Ο Θεολόγος και ο αδερφός του Γεώργιος [1887-1963], ήταν παιδιά του Αθανασίου Εξηντάρη, ο οποίος σε κάποιο επίσημο βιβλίο του Εθνικού Συνδέσμου Κων/πολης, αναφέρεται ως εισοδηματίας. Γεννήθηκαν στα Μάλγαρα της Κεσσάνης.  Ο πρώτος εγκαταστάθηκε στις Σάπες μετά το 1920 και ανέπτυξε σημαντικές επιχειρηματικές δραστηριότητες. Ο αδερφός του Γεώργιος   έζησε μακριά από τον τόπο μας κι η μόνη σχέση με την περιοχή ήταν η εκλογή του ως βουλευτή Ροδόπης μετά το 1930.
  Στην Κεσσάνη, η οικογένεια Εξηντάρη ασχολούνταν με το εμπόριο και μια από τις καταγεγραμμένες δραστηριότητες ήταν η λειτουργία αλευρόμυλου.  Ένας πόντιος πρόσφυγας στην Καβάλα, από τη Στέρνα  Ανατ. Θράκης, ο Λεόντιος Λυμπέρης θυμάται: " Εμείς ήμασταν κοντά στην Κων/πολη. Είχαμε καθημερινή επαφή. Δεν είχαμε επαφή με το εσωτερικό της Θράκης π.χ. με την Αδριανούπολη. Θυμάμαι μονάχα ένα δικαστήριο που είχε ο παππούς μου και το κέρδισε στο Εφετείο της Αδριανουπόλεως. Επαφή μεγάλη δεν είχαμε με την Αδριανούπολη αλλά καθημερινή επαφή είχαμε με την Κων/πολη. Απ΄το εσωτερικό της Αν. Θράκης ερχόταν στα Γανόχωρα καραβάνια με καμήλες φορτωμένες αλεύρι απ΄τους μύλους του Εξηντάρη που ήταν στην Κεσσάνη, νομίζω''.

  Σε μια άλλη αναφορά για την οικογένεια, καταγράφεται η πληροφορία ότι στην κατοχή της οικογένειας, στην περιοχή Μαλγάρων, ανήκε το τσιφλίκι "Τατάρ Τσιφλιγί"   συνολικής έκτασης 24 χιλιάδων στρεμ.  Τα κτήματα είχαν αγοραστεί με νόμιμες διαδικασίες από Τούρκους.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΙΡΗΝΗ ΣΑΓΙΡΗ.

 Oι αδελφοί Εξηντάρη σπούδασαν στη Γαλλία, νομίζω στο Παρίσι. Ο Θεολόγος Εξηντάρης ήταν παντρεμένος με μία εξαιρετικής αρχοντικης ομορφιάς κυρία. Είχαν ένα γιο ο οποίος σπούδαζε τότε κι αυτός στο Παρίσι. Εξάλλου αυτή η οικογένεια ζούσε μεταξυ Παρισιού - Σαππών -Αλεξανδρούπολης, γιατί το μεγαλύτερο διάστημα η γυναίκα του ζούσε στην Αλεξανδρούπολη όπως και αυτός αλλώστε. Ηταν πάντα ντυμένος σικ, χαρακτηριστικό του γνώρισμα το παπιόν που φορούσε πάντοτε.

  ΕΞΗΝΤΑΡΗΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ
  Ο Θεολόγος Εξηντάρης, το 1920, ήταν υποψήφιος βουλευτής με το κόμμα των Φιλευθέρων και εκλέχτηκε και βουλευτής. 
   Εκλογική περιφέρεια Ραιδεστού. (Από τη Βικιπαίδεια).
  Η Εκλογική περιφέρεια Ραιδεστού ήταν εκλογική περιφέρεια της Ελλάδος και δημιουργήθηκε το 1920. Διατηρήθηκε μόνο για τις εκλογές της ίδιας χρονιάς αφού η περιοχή επεστράφη στην Τουρκία!
  Η εκλογική περιφέρεια αντιπροσώπευε 86.033 κάτοικους της περιοχής και περιελάμβανε τους Καζάδες : Ραιδεστού, Τυρολόης, Μαλγάρων και Χαριουπόλεως.  Στις εκλογές του 1920, όπως και σε όλη τη Θράκη, συμμετείχαν στην περιφέρεια μόνο εκπρόσωποι των Φιλελευθέρων αφού κανείς δεν δέχτηκε νάναι υποψήφιος της Ηνωμένης Αντιπολίτευσης.   Στην επόμενη εικόνα υπάρχουν όλα τα ονόματα των υποψηφίων βουλευτών στις τρεις Περιφέρειες της Θράκης Έβρου, Ραιδεστού και Ροδόπης.

 
Χρονολογία Εκλογών: 1920
Εκλεγέντες βουλευτές
 Φίλιππος Μανουηλίδης
Μιλτιάδης Σταμούλης
Σαράντης Σαραντίδης
Κεβάρκ Ορχανές Παπαζιάν
Μουσταφά Βεηζαβέ Ναδίρ Βέης
Καρίμ Σεκρτζή Ρετζέπ Εφέντης
Θεολόγος Εξηντάρης
Δερβίς Χουσεΐν Ζαβέ Εφέντης
Πολύκαρπος Βερζιτζής 

Ο μύλος του Εξηντάρη Θεολόγου στις Σάπες

  Τα χρόνια εκείνα τα δύσκολα, η γεωργία και η κτηνοτροφία ήταν η βάση της ανάπτυξης και για το λόγο αυτό οι μυλωνάδες έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην απορρόφηση και επεξεργασία των προϊόντων των δύο  αυτών κλάδων. Υπήρχαν δυο μύλοι, πρίν ακόμη από την κατοχή. Ο ένας ήταν του Δημητρίου Μπακιρτζή, για τον οποίο έχω κάνει ειδική αναφορά σε άλλη σελίδα και ο άλλος ήταν ο μύλος του Θεολόγη Εξηντάρη. Υπήρχαν και τα εκκοκκιστήρια βάμβακος και οι λανάρες, καθώς κι ένα καλά οργανωμένο ξυλουργικό εργαστήριο.

  Ο μύλος σήμερα (2012) έχει γκρεμιστεί από τους τωρινούς ιδιοκτήτες του αδελφούς Ευκαρπίδη. Πριν από λίγους μήνες υπήρχε, αλλά ήταν άδειο και εγκαταλειμμένο από χρόνια. Το κτίριο αυτό   δημιουργήθηκε γύρω στα 1959, όταν έγινε ανανέωση των μηχανημάτων.

  Ο Θεολόγης Εξηντάρης, ήρθε στις Σάπες πρόσφυγας από την Κεσσάνη της Ανατολ. Θράκης. Λίγο αργότερα στα ερείπια ενός βουλγάρικου πετρόμυλου (δίπλα περνούσε ο χείμαρος "Σαπ ντερέ) έχτισε έναν πιο σύγχρονο για την εποχή, για να φτιάχνει αλεύρι από τα σιτάρια των αγροτών. Ήταν τα χρόνια εκείνα που χιλιάδες Έλληνες πρόσφυγες ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Επαρχίας και οι περισσότεροι από αυτούς ήταν αγρότες. Έτσι η παραγωγή δημητριακών αυξήθηκε κατακόρυφα και όπως ήταν φυσικό η λειτουργία ενός αλευρόμυλου ήταν παραπάνω από αναγκαία! Αυτοί έφερναν τη σοδειά τους εδώ με τα βοϊδάμαξα και περίμεναν τη σειρά τους να αλέσουν το σιτάρι. Η λειτουργία του πετρόμυλου σταμάτησε την περίοδο της κατοχής και ξανάρχισε να λειτουργεί από το 1946, με ιδιοκτήτη τον ίδιο, μέχρι το 1963. Το 1959 έγιναν νέες εγκαταστάσεις κι έφερε καινούρια για την εποχή μηχανήματα. Μια "Ρούστον" από τη Μεγάλη Βρετανία και μια "Ντόιτς" από τη Γερμανία.  Η μεταφορά τους προκάλεσε το γενικό ενδιαφέρον της εποχής και όλοι πήγαιναν να δουν το θαυμαστό θέαμα! Με βαγόνια τρένου ήρθαν στο Σταθμό της Μέστης και από εκεί με ειδικά διασκευασμένα φορτηγά τα μετέφεραν στις Σάπες.  

