• Για τον Πολύβιο Κατέβασε σύντομο βιογραφικό για μαθητική χρήση:

• Λεξικά νέας ελληνικής: για απλή αναζήτηση / για σύνθετη αναζήτηση

• Bασικό λεξικό της αρχαίας

• Λεξικό της αρχαίας Liddell & Scott

• Λεξικό αρχαίας, σχολικό εγχειρίδιο

• Κατάλογος ανωμάλων ρημάτων

 

Συμπληρωματικό υλικό για τον συγγραφέα και το έργο του

Ο Πολύβιος ήταν ιστορικός. Γεννήθηκε γύρω στο 200 π.Χ. στη Μεγαλόπολη της Αρκαδίας (πόλη που ανήκε στην Αχαϊκή Συμπολιτεία). Τα βιώματα του Πολυβίου ήταν τέτοια (για παράδειγμα, ο πατέρας του Λυκόρτας είχε εκλεγεί πολλές φορές στρατηγός της συμμαχίας), που γρήγορα τον οδήγησαν να συμμετάσχει ενεργά στην πολιτική ζωή της πατρίδας του και της Αχαϊκής Συμπολιτείας. Το 170/169 π.Χ. έγινε ίππαρχος της Συμπολιτείας, αλλά μετά την ήττα του Περσέα στην Πύδνα το 168 π.Χ. πιάστηκε αιχμάλωτος από τους Ρωμαίους μαζί με άλλους εξέχοντες Αχαιούς και οδηγήθηκε στη Ρώμη, για να δικαστεί, στην ουσία όμως ως όμηρος. Παρέμεινε στη Ρώμη δεκαεπτά χρόνια περιμένοντας τη δίκη του (που δεν έγινε ποτέ).

Κατά τη διάρκεια της ομηρίας έγινε δεκτός στον κύκλο της φιλελληνικής αριστοκρατίας της Ρώμης και συνδέθηκε φιλικά με τον Κορνήλιο Σκιπίωνα Αιμιλιανό, τον Γάιο Λαίλιο τον νεότερο, τον Κάτωνα κ.ά. Χάρη σε αυτούς μπόρεσε να παραμείνει στην πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας και γύρω στο 149 π.Χ., ακολουθώντας τον φίλο του Σκιπίωνα Αιμιλιανό, πήρε μέρος στην εκστρατεία εναντίον της Καρχηδόνας. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 146 π.Χ., μετά την άλωση της Καρχηδόνας και της Κορίνθου, αλλά συνέχισε τα ταξίδια του επισκεπτόμενος την Αλεξάνδρεια, τις Σάρδεις και άλλα μέρη. Πέθανε σε ηλικία 82 ετών πέφτοντας από άλογο.

Τα ιστορικά γεγονότα της εποχής του και κυρίως η ραγδαία ρωμαϊκή επέκταση αποτέλεσαν το έναυσμα για να ασχοληθεί με την ιστοριογραφία. Ο ίδιος διακηρύσσει πολλές φορές στο έργο του ότι τον ενδιαφέρει να ερευνήσει με ποιον τρόπο και με ποιο πολίτευμα κατάφεραν οι Ρωμαίοι να επεκτείνουν την κυριαρχία τους. Η άποψη του Πολυβίου είναι ότι μόνο συλλαμβάνοντας την αλληλουχία όλων των γεγονότων και εξετάζοντας τις ομοιότητες και τις διαφορές τους μπορεί κάποιος να αποκομίσει όφελος και απόλαυση από την Ιστορία.

Ο Πολύβιος χρησιμοποίησε μεθόδους παρόμοιες με εκείνες του Θουκυδίδη (αυτοψία, έλεγχος και μελέτη των πηγών, αλλά και συστηματικός διαχωρισμός αρχών και αιτιών). Οι Ιστορίαι του αριθμούσαν 40 βιβλία και πραγματεύονταν την αύξηση της δύναμης της Ρώμης και την εδραίωση της εξουσίας της από την αρχή του Β′ Καρχηδονιακού πολέμου (221 π.Χ.) –στα πρώτα δύο βιβλία γίνεται μια σύντομη επισκόπηση της περιόδου 264220 π.Χ.– έως την ήττα του Περσέα (168 π.Χ.). Φιλοδοξία του ιστορικού ήταν να καλύψει και τα γεγονότα που ακολούθησαν, κι έτσι συνέχισε το έργο του φτάνοντας μέχρι την τελική υποταγή της Ελλάδας το 146 π.Χ. Από το έργο του μόνο τα πέντε πρώτα βιβλία σώζονται ακέραια, ενώ τα υπόλοιπα αποσπασματικά.

