Χιτζάζ

Αναπαραγωγή της κλίμακας σε αρχείο midi: xitzaz

  
Hicaz: είναι το όνομα μιας περιοχής στα παράλια της Ερυθράς θάλασσας, που διετέλεσε υπο τούρκικη κατοχή.

Κύριες συγχορδίες:   Ι βαθμίδα       re +
IV βαθμίδα       sol -
VII βαθμίδα       do -
Δευτερεύουσες συγχορδίες:  II βαθμίδα       b mi +
III βαθμίδα       # fa dim
IV βαθμίδα      b si aug  (b si +)

Ο Χιτζάζ είναι από τους «εύκολους» δρόμους γιατί έχει χρησιμοποιηθεί σε πάρα πολλά τραγούδια (ρεμπέτικα – έντεχνα – σύγχρονα λαϊκά) και συνεπώς έχει περισσότερο ακουσθεί με αποτέλεσμα να είναι πιο «προσιτός» ακουστικά.

Το «παλιό» άκουσμα (και αναφέρομαι στα ρεμπέτικα τραγούδια) δεν απαιτούσε τη χρήση της αυξημένης συγχορδίας στην IV βαθμίδα (b si aug) αλλά όσες φορές η μελωδία εκινείτο με άξονα (τονικό κέντρο) την IV βαθμίδα εναρμόνιζαν είτε με τη συγχορδία της ΙΙ βαθμίδας (b mi +) είτε με τη συγχορδία της IV βαθμίδας (sol -) είτε, εξαιρετικά, με τη συγχορδία της VI βαθμίδας αλλά μη αυξημένη, δηλαδή με (b si +).
Το «σύγχρονο» όμως άκουσμα (έντεχνα – σύγχρονα λαϊκά) απαιτεί κάπως τη χρήση της αυξημένης συγχορδίας στη ΙΙ βαθμίδα (b si aug), που λύνεται η διαφωνία της είτε στη συγχορδία της ΙΙ βαθμίδας (b mi +) είτε στη συγχορδία της Ι βαθμίδας (re +).

Η ελαττωμένη συγχορδία της ΙΙΙ βαθμίδας (# fa dim) είναι εναρμόνια με την ελαττωμένη συγχορδία της V βαθμίδας (la dim). Μάλιστα δε ισχύει γενικά ότι μια ελαττωμένη συγχορδία είναι εναρμόνια με όλες τις ελαττωμένες συγχορδίες που προκύπτουν με βάση τους φθόγγους που την αποτελούν. Αυτό εξακριβώνεται κοιτάζοντας τον παρακάτω πίνακα:

Συμβολισμός συγχορδίας :  # fa dim           la dim            do dim             re dim
Βάση της συγχορδίας      :  # fa (= b sol)    la                   do                 # re (= b mi)
Τρίτη της συγχορδίας     :     la                   do               b mi (= # re)     # fa (= b sol)
Πέμπτη της συγχορδίας   :    do               b mi (= # re)    b sol (= # fa)       la
Εκτη της συγχορδίας       :  # re (= b mi)  # fa (= b sol)      la                     si (= b do)

Όπως φαίνεται κι από τον παραπάνω πίνακα μια ντεμινουίτα (ελαττωμένη συγχορδία) είναι τετράφωνη συγχορδία.

Η ογκμεντάβα (αυξημένη συγχορδία) είναι τρίφωνη συγχορδία και ισχύει όπως και για τη ντεμινουίτα ότι έχει τόσες ονομασίες όσες και οι νότες που τη σχηματίζουν. Ετσι για παράδειγμα η ογκμεντάβα (si aug)  μπορεί και να ονομασθεί και (re aug) και (fa aug). Αυτό φαίνεται και στον παρακάτω πίνακα. Είναι σημαντικό να σημειώσουμε πως η ογκμεντάβα προκύπτει αν αυξήσουμε την πέμπτη μιας ματζόρε συγχορδίας.

Συμβολισμός συγχορδίας :  b si aug           re aug          # fa aug
Βάση της συγχορδίας      :  b si                  re                 # fa
Τρίτη της συγχορδίας     :      re              # fa                  # la (= b si)
Πέμπτη της συγχορδίας   :  # fa               # la (= b si)      x do (= re)

Για να δείτε και τους υπόλοιπους δρόμους…