Η οικογένεια του πατέρα μου.

    Οι ρίζες της καταγωγής του πατέρα μου, του Ελευθερίου Κεραμιδά, προέρχονται από το Νεστόριο της Καστοριάς. Το πραγματικό του επώνυμο της οικογένειας ήταν Ρεκάρης. Tο όνομα αυτό υπάρχει ακόμη στο Νεστόριο.  Δεν γνωρίζω πότε έγινε η αλλαγή του επωνύμου σε Κεραμιδάς. Μια πιθανότητα είναι να άλλαξε λόγω της επαγγελματικής απασχόλησης του παππού μου, που εν τω μεταξύ μετακόμισε στο Νεοχώρι της Ξάνθης. 

  Η γιαγιά μου, η Πηνελόπη γεννήθηκε στην Αίνο της Ανατ. Θράκης, γύρω στα 1880. Το συμπεραίνω από μια μοναδική οικογενειακή φωτογραφία της εποχής αυτής, στην οποία είναι μωρό στην αγκαλιά της μητέρας της Περσεφόνης και δίπλα της ο πατέρας της Δημόκριτος με την αδερφή της Ροδόπη!

  Δεν είναι γνωστό, τουλάχιστον σε μένα, το πώς, πού και πότε έγινε η γνωριμία των προπαππούδων μου.  Την περίοδο της πρώτης δεκαετίας του 1900 η οικογένεια πρέπει να εγκαταστάθηκε στο Νεοχώρι. Ήταν τότε η περίοδος που άρχιζαν οι Βαλκανικοί Πόλεμοι και οι ανακατατάξεις ήταν συχνές. Το 1912 ξεκίνησε ο Α' Βαλκανικός Πόλεμος και η περιοχή αυτή κατελήφθη από τους Βουλγάρους. Οι Βούλγαροι φέρθηκαν με τον πιο σκληρό τρόπο στους άλλους λαούς. 

  Λίγα χρόνια πριν και κατά την περίοδο των Βαλκανικών Πολέμων, γεννιούνται με τη σειρά τα τέσσερα αγόρια της οικογένειας. Πρώτος ο Θανάσης. Μετά γεννήθηκε ο Δημήτρης, τρίτος ο Φώτης και ο μικρότερος ο Λευτέρης, το 1916.   Δυστυχώς κατά τη διάρκεια του πέμπτου τοκετού, που ήταν κοριτσάκι, τόσο η μητέρα, όσο και το μωρό δεν επέζησαν.  Μετά από λίγο διάστημα πεθαίνει και ο πατέρας, αφήνοντας τέσσερα αγόρια ορφανά!  Τα παιδιά τα μοιράστηκαν συγγενείς και σκόρπισαν σε διάφορα σημεία της Ελλάδας. Άκουγα τον πατέρα μου που έλεγε πως ζούσε στην Αθήνα, κοντά σε κάποιον θείο του. 

  Από το τέσσερα αδέρφια, ο Θανάσης, έγινε εφοριακός, αλλά πέθανε πολύ νωρίς. Ήταν ο μοναδικός από τα αδέρφια, που διατήρησε το αρχικό επώνυμο Ρεκάρης.

   Ο Δημήτρης, ασχολήθηκε με οικοδομικές εργασίες. Παντρεύτηκε την Ελευθερία. Κάτοικος Θεσσαλονίκης έκανε τρία αγόρια, το Γιώργο, το Νίκο και το Θανάση, που πριν από λίγα χρόνια έφυγε ξαφνικά από τη ζωή!

  Ο Φώτης, ασχολήθηκε με το εμπόριο. Παντρεύτηκε τη Δέσποινα κι έζησε αρχικά στην Καβάλα και μετά στη Θεσσαλονίκη.  Απόκτησαν δυο κορίτσια, την Πόπη και τη Γραμματούλα.

 Ο  Λευτέρης μετά τη στρατιωτική του θητεία, βρέθηκε στην περιοχή των Σαπών και ασχολήθηκε με το εμπόριο. Παντρεύτηκε τη Δήμητρα Μαλλέ κι έκαναν δύο παιδιά, την Πηνελόπη και το Γιώργο, τον υποφαινόμενο!

  (Ευχαριστώ πολύ την εξαδέρφη μου Πόπη Κεραμιδά Καραμήτσου,  που μου διόρθωσε και συμπλήρωσε πολλές από τις παραπάνω πληροφορίες). 