 

 

Σύρε τον πίνακα, για να δεις και τις υπόλοιπες στήλες.

Κατέβασε το αρχείο, για να γράψεις τη μετάφρασή σου

 

O πίνακας που ακολουθεί είναι επεξεργάσιμος. Μπορείτε να γράψετε τις απαντήσεις σας και να τις εκτυπώσετε ή να τις σώσετε σε αρχείο pdf.

Εκτύπωση ή αποθήκευση

 

 

 

Λεξιλογικός Πίνακας

κοσμέω, κοσμῶ
[= 1. α. διευθετώ, β. κυβερνώ, 2. στολίζω (< κόσμος = 1. η ευπρέπεια, η τάξη, 2. το στολίδι, 3. το σύμπαν)]
[στο κείμενο συναντήσατε τον τύπο: κοσμεῖν]

 

Για να βρεις τη σημασία των λέξεων του Λεξιλογικού Πίνακα πήγαινε στα λεξικά της Πύλης για την ελληνική γλώσσα ή χρησιμοποίησε τους παρακάτω δεσμούς:

 

Σύρτε στον πίνακα για να δείτε όλες τις στήλες

 

Χρησιμοποίησε το σύμβολο *  πριν ή μετά από το κοσμ, π.χ *κοσμ*, για να βρεις τις παράγωγες και σύνθετες λέξεις, καθώς επίσης και τη σημασία τους. Χρησιμοποιώντας τη σύνθετη αναζήτηση μπορείς να βρεις μόνο επίθετα ή μόνο ρήματα κ.τ.λ...

 

Όσες λέξεις δεν ξέρεις τι σημαίνουν πάτα το καλαθάκι που βρίσκεται αριστερά της λέξης. Αφού τις συγκεντρώσεις όλες πάτα το καλαθάκι που βρίσκεται δεξιά από το πλαίσιο αναζήτησης. Αντίγραψέ τες σ' ένα έγγραφο του Word ή του OpenOffice. Μελέτησε προσεκτικά τα παραδείγματα.

 

Ασκήσεις

 

Σχολικού βιβλίου

1. Να αποδώσετε τη σημασία των φράσεων και λέξεων: «από καταβολής κόσμου», «διαγωγή κοσμιότατη», κοσμογονία, κοσμοθεωρία, κοσμοπολίτης. © Δέσποινα Τσολακίδου
2. Με τη βοήθεια του Λεξιλογικού Πίνακα να βρείτε την κατάλληλη λέξη της α.ε. για τις σημασίες που σας δίνονται
3. Να κατατάξετε τις ομόρριζες του ρήματος κοσμῶ λέξεις της α.ε. που περιλαμβάνει ο πίνακας  του σχ. βιβλίου σε κατηγορίες ανάλογα με αυτό που δηλώνουν.

Πρόσθετες ασκήσεις

1. Να αντιστοιχίσεις τους ορισμούς με την κατάλληλη λέξη
2. Να αντιστοιχίσεις τις λέξεις με τις συνώνυμές τους
3. Να αντιστοιχίσεις τις λέξεις με τις αντώνυμές τους
4. Να συμπληρώσεις τα κενά με την κατάλληλη λέξη

Κατέβασε τις πρόσθετες ασκήσεις σε αρχείο

 

Ασκήσεις μαθητών/τριών

• Να συμπληρώσεις τα κενά με την κατάλληλη λέξη (της μαθήτριας Ανθής Τσακίρη)

 

 

Πρώτο συνθετικό λέξη κλιτή – ουσιαστικό

 

 

Σύρτε στον πίνακα για να δείτε όλες τις στήλες

 

ασκήσεις

 

1. Να σχηματίσετε σύνθετα αρσενικά ουσιαστικά και επίθετα της α.ε. χρησιμοποιώντας τα συνθετικά που δίνονται © Δέσποινα Τσολακίδου
2. Να σχηματίσετε σύνθετες λέξεις της ν.ε. με α΄ συνθετικό τα ουσιαστικά της α.ε. που δίνονται © Δέσποινα Τσολακίδου

 

 

Η γραμματική και το συντακτικό της ενότητας:

 

