Πριν καταγράψω όσες πληροφορίες έχω για τον τόπο μας και για την καλύτερη ενημέρωση του αναγνώστη, θα κάνω μια σύντομη γενική ανασκόπηση σε εθνικό επίπεδο.

  30 Μαρτίου 1859: Ψηφίστηκε ο νόμος περί "Τηλεγραφικής Υπηρεσίας". Τότε συστήνεται το πρώτο Τηλεγραφείο στην Κόρινθο. Λίγο νωρίτερα, η Αθήνα συνδέεται τηλεγραφικώς με την Πάτρα, μέσω Αιγίου. Η σύνδεση γινόταν με εναέρια καλώδια.

 Το 1882, ιδρύεται η πρώτη σχολή Τηλεγραφίας.

Το 1887, η Τηλεγραφική Υπηρεσία συγχωνεύεται με την Ταχυδρομική, υπό τον έλεγχο του υπουργείου Εσωτερικών.

 Το 1925 παρουσιάζεται η μεγαλύτερη τηλεγραφική κίνηση στην Ελλάδα . Ανταλλάχτηκαν 5.483.000 τηλεγραφήματα. 

 1940-1944: Κατά τη διάρκεια της κατοχής πολλές εγκαταστάσεις καταστρέφονται ολοσχερώς και άλλες παρουσιάζουν σοβαρές βλάβες. 

Το 1947 αρχίζει η πρώτη ασύρματη τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ Αθηνών-Λονδίνου και Αθηνών-ΗΠΑ και Καναδά.

ΤΗΛΕΦΩΝΙΑ

1892: Ψηφίζεται ο νόμος για την τηλεφωνική επικοινωνία.

1895: Η Γενική Διεύθυνση των Τ.Τ. συμπεριλαμβάνει και την Τηλεφωνική Υπηρεσία και δημιουργείται η Διεύθυνση των Τ.Τ.Τ. του υπουργείου Εσωτερικών.

 1920: Η Αστική τηλεφωνική υπηρεσία διαθέτει 5267 χειροκίνητα τηλέφωνα σε όλη τη χώρα.

 1922: Ιδρύεται υπουργείο Τ.Τ.Τ. το οποίο καταργείται το 1923 και οι υπηρεσίες του επανέρχονται στο υπουργείο Συγκοινωνιών.

 Το 1923 η αστική τηλεφωνία επεκτείνεται στην Καλαμάτα, Βόλο, Κέρκυρα, Ζάκυνθο, Χανιά, Ηράκλειο, Ρέθυμνο, Σέρρες, Ξάνθη κλπ.

 1932-1934. Σύνδεση Θεσσαλονίκης και Αθηνών με ολόκληρη την Ευρώπη.

 1940-1944: Κατοχή: Το δίκτυο της τηλεφωνίας παθαίνει τεράστιες καταστροφές.

1946: Αρχίζει η ανασυγκρότηση και η επέκταση του δικτύου.

1950: Ιδρύεται ο ΟΤΕ και η μέχρι τότε ΑΕΤΕ (Ανώνυμη Ελληνική Τηλεφ. Εταιρία)  συγχωνεύεται.

 Με τη βοήθεια του σχεδίου Μάρσαλ, ύψους 9 εκατ. δολ. ο ΟΤΕ κατάφερε μέχρι το 1960 να τριπλασιάσει το δίκτυό του. Παράλληλα ολόκληρη η Ελλάδα σκάβεται για να περάσουν τα καλώδια. Είναι η εποχή που η χώρα επιτυγχάνει τους πιο υψηλούς στόχους ανάπτυξης στον κόσμο! Τη δεκαετία του 1970 ο ΟΤΕ λειτουργεί τον πρώτο δορυφορικό αναμεταδότη [Θερμοπύλες], τον 6ο στην Ευρώπη.

 Την περίοδο της δικτατορίας η τηλεόραση κάνει την πρώτη εμφάνισής της.

 Ο ΟΤΕ, παρά τη μεγάλη ανάπτυξή του δεν μπορούσε να ικανοποιήσει τα αιτήματα σύνδεσης νέων συνδρομητών. Στο τέλος του 1980 υπήρχαν ένα εκατομμύριο εκκρεμείς αιτήσεις. Μάλιστα λεγόταν τότε ότι για να βάλεις τηλέφωνο χρειαζόταν μέσον από υπουργό!!!

