|
|
Οικογένεια: Μαλβίδες (Malvaceae, Malvengew?chse / Mallows)
Κόρχορος ο λαχανήρος (Corchorus olitorius)
Προφέρεται και μουλουχία, λέγεται και αιγυπτιακό σπανάκι και αποκαλείται και λαχανικό για βασιλιάδες (δες άρθρο (στα αγγλικά)). Πλούσιο σε καροτένιο, ασβέστιο και βιταμίνες. Βοηθάει το αμυντικό σύστημα για την πρόληψη του καρκίνου, στην οστεοπόρωση, στην κούραση, υπέρταση και αναιμία. Επίσης, με τις άφθονες διαλυτές διατητικές ίνες που περιέχει, βοηθάει στην υπερχοληστεριναιμία, την παχυσαρκία, το διαβήτη, τη δυσκοιλιότητα, τον καρκίνο του εντέρου και άλλες παθήσεις της σύγχρονης δίαιτας (life-style related στα αγγλικά). Επίσης πολλά είδη του γένους αυτού καλλιεργούνται για τη βιομηχανία κλωστικών ινών και μάλιστα είναι το πιο ευρέως διαδεδομένο μετά το βαμβάκι.
Έχουμε φέρει σπόρους απο το Σουδάν και το καλλιεργούμε στο Πόρτο (εδώ και 2-3 χρόνια και στη Ζάκυνθο) φυλάσσοντας σπόρους κάθε χρονιά, ίσα-ίσα για τις διατροφικές ανάγκες της οικογένειας. Το μαγειρεύουμε σε στυλ σούπα, από ζωμό κρέατος (ποντίκι) ή κοτόπουλου, με ρύζι, κόλιαντρο (κουσμπάρα), σκόρδο και ξύδι με κρεμμύδι. Εξαιρετικό!!! (Φώτο: κήπος Πόρτο)
-
-
-
Κόρχορος ο λαχανήρος
-
-
Corchorus olitorius
-
-
Corchorus olitorius
-
-
Οι σπόροι
Testudo marginata ή graeca ή hermanii
Συμπαθέστατη, κυκλοφορεί στο χωράφι και βολεύεται με τα ζαρζαβατικά μας.
Οικογένεια: Φαβίδες ή Χεδρωπά (Fabaceae, Schmetterlingsbl?tler / Legumes)
Υποοικογένεια: Ψυχανθή
Μελίλωτος ο φαρμακευτικός (Melilotus officinalis)
Έχει ευχάριστη ιδιάζουσα μυρωδιά (είναι άριστο κτηνοτροφικό φυτό). Χρησιμοποιούνται οι ανθισμένες κορυφές. Τό φρέσκο φυτό μυρίζει ελαφρά, αλλά όταν ξεραθεί μυρίζει πολύ έντονα καί ευχάριστα. Η συγκομιδή γίνεται τό καλοκαίρι, όταν δέν έχει πολύ προχωρήσει ή άνθηση.
Ο μελίλωτος είναι φυτό καταπραϋντικό, αντισπασμωδικό, κατά των αερίων και διαλυτικό. Χρησιμοποιείται και κατά των κολικών (πλύσεις, κλύσμα). Είναι ακόμη στυπτικός καί επουλωτικός και ακόμη αντισηπτικός καί αντιβηχικός. Εξωτερικώς : Είναι ευεργετικός ο βρασμένος μελίλωτος, πάνω στα πρηξίματα μέ φλόγωση. Το αφέψημα του μελίλωτου χρησιμοποιείται ως λοσιόν στην επιπεφυκίτιδα και στό δερματικό ερύθημα. Χυμός του φυτού χρησιμοποιείται κατά του καταρράκτη. (Πηγή: diaita-express.com)
Φωτο: παρτέρι του δήμου στον Περισσό, αναγνώριση (με επιφυλάξεις για το είδος): Κατερίνα.
Οικογένεια: Dioscoreaceae, Yamswurzgew?chse / Black-Bryonies
Τάμος ο κοινός (Tamus communis)
Άλλα ονόματα: βρυωνιά, αδράμι, οβριά. Οι ρίζες του, φρέσκες ή αποξηραμένες, περιέχουν μια ουσία που είναι ερεθιστική για το δέρμα καθώς και ίχνη αλκαλοειδών. Ολόκληρο το φυτό είναι τοξικό και έχει προκαλέσει το θάνατο σε παιδιά που δοκίμασαν τους κόκκινους καρπούς. (Πηγή: giousouroum.gr). Διαβάστε και το άρθρο για την Κρητική διατροφή (εκεί τα τρώνε).