Θεωρία γραμματικής

Ημιφωνόληκτα της γ' κλίσης, οριστική αορίστου, παρακειμένου και υπερσυντελίκου μ.φ. των βαρύτονων ρημάτων

Θεωρία συντακτικού

Το υποκείμενο του απαρεμφάτου, της μετοχής

 

Γ' κλίση ουσιαστικών

 

 

1. Γ΄ κλίση ουσιαστικών α. Ακατάληκτα διπλόθεμα οδοντικόληκτα σε -ων (γεν. -οντος)

 

(ύλη από την 14η εν. της Α' τάξης)

 

Σύρτε στον πίνακα για να δείτε όλες τις στήλες

 

Παρατηρήσεις

• Η κλητική ενικού σχηματίζεται χωρίς κατάληξη από το ασθενές (βραχύ) θέμα. Το -τ- αποβάλλεται, επειδή στην Αρχαία Ελληνική ληκτικά σύμφωνα είναι μόνο τα -ν, -ρ, -ς.

• Σύμφωνα με τα ουσιαστικά αυτά κλίνεται το αρσενικό γένος των μετοχών ενεστώτα του ρ. εἰμί (ὤν, οὖσα, ὄν) και των βαρύτονων ρημάτων ενεργητικής φωνής (λύων, λύουσα, λῦον), καθώς και το αρσενικό γένος της μετοχής μέλλοντα των βαρύτονων ρημάτων ενεργητικής φωνής (λύσων, λύσουσα, λῦσον).

• Όμως οι μετοχές σχηματίζουν την κλητική ενικού όμοια με την ονομαστική (ὤν, λύων, λύσων).

 

Συμφωνόληκτα ουσιαστικά γ' κλίσης

 

Σε αυτή την Ενότητα ολοκληρώνεται η διδασκαλία των πιο συνηθισμένων συμφωνόληκτων ουσιαστικών της γ΄ κλίσης.

Λαμβάνοντας υπόψη τις καταλήξεις της γ΄ κλίσης, να συμπληρώσετε τους πίνακες και να τονίσετε τους άτονους τύπους:

 

Ημιφωνόληκτα

 

α. Υγρόληκτα

 

Σύρτε στον πίνακα για να δείτε όλες τις στήλες

 

Συγκοπτόμενα διπλόθεμα υγρόληκτα

Σύρτε στον πίνακα για να δείτε όλες τις στήλες

 

Σύρτε στον πίνακα για να δείτε όλες τις στήλες

 

β. Σιγμόληκτα 1. Αρσενικά

 

Πρόκειται για κύρια ονόματα σε -ης (γεν. -ους), όπως το Ἀριστοφάνης, και -κλῆς (γεν. -κλέους), όπως το Περικλῆς.

 

Σύρτε στον πίνακα για να δείτε όλες τις στήλες

 

2. Ουδέτερα ακατάληκτα

 

Στα ουσιαστικά αυτά το αρχικό θέμα (σε -εσ) στην ονομαστική, αιτιατική και κλητική ενικού μετατρέπεται σε -ος. Σε όλες τις άλλες πτώσεις αποβάλλεται το -σ- και επέρχονται συναιρέσεις.

 

Σύρτε στον πίνακα για να δείτε όλες τις στήλες

 

 

3. Οριστική αορίστου μέσης φωνής βαρύτονων ρημάτων

 

 

(ύλη από την 15η εν. της Α' Γυμνασίου)

 

Με αφετηρία τύπους αορίστου μ.φ. από το δεύτερο και το τρίτο παράλληλο κείμενο (ἀπεκρύψατο, ξυνεγράψατο), οι μαθητές/τριες προσδιορίζουν τον τρόπο σχηματισμού της μέσης φωνής των βαρύτονων ρημάτων στην οριστική αορίστου, καθώς και τον σχηματισμό του απαρεμφάτου και της μετοχής.

 

Η οριστική αορίστου μέσης φωνής σχηματίζεται όπως και στην ενεργητική φωνή (βλ. Ενότητα 7, Α' τάξης), με διαφορετικές όμως καταλήξεις:

 

Σχηματισμός οριστικής αορίστου μ.φ.

 

 

Σύρτε στον πίνακα για να δείτε όλες τις στήλες

 

Παρατήρηση

Στα αφωνόληκτα ρήματα για τον σχηματισμό της οριστικής αορίστου μέσης φωνής ισχύουν όσα γνωρίζετε σχετικά με τον σχηματισμό της οριστικής αορίστου της ενεργητικής φωνής.