 Η ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ ΜΑΣ

  Στη συνέχεια θα προσπαθήσω να καταγράψω όσες πληροφορίες έχω για τις Σάπες.

  Στις Σάπες ταχυδρομείο υπήρχε με βεβαιότητα από το 1930. Είχε την ονομασία "Ταχυδρομική Υπηρεσία Σαπών". Εξυπηρετούσε τις ανάγκες της περιοχής της Κοινότητας τότε Σαπών. Από την κ. Ζωή Καφετζή-Παπαδημητρίου, της οποίας ο πατέρας ήταν από τους πρώτους ταχυδρόμους των Σαπών πληροφορήθηκα για κάποια ονόματα. Εκτός από τον πατέρα της Δημοσθένη Καφετζή, αναφέρθηκε ο Νανόπουλος Αντώνιος, προϊστάμενος και από τους ταχυδρομικούς υπαλλήλους ο Παπαδόπουλος Δημήτριος, ο Ταρνάρας Ιωάννης, που καταγόταν από την Αιτωλοακαρνανία. Την εποχή της Κατοχής έφυγε με την οικογένειά του εκεί. Ο Καφετζής Δημοσθένης, (1908-1963) προσφυγόπουλο από τη Βίγα, έγινε ταχυδρομικός γύρω στα 1930 αμέσως μετά τη στρατιωτική του θητεία. Άλλο όνομα ταχυδρομικού υπαλλήλου είναι του Κοντακίδη Ιωάννη, ο οποίος διέμενε στη Συκορράχη.   Από την κ. Ζωή Καφετζή Παπαδημητρίου, έμαθα ότι η μεταφορά της αλληλογραφίας στα χωριά της περιοχής μας γινόταν με άλογα και κάρα. Υπάρχει μοναδική, μεγάλης αξίας σχετική φωτογραφία, την οποία δημοσιεύω πιο κάτω.

  Μεταπολεμικά, θυμάμαι ότι στις Σάπες λειτουργούσε η υπηρεσία ΤΤΤ (τηλεγραφεία, Ταχυδρομεία, Τηλεφωνία). Το οίκημα που χρησιμοποιήθηκε ήταν ιδιοκτησίας του Γρηγ. Λεοντιάδη. Την υπηρεσία αυτή τη θυμάμαι κι εγώ, γιατί πήγαινα συχνά και έστελνα τηλεγραφήματα που μου έδιναν η οικογένειά μου και άλλα γνωστά μου πρόσωπα.  Από τους πρώτους υπαλλήλους που έμαθα ήταν ο Ψημενίδης Βασίλειος (1931-1988), από τις Σάπες και κάποιος Γερμανός Ηλίας.

  Το 1950, η Ταχυδρομική Υπηρεσία διαχωρίζεται από την τηλεγραφική-τηλεφωνική, την οποία απορροφά μια καινούρια πλέον υπηρεσία ο γνωστός μας ΟΤΕ, που συνεχίζει τη λειτουργία του στο ίδιο οίκημα του Λεοντιάδη.  Την περίοδο μετά την κατοχή στην υπηρεσία ήταν ο Κοντακίδης Βασίλειος και από το 1958 μέχρι το 1961 και ο Παπαδημητρίου Γεώργιος (+2018), Πελοποννήσιος στην καταγωγή, που παντρεύτηκε στις Σάπες με τη Ζωή Καφετζή. Από το 1963 μέχρι το 1975 εργάζεται ο Χρυσόστομος Καραϊσερλίδης, ο οποίος παντρεύτηκε την Άννα Δουρουκλάκη από την Αετοκορυφή. Σήμερα ζουν στην Αθήνα. (επικοινώνησα τηλεφωνικά με το Χρυσόστομο και μου υποσχέθηκε μια φωτογραφία του από τα Γραφεία τότε του ΟΤΕ. Μου την έστειλε, όμως δεν τη δημοσιεύω γιατί είναι θολή και δεν διακρίνεται σχεδόν τίποτα).