Φωτο: βουνά Πόρτο, αναγνώριση: Κατερίνα.
Οικογένεια: Φαβίδες ή Χεδρωπά (Fabaceae, Schmetterlingsbl?tler / Legumes)
Anthyllis vulneraria
Λέγεται και «κοκωνόχορτο» ή «σάσωμα» ή «σαρίλα». Το όνομα του γένους είναι σύνθετο από τη λέξη «άνθος» και το «ίουλος» (από το χνούδι που έχουν οι κάλυκες του άνθους). Το όνομα του είδους εκ του λατινικού «vulnus» (πληγή) οφείλεται στο γεγονός ότι παλιά το χρησιμοποιούσαν ως φάρμακο για ανοιχτές πληγές. (Πηγή: άρθρο της Καθημερινής της Σάσκια Μπάλκε). Δείτε και την ανθυλλίδα του Χέρμαν.
Οικογένεια: Αγρωστίδες (Poaceae, S??gr?ser / Grasses)
Βρίζα η μεγίστη (Briza maxima)
Βρίζα λένε και τη Σίκαλη , ενώ το φυτό με την λατινική ονομασία Briza είναι γνωστό ως ψευδοβρίζα. Άλλα ονόματα: τρεμόχορτο, σκουλαρικιά . Οι ονομασίες παραπέμπουν στα σταχύδια που κρέμονται από το βλαστό και στο παραμικρό φύσημα του ανέμου κουνιούνται. (Πηγή: Flora Cristonia (Η Χλωρίδα του Νομού Κιλκίς))
Φωτο: Πόρτο Ράφτη, αναγνώριση: Κατερίνα.
Οικογένεια: Ροδίδες (Rosaceae, Rosengew?chse / Roses)
Φραγκάρια (Fragaria sp.)
Fragaria < Fragrans = ευώδης. Το συκεκριμένο φυτό κατάγεται απο τα Γρεβενά, το καλλιεργεί στα Τρίκαλα ο μπαμπάς της Ιωάννας. Μας έδωσε 4 φυτά γιατί τα 2 είναι για να δώσουν καρπό και τα άλλα για να αμολήσουν βλαστούς (στόλωνες) που έρποντας, ριζώνουν δίνοντας νέα φυτά.
Στην Ελλάδα υπάρχουν αυτοφυή η Φραγκάρια η πρασίνη (Fragaria viridis – μάλλον το είδος της φωτο), η Φραγκάρια η λεπτή (Fragaria vesca) και η Φραγκάρια η μοσχάτη (Fragaria moschata). Απο τα παραπάνω 3 είδη προήλθαν οι καλλιεργούμενες, μικρόκαρπες, ποικιλίες που καλλιεργούνται κυρίως στα νησιά του Ιονίου και κυρίως στην Κέρκυρα. Σε όλη την υπόλοιπη Ελλάδα καλλιεργούνται περίοπου 9000 στρέμματα κάποιας μεγαλόκαρπης ποικιλίας.
-
-
Αγρια φράουλα
-
-
Fragaria
Οικογένεια: Φαβίδες ή Χεδρωπά (Fabaceae, Schmetterlingsbl?tler / Legumes)
Retama monosperma (συν. Genista monosperma)
Επιμένει να βγαίνει μέσα στα αμπέλια, παρα τα φρεζαρίσματα. Και σε άλλες ηλιόλουστες τοποθεσίες. Φωτο: Πόρτο Ράφτη, αναγνώριση: Κατερίνα.