 

Κλίση αορίστου μ.φ.

 

Σύρτε στον πίνακα για να δείτε όλες τις στήλες

 

 

4. Οριστική παρακειμένου και υπερσυντελίκου μέσης φωνής βαρύτονων ρημάτων

 

 

(ύλη από την 16η εν. της Α' Γυμνασίου)

 

 

Με αφετηρία τύπους παρακειμένου μ.φ. από το δεύτερο και το τρίτο παράλληλο κείμενο (πέπρακται), οι μαθητές/τριες προσδιορίζουν τον τρόπο σχηματισμού της μέσης φωνής των βαρύτονων ρημάτων στην οριστική παρακειμένου και υπερσυντελίκου, καθώς και τον σχηματισμό του απαρεμφάτου και της μετοχής των χρόνων αυτών.

Η οριστική παρακειμένου και υπερσυντελίκου μέσης φωνής σχηματίζεται όπως και στην ενεργητική φωνή (βλ. Ενότητα 9), με διαφορετικές όμως καταλήξεις:

 

Σχηματισμός οριστικής παρακειμένου υπερσυντέλικου μ.φ.

 

 

Σχηματισμός οριστικής υπερσυντελίκου μ.φ.

 

 

Σύρτε στον πίνακα για να δείτε όλες τις στήλες

 

Οριστική παρακειμένου και υπερσυντελίκου αφωνόληκτων ρημάτων μ.φ.

 

Όπως συμβαίνει και στον μέλλοντα και τον αόριστο, τα αφωνόληκτα ρήματα ακολουθούν γενικά την κλίση των φωνηεντόληκτων, όμως ο χαρακτήρας τους επηρεάζεται από την κατάληξη. Έτσι, η κλίση της οριστικής των συντελικών χρόνων διαμορφώνεται ως εξής:

 

Σύρτε στον πίνακα για να δείτε όλες τις στήλες

 

 

Παρατήρηση

Το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής παρακειμένου και υπερσυντελίκου μέσης φωνής σχηματίζεται περιφραστικά από τη μετοχή του παρακειμένου μ.φ. και το ρ. εἰμὶ στον ενεστώτα και τον παρατατικό αντίστοιχα.

 

 

Γ2. Σύνταξη

 

Η σύνδεση προτάσεων ή όρων της πρότασης, Παρατακτική και Υποτακτική σύνδεση (δεν διδάσκεται στη Β' Γυμνασίου)

1. Το υποκείμενο του απαρεμφάτου

 

Το υποκείμενο του απαρεμφάτου μπορεί να είναι:

α. Το ίδιο με το υποκείμενο του ρήματος από το οποίο εξαρτάται το απαρέμφατο. Σε αυτή την περίπτωση έχουμε το φαινόμενο της ταυτοπροσωπίας.

Οὗτοι ἐθέλουσιν ὑπὲρ πατρίδος θνῄσκειν (αυτοί θέλουν αυτοί να πεθάνουν).

β. Διαφορετικό από το υποκείμενο του ρήματος από το οποίο εξαρτάται το απαρέμφατο και πάντοτε σε αιτιατική. Σε αυτή την περίπτωση έχουμε το φαινόμενο της ετεροπροσωπίας.

Οἴομαι πάντας ὑμᾶς γιγνώσκειν τὰ ῥηθέντα (εγώ νομίζω ότι εσείς γνωρίζετε).

 

2. Το υποκείμενο της μετοχής

 

Το υποκείμενο μιας μετοχής βρίσκεται στο ίδιο γένος, στον ίδιο αριθμό και στην ίδια πτώση με τη μετοχή.

Από την άποψη του υποκειμένου της, μια επιρρηματική μετοχή μπορεί να είναι συνημμένη ή απόλυτη.

α. Συνημμένη χαρακτηρίζεται μια επιρρηματική μετοχή, όταν το υποκείμενό της έχει και άλλη συντακτική θέση μέσα στην πρόταση.

Ἀκούσαντες ταῦτα οἱ στρατιῶται παρεσκευάσαντο πρὸς μάχην (η φράση οἱ στρατιῶται, που είναι υποκείμενο της μετοχής ἀκούσαντες, είναι και υποκείμενο του ρήματος παρεσκευάσαντο).

