Α' περίοδος (1922 - 1932)

Σε πολλές ταβέρνες και κρασοπουλιά προστέθηκε το πάλκο κάτω από την επίδραση των καφέ-αμάν όπου τραγουδούσαν και παίζανε οι μουσικές κομπανίες.
Στη δεκαετία που ακολούθησε το 1922 έχουμε τις πρώτες εγγραφές δίσκων στην Ελλάδα. Αλλά ώς το 1931 δεν ήταν ακόμη οργανωμένα τα στούντιο για ηχογραφήσεις. Ώς εκείνη την επόχη περίπου, οι ηχογραφήσεις γίνονταν σε δύο μεγάλες αίθουσες γνωστών μεγάρων που το ένα απ΄αυτά ήταν ξενοδοχείο. Επίσης όλα τα μηχανήματα, οι ειδικοί και οι τεχνικοί για τις ηχογραφήσεις έρχονταν κάθε φορά από την Αγγλία, όπου γίνονταν επίσης και οι τελευταίες διεργασίες για μια τελειότητα ήχου, ανάλογα βέβαια με τα τεχνικά μέσα της εποχής εκείνης.
Τα τραγούδια που εγγράφονταν σε δίσκους την πρώτη δεκαετία που ακολούθησε μετά το 1922 ήταν φερμένα από τη Μικρά Ασία,ή ήταν τραγούδια δημιουργημένα στην ελλάδα από τους πρόσφυγες οργανοπαίκτες και μουσικούς.
Με τους πρώτους δίσκους βγαίνουν από την ανωνυμία οι πρώτοι μουσικοί του λαϊκού τραγουδιού των πόλεων. Πολύ συχνά, όμως, συμβαίνουν παρεξηγήσεις σχετικά με τα ονόματα των δημιουργών των τραγουδιών, γιατί οι πιο γνωστοί απ΄αυτούς αγόραζαν πολλές φορές τραγούδια από άλλους για ένα κομμάτι ψωμί και τα ηχογραφούσαν με τ΄όνομά τους.
Έτσι έβγαζαν πολύ περισσότερα από την αξία της αγοράς του τραγουδιού. Μπήκε λοιπόν στη δημιουργία του τραγουδιού και στην ιδιαιτερότητά του  το πρώτο σημείο φθοράς, ψευτιάς και επαγγελματισμού. Αν και ακόμα αυτά τα σημάδια δεν μπορούσαν να επιδράσουν και να εμποδίσουν την ποιότητα, τη λαϊκότητα και την ιδιορρυθμία-πρωτοτυπία (originalita) αυτών των τραγουδιών. Μουσικοί και τραγουδιστές πολύ γνωστοί και αγαπητοί εκείνης της εποχής ήταν: Ο Πωλ Εϊργίδης, ο Δραγάτσης, ο Μαρίνος, ο Καρύπης, ο Τούντας, ο Σκαρβέλης, ο Λορέτζος, ο Σέμψης ή Σαλονικιός, ο Τομπούλης, ο Ογδοντάκης, ο Νούρος, ο Αραπάκης, ο Ρούκουνας, ο Στελλάκης Περπινιάδης και, από γυναίκες, τρεις διάσημες τραγουδίστριες ήταν η Μαρίκα η πολίτισσα ή Παπαγκίκα, η Ρίτα Αμπατζή και η Ρόζα Εσκενάζι.
Εν τω μεταξύ, έφταναν στην Ελλάδα δίσκοι- από τα τραγούδια των πόλεων – ηχογραφημένοι στην Αμερική. Το1933 μάλιστα είχε φτάσει ένας δίσκος που είχε μεγάλη επιτυχία. Οι διευθυντές της δισκογραφικής εταιρίας COLUMBIA στην Αθήνα δεν μπορούσαν να καταλάβουν το λόγο αυτής της επιτυχίας, όπως και το μουσικό όργανο που κυριαρχούσε στη μουσική εκτέλεση αυτού του δίσκου.
Προσπαθώντας να κατανοήσουν όλη την  ιδιαιτερότητα αυτού του δίσκου των 78 στροφών (από τη μια μεριά είχε ένα σόλο και από την άλλη ένα τραγούδι), κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι είχε έναν διαφορετικό μουσικό ήχο που δεν υπήρχε στους άλλους δίσκους-που είχαν φτιάξει μέχρι τότε. Αυτός ο ήχος προερχόταν από το μουσικό όργανο με το όνομα μπουζούκι. Αμέσως θέλησαν και οι ίδιοι να ηχογραφήσουν δίσκους με αυτό το μουσικό όργανο και άρχισαν να ψάχνουν έναν καλό οργανοπαίκτη του μπουζουκιού.
Ο πιο γνωστός απ΄όλους που τριγυρνούσε στους τεκέδες παίζοντας στο μπουζούκι τραγούδια, που κυρίως έφτιαχνε ο ίδιος, ήταν ο Μάρκος Βαμβακάρης. Αυτός λοιπόν ηχογράφησε το 1933 τον πρώτο δίσκο με μπουζούκι στην Ελλάδα, με το χαρακτηριστικό δηλαδή αυτό μουσικό όργανο του ρεμπέτικου.
Και οι δύο πλευρές του πρώτου αυτού δίσκου είχαν από ένα τραγούδι που αναφερόταν στον τεκέ και στο κάπνισμα.

(απόσπασμα απο το βιβλίο της Μαρίας Κωνσταντινίδου «Κοινωνιολογική ιστορία του ρεμπέτικου»)

… (Β’ περίοδος 1932-1942)

πίσω στο «Η εξέλιξη του ρεμπέτικου«