Ο καιρός

O καιρός σήμερα

Μερικά από Πόρτο Ράφτη

Μερικά από Λέχαιο

Μολοχία

Οικογένεια: Μαλβίδες (Malvaceae, Malvengew?chse / Mallows)

Κόρχορος ο λαχανήρος (Corchorus olitorius)

Προφέρεται και μουλουχία, λέγεται και αιγυπτιακό σπανάκι και αποκαλείται και λαχανικό για βασιλιάδες (δες άρθρο (στα αγγλικά)). Πλούσιο σε καροτένιο, ασβέστιο και βιταμίνες. Βοηθάει το αμυντικό σύστημα για την πρόληψη του καρκίνου, στην οστεοπόρωση, στην κούραση, υπέρταση και αναιμία. Επίσης, με τις άφθονες διαλυτές διατητικές ίνες που περιέχει, βοηθάει στην υπερχοληστεριναιμία, την παχυσαρκία, το διαβήτη, τη δυσκοιλιότητα, τον καρκίνο του εντέρου και άλλες παθήσεις της σύγχρονης δίαιτας (life-style related στα αγγλικά). Επίσης πολλά είδη του γένους αυτού καλλιεργούνται για τη βιομηχανία κλωστικών ινών και μάλιστα είναι το πιο ευρέως διαδεδομένο μετά το βαμβάκι.

Έχουμε φέρει σπόρους απο το Σουδάν και το καλλιεργούμε στο Πόρτο (εδώ και 2-3 χρόνια και στη Ζάκυνθο) φυλάσσοντας σπόρους κάθε χρονιά, ίσα-ίσα για τις διατροφικές ανάγκες της οικογένειας. Το μαγειρεύουμε σε στυλ σούπα, από ζωμό κρέατος (ποντίκι) ή κοτόπουλου, με ρύζι, κόλιαντρο (κουσμπάρα), σκόρδο και ξύδι με κρεμμύδι. Εξαιρετικό!!! (Φώτο: κήπος Πόρτο)

Share

Χελώνα

Testudo marginata ή graeca ή hermanii

Συμπαθέστατη, κυκλοφορεί στο χωράφι και βολεύεται με τα ζαρζαβατικά μας.

Share

Μελίλωτος

Οικογένεια: Φαβίδες ή Χεδρωπά (Fabaceae, Schmetterlingsbl?tler / Legumes)

Υποοικογένεια: Ψυχανθή

Μελίλωτος ο φαρμακευτικός (Melilotus officinalis)

Έχει ευχάριστη ιδιάζουσα μυρωδιά (είναι άριστο κτηνοτροφικό φυτό). Χρησιμοποιούνται οι ανθισμένες κορυφές. Τό φρέσκο φυτό μυρίζει ελαφρά, αλλά όταν ξεραθεί μυρίζει πολύ έντονα καί ευχάριστα. Η συγκομιδή γίνεται τό καλοκαίρι, όταν δέν έχει πολύ προχωρήσει ή άνθηση.
Ο μελίλωτος είναι φυτό καταπραϋντικό, αντισπασμωδικό, κατά των αερίων και διαλυτικό. Χρησιμοποιείται και κατά των κολικών (πλύσεις, κλύσμα). Είναι ακόμη στυπτικός καί επουλωτικός και ακόμη αντισηπτικός καί αντιβηχικός. Εξωτερικώς : Είναι ευεργετικός ο βρασμένος μελίλωτος, πάνω στα πρηξίματα μέ φλόγωση. Το αφέψημα του μελίλωτου χρησιμοποιείται ως λοσιόν στην επιπεφυκίτιδα και στό δερματικό ερύθημα. Χυμός του φυτού χρησιμοποιείται κατά του καταρράκτη. (Πηγή: diaita-express.com)

Φωτο: παρτέρι του δήμου στον Περισσό, αναγνώριση (με επιφυλάξεις για το είδος): Κατερίνα.