β. Απόλυτη χαρακτηρίζεται μια επιρρηματική μετοχή, όταν το υποκείμενό της δεν έχει άλλη συντακτική θέση μέσα στην πρόταση. Σε μια τέτοια περίπτωση, αν παραλείψουμε τη μετοχή, το υποκείμενό της περιττεύει στην πρόταση:

Ἐστράτευσαν ἐπ' αὐτοὺς οὐδεμιᾶς διαφορᾶς πρότερον ὑπαρχούσης (το υποκείμενο διαφορᾶς της μετοχής δεν έχει καμία άλλη συντακτική θέση μέσα στην πρόταση).

 

 

 

Ασκήσεις

 

Σχολικού βιβλίου

1. Ακατάληκτα διπλόθεμα σε -ων, -οντος: Καμία άσκηση του σχολικού βιβλίου της α' γυμνασίου δεν είναι απολύτως συμβατή.

2. Ημιφωνόληκτα υγρόληκτα και σιγμόληκτα αρσενικά και ουδέτερα

1. Να κλιθούν στις πλάγιες πτώσεις και των δύο αριθμών τα ουσιαστικά ἡ μήτηρ και τό ἔθνος
2. Να εντοπίσετε τα τριτόκλιτα ουσιαστικά του κειμένου και να τα γράψετε στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού
3. Να γράψετε τα παρακάτω ουσιαστικά στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού
4. Να γράψετε τη γενική ενικού των παρακάτω ουσιαστικών λαμβάνοντας υπόψη τη μορφή τους στη ν.ε.
5. Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση:
6. Να αναγνωρίσετε το είδος της σύνδεσης στις περιόδους που ακολουθούν και να δηλώσετε τι συνδέουν κάθε φορά οι σύνδεσμοι
7. Να εντοπίσετε στις ακόλουθες περιόδους τις λέξεις που εισάγουν δευτερεύουσες προτάσεις

Πρόσθετες ασκήσεις

1. Συμπλήρωσε τις καταλήξεις των ουσιαστικών
2. 1η Άσκηση στα ενρινόληκτα και υγρόληκτα ουσιαστικά
3. 2η Άσκηση στα ενρινόληκτα και υγρόληκτα ουσιαστικά
4. 1η Άσκηση στα σιγμόληκτα ουσιαστικά
5. 2η Άσκηση στα σιγμόληκτα ουσιαστικά
6. Άσκηση για τα συγκοπτόμενα και για τις αλλαγές στον συνταγματικό άξονα © Έλενα Ριζίκοβα
7. Άσκ. στα ουσ. παῖς, μήτηρ πατήρ, και την επαναληπτική αντ. αὐτὸς, αὐτὴ, αὐτὸ© Έλενα Ριζίκοβα

Σχολικού βιβλίου

Ασκήσεις 15ης εν. α' γυμνασίου για τον Αόριστο.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι στην προηγούμενη ενότητα δεν έγιναν οι ακήσεις του σχολικού βιβλίου, προτείνεται να δοθούν σ' αυτήν την ενότητα

Κατέβασε όλες τις παρακάτω ασκήσεις:

1. Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα με τους χρόνους που ζητούνται στο πρόσωπο που δίνεται
2. Να κλίνετε τα ρήματα στον χρόνο που βρίσκονται: ἐτάττετο, ηὔξατο, ἐφυλάξω, ἐπαύσασθε
3. Να μεταφέρετε τους ρηματικούς τύπους στο ίδιο πρόσωπο του άλλου αριθμού διατηρώντας τον χρόνο και τη φωνή
4. Να μεταφέρετε στο ίδιο πρόσωπο του παρατατικού της μέσης φωνής όσα από τα παρακάτω ρήματα βρίσκονται στον ενεστώτα και να μεταφέρετε στο ίδιο πρόσωπο του αορίστου όσα βρίσκονται στον μέλλοντα: ἀποτρέπεσθε, ἀντιτασσόμεθα, φυλάττονται, παιδεύσεται, κόψῃ, πραξόμεθα.
5. Να τοποθετήσετε τους ρηματικούς τύπους στη σωστή στήλη και να συμπληρώσετε τους υπόλοιπους χρόνους τους διατηρώντας την έγκλιση, τον αριθμό και το πρόσωπο: προσδέχεται, ἥπτου, κατασκευάζονται, ἀναγκάσεσθε, συνεσκευάσω
6. Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο οριστικής του χρόνου που ζητείται στην παρένθεση:

Πρόσθετες ασκήσεις

1. Κλίνε στα α.ε. τον παρατατικό του ρ. πείθομαι, συγκρίνοντάς τον με τα ν.ε.
2. Κλίνε τον Παρατατικό του ρήματος διώκομαι
3. 1η Σχημάτισε τον παρατατικό μέσης φωνής των ρημάτων
4. 2η Σχημάτισε τον παρατατικό μέσης φωνής των ρημάτων
5. Κλίνε τον αόριστο του ρ. γράφομαι
6. Κλίνε τον αόριστο του ρ. διώκομαι
7. Άσκηση σχηματισμού των ρημάτων στο γ' εν.αόριστου
8. Άσκηση σχηματισμού των ρημάτων στο γ΄ πληθ. αόριστου
9. Συγκριτική άσκηση σχηματισμού παρατατικού και αόριστου μ.φ. στα α.ε.
10. Να γραφούν τα ρήματα στους ζητούμενους τύπους του παρατατικού και αόριστου μ.φ.
11. Άσκηση αντικατάστασης ρημάτων σε προτάσεις, παρατατικός, μέλλοντας, αόριστος

Σχολικού βιβλίου

Παρακείμενος και Υπερσυντέλικος

Κατέβασε όλες τις παρακάτω ασκήσεις:

1. Να κλίνετε την οριστική παρακειμένου και υπερσυντελίκου των ρ. λύομαι και προβουλεύομαι
2. Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα με τους χρόνους που ζητούνται στο πρόσωπο που δίνεται
3. Να τοποθετήσετε τους ρηματικούς τύπους στη σωστή στήλη και να συμπληρώσετε τους υπόλοιπους χρόνους τους: ἐκδιώκεται, κατεκοπτόμεθα, ἐκπαιδεύσεσθε, ἐλογίσω
4. Να μεταφέρετε τα παρακάτω ρήματα στην α.ε.
5. Να συμπληρώσετε τα κενά των φράσεων με τους τύπους οριστικής των ρημάτων που βρίσκονται στην παρένθεση.

Πρόσθετες ασκήσεις

1. Συμπλήρωσε τους χαρακτήρες του παρακείμενου μ.φ. των αφωνόληκτων ρημάτων
2. 1η Να συμπληρώσεις τον χρονικό χαρακτήρα του παρακείμενου μέσης φωνής
3. 2η Να συμπληρώσεις τον χρονικό χαρακτήρα του παρακείμενου μέσης φωνής
4. Να συμπληρωθούν τα κενά με τύπους του παρακείμενου μέσης φωνής
5. Άσκηση σωστού λάθους στον σχηματισμό του παρακείμενου μ.φ.
6. Να μεταφέρεις τους τύπους του παρακειμένου της ν.ε. στα αρχαία ελληνικά
7. Να συμπληρωθούν οι χρονικοί χαρακτήρες του αόριστου και παρακείμενου ΜΦ των αφωνόληκτων ρ.
8. Να συμπληρωθούν τα κενά με τύπους του πρκ. & υπερσ. ΜΦ των αφωνόληκτων ρ.
9. Να μεταφερθούν οι τύποι του παρακείμενου ΜΦ των αφωνόληκτων ρ. στον υπερσυντέλικο ΜΦ
10. Να μεταφέρεις τους τύπους του υπερσυντέλικου της ν.ε. στα αρχαία ελληνικά

Σχολικού βιβλίου

Απαρέμφατα - Μετοχές

Κατέβασε όλες τις παρακάτω ασκήσεις:

1. Να εντοπίσετε το απαρέμφατο μ.φ. του κειμένου της Ενότητας, να δηλώσετε το είδος του και να δικαιολογήσετε την πτώση του υποκειμένου του.
2. Να εντοπίσετε τις μετοχές μ.φ. του κειμένου και να βρείτε τα υποκείμενά τους. Να εξετάσετε, όπου είναι απαραίτητο, αν είναι συνημμένες ή απόλυτες
3. Να γράψετε σε όλους τους άλλους χρόνους, διατηρώντας τη φωνή, το γένος, τον αριθμό και την πτώση, τη μετοχή προσηρμοσμέναι.
4. Να εντοπίσετε τις μετοχές ε.φ. και μ.φ. στις παρακάτω προτάσεις, να βρείτε αν είναι συνημμένες ή απόλυτες και να τις κλίνετε στον χρόνο και στο γένος που βρίσκονται:
5. Να αναγνωρίσετε το είδος των απαρεμφάτων στις παρακάτω προτάσεις, να δικαιολογήσετε την πτώση του υποκειμένου τους και να τα μεταφέρετε στους άλλους χρόνους στη φωνή που βρίσκονται.
6. Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τους τύπους που ζητούνται στις παρενθέσεις