  Μερικά χρόνια αργότερα ο ΟΤΕ αποκτά ιδιόκτητο κτίριο, πίσω από την εκκλησία της Αγίας Μαρίνας (οδός Κομοτηνής-Αλεξ/πολης). Δυστυχώς σήμερα μετά από 55 περίπου χρόνια, οι υπηρεσίες του ΟΤΕ παύουν να λειτουργούν στις Σάπες. Το κτίριο παραμένει κλειστό, χωρίς κανένα υπάλληλο.

  Τα ΕΛΤΑ Σαπών, μεταφέρονται αρχικά σε νοικιασμένη κατοικία στην οδό Ισοκράτους (φωτό πιο κάτω) από το 1960 μέχρι το 1965 περίπου. Στη συνέχεια μεταφέρθηκε σε ένα επίσης νοικιασμένο οίκημα, ιδιοκτησίας Μαρίκας Κωνσταντινίδου, πίσω από το δημοτικό μέγαρο, όπου παρέμεινα για 40 περίπου χρόνια!  Στη συνέχεια μεταφέρθηκε σε άλλο επίσης νοικιασμένο οίκημα  στην κεντρική πλατεία (οικοδομή Χαρ. Μαλλίδη) και μετά από μερικά χρόνια μεταφέρθηκε στην οδό Δημ. Βραδέλη, στο ισόγειο της κατοικίας Γ. Κουκουζέλη, όπου λειτουργεί μέχρι και σήμερα.

Προσωπική ανάμνηση: Θυμάμαι γύρω στα 1960, να έχουμε στο παντοπωλείο του πατέρα μου ένα μαύρο χειροκίνητο τηλέφωνο, το οποίο μετά από λίγους μήνες αντικαταστάθηκε με άλλο "σύγχρονο" με καντράν. Ένα απόγευμα που τα μαγαζιά ήταν κλειστά, (μέναμε πίσω από το μαγαζί μας) χτυπάει η πόρτα. Ανοίγουμε και εμφανίζεται ένας ευτραφής κύριος. Έμαθε ότι έχουμε τηλέφωνο και ζήτησε να τηλεφωνήσει. Μας είπε ότι λέγεται Ζανίνο. Ήταν ηθοποιός. Είχε έρθει στις Σάπες με θίασο. Πράγματι τηλεφώνησε και ο πατέρας μου δεν του πήρε χρήματα. Αν κι εγώ, περίπου δέκα χρόνων δεν τον ήξερα, μου έδωσε ένα αυτόγραφο! Το είχα για πολλά χρόνια φυλαγμένο!   Το είχα καμάρι όταν αργότερα τον έβλεπα σε ελληνικές ταινίες.

Πριν από το 1939, μεταξύ 1936 και '39. Μοναδική και σπάνιας αξίας φωτογραφία. Ο έφιππος δεν είναι στρατιωτικός όπως ίσως κάποιος θα έβγαζε το συμπέρασμα. Πρόκειται για τον Καφετζή Δημοσθένη, πρόσφυγα από τη Βίγα της Ανατ. Θράκης. Γύρω στα 1930 έγινε ταχυδρόμος και υπηρέτησε στα Ελληνικά ταχυδρομεία Σαππών. Αυτή ήταν η στολή του ταχυδρόμου τότε και η διανομή της αλληλογραφίας γινόταν με τα άλογα. Η κόρη του Ζωή, μου διηγήθηκε ότι το άλογο αυτό το φώναζαν "Αράπη" γιατί είχε μαύρο χρώμα!  Το 1940, όταν κηρύχτηκε ο Πόλεμος, επιτάχτηκε από το στρατό και μεταφέρθηκε στην Κορυτσά της Β. Ηπείρου για να χρησιμοποιηθεί πάλι ως ταχυδρομικό άλογο.  Ο παλιός του αναβάτης, ο Δημοσθένης, επιστρατεύτηκε επίσης και πήγε στην Αλβανία με την ειδικότητα του ταχυδρόμου, αλλά εκεί οι κεντρικές μεταφορές γινόταν με αυτοκίνητα και μετά με άλογα. Κάποια μέρα, αναβάτης και άλογο συναντήθηκαν. Λέγεται ότι το άλογο μόλις άκουσε τη φωνή του χλιμίντρισε έντονα! Ο Δημοσθένης αντιλήφθηκε την παρουσία του Άράπη, πήγε κοντά του και το χάιδεψε. Του μίλησε με τ' όνομά του κι αυτό δάκρυσε.  Ίσως, έτσι να το είδε ο σύντροφός του, όμως είναι κάτι τέτοιες ιστορίες που σε κάνουν να νιώθεις την αγάπη που έχουν τα ζώα για το σύντροφό τους, τον οποίο δεν ξεχνούν!  Δεν είναι γνωστή η συνέχεια για την τύχη του  "Αράπη"! 