  Ίσως να έχετε προσέξει πως το δικό μου επώνυμο γράφεται με "υ".  Οφείλεται σε λάθος του τότε Γραμματέα του Δήμου Σαπών, που τον βόλεψε να με γράψει έτσι στα δημοτολόγια κι έτσι παρέμεινε! 

  Η οικογένεια της μητέρας μου.

  Η μητέρα μου Δήμητρα ήταν κόρη του παπά Απόστολου Μαλέ, μιας οκταμελούς οικογένειας, που άρχικα έζησε στο Χαμηλό, περίπου μέχρι το 1947. Μετά εγκαταστάθηκαν στις Σάπες. Ο παππούς μου Απόστολος Μαλές (1901) και η γιαγιά μου Κωνσταντινιά, Μουμτσάκη, γεννήθηκαν στην Κεσάνη της Ανατ. Θράκης. Το 1919, ο Απόστολος Μαλές, έφυγε κρυφά από την Κεσάνη,   ως λιποτάκτης του τουρκικού στρατού. Ήταν τα χρόνια εκείνα που οι Τούρκοι, χωρίς καμιά δικαιολογία άρπαζαν κυρίως τους άνδρες των ελληνικών οικογενειών και κανείς δεν τους ξανάβλεπε!   

 Έτσι κι ο παππούς μου, νέος, ούτε στα είκοσι, αποφάσισε να λιποτάκτησει και να φύγει κρυφά για την Ελλάδα. Πριν όμως θέλησε να περάσει από το χωριό του για να ενημερώσει τους δικούς του. Μια χειμωνιάτικη νύχτα, καθώς περνούσε μέσα από ένα δάσος, έπεσε σε ενέδρα Τσετών, λίγα μέτρα πιο πέρα από μια χωριάτικη καλύβα. (Οι Τσέτες ήταν Τούρκοι εθελοντές που πολέμησαν κατά του ελληνικού στρατού στην περίοδο του μικρασιατικού πολέμου, οργανωμένοι σε τάγματα ή συμμορίες). Οι ληστές του έβγαλαν τα ρούχα και πήραν ό,τι είχε επάνω του. Τον έδειραν άγρια και ήταν έτοιμοι να τον θανατώσουν! Ο άνθρωπος της καλύβας, που άκουσε τη φασαρία, βγήκε να δει τί συμβαίνει. ’Οταν είδε πως θα τον σκοτώσουν τους μίλησε να μην το κάνουν. "Θα πρέπει να σκάψουμε και να τον θάψουμε. Αφήστε τον να φύγει. Πόσο θα ζήσει; Λίγο πιο κάτω θα τον φάνε τα τσακάλια".  Τον άφησαν ξαπλωμένο και γυμνό σε φριχτή κατάσταση κι έφυγαν. Έμεινε μόνος του με τον κτηνοτρόφο. Του έδωσε λίγα ρούχα κι ένα κομμάτι ψωμί και τον άφησε να φύγει. Μετά από λίγες ημέρες, πάντα κινούμενος κρυφά τις νύχτες, πέρασε τον Έβρο και μπήκε στο ελληνικό έδαφος. Η γιαγιά μου ήταν έγκυος και γέννησε μετά από λίγο τον πρώτο γιο Χρήστο.