Πρόσθετες ασκήσεις

1. Σχημάτισε τα απαρέμφατα μέσης φωνής των ρημάτων: πράττομαι, παιδεύομαι, τρίβομαι, φείδομαι
2. Σχημάτισε τα απαρέμφατα μέσης φωνής των ρημάτων: λύομαι, γράφομαι, πείθομαι, ἀλλάτομαι
3. Σχημάτισε τα απαρέμφατα μέσης φωνής των ρημάτων: θύομαι, κρύπτομαι, ἄρχομαι, ἀσπάζομαι
4. Τα απαρέμφατα της ενεργητικής φωνής να μεταφερθούν στη μέση φωνή
5. Βασική άσκηση για την ταυτοπροσωπία - ετεροπροσωπία 1η *
6. Βασική άσκηση για την ταυτοπροσωπία - ετεροπροσωπία 2η *
7. Άσκηση για την ταυτοπροσωπία - ετεροπροσωπία, 1η **
8. Άσκηση για την ταυτοπροσωπία - ετεροπροσωπία, 2η **
9. Άσκηση για την ταυτοπροσωπία - ετεροπροσωπία, 3η **
10. Σχημάτισε το αρσενικό γένος της μετοχής μέσης φωνής των ρημάτων: πράττομαι, παιδεύομαι, τρίβομαι, φείδομαι
11. Σχημάτισε το αρσενικό γένος της μετοχής μέσης φωνής των ρημάτων: λύομαι, γράφομαι, πείθομαι, ἀλλάτομαι
12. Σχημάτισε το αρσενικό γένος της μετοχής μέσης φωνής των ρημάτων: θύομαι, κρύπτομαι, ἄρχομαι, ἀσπάζομαι
13. Οι τύποι της ενεργητικής μετοχής να μεταφερθούν στη μέση φωνή
14. Να γραφτεί το υποκείμενο της μετοχής στη σωστή πτώση
15. Μετοχή απόλυτη ή συνημμένη;
16. Άσκηση στη συνημμένη και απόλυτη μετοχή

 

Πρώτο παράλληλο κείμενο

 

Η Άννα Κομνηνή (1083-1153/4), κόρη του αυτοκράτορα του µυζαντίου Αλέξιου Α′ Κομνηνού, έγραψε σε δεκαπέντε βιβλία το ιστορικό έργο της Ἀλεξιάς. Στο έργο αυτό πρωταγωνιστικό ρόλο έχει ο πατέρας της και περιγράφονται τα γεγονότα της περιόδου 1069-1148. Στο παρακάτω απόσπασμα η συγγραφέας εκφράζει τις απόψεις της σχετικά με το χρέος του ιστοριογράφου.

 

Ὅταν γάρ τις τὸ τῆς ἱστορίας ἦθος ἀναλαμβάνῃ, ἐπιλαθέσθαι χρὴ εὐνοίας καὶ μίσους καὶ πολλάκις κοσμεῖν τοὺς ἐχθροὺς τοῖς μεγίστοις ἐπαίνοις, ὅταν αἱ πράξεις ἀπαιτῶσι τοῦτο, πολλάκις δὲ ἐλέγχειν τοὺς ἀναγκαιοτάτους, ὅταν αἱ τῶν ἐπιτηδευμάτων ἁμαρτίαι τοῦθ´ ὑποδεικνύωσι. Διόπερ οὔτε τῶν φίλων καθάπτεσθαι οὔτε τοὺς ἐχθροὺς ἐπαινεῖν ὀκνητέον.