Share

Αβρουνιά

Οικογένεια: Dioscoreaceae, Yamswurzgew?chse / Black-Bryonies

Τάμος ο κοινός (Tamus communis)

Άλλα ονόματα: βρυωνιά, αδράμι, οβριά. Οι ρίζες του, φρέσκες ή αποξηραμένες, περιέχουν μια ουσία που είναι ερεθιστική για το δέρμα καθώς και ίχνη αλκαλοειδών. Ολόκληρο το φυτό είναι τοξικό και έχει προκαλέσει το θάνατο σε παιδιά που δοκίμασαν τους κόκκινους καρπούς. (Πηγή: giousouroum.gr). Διαβάστε και το  άρθρο για την Κρητική διατροφή (εκεί τα τρώνε).

Φωτο: βουνά Πόρτο, αναγνώριση: Κατερίνα.

Share

Ανθυλλίδα

Οικογένεια: Φαβίδες ή Χεδρωπά (Fabaceae, Schmetterlingsbl?tler / Legumes)

Anthyllis vulneraria

Λέγεται και «κοκωνόχορτο» ή «σάσωμα» ή «σαρίλα». Το όνομα του γένους είναι σύνθετο από τη λέξη «άνθος» και το «ίουλος» (από το χνούδι που έχουν οι κάλυκες του άνθους). Το όνομα του είδους εκ του λατινικού «vulnus» (πληγή) οφείλεται στο γεγονός ότι παλιά το χρησιμοποιούσαν ως φάρμακο για ανοιχτές πληγές. (Πηγή: άρθρο της Καθημερινής της Σάσκια Μπάλκε). Δείτε και την ανθυλλίδα του Χέρμαν.


Share

Βρίζα

Οικογένεια: Αγρωστίδες (Poaceae, S??gr?ser / Grasses)

Βρίζα η μεγίστη (Briza maxima)

Βρίζα λένε και τη Σίκαλη , ενώ το φυτό με την λατινική ονομασία Briza είναι γνωστό ως ψευδοβρίζα. Άλλα ονόματα: τρεμόχορτο, σκουλαρικιά . Οι ονομασίες παραπέμπουν στα σταχύδια που κρέμονται από το βλαστό και στο παραμικρό φύσημα του ανέμου κουνιούνται. (Πηγή: Flora Cristonia (Η Χλωρίδα του Νομού Κιλκίς))

Φωτο: Πόρτο Ράφτη, αναγνώριση: Κατερίνα.


Share

Αγρια φράουλα

Οικογένεια: Ροδίδες (Rosaceae, Rosengew?chse / Roses)

Φραγκάρια (Fragaria sp.)

Fragaria < Fragrans = ευώδης. Το συκεκριμένο φυτό κατάγεται απο τα Γρεβενά, το καλλιεργεί στα Τρίκαλα ο μπαμπάς της Ιωάννας. Μας έδωσε 4 φυτά γιατί τα 2 είναι για να δώσουν καρπό και τα άλλα για να αμολήσουν βλαστούς (στόλωνες) που έρποντας, ριζώνουν δίνοντας νέα φυτά.

Στην Ελλάδα υπάρχουν αυτοφυή η Φραγκάρια η πρασίνη (Fragaria viridis – μάλλον το είδος της φωτο), η Φραγκάρια η λεπτή (Fragaria vesca) και η Φραγκάρια η μοσχάτη (Fragaria moschata). Απο τα παραπάνω 3 είδη προήλθαν οι καλλιεργούμενες, μικρόκαρπες, ποικιλίες που καλλιεργούνται κυρίως στα νησιά του Ιονίου και κυρίως στην Κέρκυρα. Σε όλη την υπόλοιπη Ελλάδα καλλιεργούνται περίοπου 9000 στρέμματα κάποιας μεγαλόκαρπης ποικιλίας.