Την πρώτη περίοδο της απελευθέρωσης της Θράκης, η μεταφορά των εμπορευμάτων και της αποστολής δεμάτων γινόταν με τη βοήθεια των τρένων. Έτσι ο Σιδηροδρομικός Σταθμός της Μέστης ήταν βασικό σημείο συγκέντρωσης και διανομής. Εκεί συγκεντρωνόταν τα δέματα που προορίζονταν για άλλους τόπους και εκεί αποβιβαζόταν επιβάτες, προϊόντα και  αλληγραφία. Ακολουθούσε η διανομή τους στις Σάπες και στη συνέχεια πάλι στα διάφορα χωριά της Κοινότητας Σαπών. Φυσικά οι μεταφορές γινόταν με κάρα που τα έσερναν άλογα και ήταν ιδιαίτερα κοπιαστική, όταν έβρεχε ή χιόνιζε. Η κατάσταση των δρόμων ήταν άσχημη. Αξίζει να αναφέρουμε τη μαρτυρίου του γιατρού Τσιτσώνη, ότι μεταφορές εκτελούσε τότε ο Χριστόδουλος Τόζιος Χαδόλιας, ηπειρώτικης καταγωγής. [Φωτο: Χρ. Τσιτσώνη].

Γύρω στα 1950: Στην αρχή  της οδού Παπαδήμα και δεξιά όπως ανηφορίζουμε υπήρχε μια οικία ιδιοκτησίας τότε του Λεοντιάδη. Μεταπολεμικά η οικογένεια έφυγε για μόνιμη διαμονή στην Κομοτηνή και το οίκημα αυτό νοικιάστηκε και λειτούργησε ως Υπηρεσία Δημοσίου χαρακτήρα με τα τρία ΤΤΤ. [Τηλεγραφείο - Ταχυδρομείο - Τηλεφωνείο]. Αργότερα (1949) καταργήθηκε αλλά συνέχισε να λειτουργεί ως νέα υπηρεσία με το όνομα ΟΤΕ (Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος). Το Ταχυδρομείο διαχωρίστηκε και λειτούργησε με το όνομα ΕΛΤΑ (Ελληνικά Ταχυδρομεία).

Η φωτογραφία είναι τραβηγμένη το 2012. Το οίκημα αυτό υπάρχει ακόμη και σήμερα, ακατοίκητο και εγκαταλειμμένο. Αρχικά το είχα λησμονήσει, αλλά μου το θύμισε ο Θανάσης Ζαμπογιάννης. Εδώ εγκαταστάθηκαν τα ΕΛΤΑ Σαπών αμέσως μετά το διαχωρισμό τους από τα ΤΤΤ. Στο παράθυρο με το παντζούρι ήταν τα γραφεία της υπηρεσίας. Δεν γνωρίζω πόσα χρόνια λειτούργησε, αλλά η εποχή προσδιορίζεται από το 1950 - 1965.

Μετά το 1965   σ' αυτό το οίκημα ιδιοκτησίας Μαρίκας Κωνσταντινίδου μεταφέρθηκαν τα ΕΛΤΑ, για αρκετά χρόνια, λόγω της ανεπάρκειας χώρων του προηγουμένου οικήματος.  Το οίκημα παραμένει σχεδόν ίδιο όπως ήταν. Φαίνεται ακόμη η θυρίδα των γραφείων.

Οι ιδιόκτητες εγκαταστάσεις του ΟΤΕ στις Σάπες. Ένα κτίριο που έδινε ζωή στον τόπο και διευκόλυνε τις αναγκες των κατοίκων, στα πλαίσια των μέτρων λιτότητας και περιορισμού των δαπανών του οργανισμού, έκλεισε από το 2015 περίπου, ίσως και νωρίτερα!