 

Ἅννα Κομνηνή, Ἀλεξιάς, Πρόλογος 2.3

 

Μετάφραση

 

Όντως, όταν κανείς αναλαμβάνει το έργο του ιστοριογράφου, οφείλει να ξεχάσει την αγάπη και το μίσος: συχνά πρέπει να στολίζει τους εχθρούς του με τους μεγαλύτερους επαίνους, όταν τα γεγονότα το επιβάλλουν, κι επίσης να ελέγχει τους πιο αγαπητούς, όταν αυτό υποδεικνύουν οι λανθασμένες πράξεις τους. Γι' αυτό ακριβώς δεν πρέπει να διστάζει ούτε τους φίλους να κατηγορεί ούτε και τους εχθρούς να εγκωμιάζει. (μτφρ. Α. Σιδέρη)

 

(Το κείμενο με γαλλική μετάφραση εδώ ή στη Βικηθήκη)

 

Δεύτερο παράλληλο κείμενο

 

Ο Προκόπιος (490/507 - περ. 562) έγραψε σε οκτώ βιβλία το ιστορικό έργο του Ὑπὲρ τῶν πολέμων λόγοι, το οποίο αποτελεί την κυριότερη πηγή για την ιστορία της εποχής. Στο παρακάτω απόσπασμα ο συγγραφέας εκθέτει τις απόψεις του για το χρέος του ιστοριογράφου.

 

Πρέπειν τε ἡγεῖτο ῥητορικῇ μὲν δεινότητα, ποιητικῇ δὲ μυθοποιΐαν, ξυγγραφῇ δὲ ἀλήθειαν. Ταῦτά τοι οὐδέ του τῶν οἱ ἐς ἄγαν ἐπιτηδείων τὰ μοχθηρὰ ἀπεκρύψατο, ἀλλὰ τὰ πᾶσι ξυνενεχθέντα ἕκαστα ἀκριβολογούμενος ξυνεγράψατο, εἴτε εὖ εἴτε πη ἄλλῃ αὐτοῖς εἰργάσθαι ξυνέβη.

 

Προκόπιος, Ὑπέρ τῶν πολέμων λόγοι 1.1.4-5

 

Μετάφραση

 

Και πιστεύει ότι, όπως η ευστροφία είναι απαραίτητη στη ρητορική και η μυθοπλασία στην ποίηση, έτσι ακριβώς απαιτείται και η αλήθεια για την ιστορική συγγραφή. Γι' αυτό, με βάση αυτή την αρχή, δεν απέκρυψε τα σφάλματα και τις αποτυχίες ακόμα και των πιο οικείων του, αλλά έγραψε τα πάντα με κάθε ακρίβεια, όπως πράγματι έγιναν, είτε καλά είτε κακά

 

(Το κείμενο με γαλλική μετάφραση εδώ)

 

Τρίτο παράλληλο κείμενο

 

Ο Λουκιανός στο παρακάτω απόσπασμα από το έργο του Πῶς δεῖ ἱστορίαν συγγράφειν εκφράζει την άποψή του σχετικά με τις αρετές που πρέπει να διαθέτει ένας ιστορικός.

 

Τοιοῦτος οὖν μοι ὁ συγγραφεὺς ἔστω, ἄφοβος, ἀδέκαστος, ἐλεύθερος, παρρησίας καὶ ἀληθείας φίλος, ὡς ὁ κωμικός φησι, τὰ σῦκα σῦκα, τὴν σκάφην δὲ σκάφην ὀνομάσων, οὐ μίσει οὐδὲ φιλίᾳ τι νέμων οὐδὲ φειδόμενος ἢ ἐλεῶν ἢ αἰσχυνόμενος ἢ δυσωπούμενος, ἴσος δικαστής, εὔνους ἅπασιν ἄχρι τοῦ μὴ θατέρῳ ἀπονεῖμαι πλεῖον τοῦ δέοντος, ξένος ἐν τοῖς βιβλίοις καὶ ἄπολις, αὐτόνομος, ἀβασίλευτος, οὐ τί τῷδε ἢ τῷδε δόξει λογιζόμενος, ἀλλὰ τί πέπρακται λέγων.

 

Λουκιανός, Πῶς δεῖ ἱστορίαν συγγράφειν 41

 

 

Σύρτε στον πίνακα για να δείτε όλες τις στήλες

 

 

Ερωτήσεις

 

1. Ποιο είναι το χρέος του ιστορικού σύμφωνα με την Άννα Κομνηνή και τον Προκόπιο;

2. Ποιες αρετές πρέπει να διαθέτει ο ιστορικός σύμφωνα με τον Λουκιανό;

3. Ποια κοινά σημεία παρουσιάζουν οι απόψεις που διατυπώνονται στα παράλληλα κείμενα και στο κείμενο της Ενότητας;