Share

Εχίνωπας

Οικογένεια: Φαβίδες ή Χεδρωπά (Fabaceae, Schmetterlingsbl?tler / Legumes)

Retama monosperma (συν. Genista monosperma)

Επιμένει να βγαίνει μέσα στα αμπέλια, παρα τα φρεζαρίσματα. Και σε άλλες ηλιόλουστες τοποθεσίες. Φωτο: Πόρτο Ράφτη, αναγνώριση: Κατερίνα.

Share

Αγριόλυκος

Οικογένεια: Σκροφουλαριίδες (Scrophulariaceae, Rachenbl?tler / Figworts)

Μπελαρντία η χνουδωτή (Bellardia trixago)

Αγριόλυκοι ή Σταρόλυκοι λέγονται στην Κρήτη (Σφήκας). Το φυτό θεωρείται ημιπαράσιτο αφού κάνει μεν φωτοσύνθεση αλλά παίρνει αρκετά θρεπτικά συστατικά από τις ρίζες άλλων φυτών. Ονομάστηκε έτσι προς τιμή του Ιταλού γιατρού και βοτανολόγου Κάρλο Αντόνιο Μπελλάρντι (1741-1826). Το επίθετο trixago προέρχεται κατά πάσα πιθανότητα από το ελληνικό θριξ ? τριχός = τρίχα , και το επίθημα -ago που δηλώνει ομοιότητα, αναφορά στη χνουδωτή όψη των φύλλων του φυτού. (Πηγή: Flora Cytherea)

Φωτο: Πόρτο, ελιές Ευαγγελίου. αναγνώριση: Κατερίνα


Share

Τυφλίτης

Pseudopous apodus (συν. Ophisaurus apodus)

Λέγεται και φιδόσαυρα. Μοιάζει με φίδι αλλά πρόκειται για άποδη σαύρα. Μπορεί να φθάσει τα 1,40 μ. Συνήθως μπερδεύεται με φίδι και σκοτώνεται. Εντελώς ακίνδυνο, μάλλον ωφέλιμο αφού τρέφεται με ασπόνδυλα, μικρά τρωκτικά και ερπετά. Συνήθως φωλιάζει στην κομπόστ άρα καλό είναι να αποφεύγουμε το ανακάτεμα της κομποστ απο την άνοιξη έως το τέλος του καλοκαιριού που εκκολάπτονται τα αυγά.

Φωτο: Ακροκόρινθος, χτυπημένο στο δρόμο.

Share

Τα πάθη του λιναριού

Υπάρχουν 2 καλλιεργητικές ποικιλίες λιναριού (Linum usitatissimum), μία με κοντούς βλαστούς, διακλαδισμένους, απ’όπου πέρνουμε τα ελαιούχα σπέρματά του, και ένα με ψηλό βλαστό, για τις ίνες του.

Τα φυτά συλλέγονται, πριν ωριμάσει ο καρπός, όταν τα 2/3 των φύλλων είναι κίτρινα. Τα κομένα φυτά ξεραίνονται στον αέρα, απομακρύνονται τα σπέρματα, και οι βλαστοί τοποθετούνται μερικές ημέρες σε νερό (στα ποτάμια οι παλαιότεροι) για ζύμωση. Οι ίνες, που είναι ανθεκτικά στοιχεία, δεν αλλοιώνονται με τη ζύμωση, και στη συνέχεια αποχωρίζονται με διάφορες μεθόδους. Οι κλωστικές ίνες που προκύπτουν θα καταλήξουν στον αργαλειό για την κατασκευή υφάσματος (λινά).

Την ιστορία μας τη θύμισε ο εμπνευστής και ιδιοκτήτης ενός ιδιαίτερου μουσείου παλαιο – τεχνολογίας κάπου στην Πάρνηθα σε μια εκπαιδευτική επίσκεψη του σχολείου μας.