Οικογένεια: Σκροφουλαριίδες (Scrophulariaceae, Rachenbl?tler / Figworts)
Μπελαρντία η χνουδωτή (Bellardia trixago)
Αγριόλυκοι ή Σταρόλυκοι λέγονται στην Κρήτη (Σφήκας). Το φυτό θεωρείται ημιπαράσιτο αφού κάνει μεν φωτοσύνθεση αλλά παίρνει αρκετά θρεπτικά συστατικά από τις ρίζες άλλων φυτών. Ονομάστηκε έτσι προς τιμή του Ιταλού γιατρού και βοτανολόγου Κάρλο Αντόνιο Μπελλάρντι (1741-1826). Το επίθετο trixago προέρχεται κατά πάσα πιθανότητα από το ελληνικό θριξ ? τριχός = τρίχα , και το επίθημα -ago που δηλώνει ομοιότητα, αναφορά στη χνουδωτή όψη των φύλλων του φυτού. (Πηγή: Flora Cytherea)
Φωτο: Πόρτο, ελιές Ευαγγελίου. αναγνώριση: Κατερίνα
Pseudopous apodus (συν. Ophisaurus apodus)
Λέγεται και φιδόσαυρα. Μοιάζει με φίδι αλλά πρόκειται για άποδη σαύρα. Μπορεί να φθάσει τα 1,40 μ. Συνήθως μπερδεύεται με φίδι και σκοτώνεται. Εντελώς ακίνδυνο, μάλλον ωφέλιμο αφού τρέφεται με ασπόνδυλα, μικρά τρωκτικά και ερπετά. Συνήθως φωλιάζει στην κομπόστ άρα καλό είναι να αποφεύγουμε το ανακάτεμα της κομποστ απο την άνοιξη έως το τέλος του καλοκαιριού που εκκολάπτονται τα αυγά.
Φωτο: Ακροκόρινθος, χτυπημένο στο δρόμο.
Υπάρχουν 2 καλλιεργητικές ποικιλίες λιναριού (Linum usitatissimum), μία με κοντούς βλαστούς, διακλαδισμένους, απ’όπου πέρνουμε τα ελαιούχα σπέρματά του, και ένα με ψηλό βλαστό, για τις ίνες του.
Τα φυτά συλλέγονται, πριν ωριμάσει ο καρπός, όταν τα 2/3 των φύλλων είναι κίτρινα. Τα κομένα φυτά ξεραίνονται στον αέρα, απομακρύνονται τα σπέρματα, και οι βλαστοί τοποθετούνται μερικές ημέρες σε νερό (στα ποτάμια οι παλαιότεροι) για ζύμωση. Οι ίνες, που είναι ανθεκτικά στοιχεία, δεν αλλοιώνονται με τη ζύμωση, και στη συνέχεια αποχωρίζονται με διάφορες μεθόδους. Οι κλωστικές ίνες που προκύπτουν θα καταλήξουν στον αργαλειό για την κατασκευή υφάσματος (λινά).
Την ιστορία μας τη θύμισε ο εμπνευστής και ιδιοκτήτης ενός ιδιαίτερου μουσείου παλαιο – τεχνολογίας κάπου στην Πάρνηθα σε μια εκπαιδευτική επίσκεψη του σχολείου μας.
-
-
σπαστήρας
-
-
το λανάρι. μ αυτό το ξαίνανε
-
-
το τελικό αποτέλεσμα (πρν το γνέσιμο)
-
-
αργαλειός
-
-
ο εμπνευστής του μουσείου την ώρα της ξενάγησης
Podarcis peloponnesiacus ( Lacertidae)
Φωτο: Ακροκόρινθος
Οικογένεια: Linaceae, Leingew?chse / Linseeds
Λίνο το διετές (Linum bienne) και Linum strictum
Μοιάζει πολύ με το Linum usitatissimum, το ήμερο λινάρι το οποίο ωστόσο είναι αρκετά μεγαλύτερο σε μέγεθος. Φωτο: Πόρτο
Το Λίνον το χρησιμώτατον (L. usitatissimum) είναι γνωστό απο την αρχαιότητα και για τις φαρμακευτικές ιδιότητες των σπερμάτων του αλλά και για τη χρήση των ινών του σε ενδύματα (δες άρθρο: «Τα πάθη του λιναριού«). Το λινέλαιο που βγαίνει απο τα σπέρματα χρησιμοποιείται στην παρασκευή χρωμάτων, βερνικιών, τυπογραφικής μελάνης, στη ζωγραφική και στην κατασκευή αδιάβροχων φελλοταπήτων (linoleum) γιατί έχει την ιδιότητα να πήζει στον αέρα. Στη φαρμακευτική χρησιμοποιείται ο λιναρόσπορος, εσωτερικά ως μαλακτικό και καθαρκτικό, και εξωτερικά ως αντιφλογιστικό κατάπλασμα. Επίσης το λινέλαιο χρησιμοποιείται για εντριβές σε δερματοπάθειες. Τα υπολείματα των βλαστών χρησιμοποιούνται στη χαρτοποιία.