  Από το 1963 μέχρι το 1974, ο μύλος συνέχισε να λειτουργεί με υπεύθυνο το Γιώργο Γκαζίνο, με τη μορφή ενοικίου. Τότε σταμάτησαν να δουλεύουν τα μηχανήματα του μύλου, αφού πλέον δεν υπήρχε αξιόλογη οικονομική δραστηριότητα. 

  Τις πληροφορίες που θα αναφέρω παρακάτω τις πήρα από το Γιώργο Γκαζίνο, που για πολλά χρόνια, από το 1946, δούλεψε στο μύλο αυτό και γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα τη λειτουργία του.

  Ο μύλος του Θεολόγη Εξηντάρη άλεθε μόνο τα σιτηρά που έφερναν οι παραγωγοί και δεν εμπορευόταν άλευρα. Η ημερήσια παραγωγή αλεύρων έφτανε τα 250-300 κιλά. Μέχρι το 1950 οι αγρότες πλήρωναν το μυλωνά για το αλεύρι τους με "δέκατα",  άφηναν δηλαδή το 10% των αλεύρων τους, αντί για χρήματα. Μετά το 1950 άρχισε η πληρωμή με χρήματα. Δύο δεκάρες στο κιλό, τότε που οι δεκάρες ήταν τρύπιες! 

  Στο μύλο δούλευαν αρκετοί άνθρωποι. Υπήρχε το τεχνικό προσωπικό και οι εργάτες. Κάθε δυο μέρες ένας από τους τεχνίτες χάραζε και καθάριζε την πέτρα για να αλέθεται ευκολότερα το σιτάρι. Ένας μηχανικός είχε την ευθύνη για την καλή λειτουργία των μηχανημάτων.

  Παράλληλα με τον αλευρόμυλο λειτουργούσαν τα εξής τμήματα:

Εκκοκκιστήριο Βάμβακος. Εκεί τα μηχανήματα καθάριζαν το βαμβάκι από τους σπόρους.

Λαναριστήριο: Λανάριζε το μαλλί των προβάτων και το έκανε μαλακό για να γίνει κλωστή.

Ξυλουργείο: Εκεί έφερναν οι άνθρωποι κορμούς δέντρων, τους έφτιαχναν σανίδια, για την κατασκευή σπιτιών και αποθηκών κ.λ.π. 

Μονάδα Παραγωγής Ηλεκτρικού Ρεύματος: Μέχρι το 1927 οι Σάπες δεν είχε ηλεκτρικό ρεύμα. Οι κεντρικοί δρόμοι και κάποιες πλατείες φωτιζόταν με λάμπες πετρελαίου που ήταν διάσπαρτες σε διάφορα σημεία. (Περισσότερα εδώ)... και στην πρώτη φωτογραφία (πιο κάτω). Για πολλά χρόνια υπεύθυνος της Μονάδας ήταν ο Γεώργιος Νικολαΐδης που είχε και ανάλογες σπουδές και γνώσεις σχετικά με τη λειτουργία των μηχανημάτων και βοηθός του ο Ευδόξιος ? .  Αρκετοί ακόμη ήταν οι εργαζόμενοι, όπως ο Θανάσης Μαλλές, ο Χρήστος Μωρρές, (καταγωγή από Κεσσάνη), Κυριάκος Σμυρνόπουλος κλπ.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ


 Τα ονόματα που αναφέρονται πιο πάνω είναι απόσπασμα ενός βιβλίου που τιτλοφορείται ως "Εθνικός Κατάλογος Τακτικών Μελών" του Εθνικού Συνδέσμου Κωνσταντινουπόλεως [Μάρτιος 1920].  Μεταξύ των ονομάτων εντόπισα αυτά της οικογένειας να φέρονται γραμμένα ως τακτικά μέλη, όπου ο πατέρας Εξηντάρης Αθανάσιος, έχει αριθμό μητρώου 427, αναφέρεται ως εισοδηματίας. Τα παιδιά του Θεολόγος και Γεώργιος (δεν αναγράφεται το όνομά του), με αριθ. μητρώου 428 & 429, ως έμποροι.

Σάπες: Κατά το 1927, ανάδοχος ανέλαβε, ο Θεολόγος Εξηντάρης και μάλιστα όχι με πετρέλαιο, αλλά με ηλεκτρικό ρεύμα! Την περίοδο εκείνη ο ηλεκτρικός φωτισμός αφορούσε τους δρόμους και τις κεντρικές πλατείες. Σιγά-σιγά άρχισαν και οι κατοικίες να ηλεκτροδοτούνται. Η κατάσταση αυτή διατηρήθηκε μέχρι το 1959. Στις 30/10/1958 υπογράφτηκε σύμβαση εξαγοράς των εγκαταστάσεων παραγωγής -μεταφοράς και διανομής του ρεύματος. Στις 1 Ιανουαρίου 1959 γινόταν η υπαγωγή του φωτισμού της κωμόπολης στη Δ.Ε.Η. προς μεγάλη ικανοποίηση των κατοίκων για την κάλυψη των φωτιστικών αναγκών δρόμων, πλατειών και κατοικιών. (Φωτογραφία από το βιβλίο του Χρ. Τσιτσώνη)

Αυτή τη φωτογραφία τη θεωρώ από τις μοναδικές, τουλάχιστον για το δικό μου αρχείο. Είναι η μοναδική στην οποία φαίνεται ο Θεολόγος Εξηντάρης (ο 2ος με τα γυαλιά). Δίπλα του η σύζυγός του Χαρίκλεια, το γένος Παπουτσάκη, Περισσότερα σε άλλη οικογενειακή της φωτογραφία πιο κάτω.   Στη φωτογραφία πρώτος σέρνει το χορό ο Κώστας Γκαζίνος, πατέρας του Γιώργου, από κάποιο γάμο στο χωριό Χαμηλό. Ο Κώστας Γκαζίνος και ο Εξηντάρης καταγόταν από την περιοχή της Κεσσάνης. (αρχείο Γιώργου Γκαζίνου)

Σάπες 2005: Μύλος Θεολόγη Εξηντάρη. Ευτυχώς είχα προβλέψει να φωτογραφίσω το παλιό κτίσμα του μύλου. Σήμερα δεν υπάρχει. Έχει γκρεμιστεί από τους νέους ιδιοκτήτες αδελφούς Ευκαρπίδη. Η πόρτα κοντά στο αυτοκίνητο ήταν η είσοδος του μύλου και αριστερά η είσοδος του εκκοκκιστήριου. Το τμήμα που μόλις διακρίνεται αριστερά ήταν ο χώρος που παραγόταν το ηλεκτρικό ρεύμα για τις Σάπες.

Το παραπάνω είναι απόσπασμα από εφημερίδα της Κυβερνήσεως το οποίο αναφέρεται στον Εξηντάρη Αθανάσιο, γιο του Θεολόγου, όπου με Προεδρικό διάταγμα, στις 10/3/2006, προήχθη στο βαθμό του Πρέσβη (ήταν Πρόξενος), κατ' απόλυτη εκλογή ο Αθανάσιος Εξηντάρης.   Μέχρι τώρα δεν έχω   στοιχεία για το ιστορικό της προσφυγικής μετακίνησης από την Ανατ. Θράκη στην Ελλάδα και συγκεκριμένα πώς επέλεξε τις Σάπες για τις εμπορικές του δραστηριότητες. Ήταν παντρεμένος με τη Χαρίκλεια Παπουτσάκη από την Αλεξανδρούπολη, όπου και διέμενε μόνιμα. Ο ίδιος, τις περισσότερες ημέρες ζούσε στις Σάπες, σε ιδιόκτητη διώροφη κατοικία (εκεί που σήμερα βρίσκεται το κτίριο της Γεωργικής Ένωσης Σαπών, επί της οδού Χρ. Τσιτσώνη, βόρεια της Τράπεζας Πειραιώς). Είχε πάντα μια εντόπια γυναίκα ως οικονόμο του. Απέκτησαν ένα γιο, τον Αθανάσιο, που αφού σπούδασε ήταν πρόξενος της Ελλάδος σε διάφορα κράτη.