  Το 1922, πέρασε με άλλους συγγενείς τον Έβρο. Όμως άλλη μια ατυχία ήρθε να πλήξει την οικογένεια, πέρα από τα άλλα τραγικά γεγονότα. Οι βάρκες που σχημάτιζαν μια γέφυρα υποχώρησαν και το κάρο με όλα τα υπάρχοντα βούλιαξε μέσα στα σκοτεινά και ορμητικά νερά του ποταμού. Μόλις που πρόλαβαν να σώσουν τη ζωή τους. Τα πάντα χάθηκαν σ' εκείνο το μέρος!  Λίγο αργότερα συναντήθηκε με τον άνδρα της κάτω από τραγικές συνθήκες. Τότε γνώρισε το γιο του, το Χρήστο, για πρώτη φορά σε ηλικία 2 ετών. Έμειναν για 2 χρόνια σε προσφυγικό καταυλισμό, κοντά στην Ορεστιάδα, μέχρι να αποφασίσουν σε ποιο μέρος θα εγκατασταθούν μόνιμα. Όμως είχαν μέσα τους και την κρυφή ελπίδα μήπως γυρίσουν πίσω στην πατρίδα!
  Στην Ελλάδα, μετά την εγκατάστασή τους στο Χαμηλό, γεννήθηκαν άλλα πέντε παιδιά, η Δήμητρα, η Δέσποινα, η Θεοδούλα, ο Αλέξανδρος και η Καλλιόπη.
  Ο Χρήστος έζησε όλα του τα χρόνια στο Χαμηλό. Παντρεύτηκε τη Φρόσω. Έκαναν μια θυγατέρα, την Ντίνα, πήρε το όνομα της γιαγιάς της. Και οι δυο γονείς δε βρίσκονται στη ζωή.
  Η Δήμητρα, παντρεύτηκε το Λευτέρη Κεραμιδά, που καταγόταν από το Νεοχώρι Ξάνθης. Λίγα χρόνια έζησαν στο Χαμηλό.  Γύρω στα 1947 εγκαταστάθηκαν στις Σάπες για ένα νέο ξεκίνημα ζωής. Απόκτησαν δυο παιδιά, την Πηνελόπη και το Γιώργο.   Άνοιξαν ένα μικρό παντοπωλείο μαζί με μανάβικο, ενώ για μερικά χρόνια γύριζε τα χωριά των Σαπών ως πλανόδιος μανάβης, με ένα κάρο. Οι γονείς δε βρίσκονται στη ζωή.
  Η Δέσποινα και η Θεοδούλα, τα επόμενα στη σειρά κορίτσια, του παπαπόστολου, δεν παντρεύτηκαν, αλλά στάθηκαν πάντα στο πλευρό της οικογένειας στηρίζοντάς την σε όλες τις δυσκολίες και ιδιαίτερα μετά την ξαφνική αρρώστια του πατέρα τους, όταν το 1955 σε ηλικία 54 ετών, έφυγε πρόωρα από τη ζωή! Σήμερα ζουν στις Σάπες.
 Ο Αλέξανδρος, που αργότερα πήρε το επώνυμο Παπαποστόλου, κατατάχτηκε στη Χωροφυλακή. Υπηρέτησε στο Στρυμωνικό, στο Παρανέστι και στην Καβάλα, όπου και ζει μέχρι σήμερα με τη γυναίκα του Ευαγγελία.' Έχουν δυο παιδιά, τον Απόστολο και το Χρήστο.
  Η μικρότερη κόρη Καλλιόπη, παντρεύτηκε τον Άγγελο Ζαμπό, από την Εύβοια. Υπηρετούσε στη Χωροφυλακή. Έζησαν στις Σάπες, στην Κομοτηνή, στην Αθήνα και τελικά στην Καβάλα. Απόκτησαν δυο παιδιά, το Γιώργο και τη Δέσποινα (Πέπη).  Σήμερα οι γονείς δε βρίσκονται στη ζωή. 