-
-
-
-
Linus bienne
-
-
-
Linus strictum
Οικογένεια: Μαλβίδες (Malvaceae, Malvengew?chse / Mallows)
Λαβατέρα η δενδρώδης (Lavatera arborea) Φώτο: Λιμάνι Πόρτο και
Λαβατέρα η κρητική (Lavatera cretica) Φώτο: Χωράφι
-
-
Lavatera arborea ή αλλιώς Malva arborea
-
-
-
Malva arborea
-
-
Lavatera cretica
-
-
-
πιάνει εύκολα αρρώστιες
Επιτέλους «φτιάχθηκε» ο δρόμος και η ταλαιπωρία τελείωσε. Ίσως τώρα να πρέπει να γίνει και η μελέτη. Δεν πειράζει, λεφτά (για τους εργολάβους) υπάρχουν.
Οικογένεια: Dipsacaceae, Kardengew?chse / Teasels
Lomelosia brachiata (συν. Tremastelma palaestinium).
Μοιάζει πολύ με σκαμπιόζα. Φωτο: βουνά Πόρτο, αναγνώριση: Κατερίνα
Οικογένεια: Λαμιίδες ή Χειλανθή (Lamiaceae, Lippenbl?tler / Mints)
Τεύκριο η χαμαιδρύς (Teucrium chamaedrys)
ή Χαμαιδρύς (και οι 2 ονομασίες είναι απο την Κρήτη). Φωτο: βουνά Πόρτο, αναγνώριση: Κατερίνα)
Υπότιτλος: «Το λιμάνι της Ανατολικής Αττικής». Βασίλης Ν. Μελάς, Αθήνα 2008.
Ο κυρ Βασίλης (κατά κόσμον Βασίλης Ν. Μελάς) υπήρξε γείτονας καλός, ευγενικός, ταπεινός. Με τις συμβουλές του γύρω απο τα βότανα και την υγεία, μας ενέπνευσε και μας βοήθησε σε όλες τις βοτανο-ασχολίες μας. Με το ψάθινο καπέλο γύριζε με τα πόδια σε όλο το Πόρτο Ράφτη, μάζευε βότανα, ψάρευε, καλλιεργούσε και βοηθούσε με τις συμβουλές του όλον τον κόσμο. Πέθανε 90 + χρονών το 2009. Εκ των υστέρων μάθαμε ότι ήταν απο την Κάρπαθο και ότι ήταν ονομαστός ζωγράφος και ερασιτέχνης συγγραφέας. Ο ανηψιός του διετέλεσε για αρκετό καιρό δημοδιδάσκαλος στην ελληνική κοινότητα στο Μέντανι (Σουδάν). Αγαπούσε πολύ το Πόρτο Ράφτη και συνέγραψε και τύπωσε 2φυλλη μπροσούρα με τίτλο: «Μια ματιά στο Πόρτο Ράφτη«. Το διένεμε δωρεάν σε φίλους και γνωστούς.
Οικογένεια: Πριμουλίδες (Primulaceae, Primelgew?chse / Primroses)
Αναγαλλίς η αρουραία (Anagallis arvensis)
Υπάρχει και με πορτοκαλοκόκκινα άνθη. (Φωτο: κήπος Πόρτο, αναγνώριση: Μαρία)
Οικογένεια: Αστερίδες ή Σύνθετα (Asteraceae, Korbbl?tler / Composites)
Κρεπίς η ερυθρή (Crepis rubra)
Το μοναδικό είδος Crepis με ρόδινα άνθη. Τα υπόλοιπα (περίπου 20) έχουν κίτρινα. Η ονομασία είναι απο την Κρήτη. Ο Παπιομύτογλου την αναφέρει και σαν πικραλίδα. Τρώγονται. Φωτο: Ακροκόρινθος.
Οικογένεια: Crassulaceae, Dickblattgew?chse / Stonecrops
Ουμπίλικος ο οριζόντιος (Umbilicus horizontalis) και
Ουμπίλικος ο μικρανθής (Umbilicus parviflorus)
Το όνομα προέρχεται απο το λατινικό umbilicus (αφαλός) και παραπέμπει στο σχήμα των φύλλων. (Παπιομύτογλου)
-
-
Ουμπίλικος ο οριζόντιος
-
-
Umbilicus horizontalis
-
-
Ουμπιλίκος ο μικρανθής
|
|
Πρόσφατα σχόλια