες:

  1. Κάθε στοιχείο σε ελεύθερη κατάσταση έχει αριθμό οξείδωσης (Α.Ο) ίσο με το μηδέν.
  2. Το Η στις ενώσεις του έχει αριθμό οξείδωσης (Α.Ο) ίσο με +1, εκτός από τις ενώσεις του με τα μέταλλα (υδρίδια) που έχει -1.
  3. Το F στις ενώσεις του έχει πάντοτε αριθμό οξείδωσης (Α.Ο) ίσο με -1
  4. Το Ο στις ενώσεις του έχει αριθμό οξείδωσης (Α.Ο) ίσο με -2, εκτός από τα υπεροξείδια στα οποία έχει -1, καθώς και την ένωση OF2 (οξείδιο του φθορίου), στην οποία έχει +2.
  5. Τα αλκάλια, όπως Κ, Na, έχουν πάντοτε αριθμό οξείδωσης (Α.Ο) +1 και οι αλκαλικές γαίες, όπως Ba, Ca, έχουν πάντοτε αριθμό οξείδωσης (Α.Ο) +2.
  6. Το αλγεβρικό άθροισμα των αριθμών οξείδωσης (Α.Ο) όλων των ατόμων σε μία ένωση είναι ίσο με το μηδέν.
  7. Το αλγεβρικό άθροισμα των αριθμών οξείδωσης (Α.Ο) όλων των ατόμων σε ένα πολυατομικό ιόν είναι ίσο με το φορτίο του πολυατομικού ιόντος.

Παράδειγμα 1:
Να υπολογιστούν οι αριθμοί οξείδωσης των στοιχείων στις παρακάτω ενώσεις:
α) του S στο Na2SO4
β) του Ν στο KNO3
γ) του P στο H3PO4

α) Οι αριθμοί οξείδωσης για το Na είναι +1 και για το Ο είναι -2, άρα θα έχουμε:
2(+1) +X +4(-2) = 0 άρα X = +6

β) Οι αριθμοί οξείδωσης για το Κ είναι +1 και για το Ο είναι -2, άρα θα έχουμε:
(+1) +Χ + 3(-2) = 0 άρα Χ = +5

γ) Οι αριθμοί οξείδωσης για το Η είναι +1 και για το Ο είναι -2, άρα θα έχουμε:
3(+1) +X +4(-2) = 0 άρα X= +5

Παράδειγμα 2:
Να υπολογιστούν οι αριθμοί οξείδωσης των στοιχείων στα παρακάτω ιόντα:
α) του Cr στο διχρωμικό ιόν, Cr2O72-
β) του S στο θειώδες ιόν, SO32-
γ) του Ν στο αμμώνιο, ΝΗ4+

α) Ο αριθμός οξείδωσης του Ο είναι -2, άρα θα έχουμε:
2Χ + 7(-2) = -2 άρα Χ = +6

β) Ο αριθμός οξείδωσης του Ο είναι -2, άρα θα έχουμε:
X + 3(-2) = -2 άρα X = +4

γ) Ο αριθμός οξείδωσης του Η είναι +1, άρα θα έχουμε:
Χ + 4(+1) = +1 άρα Χ = -3

 

 

 

 

Αρχή Σελίδας