  Το δρόμο της προσφυγιάς τα μαύρα εκείνα χρόνια ακολούθησαν και άλλα μέλη της οικογένειας του παππού και της γιαγιάς μου, όσοι δεν χάθηκαν από τη βία των Τούρκων.

  Από την οικογένεια του Απόστολου Μαλλέ, έφυγαν ο πατέρας του Κωνσταντίνος και η μάνα του Καλλιόπη. Ο Κων/νος πέθανε τα πρώτα χρόνια της εγκατάστασης. Η καλλιόπη, μια ψηλή κι αδύνατη γυναίκα έζησε κοντά στα εκατό.  Τέσσερα ήταν τα παιδιά τους. Η Δημητρούλα (πήγε στην Πέρνη της Καβάλας), η Ευαγγελία (στην Καβάλα), ο Απόστολος και ο Βαγγέλης, εγκαταστάθηκαν στο Χαμηλό.

  Από την πατρική οικογένεια της γιαγιάς μου, το γένος Μουμτσάκη, όλοι εγκαταστάθηκαν στην Καβάλα. Κάποια από τα μέλη φαίνονται σε μια μοναδική φωτογραφία που υπάρχει λίγο πιο κάτω!

To 1922 όταν ήρθαν από την Ανατ. Θράκη ως πρόσφυγες οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας, στις διάφορες πόλεις δημιουργήθηκαν τα Γραφεία εποικισμού. Στην περιοχή μας υπήρχε το Γραφείο Εποικισμού Κομοτηνής. Σ' αυτό καταγράφηκαν όσοι Έλληνες ήρθαν στη Ροδόπη. Κάθε  πρόσφυγας, άνδρας και γυναίκα, έκαναν δηλώσεις, με τα στοιχεία τους. Κάθε τέτοιο έγγραφο  είχε έναν αριθμό με το χαρακτηρισμό "Αριθμός Δηλώσεως".  Το Γραφείο Εποικισμού της Κομοτηνής είχε τους αριθμούς από 40.061 έως 48.520. Αυτό σημαίνει ότι η περιοχή της Ροδόπης δέχτηκε τότε 7.459 πρόσφυγες.  Στις Σάπες, αντιστοιχούσαν οι αριθμοί δήλωσης από 47141 έως 47300.  Κάνοντας μια έρευνα στα στοιχεία αυτά, βρήκα τα ονόματα του παππού μου Απόστολου Μαλλέ, (48451), με καταγωγή από τη Βαρνίτσα και της γιαγιάς μου (48452), από το Μαχμούτ Κιοϊ Ηρακλείας.  Στην ίδια σελίδα υπάρχει το όνομα του πατέρα του Κωνσταντίνου Μαλλέ και της μητέρας του Καλλιόπης. Όλοι οι υπόλοιποι Μαλλέδες, από τη Βαρνίτσα ήταν συγγενείς.

Χαμηλό 25/05/1937:  Στο πίσω μέρος της φωτογραφίας γράφει: "Λάβετε σώμα δίχως ψιχί (ψυχή) και σώμα δίχως έμα (αίμα) λάβε και το κορμάκι μου και ενθιμήσου (ενθυμίσου) εμένα". Καλλιόπη Μαλλέ, Εν Χαμηλώ τη 25η Μαΐου 1937.   Είναι η Καλλιόπη Μαλλέ, μητέρα του παππού μου Απόστολου Μαλλέ που γεννήθηκε στη Βαρνίτσα Ανατ. Θράκης, πριν από το 1880. (το όνομα της υπάρχει στην παραπάνω σελίδα της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων ως χήρα του Ιωάννου με αριθμό 48485). Η φωτογραφία είναι βγαλμένη στο Χαμηλό Σαπών. Πέθανε σε ηλικία άνω των 90 ετών.

Από το γένος Μουμτσάκη, της γιαγιά μου. Η φωτογράφιση έγινε το 1926 στην Καβάλα. Κεντρικό πρόσωπο ο Μανασής Μουμτσάκης, που γεννήθηκε το 1856 στην Κεσάνη της Αν. Θράκης. Ήταν μοναδικός κατασκευαστής τζαμιών στην περιοχή της Κεσάνης. Στην Ελλάδα ήρθε το 1922 και εγκαταστάθηκε στην Καβάλα. Πέθανε σε ηλικία 104 ετών. 'Ηταν θείος της γιαγιάς μου Κωνσταντινιάς Μαλέ. Δηλαδή ο πατέρας της και ο Μανασής ήταν αδέρφια. Στη φωτογραφία δίπλα του αριστερά η γυναίκα του Αναστασία. Επάνω ο γιος Γιάννης με τη σύζυγό του Μαρία. Δεξιά του η κόρη του Αθηνά και ο γαμπρός Φώτης με το παιδί τους. Αριστερά επάνω η κόρη τους Ευαγγελία. Λείπει η κόρη τους Μαρία της οποίας γιος είναι ο μικρός Χρήστος στο σκαμνάκι.

Η οικογένεια της μητέρα μου. Ο παπούς μου, ιερέας Απόστολος Μαλές, η γιαγιά μου Κωνσταντινιά, ο πρώτος γιος Χρήστος [όρθιος] και από αριστερά τα κορίτσια Θεοδούλα, Δημητρούλα, Καλλιόπη [στην αγκαλιά της παπαδιάς] Δέσποινα και ο Αλέκος. Η φωτογράφιση έγινε στην Αετοκορυφή, το 1935 στο πανηγύρι της Αναλήψεως.

Περίπου στο 2000. Τα αδέρφια της μητέρας μου, πλην ενός (του Χρήστου) που έφυγε από τη ζωή. Στην Καβάλα σε μια οικογενειακή συγκέντρωση σε παραλιακό κέντρο. Όρθιος ο θείος μου Αλέξανδρος Παπαποστόλου. Από αριστερά: η Δέσποινα (θεία), Δήμητρα (μητέρα), Θεοδούλα και Καλλιόπη (θείες).  Σήμερα (2013), η μάνα μου και η θεία μου Καλλιόπη έφυγαν από κοντά μας...