Share

Γουστέρα της Πελοποννήσου

Podarcis peloponnesiacus ( Lacertidae)

Φωτο: Ακροκόρινθος

Share

Στελλάρια

Οικογένεια: Καρυοφυλλίδες (Caryophyllaceae, Nelkengew?chse / Campions)

Stellaria media


Share

Αγριολίναρο

Οικογένεια: Linaceae, Leingew?chse / Linseeds

Λίνο το διετές (Linum bienne) και Linum strictum

Μοιάζει πολύ με το Linum usitatissimum, το ήμερο λινάρι το οποίο ωστόσο είναι αρκετά μεγαλύτερο σε μέγεθος. Φωτο: Πόρτο

Το Λίνον το χρησιμώτατον (L. usitatissimum) είναι γνωστό απο την αρχαιότητα και για τις φαρμακευτικές ιδιότητες των σπερμάτων του αλλά και για τη χρήση των ινών του σε ενδύματα (δες άρθρο: «Τα πάθη του λιναριού«). Το λινέλαιο που βγαίνει απο τα σπέρματα χρησιμοποιείται στην παρασκευή χρωμάτων, βερνικιών, τυπογραφικής μελάνης, στη ζωγραφική και στην κατασκευή αδιάβροχων φελλοταπήτων (linoleum) γιατί έχει την ιδιότητα να πήζει στον αέρα. Στη φαρμακευτική χρησιμοποιείται ο λιναρόσπορος, εσωτερικά ως μαλακτικό και καθαρκτικό, και εξωτερικά ως αντιφλογιστικό κατάπλασμα. Επίσης το λινέλαιο χρησιμοποιείται για εντριβές σε δερματοπάθειες. Τα υπολείματα των βλαστών χρησιμοποιούνται στη χαρτοποιία.

Share

Λαβατέρα

Οικογένεια: Μαλβίδες (Malvaceae, Malvengew?chse / Mallows)

Λαβατέρα η δενδρώδης (Lavatera arborea) Φώτο: Λιμάνι Πόρτο και

Λαβατέρα η κρητική (Lavatera cretica) Φώτο: Χωράφι

 

 

Share

Εργα στη Λεωφόρο Πόρτο Ράφτη

Επιτέλους «φτιάχθηκε» ο δρόμος και η ταλαιπωρία τελείωσε. Ίσως τώρα να πρέπει να γίνει και η μελέτη. Δεν πειράζει, λεφτά (για τους εργολάβους) υπάρχουν.

Share

Τρημαστέλμα

Οικογένεια: Dipsacaceae, Kardengew?chse / Teasels

Lomelosia brachiata (συν. Tremastelma palaestinium).

Μοιάζει πολύ με σκαμπιόζα. Φωτο: βουνά Πόρτο, αναγνώριση: Κατερίνα

Share

Λαγοκοιμηθιά

Οικογένεια: Λαμιίδες ή Χειλανθή (Lamiaceae, Lippenbl?tler / Mints)

Τεύκριο η χαμαιδρύς (Teucrium chamaedrys)

ή Χαμαιδρύς (και οι 2 ονομασίες είναι απο την Κρήτη). Φωτο: βουνά Πόρτο, αναγνώριση: Κατερίνα)


Share

Μια ματιά στο Πόρτο Ράφτη

Υπότιτλος: «Το λιμάνι της Ανατολικής Αττικής». Βασίλης Ν. Μελάς, Αθήνα 2008.

