Σάπες: Φεβρουάριος 2012, θερμοκρασία -5 βαθμοί Τμήμα του κεντρικού δρόμου της αγοράς. Όμορφη φωτογραφία με ερημικό τον κεντρικό δρόμο λόγω του παγετού. [Φωτογραφία Κώστα Παπαδόπουλου]
Η κατοικία της οικογένειας Μαλέ. Οδός Αγησιλάου. Το σπίτι είναι κτισμένο μεταξύ 1935 και 1938. Κατά τη διάρκεια της κατοχής επιτάχτηκε από του Βουλγάρους και χρησιμοποιήθηκε ως Ταχυδρομείο, αλλά και κατά τη διάρκεια του εμφυλίου ήταν επιταγμένο από το στρατό. Το 1951 αγοράστηκε από τον ιερέα Παπαπόστολο Μαλέ, τον παππού μου.
Η κατοικία του Σταύρου Αγγελίδη. Είναι από τα πιο παλιά κτίσματα στις Σάπες που χτίστηκαν από Έλληνες ιδιοκτήτες. Εδώ έμενε άπό το 1923 τουλάχιστον η οικογένεια του Κώστα Αγγελίδη, από τον οποίο, μέσω του γιου του Σταύρο δημοσιεύουμε σπάνιες και μοναδικές φωτογραφίες της εποχής.
Η κατοικία του Β. Μαλλίδη όπως είναι το 2011. Χωρίς να είμαι βέβαιος, αλλά με αποδεικτικό στοιχείο φωτογραφίες του 1925, που δείχνουν την ύπαρξη αυτής της κατοικίας, συμπεραίνω πως είναι σήμερα από τις πιο παλιές κατοικίες που διατηρούνται στη βασική αρχική της μορφή.
Στην κεντρική οδό Α. Παπαδήμα, κοντά στο κέντρο της αγοράς, υπάρχουν ακόμη λίγες κατοικίες που διατηρούνται στις βασικές αρχικές του μορφές. Τροποποιήσεις και αλλαγές έγιναν κυρίως στα κουφώματα. Τα οικοδομήματα δεν έχουν υποστεί αλλαγές.
Αρχικός ιδιοκτήτης της κατοικίας ήταν ο Λεοντιάδης και από το 1950 ο Αλέξ. Σκοπιανός. Βρίσκεται επί της οδού Ν. Παπαδήμα, κεντρικός δρόμος προς το Δημοτικό Σχολείο. Κι εδώ το οικοδόμημα διατηρεί τη βασική του μορφή με επεμβάσεις κυρίως σε κουφώματα.
Μια ακόμη από τις παλαιότερες κατοικιές στις Σάπες. Βρίσκεται επί της οδού Α. Παπαδήμα. Αρχικός ιδιοκτήτης ήταν ο Δημήτριος Μπακιρτζής. Στο ίδιο οικόπεδο βρισκόταν παλαιότερα και οι Κυλινδρόμυλοι αδελφών Μπακιρτζή. Σήμερα η ιδιοκτησία του έχει περιέλθει στο γιατρό Σ. Θώδη. Το οίκημα διατηρεί την αρχική του μορφή με διαφοροποίησεις κυρίως στα κουφώματα.
Το μαγαζάκι αυτό είναι το ίδιο από το 1900. Έχουν γίνει βέβαια κάποιες εργασίες συντήρησης στη στέγη και στην πρόσοσοψή του. Αρχικά ήταν πεταλωτήριο, μέχρι το 1912, με ιδιοκτήτη το Ναλμπάντ Μεμέτ Αλή. Τότε ένας Βούλγαρος απαίτησε να του παραδώσει το κτίσμα, αλλά επειδή αυτός το αρνήθηκε την άλλη μέρα τον πυροβόλησε θανάσιμα. [μου το διηγήθηκε ο Μουσταφά Ισμαήλ]. Μετά το 1912 και μέχρι το 1922, το μαγαζάκι λειτούργησε σαν καφενείο που σέρβιρε μόνο καφέδες και τσάι. Ποτέ ούζο, με καφετζή τον Καντήρ Χασάν. Στη συνέχεια λειτούργησε και πάλι ως καφενείο από τον Κελ Αγά Μουσταφά, μέχρι το 1950. Στη συνέχεια έγινε υφασματοπωλείο από το Μουσταφά Ισμαήλ, όταν το δικό του, (το παλιό του Σωτήρη Καπζάλα), γκρεμίστηκε όταν έγινε η διάνοιξη της κεντρικής οδού Αντ. Παπαδήμα και της οδού Βενιζέλου {προς τα ΕΛΤΑ}.
2012. Κτίσμα της εποχής του 1940, από αυτά που διατηρούνται ακόμη με κάποια έργα συντήρησης από τους τωρινούς ιδιοκτήτες του. Πριν από 30 και πλέον χρόνια στο ισόγειο λειτουργούσε παντοπωλείο των αδελφών Νάνου, με ηπειρώτικη καταγωγή. Κάποια εποχή το θυμάμαι πως ήταν κατάστημα με ηλεκτρικές συσκεύες του Σταύρου Σμυρνόπουλου. Σχετικά πρόσφατα ήταν κατάστημα του Θανάση Παπαδόπουλου με χρώματα και σιδηρικά είδη. Σήμερα, όπως δείχνει και η φωτογραφία είναι ψησταριά του Χουσεΐν. Για τον 1ο όροφο θυμάμαι ότι για πολλά χρόνια ήταν κοινοτικό ιατρείο και νομίζω μέχρι την εποχή που κτίστηκε το νέο Κέντρο Υγείας. Σήμερα ο χώρος δε χρησιμοποιείται. Το κτίσμα βρίσκεται στον κεντρικό δρόμο, (οδός Αντ. Παπαδήμα).