Κομοτηνή 1941 ή 1943:  Ήταν περίοδος Βουλγαρικής Κατοχής στη Θράκη. Οι βουλγαρικές αρχές είχαν οργανώσει κάποια τελετή το 1941 ή 1943, (δεν έχει διευκρινιστεί η ακριβής χρονολογία). Σ' αυτήν θα έπαιρναν μέρος όλες οι στρατιωτικές και θρησκευτικές αρχές. Υποχρέωσαν τη συμμετοχή και ανθρώπων που δεν ήταν Βούλγαροι. Μεταξύ αυτών ήταν και οι Έλληνες ιερείς. Εκεί πήγε και ο παππούς μου  Απόστολος Μαλλές, που την εποχή εκείνη έμενε με την οικογένειά του στο Χαμηλό Σαπών. Στην Κομοτηνή  συναντήθηκε με το φίλο του ιερέα Παπαθανάση, κάτοικο Κομοτηνής, όπου και φωτογραφήθηκαν. Η  ηλικία του παππού μου τότε ήταν γύρω στα 40. Το 1947, εποχή του Εμφυλίου Πολέμου, εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στις Σάπες, με εντολή της ελληνικής κυβέρνησης (αφορούσε όλους τους κατοίκους των γύρω οικισμών).  Το 1951 αρρώστησε από σκλήρυνση κατά πλάκας. Για ένα χρόνο νοσηλεύτηκε στον Ευαγγελισμό και περί το τέλος της ζωής του η οικογένειά του την έφερε στο σπίτι του, για να κλείσει τα μάτια του το 1955, σε ηλικία 54 ετών!  Ήταν ένα βαρύ πλήγμα για την οικογένεια. (Αρχείο: Μαλλέ Δέσποινα).

 1942: Ντουρντουβάκια στη Βουλγαρία. Από το 1941 μέχρι το 19η Ελλάδα, από τα σύνορα του Νέστου μέχρι το Νομό Έβρου (εκτός),  βρισκόταν κάτω πό τη Βουλγαρική Κατοχή. Οι κατοχικές δυνάμεις φέρθηκαν με τρόπο ιδιαίτερα σκληρό στους κατοίκους, προκειμένου να τους εκφοβίσει και να τους εκβουλγαρίσει. Ένας τρόπος για να το πετύχει ήταν και η αιχμαλωσία πολλών νέων, τους οποίους έστελνε στη Βουλγαρία, όπου κάτω από σκληρές συνθήκες τους υποχρέωναν σε καταναγκαστικά έργα. Ένας από αυτούς ήταν και ο θείος μου, ο Χρήστος Μαλλές, (όλη η οικογένεια του παππού μου έμεναν τότε στο Χαμηλό). Παρέμεινε για 2 χρόνια από το 1941 μέχρι το 1943. Σπάνια περίπτωση ήταν και η υπαρξη αυτής της φωτογραφίας, όπου βλέπουμε το Χρήστο και το Γιάννη Ζαφειριάδη, συχωριανό του, στη Βουλγαρία την εποχή εκείνη. Χαρακτηριστική εικόνα, τα ελάχιστα ρούχα που φορούσαν, ξυπόλητοι και αδύναμοι από τη σκληρή δουλειά και τις κακουχίες.

1949: Ο θείος μου Φώτης Κεραμιδάς ξανά στο στρατό.  Σε ηλικία 35 ετών πάλι φαντάρος το 1949. Τους αποκαλούσαν γεροσοφούληδες,  γιατί τότε πρωθυπουργός ήταν ο υπέργηρος Σοφούλης.  Η στρατιωτική ταυτότητα έχει ημερομηνία 17/3/1949. Ήταν η εποχή του Εμφυλίου Πολέμου, που έληξε στις 31 Αυγούστου 1949.  Προφανώς επιστρατεύτηκαν εκτάκτως για να ενισχύσουν τη δύναμη του εθνικού στρατού εναντίον του Δ.Σ.Ε.   (Η φωτογραφία προέρχεται από το αρχείο της εξαδέρφης μου Πόπης Κεραμιδά Καραμήτσου - οι πληροφορίες από το γιατρό Δημήτρη Καραμήτσο). 