Share

Κυρ Βασίλης

Ο κυρ Βασίλης (κατά κόσμον Βασίλης Ν. Μελάς) υπήρξε γείτονας καλός, ευγενικός, ταπεινός. Με τις συμβουλές του γύρω απο τα βότανα και την υγεία, μας ενέπνευσε και μας βοήθησε σε όλες τις βοτανο-ασχολίες μας. Με το ψάθινο καπέλο γύριζε με τα πόδια σε όλο το Πόρτο Ράφτη, μάζευε βότανα, ψάρευε, καλλιεργούσε και βοηθούσε με τις συμβουλές του όλον τον κόσμο. Πέθανε 90 + χρονών το 2009. Εκ των υστέρων μάθαμε ότι ήταν απο την Κάρπαθο και ότι ήταν ονομαστός ζωγράφος και ερασιτέχνης συγγραφέας. Ο ανηψιός του διετέλεσε για αρκετό καιρό δημοδιδάσκαλος στην ελληνική κοινότητα στο Μέντανι (Σουδάν). Αγαπούσε πολύ το Πόρτο Ράφτη και συνέγραψε και τύπωσε 2φυλλη μπροσούρα με τίτλο: «Μια ματιά στο Πόρτο Ράφτη«. Το διένεμε δωρεάν σε φίλους και γνωστούς.

Share

Αναγαλλίς

Οικογένεια: Πριμουλίδες (Primulaceae, Primelgew?chse / Primroses)

Αναγαλλίς η αρουραία (Anagallis arvensis)

Υπάρχει και με πορτοκαλοκόκκινα άνθη. (Φωτο: κήπος Πόρτο, αναγνώριση: Μαρία)

Share

Ακροκόρινθος

Η οχυρωμένη ακρόπολη της αρχαίας και της μεσαιωνικής Κορίνθου. Υπήρξε το πιο σημαντικό οχυρωματικό έργο της περιοχής απο την αρχαιότητα έως την επανάσταση του 21. Έχει ύψος 575 μ. και η συνολική περίμετρος των τειχών του είναι σχεδόν 2000 μ.

Η πρόσβαση γίνεται απο τη δυτική πλευρά όπου, μετά απο 3 επάλληλες ζώνες οχύρωσης, μπαίνεις στον 3ο περίβολο όπου υπάρχουν μνημεία όλων των εποχών.

Σχετικά με την κρήνη Πειρήνη διαβάστε την εργασία των παιδιών του Πειραματικού Γυμνασίου Κορίνθου

Share

Μαρουλίτσα

Οικογένεια: Αστερίδες ή Σύνθετα (Asteraceae, Korbbl?tler / Composites)

Κρεπίς η ερυθρή (Crepis rubra)

Το μοναδικό είδος Crepis με ρόδινα άνθη. Τα υπόλοιπα (περίπου 20) έχουν κίτρινα. Η ονομασία είναι απο την Κρήτη. Ο Παπιομύτογλου την αναφέρει και σαν πικραλίδα. Τρώγονται. Φωτο: Ακροκόρινθος.

Share

Ουμπίλικος

Οικογένεια: Crassulaceae, Dickblattgew?chse / Stonecrops

Ουμπίλικος ο οριζόντιος (Umbilicus horizontalis) και

Ουμπίλικος ο μικρανθής (Umbilicus parviflorus)

Το όνομα προέρχεται απο το λατινικό umbilicus (αφαλός) και παραπέμπει στο σχήμα των φύλλων. (Παπιομύτογλου)


Share

Ασκόλυμπρος

Οικογένεια: Αστερίδες ή Σύνθετα (Asteraceae, Korbbl?tler / Composites)

Κενταύρια η ραπανίσκος (Centaurea raphanina) και

Κενταύρια η ακανθώδης (Centaurea spinosa) και

Κενταύρια της Αττικής (Centaurea attica)

Το γένος Κενταύρια αντιπροσωπεύεται στην Ελλάδα με πάνω απο 70 είδη. Πήρε το όνομά του απο τον κένταυρο Χείρωνα που δοκίμασε να γιατρέψει, χωρίς επιτυχία, τις πληγές του με το «Μεγα Κενταύριον» που ήταν ίσως ένα είδος κενταύριας (Παπιομύτογλου).

Φώτο: (βουνά Πόρτο η ραπανίσκος, Πανόραμα (Πόρτο Ράφτη) η ακανθώδης, Βραυρώνα η attica)

Share