 Γύρω στα 1915: Ο Χαράλαμπος Παπουτσάκης κατά τον χρόνο του θανάτου του (1915) άφησε 4 ανήλικα τέκνα, ήτοι τον Αντώνιο, τη Χαρίκλεια , τον Ευστράτιο και τον Ευάγγελο, τα οποία όταν ενηλικιώθηκαν ανέλαβαν τα αγόρια την διεύθυνση της πατρικής επιχείρησης. « Ο κύκλος των εργασιών είναι σάπωνες, έλαια, γεννήματα, ξηροί καρποί, δημητριακά, εισαγωγή αποικιακών και εξαγωγή εγχωρίων προϊόντων». (Πληροφ: Θεόδ. Ορδουμποζάνης).   Η Χαρίκλεια Παπουτσάκη, παντρεύτηκε το Θεολόγο Εξηντάρη και απέκτησαν ένα παιδί, τον Αθανάσιο, ο οποίος ακολούθησε το διπλωματικό κλάδο.

ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΞΗΝΤΑΡΗ ΓΕΩΡΓΙΟ

Ο Γεώργιος Εξηντάρης (1887 – 12 Οκτωβρίου 1963) ήταν Έλληνας πολιτικός και διπλωμάτης, που διετέλεσε και υπουργός.

Βιογραφικά στοιχεία
 Γεννήθηκε στα Μάλγαρα  της Ανατολικής Θράκης το 1887 και αδελφός του ήταν ο Θεολόγος Εξηντάρης. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο των Παρισίων και το 1915 εισήλθε στο Διπλωματικό Σώμα. Το 1920 τοποθετήθηκε στην πρεσβεία της Κωνσταντινούπολης, αλλά το ίδιο έτος παραιτήθηκε επειδή εκλέχθηκε βουλευτής Θράκης. Το 1924-1925 διετέλεσε πρόεδρος της Επιτροπής Ανταλλαγής Ελληνοτουρκικού Πληθυσμού.

 Το 1926 εκλέχθηκε βουλευτής Καβάλας και το 1932, 1933 και 1936 βουλευτής Ροδόπης. Το 1928 διετέλεσε υπουργός Γεωργίας και το 1933 υπουργός Βορείου Ελλάδος. Μεταπολεμικά, τοποθετήθηκε αντιπρόσωπος της Ελλάδας στη Συμβουλευτική Επιτροπή Ιταλικών Υποθέσεων (1944 - 1946) και στη συνέχεια (1950) πρεσβευτής της Ελλάδας στη Ρώμη. Το 1952 εκλέχθηκε και πάλι βουλευτής και διορίσθηκε ως μόνιμος αντιπρόσωπος της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ (1952-1956), ενώ ταυτόχρονα ήταν υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου στις κυβερνήσεις Παπάγου και Καραμανλή.

Απεβίωσε στην Αθήνα, στις 12 Οκτωβρίου 1963

Ο Γεώργιος Εξηντάρης το 1920 υποψήφιος των Φιλελευθέρων στην Καλλίπολη Ανατ. Θράκης.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΥΛΟ  ΤΟΥ ΕΞΗΝΤΑΡΗ ΕΔΩ...

Κάθε νέα πληροφορία θα προστίθεται στη σελίδα αυτή...