Σίγουρα η φωτογραφία είναι πριν το 1900, με πιο πιθανή περίπτωση να είναι στην Αίνο.  Μου την έστειλε η εξαδέρφη μου Πηνελόπη Κεραμιδά Καραμήτσου. Ποια είναι η σχέση μου με τη φωτογραφία αυτή;  Κατ' αρχήν προσέξτε τα ονόματα. Όλα ήταν αρχαιοελληνικά!  Ο πατέρας είναι ο Δημόκριτος και μητέρα η Περσεφόνη (Περσούδα). Στα δεξιά της μητέρας η κόρη της Ροδόπη, με το βιβλίο στο χέρι.  Τα ονόματα των άλλων παιδιών δεν είναι γνωστά. Το πιθανότερο είναι ένα από τα άλλα δυο κορίτσια να είναι η Πηνελόπη, η γιαγιά μου, από τον πατέρα μου.  Η φωτογραφία δόθηκε στην εξαδέρφη μου από τη Μαρίκα, κόρη της Ροδόπης, που ζούσαν στη Θεσσαλονίκη και ήταν η σύζυγος του Στρατή, του ομώνυμου γνωστού εστιατορίου "Στρατής"  στους παλιούς Θεσσαλονικείς.  Γύρω στα 1958-59, έτυχε να επισκεφτώ κι εγώ σε μικρή ηλικία, το γνωστό εστιατόριο στην παραλία της Θεσσαλονίκης, πολύ κοντά στο Λευκό Πύργο.  Μου είχε κάνει εντύπωση που όλοι οι σερβιτόροι φορούσαν άσπρα σκουφάκια!   Ευχαριστώ την εξαδέρφη μου και το Δημήτρη Καραμήτσο για την τόσο σημαντική φωτογραφία και για τις πληροφορίες.

Φωτογραφία από την παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου 1958 στην Καβάλα. Ο λόγος που την προσθέτω είναι η συμμετοχή της πρώτης εξαδέρφης μου Πόπης Κεραμιδά του Φωτίου. Είναι από αριστερά η πρώτη στη 2η σειρά.  Εξάλλου,   θα την αναγνωρίσετε διότι όσοι είδαν τη φωτογραφία μου είπαν ότι υπάρχουν αρκετές ομοιότητες.  Η οικογένεια του θείου μου Φώτη, εκείνη την εποχή ζούσαν στην Καβάλα κι εκεί αποφοίτησαν οι δυο αδελφές Πόπη και Γραμματούλα από το Γυμνάσιο. Μετά από μερικά χρόνια μετακόμισαν στη Θεσσαλονίκη. Η Πόπη, φοίτησε στην Ιατρική σχολή. Παντρεύτηκε τον επίσης γιατρό Δημήτριο Καραμήτσο. Σήμερα ζουν, συνταξιούχοι πλέον, στη Θεσσαλονίκη. (Αρχείο: Πόπης Καραμήτσου Κεραμιδά).

Σάπες 1949: Στα σκαλιά του Δημοτικού Σχολείου. Μια φωτογραφία που έλαβα πρόσφατα (28-8-2012) από το αρχείο του θείου μου Αλέκου Παπαποστόλου. Τη βρήκα χάρη στην αγάπη της θείας μου Λίτσας για τις παλιές φωτογραφίες. Συγκινήθηκα όταν την είδα, αν και την εποχή εκείνη δεν είχα γεννηθεί ακόμη. Στα σκαλιά του σχολείου είναι η θεία μου Καλλιόπη Μαλλέ και η μικρούλα η αδερφή μου Πηνελόπη, περίπου τριών χρόνων. Εκείνο που πρόσεξα στο βάθος είναι η εμφάνιση του παππού μου παπαπόστολου Μαλλέ. Ήταν ακόμη καλά στην υγεία του και ήταν ο ιερέας του ναού. Μην παραλείψετε να παρατηρήσετε και την απουσία κατοικιών. Η μία που διακρίνεται βρίσκεται ακόμη στο στάδιο της αποπεράτωσης.  

Σάπες - Δενδράκι λίγα χρόνια αργότερα. Η θεία μου Καλλιόπη Μαλλέ, η αδερφή μου Πηνελόπη κι η αφεντιά μου, μάλλον πριν συμπληρώσω τα δύο σε μια βόλτα στο Δενδράκι. Η θεία μου με κρατάει από πίσω γιατί μάλλον δεν είχα ακόμη αρχίσει να περπατώ. Η φωτογραφία είναι από το αρχείο του θείου μου Αλέκου Παπαποστόλου.

  Η πατρική μου οικογένεια. Ο πατέρας μου Ελευθέριος, η μητέρα μου Δήμητρα, η αδερφή μου Πηνελόπη και ο γαμπρός μου Αδριανός Τράκας κι εγώ. (1973).  

Σάπες 1974: Στο σπίτι της γιαγιάς μου Κωνσταντινιάς. Ήταν καλοκαίρι του 1974, λίγες ημέρες μετά την κρίση του Κυπριακού. Την περίοδο της επιστράτευσης, υπηρετούσα ως Έφεδρος Ανθ/γός στην Αλεξανδρούπολη και σε κάποια ευκαιρία επισκέφτηκα για σύντομο χρόνο τους συγγενείς μου για να τους καθησυχάσω λόγω των γεγονότων. Στη φωτογραφία μαζί με τη γιαγιά μου η μάνα μου Δήμητρα και η θεία μου Δέσποινα.

  1962. Στο Παρανέστι με το θείο μου Αλέκο Παπαποστόλου, που πάντα τον αγαπούσα και τον αγαπώ. Αυτός μου μετέδωσε την αγάπη για τα ζώα. Και τί δεν είχε. Περιστέρια, χήνες, κότες, μια κατσίκα, καναρίνια και παπαγαλάκια... Μικρός πολλά καλοκαίρια πήγαινα στο Παρανέστι και έκανα διακοπές μαζί τους.

  Ένα μέρος της παιδικής μου παρέας. Σ.Παγώνης, Ν. Πάππος, Π.Γρηγορόπουλος, Κ. Λιπορδέζης, Δ. Χαστάς,   Τ. Καραθανάσης κι εγώ. Λείπουν όμως αρκετοί.

  1969: Εκδρομή με την ΣΤ τάξη του γυμνασίου Σαπών στην Ακρόπολη.  Maζί μας οι καθηγητές: Ελενίδης (γυμνασιάρχης), Μητριτζίκης.

  Την περίοδο 1970-71 ως σπουδαστής στην Παιδαγωγική Ακαδημία Θεσσαλονίκης και ...  

 Με τη χορωδία της Ακαδημίας της Αλεξ/πολης το 1971-72. Αναγκαστικά μετακόμισα από τη Θεσ/νίκη στην Αλεξ/πολη γιατί, "λόγω της αποκέντρωσης" έκλεισαν τότε οι Ακαδημίες των μεγάλων πόλεων.  

 Στην Κόρινθο με το συντοπίτη μου Γ. Υφαντόπουλο και τον Καραγκιοζάκη.  

  Στη ΣΕΑΠ στο Ηράκλειο, το 1973, με τον "αλφά" Π.Γρηγορόπουλο και το ¨βητά" Δεβετζή Α, το συνάδελφό μου δάσκαλο. Με τον Άγγελο παρουσιαστήκαμε μαζί στην Κόρινθο και μετά δυο μήνες στη ΣΕΑΠ. Ο Πανάγος ήρθε στην επόμενη σειρά, ως ''αλφας''. Μαζί με τον Άγγελο και μετά από εξετάσεις γίναμε δεκανείς στους αλφάδες. Όταν ήρθαν λοιπόν οι καινούριοι και λόγω των αυστηρών κανόνων της Σχολής, φρόντισα να πάει στην ομάδα του Άγγελου, αλλά μέναμε στον ίδιο θάλαμο. 

Πάσχα του 1979, στην αυλή του πατρικού μου σπιτιού.  Το αρνί έχει καλοψηθεί και βγαίνει από τη σούβλα!  Κάτι τέτοιες ιστορικές στιγμές είναι απαραίτητη και μια αναμνηστική φωτογραφία! Το τραπέζι ήδη στρωμένο, περιμένει να μοιραστεί και το μοσχομυριστό κρέας. Περιμένουν με ανυπομονησία από αριστερά η Μαρία (ήμασταν αρραβωνιασμένοι), η μαμά της Ζωή, η μάνα μου Δημητρούλα με τον ανεψιό μου Γιωργάκη δτην αγκαλιά, ο πατέρας μου Λευτέρης, ο θείος μου Χρήστος, εγώ, η θεία μου Δέσποινα, ο γαμπρός μου Αδριανός και οι καθήμενοι: Γιούλικα, ο πεθερός μου Κώστας και η ξαδέρφη μου Ντίνα Μαλλέ.  Φωτογράφος, μάλλον η αδεφή μου, γιατί αυτή λείπει. Πίσω διακρίνεται το πηγάδι, που μέχρι και την τελεταία του μέρα ήταν πάντα γεμάτο με νερό, από όπου ποτίζαμε τα λουλούδια και τα λαχανικά μας. 

30 Δεκεμβρίου 1993: Η Ακαδημία Αθηνών εκείνη τη χρονιά με τίμησε με το "του Κωνσταντίνου Κριεζή Βραβείω" τιμήσαι ότι μετά φιλοπάτριδος ζήλου και αγαθού συνειδότος την ελληνικήν νεολαίαν πρεπόντως παιδαγωγεί".  Μετά από 2 χρόνια, επισκέφτηκε το δημοτικό σχολείο Σαπών, στο οποίο ήμουν διευθυντής, ο Αντώνης Σαμαράκης. Σε κάποια στιγμή, του ανέφερα για τη βράβευση, όμως τα επιτιμητικά του λόγια για τους Ακαδημαϊκούς, με έκαναν να νιώθω περίπου βαθειά συγκρατημένος για τη βράβευση αυτή και από τότε την ξέχασα κι εγώ ο ίδιος. Ακόμη και σήμερα θυμάμαι τα λόγια του και οι προβληματισμοί μου παραμένουν ίδιοι. Να νιώθω περήφανος ή να το κρύβω;

 Ο πάτερ φαμίλιας με την κόρη μου Δήμητρα, το γιο μου Λευτέρη και τη σύντροφο της ζωής  μου Μαρία, σε μια από τις ευχάριστες στιγμές του οικογενειακού μας βίου. Ήταν η μέρα της τελετής της  Ορκωμοσίας στο  Παν. Μακεδονίας, Τμήμα Πληροφορικής, κατά την απονομή των Πτυχίων.  

Η ίδια σκηνή επαναλήφθηκε λίγα χρόνια αργότερα, με το Λευτέρη, όταν πήρε το πτυχίο του Μαθηματικού, από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Όλη η οικογένεια Κεραμυδά σε στιγμές ευχάριστες. Για τα αγόρια υπάρχει και το στρατιωτικό! Και μετά ο στίβος της ζωής! Οι παλιοί αποχωρούν για να πάρουν τη θέση τους οι καινούριοι!

Σάπες γύρω στα 2003, η γιαγιά με τα 3 από τα 4 εγγόνια της, στο σπίτι του παππού μου. Γιαγιά είναι η Δήμητρα Κεραμιδά Μαλλέ, που όλοι την ήξεραν ως "Δημητρούλα". Πάνω από 30 χρόνια πιστός συμπαραστάτης του "Λευτέρη" του άντρα της, στο σπίτι και στο μπακάλικο. Εκεί μας μεγάλωσε, εκεί μας έμαθε πόσο απλοί και ταπεινοί πρέπει να είμαστε! Στη φωτογραφία η γιαγιά Δημητρούλα με τα εγγόνια της, το Γιώργο Τράκα, τη Δήμητρα   και κάτω το Λευτέρη Κεραμυδά. Λείπει η τέταρτη εγγονή η Γιούλικα, αλλά τη ζητώ συγνώμη, αλλά δεν βρήκα φωτογραφία και με τους 4.

Υπηρέτησα 35 χρόνια ως δάσκαλος και από αυτά τα 23 στο Δημοτικό Σχολείο Σαπών.  Τα 18 από τη θέση του διευθυντή! 'Εζησα πολλά χρόνια συντροφιά με εκατοντάδες συναδέλφους και χιλιάδες μαθητές. Μερικές φορές διαπίστωσα  λάθη που έκανα όταν συμπεριφέρθηκα με αυστηρό ύφος σε περιπτώσεις που έπρεπε να δείξω περισσότερη κατανόηση. Φαντάζομαι κι ελπίζω να μη μου κρατάνε κακία!

Δεκέμβριος 2012 με το συμμαθητή μου Νίκο. Μετά από αρκετά χρόνια συναντήθηκαν οι δρόμοι μας με τον παλιό μου φίλο και συμμαθητή μου από το Δημοτικό και το Γυμνάσιο. Βρεθήκαμε στη γνωστή ταβέρνα του Χασάν και θυμηθήκαμε τα μαθητικά μας χρόνια. Εξάλλου με το Νίκο καθίσαμε πολλά πολλά χρόνια στο ίδιο θρανίο. Γελάσαμε με τα μαθητικά μας καμώματα, θυμηθήκαμε τους παλιούς συμμαθητές που χάσαμε τα ίχνη τους.  Σχετικά πρόσφατα περάσαμε και οι δυο κάποια προβλήματα υγείας που σίγουρα μας έκανε να σκεφτόμαστε διαφορετικά κάποια πράγματα.  Νιώσαμε να είμαστε πιο κοντά και τώρα ίσως πιο ειλικρινείς από παλιά.  

Όμως λίγα χρόνια αργότερα, το 2019, ο φίλος μου μας άφησε ξαφνικά, αναπάντεχα! Ένα πρόβλημα υγείας του στέρησε τη ζωή κι ακόμη οι φίλοι του, δεν μπορούμε να συνηδητοποιήσουμε την πραγματικότητα! Αιωνία σου η μνήμη, φίλε Νίκο...